تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,722 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,772 |
ارزیابی اثرات بومشناختیِ تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ رودخانۀ قرهسو | ||
مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
مقاله 5، دوره 10، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 93-116 اصل مقاله (913.69 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2018.221374.669635 | ||
نویسندگان | ||
آزاده مهری* 1؛ عبدالرسول سلمان ماهینی2؛ علیرضا میکاییلی تبریزی3؛ سید حامد میرکریمی3؛ امیر سعدالدین4 | ||
1دکتری دانشکدۀ شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
2استاد، دانشکدۀ شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
3دانشیار، دانشکدۀ شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
4دانشیار، دانشکدۀ مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
چکیده | ||
برای ارزیابی اثرات تغییر الگوهای سیمای سرزمین بر فرایندهای بومشناختی میتوان از کمیسازی ساختار سیمای سرزمین استفاده کرد؛ زیرا این نمایهها بهسادگی اندازهگیری میشوند و به هزینه و زمان کمی نیاز دارند. در پژوهش حاضر، اثرات بومشناختی تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ قرهسو بررسی شد تا براساس آنها، مناطق متأثر از تغییر کاربریها مشخص شود. ابتدا تغییر مساحت کاربریها بین سالهای 1363 و 1392 محاسبه شد. سپس، تغییرات الگوهای مکانی کاربریها با استفاده از نمایههای سیمای سرزمین بررسی شد. سرانجام، براساس کاربری فعلی یک شاخص، اثرات بومشناختی برای منطقه تعریف شد. نتایج نشان داد طی سالهای بررسی، مساحت جنگل 12 درصد و کشاورزی 5 درصد کاهش و مساحت مناطق مسکونی و صنعتی 292 درصد، مراتع 143 درصد و جاده 176 درصد افزایش یافته است. تحلیل نمایههای سیمای سرزمین بیانگر کاهش پیوستگی، افزایش تکهتکهشدگی و روند تخریب سیمای سرزمین است. نقشۀ شاخص ترکیبی اثرات بومشناختی مشخص کرد حدود 28 درصد منطقه در معرض اثرات بومشناختی زیاد و بسیار زیاد است. این مناطق پایهای برای مطالعات آتی هستند و اقداماتی از قبیل تقویت مدیریت سرزمین و کاهش تکهتکهشدگی سرزمین در آنها ضروری است. | ||
کلیدواژهها | ||
بومشناسی سیمای سرزمین؛ تغییر کاربری؛ حوضۀ رودخانۀ قرهسو؛ نمایههای ساختار سیمای سرزمین | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Ecological impacts assessment of land use change on the natural structure of the Gharesoo Watershed | ||
نویسندگان [English] | ||
Azade Mehri1؛ Abdolrasoul Salmanmahiny2؛ Alireza Mikaeili Tabrizi3؛ Seyed Hamed Mirkarimi3؛ Amir Sadoddin4 | ||
1Ph.D., College of Fisheries and Environmental Sciences, University of Gorgan, Gorgan, Iran | ||
2Professor, Faculty of Fisheries and Environmental Sciences, University of Gorgan, Gorgan, Iran | ||
3Associate Professor, Faculty of Fisheries and Environmental Sciences, University of Gorgan, Gorgan, Iran | ||
4Associate Professor, Faculty of Rangeland and Watershed Management, University of Gorgan, Gorgan, Iran | ||
چکیده [English] | ||
In order to evaluate the impacts of land use change, the quantification of landscape structure through relevant metrics can be used. These metrics are appropriate owing to the fact that they are measured easily and take low cost and time. The goal of the present study is to investigate the ecological impacts of land use change on the natural structure of the Gharesoo Watershed in order to identify the highly affected areas. Firstly, the amount of land use change between 1984 and 2013 was calculated. Then, landscape metrics were used to investigate the spatial patterns of land use change. Finally, an ecological impact index based on current land use was established. The results showed that during the period studied, areas of forest and agriculture have decreased by 12 and 5 percent respectively, and other uses including residential-industrial, rangeland, and transportations have increased by 292, 143, and 176 percent respectively. Landscape metrics analysis indicated a decrease in compactness and an increase in fragmentation and degradation of the landscape. According to the ecological impact index map, approximately 28 percent of the region is exposed to high and very high impacts. These areas can be used as a base for future studies and may be earmarked for intervention measures such as improving land management and decreasing fragmentation. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Land Use Change, Landscape Ecology, Landscape metrics, Gharesoo Watershed | ||
مراجع | ||
14. Benedeka, Z., et al. (2011), “Landscape metrics as indicators: Quantifying habitat network changes of a bush-cricket Pholidoptera transsylvanica in Hungary”, Ecological indicators, 11(3): 930-933.
15. Brett Bryan, B. A. (2000), “Strategic revegetation planning in an agricultural landscape: A spatial information technology approach. Ph.D. thesis, Department of Geographical and Environmental Studies”, Department of Applied and Molecular Ecology: 411.
16. Di, X. H., Wang, Y. D., & Hou, X. Y. (2014), “Ecological risk caused by land use change in the coastal zone: a case study in the Yellow River Delta High-Efficiency Ecological Economic Zone”, 35th International Symposium on Remote Sensing of Environment (ISRSE35): 7.
17. Fan, J., Wang, Y., Zhou, Z., You, N., & Meng, J. (2016), “Dynamic ecological risk assessment and management of land use in the Middle Reaches of the Heihe River based on landscape patterns and spatial statistics”, Sustainability, 8(536): 15.
18. Martinez del Castillo, E., et al. (2015), “Evaluation of forest cover change using remote sensing techniques and landscape metrics in Moncayo Natural Park (Spain)”, Applied Geography, 62(2015): 247-255.
19. McGarigal, K. & Marks, B.J. (1995), “Fragstats: Spatial Pattern Analysis Program for Quantifying Landscape Structure”, USA: U.S. Dept, of Agriculture, Forest Service, Pacific Northwest Research Station: 122.
20. Salmanmahiny, A., & Turner, B. J., (2004), “Modeling past vegetation change through remote sensing and G.I.S: A comparison of neural networks and logistic regression methods”, International Conference on Geoinformatics and modeling Geographical System & Fifth International Workshop on GIS, Beijing: 24.
21. Sunil, N., MishrsT D. R., & Rothwell, R. G. (2004), “Change detection and landscape metrics for inferring anthropogenic processes in the greater EFMO area”, Remote sensing of environment, 91(3): 478-489.
22. Turner, M. G. (1989), “Landscape ecology: the effect of pattern on process”, Annual Review of Ecology and Systematics, 20(1989): 171-197.
23. Xie, H., Wang, P., & Huang, H. (2013), “Ecological Risk Assessment of Land Use Change in the Poyang Lake Eco-economic Zone, China. Int”, J. Environ. Res. Public Health, 10(1): 328-346.
24. Zou, T., Zhang, J., & Yoshino, K. (2016), “Ecological Risk Assessment of Land Use Change in the Northeast China: A Case Study of Linjiang Area”, International Journal of Environmental Science and Development, 7(4): 312-315. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 647 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 496 |