پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,100,472 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,265 |
تطبیق و تحلیل ساختار معماری و تزئینات دو مسجد-مدرسة چهارباغ و علیقلیآقا | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 2، دوره 8، شماره 1، مرداد 1397، صفحه 17-36 اصل مقاله (1.28 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2018.68710 | ||
| نویسندگان | ||
| علی‌رضا خواجه احمد عطاری1؛ مُحیُّ الدّین آقاداودی2؛ بهاره تقوی‌نژاد1 | ||
| 1استادیار گروه صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان | ||
| 2دانشجوی دکتری رشتة تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه شاهد | ||
| چکیده | ||
| دو مسجد- مدرسۀ چهارباغ و علیقلیآقا از دو مجموعة شهری شاخص دوران شاه سلطان حسین در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر دو فرضیه را مطرح میدارد. نخست اینکه مسجد- مدرسه های منتخب در این پژوهش به عنوان شاخص ترین بناهای علمی- مذهبی احداث‌شده در دورۀ پادشاهی شاه سلطان حسین، به‌خصوص از حیث آرایه های معماری، دارای مؤلفه‌های سبک شناسانه منظمی هستند و دوم اینکه یکی از عوامل مهم در ایجاد تمایزات و تشابهات موجود در دو بنا نحوۀ حمایت از آنهاست. یافته‌های این پژوهش گویای آن است که مهم ترین شاخصه های سبک شناسانه حاکم بر آرایه‌های دو بنا عبارت است از بهره‌گیری از شاه گره‌ها و نقوش هندسی خاص به شکلی بافت گونه بر زمینة قطعه‌های کوچک کاشی معرق، با طیف رنگ‌های معین، جایگاه ویژۀ تقسیمات چهارگانه و کهن‌الگوی چلیپایی و همچنین تقارن‌های گوناگون و بعضی موارد مشابه. به لحاظ محتوایی آرایه های معماری بازتاب‌دهندۀ مضامین اعتقادی شیعه و تمجید از حامی دو بناست. با این وجود و علی‌رغم درج نام شاه در نقطۀ طلایی سردر دو بنا، در ساختار معماری و تزئینات، تفاوت‌های بسیاری دیده میشود، از جمله تفاوت کمی و کیفی ابعاد بنا و وجود عناصر وابسته در بنای چهارباغ که معادلی در بنای علیقلیآقا ندارد. به لحاظ تزئینات نیز تمایزات چشمگیری مشاهده میشود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هنر ایرانی؛ معماری صفویه؛ مسجد-مدرسۀ چهارباغ؛ مسجد-مدرسه علیقلیآقا؛ آرایه‌های معماری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Analysis of Architecture and Architectural arays of Chahaharbagh and Aligholi agha mosque-school | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Reza Khajeh Ahmad Attari1؛ Mohieddin Aghadavoudi2؛ Bahareh Taghavinejad1 | ||
| 1Assistant Professor, Faculty of Handicrafts, Isfahan University of Art | ||
| 2PhD. Condidate in the Comparative and Analytical History of Islamic art | ||
| چکیده [English] | ||
| This paper focuses on Chaharbagh and ʻAliqoli Āqa, two mosque-schools of Isfahan. These monuments were built in the era of Shah Soltan Hossein, and situated within two outstanding urban complexes in Isfahan. The paper proposes two hypotheses. First, the mentioned mosque-schools – as the most significant scientific-religious monuments of the Shah Soltan Hossein era – have regular stylistic components, specifically regarding architectural ornaments. Second, one of the critical factors in the formation of the distinctions and similarities of the two monuments is the support of the shah. The findings of this research indicate that the essential stylistic attributes of the ornaments are the use of textured geometric patterns such as shah-gereh on the mosaic tiles in specific colors, the placement of the quadruplicate and archetypal cross forms called chalipa, as well as various symmetric patterns, and the like. The content of the architectural ornaments reflects the Shiʻa beliefs, and praises the supporter of the two monuments (shah). Despite these similarities and the inscription of the shah’s name in the golden point of the two façades, there are many differences in the architectural and ornamental structures, including the quantitative and qualitative differences in the dimensions of the building, and some elements in Chaharbagh monument, which has no equivalent in ʻAliqoli Āqa. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Persian art, Safavid architecture, Chaharbagh mosque-school, Aliqoli Āqa mosque-school, architectural ornaments | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. بلر، شیلا و جاناتان ام بلوم (1381). هنر و معماری اسلامی ایران، ترجمۀ اردشیر اشراقی، تهران، سروش. بمانیان، محمدرضا؛ مؤمنی، کورش و سلطان‌زاده، حسین (1390). «بررسی تطبیقی نقوش کاشی‌کاری دو مسجد- مدرسه چهارباغ و سید اصفهان»، نشریه مطالعات تطبیق هنر دانشگاه هنر اصفهان، سال اول، شمارۀ دوم، صص 1-19. پیرنیا، محمدکریم (1382). سبک‌شناسی معماری ایرانی، غلامحسین معماریان، تهران، پژوهنده. تام سن، منصور (1386). کارگاه طراحی نقوش سنتی 1، تهران، چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران. جابری انصاری، محمدحسن خان (1321). تاریخ اصفهان و ری، تهران، انتشارات عمادزاده. ــــــــــــــــــــــــــــــــ (1378). تاریخ اصفهان، اصفهان، نشر مشعل. جاوری، محسن (1377). «مدارس دوره صفوی در اصفهان»، فصلنامه تحقیقاتی رواق، سال 1، دورۀ 1، صص 68-55. حاجی قاسمی، کامبیز (1379). گنج‌نامه (فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران)، ج 5 (مدارس)، تهران، دانشگاه شهید بهشتی با همکاری سازمان میراث فرهنگی. خانی، سمیه؛ صالحی کاخکی، احمد و تقوی‌نژاد، بهاره (1391). «بررسی تطبیقی معماری و تزئینات مدرسه غیاثیه خرگرد و مدرسه چهارباغ اصفهان». نشریه مطالعات تطبیقی هنر (دو فصلنامه علمی-پژوهشی) سال دوم، شمارۀ چهارم، صص 37-51. رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم (1352). آثار ملی اصفهان، چاپ اول، تهران، انتشارات انجمن آثار ملی. سپنتا، عبدالحسین (1346). تاریخچه اوقاف اصفهان، اصفهان، انتشارات اوقاف اصفهان. سیوری، راجر (1372). ایران عصر صفوی، ترجمۀ کامبیز عزیزی، تهران، مرکز. طبسی، محسن (1378). «مطالعه و شناخت مرکز محله علیقلیآقا و طرح مرمت و احیای حمام»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مرمت بنا. صنعتی زاده، آیدا (1392). «سنجش کیفیت محیطی محلات شهری با تأکید بر توسعه پایدار (نمونه موردی: محله علیقلیآقا اصفهان)»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان. کیانمهر، قباد و بهاره تقوی‌نژاد (1390). «مطالعه‌ی تطبیقی مضامین کتیبه‌های کاشی‌کاری مدرسه‌ی چهارباغ اصفهان و باورهای عصر صفویه»، مجله‌ی پژوهش‌های تاریخی (علمی- پژوهشی)، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، صص 133-157. لطفی، الله (1393). «طراحی شهری با هدف ارتقای حیات شبانه در محورهای مجهز محلی با رویکرد منظر حسی(مطالعه موردی: محور تاریخی علیقلیآقا در اصفهان)»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان. موسوی فریدنی، محمدعلی (1378). اصفهان از نگاهی دیگر، اصفهان، نقش خورشید. نصر، سید حسین (1359). علم و تمدن در اسلام، ترجمۀ احمد آرام، تهران، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم. هنرفر، لطف‌الله (1350). گنجینه آثار تاریخی اصفهان، اصفهان، چاپ و انتشار کتاب‌فروشی ثقفی. هوشیاری، محمدمهدی؛ پورنادری، حسین و فرشته نژاد، سید مرتضی (1392). «گونهشناسی مسجد-مدرسه در معماری اسلامی ایران»، مطالعات معماری ایران، سال دوم، شمارۀ 3، صص 54-37. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 942 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,404 |
||