تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,479 |
تعداد مقالات | 70,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 122,994,427 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,224,420 |
حق الطاعة و پاسخ برخی از نقدهای آن | ||
فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
مقاله 3، دوره 51، شماره 1، مرداد 1397، صفحه 49-68 اصل مقاله (217.39 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2018.135918.668094 | ||
نویسندگان | ||
عبدالله جوان* 1؛ محمد رضا امام2 | ||
1دانش آموختهی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزوی | ||
2دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران؛ | ||
چکیده | ||
یکی از مباحثی که در اصول فقه مورد بررسی قرار میگیرد عبارت است از چیستی حکم عقل در موارد شک در وجود تکلیف الزامآور از ناحیه خداوند. برخلاف نظر رایج میان اصولیان که در این باره به برائت عقلی قائل شدهاند، دو تن از اصولیان معاصر یعنی شهید آیت الله صدر و آیت الله محقق داماد (ره) حکم عقل را در این باره لزوم احتیاط دانستهاند، که دیدگاه شهید صدر تحت عنوان نظریه حقالطاعة مورد توجه و نیز نقد دانشمندان قرار گرفته است. در این مقاله با طرح دیدگاه شهید صدر و مرحوم محقق داماد (ره)، مقایسهای بین این دو تبیین از نظریه حقالطاعة صورت گرفته و نکات و نقدهایی پیرامون آنها مطرح شده است. سپس یکی از مهمترین نقدهایی که درباره نظریه حقالطاعة مطرح شده، یعنی نقد آیت الله آملی لاریجانی مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده به ایرادات طرح شده پاسخ داده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
احتیاط؛ اصل عملی؛ برائت؛ حقالطاعة؛ عقل؛ ملاک اباحه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Right of Compliance and Answering to Some of its Criticisms | ||
نویسندگان [English] | ||
abdollah javan1؛ Mohammadreza Emam2 | ||
1Ph.D. Graduate in Jurisprudence and the Principles of Islamic Law, University of Tehran | ||
2Associate Professor, Jurisprudence and the Principles of Islamic Law, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
One of the discussions that are studied in principles of jurisprudence is the nature of the reason stance in the cases of doubt on the existence of a binding obligation on the part of God. Contrary to the principles common among fundamentalists, two of contemporary fundamentalists, namely Ayatollah Ṣadr and Ayatollah Muḥaqiq Dāmād, have considered reason stance as a necessary precaution in this regard, which the viewpoint of Ayatollah Sadr, known as the right of compliance (ḥaqq al-ṭā‘a) theory. In this article, a comparison is made between these two explanations of the ḥaqq al-ṭā‘a theory, and a series of facts about them would be proposed. Then, one of the most important criticisms about ḥaqq al-ṭā‘a theory, i.e. the criticism of Ayatollah Amoli Larijani is explained, and it is also trying to respond to the proposed objections. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
precaution, practical principle, disavowal, ḥaqq al-ṭā‘a, reason, permissibility criterion | ||
مراجع | ||
[1]. اسلامی، رضا، (1386ش)، نظریه حق الطاعة، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ص22. [2]. اصفهانی نجفی، محمد تقی، (1429)، هدایة المسترشدین، چاپ دوم، جلد3، قم، موسسة النشر الاسلامی، ص558. [3]. حائری، سید کاظم، (1408)، مباحث الأصول (تقریرات درس شهید صدر)، جلد3، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ص328. [4]. حائری، سید علی اکبر، (؟)، «بررسی نظریه حق الطاعه»، مجله فقه اهل بیت(ع)، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، شماره17ـ18، ص 133ـ178. [5]. حکیم، سید عبدالصاحب، (1416)، منتقی الاصول (تقریرات درس آیت الله سید محمد روحانی)، جلد4، قم، الهادی، ص437. [6]. شبیری زنجانی، سیدموسی، (1419)، کتاب النکاح، جلد2، قم، موسسه رأی پرداز، ص715. [7]. صدر، سید محمد باقر، (1423)، دروس فی علم الأصول؛ الحلقة الثالثة (با ملحقات سید علی اکبر حائری)، قم، مجمع الفکر، ص420ـ422. [8]. ــــــــــــ ، (1418)، دروس فی علم الأصول، چاپ پنجم، جلد2، قم، انتشارات اسلامی. [9]. طاهری اصفهانی، سید جلال الدین، (1382ش)، المحاضرات (تقریرات درس آیت الله سید محمد محقق داماد)، جلد2، اصفهان، مبارک، ص237. [10]. طوسی، محمدبنحسن، (1417)، العدة فی اصول الفقه، قم، ناشر: محمد تقی علاقبندیان. [11]. قدسی، احمد، (1428)، انوار الاصول (تقریرات درس آیت الله مکارم شیرازی)، چاپ دوم، جلد3، قم، مدرسه امام علی ابن ابی طالب (ع)، ص45. [12]. لاری، سید عبدالحسین، (1418)، التعلیقة علی فرائد الاصول، جلد2، قم، کنگره بزرگداشت، ص270. [13]. لاریجانی آملی، صادق، (1381ش)، «نظریه حق الطاعة»، مجله پژوهشهای اصولی، شماره 1، پاییز، ص11ـ26. [14]. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود، (1431)، اضواء و آراء، جلد2، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ص332. [15]. ــــــــــــــ ، (1417)، بحوث فی علم الاصول(تقریرات درس شهید صدر)، چاپ سوم، جلد5، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 962 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 848 |