تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,513 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,129,856 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,236,512 |
استقلال ذاتی یا عدم استقلال ذاتی اخلاق از دین، بررسی دیدگاه کانت و علامه طباطبائی | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 9، دوره 15، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 173-194 اصل مقاله (465.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2018.222890.1005424 | ||
نویسندگان | ||
زینب یوسف زاده* 1؛ منصور نصیری2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی؛ دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
2استادیار گروه فلسفه، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
چکیده | ||
در جستار پیشرو در صددیم با تبیین استقلال ذاتی اخلاق، رابطۀ آن را با دین بیان و با بررسی آموزههای اخلاقی کانت و علامه طباطبایی موضع این دو اندیشمند را در ذیل این مسئله بیان کنیم. مبحث اخلاق و ارتباط آن با دین ارتباط وثیقی با مبحث ارزششناسی گزارههای اخلاقی و کارکرد عقل عملی دارد. لذا بحث در باب یکی بدون پرداختن به دیگری عقیم خواهد بود. در این جستار نیز پس از تبیین کوتاهی پیرامون موضع و ساختارهای اساسی معرفتشناسی کانت و علامه طباطبایی دربارۀ احکام اخلاقی، مهمترین دیدگاههای این دو اندیشمند در بحث استقلال اخلاق از دین بررسی خواهد شد. در ادامه با بیان محورهای اشتراک و افتراق این دو اندیشمند، نشان داده میشود که بسته به معنای ذاتی در احکام اخلاقی، میتوان این دو را قائل به استقلال ذاتی اخلاق از دین دانست، زیرا هر دو اندیشمند برآن هستند که عقل عملی با معیارهای عقلانی خود میتواند خوبی و بدی اعمال را تشخیص دهد؛ در عین حال عقل بهمنزلۀ منبع اصلی شناخت احکام ارزشی، گاه به نقش تکمیلگر دین نیز محتاج است. در پایان به چند کاستی در دیدگاه کانت اشاره شده که دیدگاه علامه طباطبایی مصون از آنهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
اخلاق؛ ایمانوئل کانت؛ خودمختاری اراده؛ دین؛ عقل عملی؛ علامه طباطبایی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Inherent Independence or Dependence of Ethics from Religion: An Examination of the Viewpoints of Kant and Allamah Tabataba'i | ||
نویسندگان [English] | ||
Zeinab Yousefzadeh1؛ Mansur Nasiri2 | ||
1PhD Student of Islamic Philosophy and Theology, Allamah Tabataba'i University, Tehran, Iran | ||
2Assistant Professor, Department of Philosophy, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The article at hand aims at specifying the inherent independence of ethics from religion and showing the relationship between the two in line with examining the ethical teachings of Kant and Allamah Tabataba'I, so as to disclose the stances of these two thinkers toward the foregoing issue. The discussion of ethics and its relationship with religion has a strong relationship with the discussion of the axiology of ethical propositions and the functions of practical reason. Therefore, the discussion on each one without addressing the other one will be fruitless. This article first provides a brief explanation of the stances and main epistemological structures of Kant and Allamah Tabataba'i toward ethical rulings and then investigates the main viewpoints of these two thinkers toward the independence of ethics from religion. Next, the commonalities and discrepancies of the views of the two thinkers are used to show that based on the inherent meaning of ethical rulings, we might consider the two as believing in the inherent independence of ethics from religion, since both deem that practical reason – with its intellectual criteria – can identify the goodness and badness of deeds. Meanwhile, as the main source for the recognition of value-related rulings, reason is sometimes in need of the complementing role of religion. At the end, some shortcomings of Kant's viewpoint are discussed that are not witnessed in the viewpoint of Allamah Tabataba'i. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Ethics, Immanuel Kant, Allamah Tabataba'i, Religion, Practical reason, Self-determination of will | ||
مراجع | ||
15. ــــــــــــــــ )1396(. بررسیهای اسلامی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، قم: دارالتبلیغ اسلامی قم. 16. غرویالاصفهانی، محمد حسین (1374). نهایه الدرایه فی شرح الکفایه، اصفهان: انتشارات مهدوی. 17. کاپلستون، فردریک (1375). تاریخ فلسفه از ولف تا کانت، جلد 6، ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، تهران: سروش. 18. کانت، ایمانوئل (1384). درسهای فلسفة اخلاق، ترجمة منوچهر صانعی، تهران: نقش و نگار. 19. ــــــــــــــــ (1369). بنیاد مابعدالطبیعة اخلاق، ترجمۀ حمید عنایت و علی قیصری، تهران: خوارزمی. 20. ــــــــــــــــ (1385). نقد عقل عملی، ترجمة انشاالله رحمتی، تهران: انتشارات نورالثقلین. 21. ــــــــــــــــ (1377). نقد قوّة حکم، ترجمة عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی. 22. ــــــــــــــــ (1381). دین در محدودة عقل تنها، ترجمۀ منوچهر صانعی، تهران: نقش و نگار. 23. کرنر، اشتفان (1380). فلسفۀ کانت، ترجمۀ عزتالله فولادوند، تهران: خوارزمی. 24. مصباح یزدی، محمد تقی (1380). فلسفۀ اخلاق، تحقیق و نگارش: احمد حسین شریفی، تهران: شرکت چاپ و نشر بینالملل. 25. مطهری، مرتضی (1369). فسلفۀ اخلاق، تهران: صدرا. 26. معلمی، حسن (1380). مبانی اخلاق در فلسفۀ غرب و فلسفۀ اسلامی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر. 27. محمدرضایی، محمد (1379). تبیین و نقد فلسفة اخلاق کانت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. 28. نقیبزاده، میرعبدالحسین (1375). درآمدی به فلسفه، چ سوم، تهران: کتابخانة طهوری. .29 Johnson, Robert and Cureton, Adam, "Kant's Moral Philosophy", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2016 Edition), Edward N. Zalta (ed.), forthcoming URL. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 524 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 354 |