محمدی, حسین, موسوی مقدم, سید محمد. (1397). تبیین مؤلفههای سرمایۀ اجتماعی بر مبنای روایات ناظر به روابط متقابل در کتاب مفاتیحالحیات. , 5(2), 187-212. doi: 10.22059/jscm.2018.250428.1531
حسین محمدی; سید محمد موسوی مقدم. "تبیین مؤلفههای سرمایۀ اجتماعی بر مبنای روایات ناظر به روابط متقابل در کتاب مفاتیحالحیات". , 5, 2, 1397, 187-212. doi: 10.22059/jscm.2018.250428.1531
محمدی, حسین, موسوی مقدم, سید محمد. (1397). 'تبیین مؤلفههای سرمایۀ اجتماعی بر مبنای روایات ناظر به روابط متقابل در کتاب مفاتیحالحیات', , 5(2), pp. 187-212. doi: 10.22059/jscm.2018.250428.1531
محمدی, حسین, موسوی مقدم, سید محمد. تبیین مؤلفههای سرمایۀ اجتماعی بر مبنای روایات ناظر به روابط متقابل در کتاب مفاتیحالحیات. , 1397; 5(2): 187-212. doi: 10.22059/jscm.2018.250428.1531
تبیین مؤلفههای سرمایۀ اجتماعی بر مبنای روایات ناظر به روابط متقابل در کتاب مفاتیحالحیات
1استادیار، گروه معارف، دانشگاه بین‌‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
2استادیار، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
چکیده
سرمایة اجتماعی یکی از اصلیترین مفاهیمی است که مورد توجه دانشمندان علوم اجتماعی قرار گرفته است. این مفهوم در حوزة معارف دینی قابل بررسی است. در این مقاله روایات مربوط به ارتباط متقابل بین افراد از جمله بسترهای بررسی مؤلفههای سرمایة اجتماعی بررسی شده است. روایات یادشده با رویکرد کیفی و با به‌کارگیری روش تحلیل محتوا در راستای تبیین مؤلفههای ارتباطی، شناختی و ساختاری بررسی شد. مؤلفههای ارتباطی زمینه را برای پیوند ذهنی در معنای تمایل به مشارکت اجتماعی فراهم میکند که نقطة شروع فرایند تولید سرمایة اجتماعی است. تداوم خط تولید آن منوط به تحقق عنصر اعتماد است. این عنصر میتواند پیوند افراد را از سطح ذهنی به عینی ارتقا دهد که در ذیل مؤلفههای شناختی به عنوان اصول اعتمادزا از آن بحث شده است. جایگاه بروز سطح عینی ارتباطات، سازمان «اخوت» است که بستر تولید سرمایة اجتماعی تلقی شده است. بر این اساس، ساختار مفهومی سرمایة اجتماعی شکل میگیرد که کاربست آن میتواند نظام اجتماعی را تقویت بخشیده و بر بالندگی آن بیفزاید.
An Explanation of the Social Capital Elements based on Islamic Narrations Pertaining to the Mutual Relations
نویسندگان [English]
Hossein Mohammadi1؛ Seyed Mohammad Musavi Moqaddam2
1Assistant Professor, Islamic Teachings Department, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
2Assistant Professor, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran
چکیده [English]
Social capital as a major concept has been focused by social scientists. It can be studied also in the field of religious teachings. Islamic narrations pertaining to mutual relations among people provide a ground for studying social capital elements, which have been dealt with in this article. The aforementioned narrations, having a qualitative approach and using content analysis method, have been categorized in order to explain relational, cognitive, and structural elements. Relational elements provide the ground for mental link, i.e., inclination toward social cooperation. The continuation of its production line depends on the actualization of the element of confidence. It can promote individual link from mental, abstract level to concrete level, which has been discussed in cognitive elements as a trust making principle. The concrete level of relations manifests itself in “brotherhood” organization, which has been considered as the ground for the production of social capital. Accordingly, the conceptual structure of social capital is formed the exercise of which can strengthen social system and promote its growth.
کلیدواژه‌ها [English]
Confidence, Mafātīḥ Al-Hayāt, Narration, Social capital
مراجع
ابن بابویه، محمد بن على (1376). الأمالی. تهران: نشر کتابچی.
باستانی، علیرضا، و رزمی، سید محمدجواد (1393). رتبه‌بندی غیرمستقیم استان‌های ایران بر حسب سرمایة اجتماعی. فصلنامة رفاه اجتماعی، دورة 14، شمارة 55، صفحات 77-45.
بهروان، حسین، و بهروان، ندا (1392). تحلیل محتوای مفهوم سرمایة اجتماعی در احادیث امام رضا(ع). فصلنامة تحقیقات فرهنگی ایران. دورة 6، شمارة 3، صفحات 149-115.
توسلی، غلامعباس، و موسوی، مرضیه (1384). مفهوم سرمایه در نظریات کلاسیک و جدید با تأکید بر نظریه‌های سرمایة اجتماعی. نامه علوم اجتماعی، شمارة 26
توکلی، عبدالله، پوربهروازن، علی، و محمدیانی، دانیال (1395). اعتماد رکن اصلی سرمایة اجتماعی، طراحی الگویی مبتنی بر تعالیم اسلامی. مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة 3، شمارة 4، صفحات 519-501.
جوادی آملی، عبدالله (1395). مفاتیحالحیات. قم: مرکز نشر اسراء.
حمیدیزاده، علی، شهیدزاده، فریبا، و موحدیفر، عرفان (1393). بررسی تأثیر مؤلفههای سرمایة اجتماعی بر نوآوری سازمانی. مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة 1، شمارة 2، صفحات 223-203.
خورشید، صدیقه، و تسلیمی، محمدسعید (1391). رتبه‌بندی بانک‌های دولتی شهر کرمان براساس سطح سرمایة اجتماعی. مدیریت فرهنگ سازمانی، دورة 10، شمارة دوم، صفحات 58-29.
دورانت، ویل (1365). تاریخ تمدن. ترجمة احمد آرام، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
دیرکس، هانس (1391). انسان‌شناسی فلسفی. ترجمة محمدرضا بهشتی، تهران: نشر هرمس.
شیخ حرعاملی، محمد بن حسن (1409). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام.
طباطبائى، سید محمدحسین (1384). نهایه الحکمه. قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
فصیحی، امان‌الله (1386). دین و سرمایة اجتماعی. ماهنامة معرفت، دورة 16، شمارة 123، صفحات 100-79.
فقیهی، ابوالحسن، و فیضی، طاهره (1385). سرمایة اجتماعی؛ رویکردی نو در سازمان. فصلنامة دانش مدیریت: دورة 19، شمارة 72، صفحات 46-23.
فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم. ترجمة غلامعباس توسلی، تهران: جامعه ایرانیان.
فوکویاما، فرانسیس (1382). سرمایة اجتماعی و تحول تکنولوژیک در عصر اطلاعات. ترجمة علی بختیاری‌زاده، اندیشة صادق، شماره‌های 111 و 112، صفحات 93-90.
فیلد، جان (1386). سرمایة اجتماعی. ترجمة غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران: انتشارات کویر
قاسمی، وحید، و امیری اسفرجانی، زهرا (1390). تبیین جامعه‌شناختی تأثیر دینداری بر سرمایة اجتماعی درون‌گروهی (مطالعة موردی شهر اصفهان). جامعه‌شناسی کاربردی، دورة 22، شمارة 42، صفحات 46-21.
قلیچ‌لی، بهروز (1388). مدیریت دانش: فرایند خلق، تسهیم و کاربرد سرمایة فکری در کسب‌وکارها. تهران: انتشارات سمت.
کوهکن، علیرضا (1388). مؤلفههای سرمایة اجتماعی اسلامی. مجلة راهبرد یاس، شمارة 17، صفحات 141-124.
کیان تاجبخش، یحیی (1384). وضعیت سرمایة اجتماعیدر ایران. مجلة رشد آموزش علوم اجتماعی، دورة 9، شمارة 2.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407). الکافی. مصحح على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
گنجی، محمد، نعمتالهی، زهرا، و طاهری، زهرا (1389). رابطة هویت دینی و سرمایة اجتماعی در بین مردم کاشان. جامعه‌شناسی کاربردی، دورة 21، شمارة 4، صفحات 144-143.
لوکاس، هنری (1376). تاریخ تمدن. ترجمة عبدالحسین آذرنگ، تهران: کیهان.
مازندرانى، محمدصالح بن احمد (1382هـ ق). شرح الکافی- الأصول و الروضه (للمولى صالح المازندرانی). مصحح ابوالحسن شعرانى، تهران: المکتبه الإسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (1403). بحارالانوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مجلسی، محمدباقر (1404). مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول. مصحح سید هاشم رسولی محلاتی، چاپ دوم، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
محسنی تبریزی، علیرضا، و آقامحسنی، مریم (1389). بررسی نقش سرمایة اجتماعی در توسعة شهری، موردپژوهی: شهر محلات. دوفصل‌نامة مدیریت شهری، شمارة 26، صفحات 162-147.
مصباح یزدی، محمدتقی (1391). جامعه و تاریخ از نگاه قرآن. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مقیمی، سید محمد، امامی، فرزانه، و کاظمی، معصومه (1390). ارزیابی و الویت‌بندی شاخصه‌های سرمایة اجتماعی و تأثیر آن بر عملکرد سازمانی در نظام دانشگاهی. مدیریت فرهنگ سازمانی، دورة 9، شمارة 2، صفحات 60-29.
موسوی، میرطاهر (1385). مشارکت اجتماعی یکی از مؤلفههای سرمایة اجتماعی. فصلنامة رفاه اجتماعی، دورة 6، شمارة 23، صفحات 92-67.
مهرگان، نادر، و دلیری، حسن(1389). سرمایة اجتماعی یا سرمایة مذهبی، کدامیک برای اقتصاد مطلوبترند؟. معرفت اقتصادی، دورة 1، شمارة 2، صفحات 72-51.
نظرپور، محمدنقی، و منتظری مقدم، مصطفی (1389). سرمایة اجتماعی و توسعة اقتصادی؛ مطالعه‌ای دربارة مشارکت اجتماعی از منظر اسلام. نشریة اقتصاد اسلامی، دورةی 10، شمارة 37، صفحات 87-57.
الوانی، سید مهدی، و شیروانی، علیرضا (1383). سرمایة اجتماعی؛ اصل محور توسعه. نشریة تدبیر، شمارة 147، صفحات78-70.
هرندی، عطاءالله (1394). تبیین نقش سرمایة اجتماعی و انتقال دانش در یادگیری سازمانی شرکتهای دانش‌بنیان. مدیریت توسعة فناوری، دورة1، شمارة 4، صفحات 161-182.
Huvila, L., Holmberg, K. E. S., & Widen- wolff, G. (2010). Social capital in second life. Online Information Review, 34(2), 295-316.
Barbieri, P. (2003). Social capital and self-employment: A network analysis experiment and several considerations. Journal of International Sociology, 18(4), 681-701.
Gilbert, L. (2009). Analyzing the dark side of social capital: Organized Crime in Russia. In Social capital and peace-building (pp.57-74), Ed. by Michaelene Cox, London: Routledge.
Cuesta, J. (2009). Social capital, crime and welfare: The case of Colombia and Honduras. In Social capital and peace-building (pp.37-56), Ed. by Michaelene Cox, London: Routledge.
Lin, L. (2004). Social capital: A theory of social structure and action. Cambridge: Cambridge University Press.
Forte, A., Peiro-Palomino, J., & Tortosa-Ausina, E. (2015). Does social capital matter for European regional growth?. European Economic Review, 77, 47-64.
Bebbington, A., Guggenheim, S., Olson, E., & Woolcock, M. (2004). Exploring social capital debates at the World Bank. Journal of Development Studies, 40(5), 33-64.
Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Journal of Academy of Management Review, 23(2), 242-266
Rogers, S., Halstead, J., Gardner. K., & Carlson, C. (2011). Examining walkability and social capital as indicators of quality of life at the municipal and neighborhood scales. Applied Research Quality Life, 6, 201-213.
Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Journal of Academy of Management Review, 23(2), 242-266
Putnam, R. D. (1988). Bowling alone: The collapse and Revival of American Community. New York, Apr 1988.
