پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,997,133 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,670,367 |
بازنمایی سینمای دینی در دو دوران سیاسی- اجتماعی | ||
| جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
| مقاله 1، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، اسفند 1396، صفحه 1-46 اصل مقاله (991.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsal.2018.254086.665605 | ||
| نویسندگان | ||
| آرش حسنپور* 1؛ وحید قاسمی1؛ احسان آقابابایی2؛ محمد رضایی3؛ علی ربانی1 | ||
| 1علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان | ||
| 3دانشگاه علم و فرهنگ | ||
| چکیده | ||
| در این مطالعه با مفروض گرفتن فیلم به‌مثابه محصولی فرهنگی و کرداری گفتمانی تلاش شده است تا با استفاده از روش تحلیل گفتمان و نشانه‌شناسی گفتمانی، ضمن تحلیل شانزده فیلم از سینمای دینی پس از انقلاب ایران به این سؤال پاسخ داده شود که سینمای دینی در طلیعه و عصر انقلاب و تثبیت نظام جمهوری اسلامی و دوران عدالت و ارزش‌گرایی (دهة هشتاد) چگونه بازنمایی داشته است؟ حدود اشتراک و افتراق آن چیست و هرکدام از این گفتمان‌ها سوژة دینی مطلوب خود را چگونه بازنمایی می‌کنند. نتایج این مطالعه گویای آن است که بازنمایی سینمای دینی در این دو دورة سیاسی – اجتماعی با یکدیگر تفاوت گفتمانی داشته است و هرکدام صورت‌بندی خاصی از مناسبات سوژه، دین و جهان پیرامونش را بازنمایی می‌کند. سوژة دینی گفتمان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس «قدسی انقلابی» و سوژة گفتمان بازگشت «مؤمنی مُصلِح و مکلف» است. در گفتمان بازگشت که تلاش دارد ارزش‌ها و اصول انقلاب اسلامی را احیا کند به‌صورت تأمل‌برانگیزی شاهد پیوند دال ملی‌گرایی و دینداری و برآمدن قهرمانان زن در قامت سوژة دینی هستیم که مغایر با فضای گفتمانی موسوم به انقلاب و دفاع مقدس است. همچنین می‌توان گفت که اگر در گفتمان نخست سوژة قهرمان به‌نوعی با دفاع مقدس پیوند مستقیم یا غیرمستقیم دارد، در گفتمان بازگشت، شخصیت روحانی سوژه‌ای مرجع و قهرمان و مردمی بازنمایی می‌شود که گرچه به‌نظام سیاسی تعلق و دلبستگی دارد، اما همواره منتقد دستگاه بوروکراتیک و دولتی و همیار مردم است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سینمای دینی؛ تحلیل گفتمان؛ نشانه‌شناسی گفتمانی؛ گفتمان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس؛ گفتمان بازگشت؛ سوژه‌ی قدسی انقلابی؛ سوژه‌ی مؤمن مُصلِح مُکلّف | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Representation of Religious Cinema in Two Political-Social Periods | ||
| نویسندگان [English] | ||
| arash hasanpour1؛ vahid ghasemi1؛ ehsan aqababaee2؛ mohammad rezaei3؛ Ali Rabbani1 | ||
| 1social science department, humanities faculty, Isfahan university, Isfahan. Iran | ||
| 2university of esfahan | ||
| 3University of Science and Culture   | ||
| چکیده [English] | ||
| In this study by considering film as cultural production and discourse action, by using discourse analysis method and Discourse Semiotic method, and analysis of 16 films from religious cinema after Islamic revolution, it is tried to answer to this question that how has reflected the religious cinema in revolution age and stabilizing the Islamic republic of Iran and Justice and Value-oriented eras (1380s) What are the similarities and differences range and how does every discourse reflect its pleasant subjectivity. The results of these studies show that reflection of the religious cinema in these two social-political eras has discourse difference and everyone forms its unique reflection of subjectivity, religion and the world. The religious subjectivity of Islamic revolution discourse and holy defense (eight-year war between Iran and Iraq) “Holy-Revolutionary” and subjectivity of Return is “peacemaker and bound believer” .In return discourse – which tries to revive the values and principles of Islamic revolution- we are significantly witnessed of linking the signifier of nationality and religiousness and resulting the woman hero as religious subjectivity which is against with the discourse space of revolution and holly defense. It is noticeable that if in the first discourse hero subjectivity has kind of direct or indirect linking with holly defense, but in return discourse the Mullah character has reflected as a reference subjectivity and popular, that although it has some independencies to the political system, it is always against with bureaucratic and governmental system and is intimated and cooperative with people. Generally, it is worthy to mention that return discourse except its rhetoric subjectivity has different formation of the religious cinema and its discourse in comparison with Islamic revolution and holly defense. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Religious Cinema, Discourse analysis, Discourse Semiotic, Islamic Revolution and Holly Defense Discourse, Return Discourse, Holly Subjectivity of Revolutionary, Peacemaker and Bound Believer Subjectivity | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، ظهیر (1395) آسیب‌شناسی رسانه سینما از منظر دینی و موعودگرایی؛ محتمل در عرفی شدن ایران از مسیر سینما؛ مطالعه موردی فیلم سینمایی طلا و مس، فصلنامه عصر آدینه، سال نهم، شماره 18، تابستان، صص 160 -123 اسدی شیاده، مریم (۱۳۹۰)بررسی انواع دینداری زنان در شهرستان آمل، مقایسه دینداری دختران دهه‌ی ۶۰ با دینداری مادرانشان، پایاننامه کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، دانشگاه علم و فرهنگ. اسفندیاری، امیر (1380) در سینما، دین، ایران؛ سینمای دینی از نگاه سینماگران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی ایزدی، رجب، رضایی پناه، امیر (1392) مبانی اجتماعی و اقتصادی تحول در گفتمانهای سیاسی مسلط در جمهوری اسلامی ایران. جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 4، شماره 4، زمستان، صص 74 تا 47. آهنگر، عباسعلی، سلطانی، علیاصغر، خوشخونژاد، امیرعلی (1393) «تحلیل گفتمانی انشقاق جریان اصولگرا به خرده گفتمانهای جبههی پایداری و جبههی متحد اصولگرایی در انتخابات 1390». پژوهشهای زبانشناسی، سال ششم، شماره اول، بهار و تابستان، صص 15 تا 1. پورسفیر، حسن (1387) جایگاه مفهوم عدالت در گفتمان اصولگرا با تأکید بر نهمین دورة انتخابات ریاست جمهوری، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی دانشگاه شیراز تاجیک، محمدرضا، روزخوش، محمد (1387) «بررسی نهمین دورهی انتخابات ریاست جمهوری ایران از منظر تحلیل گفتمان». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال 16، شماره 61، صص 127 تا 60. جهانگیری، جهانگیر، فتاحی، سجاد (1390) «تحلیل گفتمان محمود احمدینژاد در انتخابات ریاست جمهوری دور دهم». مجله مطالعات اجتماعی ایران، دورهی پنجم، شماره 3، پاییز، صص 47 تا 23. حسنپور، آرش؛ شجاعی‌زند، علیرضا (1393) گونه‌شناسی دینداری جوانان شهر اصفهان، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، شماره پیاپی 56، شماره چهارم، زمستان، صص 39 – 17. خمینی، روح‌الله (1379) صحیفه امام خمینی، جلد 21، انتشارات مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی کتابی، محمود، گنجی، مهدی (1383) «دین، سرمایه اجتماعی و توسعه اجتماعی و فرهنگی». مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، شماره 2، صص 169 تا 192. راودراد، اعظم، حسینیفر، آیدا (1392) «تحلیل بازنمایی ایدئولوژی در سهگانهی اخراجیها». مجله جهانی رسانه-فارسی، دوره 8، شماره 1، پیاپی 15، صص 138 تا 114. رز، ژیلیان (1394) روش و روش‌شناسی تحلیل تصویر، ترجمه سید جمال‌الدین اکبر زاده جهرمی، با مقدمه دکتر محمد سعید ذکایی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات، چاپ اول، بهار رضایی، محمد، کاظمی، عباس(1387). «سیاست جنسیت در تلویزیون»، فصلنامه پژوهش زنان، دوره6، شماره3، صص 113 – 85. رضایی، محمد، کاظمی، عباس(1387). «بازنمایی اقلیت‌های قومی در سریال‌های تلویزیون»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول شماره 4، زمستان. زاهدی، تورج (1384) نگاهی به سینمای معناگرای ایران، انتشارات بنیاد سینمای فارابی، چاپ اول سجودی، فرزان (1393) نشانه‌شناسی گفتمانی، سخنرانی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 10 خرداد صدیقی، بهرنگ، نظری، حسن (1390) «عاملیت انسانی و گفتمان انقلاب اسلامی: تبیین جامعهشناختی عاملیت انسانی و تحولات معنایی آن از خرداد 76 تا خرداد 89». پژوهش اجتماعی، دوره 4، شماره 12، صص 141 تا 117. طالبی نژاد، احمد (1377) در حضور سینما، تاریخ تحلیلی سینمای پس از انقلاب، انتشارات بنیاد سینمای فارابی، چاپ اول، زمستان. علم‌الهدی، سید عبدالرسول (1390) «کاوشی نظری در رابطه دین و رسانه برای دستیابی به رسانه‌ی دینی». فصلنامه دین و رسانه، شماره 3، صص 38 تا 11. فاتحی، محسن (1393) از سینمای خان بابایی تا سینمای ژانوسی: تحلیل اجتماعی سینمای ایران در صدسال اخیر، فصلنامه علمی ترویجی جامعه، فرهنگ رسانه، سال چهارم، شماره سیزدهم، زمستان فرکلاف، نورمن (1379) تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمه پیران و دیگران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، تهران. کرس، گونتر، لیوون، تئو.ون (1395) خوانش تصاویر، دستور طراحی بصری، مترجم سجاد کبگانی، ویراستار فرزان سجودی، انتشاران هنر نو، چاپ اول، زمستان کشانی، اصغر (1383) سینمای دینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی (1380-1358)، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول کیسبی‌یر، اَلن (1386) درک فیلم، ترجمه بهمن طاهری، چاپ پنجم، چشمه، تهران. مطهری، مرتضی (1377) سیری در سیره‌ی نبوی. چاپ بیستم، انتشارات صدرا، تهران. معیدفر، سعید (1379) جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی معاصر در ایران، نور علم، تهران. مقدمی، محمدتقی (1390) «نظریهی تحلیل گفتمان لاکلا و موف و نقد آن». معرفت فرهنگی و اجتماعی، سال دوم، شماره دوم، بهار، صص 124 تا 91. میر احسان، احمد (1380) «رهبری سینما». فصلنامه فارابی، دوره یازدهم، شماره اول، شماره مسلسل 41، صص 37 تا 21. میرسندسی، محمد (1383) رابطه‌ی ایدئولوژی و دین و تاثیر آن بر تنوع دینداری با تاکید بر ایران، متین، پاییز 1386. مهدی‌زاده، سید محمد (1387) نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، نشر همشهری، تهران. نوروزی، محمدجواد (1387) جمهوری اسلامی در پنج گفتمان، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال چهارم، شماره 13، صص 116 - 85 نوروزنژاد، محمد صالح (1389) «جستاری در سینما و اخلاق اسلامی». پایاننامه اخذ درجه کارشناسی ارشد سینما، تحت نظر اسماعیل بنی اردلان، دانشکده سینما و تئاتر، دانشگاه هنر تهران. نیک‌پی، امیر (1378) ایدئولوژی، دین و انقلاب ایران، فصلنامه متین، شماره 3 و 4. همیلتون، ملکم (1390) جامعه‌شناسی دین، مترجم محسن ثلاثی، انتشارات ثالث، چاپ سوم، تهران هوشنگی، طیبه (1386)، بررسی رابطه انواع دینداری و ابعاد نظام شخصیت در شهر قم، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، گروه جامعه شناسی. Devictor, Agnès (2002) Classic Tools, Original Goals: Cinema and Public Policy in the Islamic Republic of Iran (1979–97) in Tapper, R. (2002) The New Iranian Cinema. Published by IB Tauris & Co, London and New York Dwyer, Rachel (2006) Filming the Gods, Religion and Indian cinema. Rutledge Publication
Khiabani, Gh. (2010). Iranian Media The Paradox of Modernity. Published by Routledge, New York.
Naficy, H. (2012) A Social History of Iranian Cinema. Published by Duke University Press, Durham and London.
Pak-Shiraz, N. (2011) Shi‘I Islam In Iranian Cinema, Religion and Spirituality in Film, Published in 2011 by I.B.Tauris & Co Ltd
Semati, M. (2007) Media, Culture and Society in Iran. Published by Routledge, London
Shepard, William. (2004). The Diversity Thought: Towards a typology in slamic Though in the Towentith century, edited by Suha Taji- Faruki and Basheer M.Nak, I.B.Towris
Tehranian, Majid (2007) Epilogue: Whither Iran? In Semati, M. (2007) Media, Culture and Society in Iran. Published by Routledge, London
Tapper, R. (2002) The New Iranian Cinema. Published by IB Tauris & Co, London and New York.
Wang, Jiayu (2014) Criticising images: critical discourse analysis of visual
Zeydabadi-Nejad S. (2010) The Politics of Iranian Cinema Film and Society in the Islamic Republic. Published by Routledge, Ney York. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 495 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 489 |
||