پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,921,645 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,600,575 |
عصر تصویر بی حجابی و بی حجابی اجباری بررسی وضعیت تصویر بی حجابی در دورۀ پهلوی دوم | ||
| زن در توسعه و سیاست | ||
| مقاله 2، دوره 16، شماره 3، مهر 1397، صفحه 339-358 اصل مقاله (463.31 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwdp.2018.262289.1007458 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا قائمی نیک* 1؛ طیبه نجفی2 | ||
| 1دکتری جامعه‌شناسی نظری‌ـ فرهنگی از دانشگاه تهران | ||
| 2پژوهشگر مرکز مطالعات زنان دانشگاه خوارزمی | ||
| چکیده | ||
| دربارۀ مواجهۀ جامعۀ ایران با پدیدۀ حجاب (به‌خصوص حجاب زنانه)، دو دیدگاه به‌ظاهر متفاوت وجود دارد؛ اول مقاومت مردم در برابر بی‌حجابی اجباری (کشف حجاب) در دورۀ رضاخان پهلوی و دوم مطابق با برخی از دیدگاه‌ها، واکنش به حجاب اجباری یا قانون حجاب در دورۀ جمهوری اسلامی. در دورۀ اول، در ذیل سیاستهای «تجدد آمرانۀ» غربی، بی‌حجابی و در دورۀ دوم حجاب امری تحمیلی محسوب میشود. بین این دو دوره، حکومت 37 سالۀ پهلوی دوم قرار دارد که بهرغم استمرار سیاستهای تحمیل بی‌حجابی، کمتر مورد تحلیل قرار گرفته است. تحمیل بی‌حجابی در این دوره، برخلاف دورۀ پهلوی اول، مستقیماً در صحنۀ واقعی اجتماعی نبود، بلکه از طریق گسترش تصاویر رسانهای و تبلیغاتی و تأثیر بر ناخودآگاه ذهن کنشگران اجتماعی صورت گرفت. بهعلاوه، این سیاستها از دهۀ 1340 با طرح توسعۀ سرمایهداری پیوند خورد. در این مقاله، برای بیان ویژگی تصویری بی‌حجابی، از تعبیر «تصویر بی‌حجابی» استفاده شده است. این تصویر از اندام زنانه یا مردانه عمدتاً تحت تأثیر صنایع سینما و موسیقی پس از جنگ جهانی دوم گسترش یافت. پیش از آن، آشکار‌شدنِ تصاویر بیحجاب از اندام زنانه یا مردانه چندان رایج نبود یا حداقل نشانۀ تجدد، ترقی و شخصیت تلقی نمیشد. در مقالۀ حاضر، با استفاده از نظریۀ انتقادی مکتب فرانکفورت و چارچوب روشی صنعت فرهنگ، که در نیمۀ دوم قرن بیستم صورتبندی شد، به بررسی وضعیت تصویر بی‌حجابی و تأثیر سیاستهای پهلوی دوم بر آن خواهیم پرداخت. در نتیجهگیری، اولاً اشاره خواهیم کرد که توجه به ویژگی تصویری تحمیل بی‌حجابی، که از دورۀ پهلوی دوم شروع شد، میتواند دو دیدگاه به‌ظاهر متضاد دربارۀ واکنش جامعۀ ایران به حجاب را توضیح دهد. ثانیاً، با توجه به استمرار تصاویر رسانهای در دورۀ جمهوری اسلامی، پژوهش دربارۀ منازعۀ تصویر باحجاب‌ـ تصویر بیحجاب ضرورت دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بی‌حجابی اجباری؛ پهلوی دوم؛ تصویر بی‌حجابی؛ حجاب؛ صنعت فرهنگ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Image of Unveiling and Forced Unveiling, the Status of the Picture of Unveiling in the Second Pahlavi Era | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Reza Qaemi Nik1؛ Tayebeh Najafi2 | ||
| 1Assistant Professor of Theoretical-cultural Sociology, University of Tehran, Iran | ||
| 2Researcher at the Center for Women’s Studies, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| There are two different viewpoints on the approach of the Iranian society to the phenomena of veiling, especially female veiling. The first is the resistance of Muslim Iranians to the forced unveiling (kashf-e hejab) in Reza Pahlavi`s monarchy and the second, according to some opinions, is reaction Iranian people to the forced veiling or law of veiling in the Islamic Republic era. In the first era, under the influence of Reza Pahlavi’s Western Modernization, unveiling is considered to be imposed, and in the second era, veiling. However, between the two periods, there is a 37 years period of Mohammad Reza Pahlavi. Despite of continuity of the forced unveiling policies, this era has been less analyzed. Unlike Reza Pahlavi`s period, forced unveiling not only was not directly in the real social scene, but also, it was disseminated through media and to influence the unconscious mind of social actors. Furthermore, since the 1960s, these policies have been linked to the plan for development of capitalism. In the present study, "the image of unveiling" has been used to express the pictorial feature of unveiling. In the West, the unveiling picture of men or women`s organs was expanded under the development of music and cinema industry, after World War II. Before that time, revealing of the images of feminine or masculine bodies was limited, or at least, wasn’t the symbol of modernity, progress and personality. In the present research, the Critical Theory of Frankfort School and methodological of Culture Industry which was formulated in the second half of the twentieth century, has been employed to investigate the status of the picture of unveiling and the influence of the policies of the second Pahlavi on that. It can be concluded that, the attention to the pictorial feature of unveiling that began from the second Pahlavi`s era can explain superficial contradiction of the two opinions on Iranian reaction to veiling. With the continuation of media images during the Islamic Republic era, it seems necessary to make further researches on the contrast of veiling picture-unveiling picture. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| unveiling picture, Culture Industry, veiling, second Pahlavi, forced unveiling. | ||
| مراجع | ||
|
[1] آدورنو، تئودور و هورکهایمر، ماکس (1387). دیالکتیک روشنگری، ترجمۀ مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: گام نو. [2] آشنا، حسامالدین (1371). خشونت و فرهنگ، تهران: سازمان اسناد ملی ایران. [3] ــــــــــ (1384). از سیاست تا فرهنگ، سازمان اسناد ملی ایران. [4] استاد ملک، فاطمه (1368). حجاب و کشف حجاب در ایران، تهران: سنایی. [5] استریناتی، دومنیک (1387). نظریههای فرهنگ عامه، ترجمۀ ثریا پاکنظر، تهران: گام نو. [6] بلیکی، نورمن (1393) پارادایمهای تحقیق در علوم انسانی، ترجمۀ سیدحمیدرضا حسنی، محمدتقی ایمان، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [7] پور‌بهمن، فریدون (1386). پوشاک در ایران باستان، ترجمۀ ضیاء سیکارودی هاجر، تهران: امیرکبیر. [8] جعفریان، رسول (1379). داستان حجاب پیش از انقلاب اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. [9] ــــــــــ (1386). رسائل حجابیه، شصت سال تلاش علمی در برابر بدعت کشف حجاب، قم: دلیل ما. [10] دورانت، ویل (1370). تاریخ تمدن، ترجمة امیرحسین آریانپور و دیگران، ج7و21، تهران: علمی و فرهنگی. [11] رمضانی، رضا (1386). حجاب در ایران (بررسی وضعیت حجاب در ایران از سالهای آخر حکومت پهلوی دوم تا پایان جنگ تحمیلی)، مجلۀ بانوان شیعه، ش 11، ص 251ـ286. [12] روحانی، حسن (1388). خاطرات دکتر حسن روحانی، ج 1، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. [13] زائری، قاسم (1393). دیرینه‌شناسی بی‌حجابی در ایران، مجلۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ 12، ش 2، ص153ـ186، تهران: دانشگاه تهران. [14] زیبایینژاد، محمدرضا؛ سبحانی، محمدتقی (1379). درآمدی بر نظام شخصیت زن در اسلام، قم: دارالثقلین. [15] صادقی، فاطمه (1392). کشف حجاب: بازخوانی یک مداخلۀ مدرن، تهران: نگاه معاصر. [16] صلاح، مهدی (1384). کشف حجاب: زمینهها، پیامدها و واکنشها، تهران: موسسۀ مطالعات و پژوهشهای سیاسی. [17] کرایب، یان؛ بنتون، تد (1386). فلسفۀ علوم اجتماعی، ترجمۀ شهناز مسمیپرست و محمود متحد، تهران: آگه. [18] مجلۀ 15 خرداد (1374). «طرح رژیم در برخورد با حجاب و چادر در سال 55»، مجلۀ 15 خرداد، ش 19ـ20، زمستان. [19] مظاهری، محسن (1396). چالش تصویر مریم: آیا روزنامهها از گفتمان رسمی حجاب عبور کردند؟!، روزنامۀ اصفهان زیبا، شمارة ش 2975. [20] ملکات، سرینواس و استیوۀ لزلی (1388). ارتباطات توسعه در جهان سوم، ترجمۀ شعبانعلی بهرامپور، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. [21] واحد، سینا (1363). قرهالعین: درآمدی تاریخی بر تاریخ بی‌حجابی در ایران، تهران: نور. [22] هایدگر، مارتین (1379). «عصر تصویر جهان»، ترجمۀ سیدحمید طالبزاده، تهران، مجلۀ فلسفه، ش 1، پاییز، ص139ـ156، تهران، دانشگاه تهران. [23] Alikhah, Fardin (2008). The Politics of Satellite Television in Iran, published in: Semati, Mahdi, Media, Culture and Society in Iran, London and New York: Routledge [24] Amouzadeh, Mohammad (2008). Sociolinguistic Aspects of Persian Advertising in Post-revolutionary Iran, published in: Semati, Mahdi Media, Culture and Society in Iran, London and New York: Routledge [25] Arghavan, Mahmoud (2013). Tehrani Cultural Bricolage: Local Traditions and Global Styles of Tehran`s Non-conformist Youth, published in: Sreberny. Annabelle (2013). Cultural Revolution in Iran, London: Salem Road. [26] Escoffier, J (2003). Sexual Revolution. Philadelphia: Running Press. [27] Follmer, Katja (2013). Satire in the Iranian Media, published in: Sreberny, Annabelle (2013). Cultural Revolution in Iran, London: Salem Road. [28] Horkheimer, Max (1972). Critical Theory, New York: Herder & Herder. [29] http://www.bermuda-online.org/shorts.htm access in: 21 July 2018. [30] Mahdavi, P (2008). Passionate Uprisings: Iran’s Sexual Revolution. Stanford: Stanford University Press. [31] Mahdavi, Pardis (2013). Iran`s Green Movement in Context, published in: Sreberny, Annabelle (2013). Cultural Revolution in Iran, London: Salem road. [32] MirHosseini, Ziba (2010). Control and Sexuality, London, Women Living Under Muslim Laws. [33] Mir-Hosseini, Ziba (1996). ‘Divorce, Veiling and Feminism in Post-Khomeini Iran’, in H. Afshar (ed.), Women and Politics in the Third World, 142–170. London: Routledge. [34] Mozafari, Parmis (2013). Dance and the Borders of Public and Private Life in Post-Revolution Iran, published in: Sreberny, Annabelle (2013). Cultural Revolution in Iran, London: Salem Road. [35] Mulvey (1999). quoted in: Zeydabadi-Nejad, Saeed (2013) Women Filmmakers and Sociopolitical Critique, Published in: Sreberny, Annabelle (2013). Cultural Revolution in Iran, London: Salem Road. [36] Nooshi, Laudan (2008). The Language of Rock: Iranian Youth, Popular Music, and National Identity, published in: Semati, Mahdi (2008). Media, Culture and Society in Iran, London and New York: Routledge. [37] Rahimi, Babak (2008). The Politics of the Internet in Iran, published in: Semati, Mahdi (2008). Media, Culture and Society in Iran, London and New York: Routledge. [38] Semati, Mahdi (2008). Media, Culture and Society in Iran, London and New York: Routledge [39] Sreberny, Annabelle (2013). Cultural Revolution in Iran, London: Salem Road. [40] Shahabi, Mahmood (2008). The Iranian Moral Panic over Video, published in: Semati, Mahdi (2008). [41] Zeydabadi-Nejad, Saeed (2013). Women Filmmakers and Sociopolitical Critique, published in: Sreberny, Annabelle (2013). Cultural Revolution in Iran, London: Salem Road. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,191 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,227 |
||