پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,994,671 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,664,796 |
مورخ یا کیمیاگر به مثابۀ ریشه‌شناس: مطالعۀ موردی عنوان «ال-کیمیا» | ||
| تاریخ علم | ||
| مقاله 6، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 20، مرداد 1395، صفحه 97-113 اصل مقاله (729.87 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2019.263132.371462 | ||
| نویسنده | ||
| رضا کوهکن* | ||
| هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران | ||
| چکیده | ||
| شیوه‌های مختلف تاریخ‌نگاری، نظیر حال‌محور، تاریخی-فلسفی، کُربنی و یونگی، در بازسازی تاریخ کیمیای دورۀ اسلامی به کار گرفته شده است. در این میان، یکی از فنونی که در هر یک از این شیوه‌ها، به نحوی از انحا، می‌تواند به کار آید، فنّ ریشه‌شناسی است. در اینجا، ریشه‌شناسی‌های مختلفی که برخی مسلمانان کیمیاگر یا اهل تراجم (نظیر ابن ند‌یم، صفدی، خوارزمی، جلدکی، ازنیقی) از واژۀ «ال-کیمیا» عرضه کرده‌اند، ارائه شده و در دو منظر تاریخی و پدیدارشناختی تحلیل شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ‌نگاری علم؛ پدیدارشناسی؛ ریشه‌شناسی؛ «الکیمیاء»؛ کیمیا؛ نگرش تاریخی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Historian or Alchemist as Etymologist: Case Study of the Title “al-Kīmīyā” | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza Kuhkan | ||
| IRIP | ||
| چکیده [English] | ||
| Different historiographies, such as presentist, historio-philosophic, Corbinian and Jungian, have been applied in order to reconstruct the history of alchemy in Islamic societies in the Middle Ages. One technique which can be used, in one way or another, in each of these historiographies, is the etymology. We see that the alchemists themselves and also biobibliographers (Jaldakī, Eznīqī, Safadī, Khawrazmī, Jawharī, ibn Nadīm, for example) have presented different etymologies for the word “al-kīmīyā”. Here, some of these etymologies have been illustrated and analyzed, both from the historic and from the phenomenological points of view. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Alchemy, Etymology, Historiography of science, “al-Kīmīyā”, phenomenology | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌ندیم. (1350ش). الفهرست، تصحیح رضا تجدد. تهران. خوارزمی محمد بن احمد. (1895م). مفاتیح العلوم. تصحیح و چاپ فان فلوتون. لیدن. چاپ مجدد توسط دار الکتب العلمیه، بیروت، 1970م. جوهری. الصحاح. چاپ توسط عطار مصر: دار الکتب العربیه. صفدی. (1975م). الغیث المُسجم فی شرح لامیة العجم. دو مجلد. بیروت: دارالکتب العلمیه. جلدکی. مجلد اول از المصباح بأسرار علم المفتاح. نسخۀ خطی شمارۀ 2616 کتابخانۀ ملی پاریس. صاروخانی ازنیقی، علی. درر الأنوار. نسخۀ خطی شمارۀ 10/12553 مجلس شورای اسلامی. کربن، هانری. اسلام در سرزمین ایران، چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی (مجلد سوم مشتمل بر دفتر سوم: روزبهان و آیین عشاق، و دفتر چهارم: تشیع و تصوف). تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران (در دست چاپ). کوهکن، رضا. (1394ش). «شیعه، شعاع شمس امام»، مقدمۀ دوم مترجم بر ترجمۀ فارسی: هانری کربن، اسلام در سرزمین ایران، چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی (مجلد اول، تشیع دوازده‌امامی). تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. گمینی، امیرمحمد. «تاریخ‌نگاری علم به سبک ویگ»،. فصل‌نامۀ علمی-پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، سال 16، شمارۀ 62، ص 111-140. لوری، پییر (1388ش). کیمیا و عرفان در سرزمین اسلام. ترجمۀ زینب پودینه آقایی و رضا کوهکن. تهران: طهوری و ایفری. Abt T. et Madelung W. (2003). Corpus Alchemicum Arabicum, 1, Book of the explanation of the symbols (Kitāb Ḥall al-rumūz) by Muḥammad Ibn Umail. Zurich: Living Human Heritage,. Jung C. G. (1970). Psychologie et alchimie, traduit et annoté par Henry Pernet et Ronald Cahen. Paris: Buchet-Chastel. Kouhkan R. (2007). L'étude de la pensée alchimique de Tughrâ'î, thèse de doctorat, EPHE. Ryding, K. C. (1994). “Islamic alchemy according to al-Khwarizmi”, Ambix, vol. 41, no.3. pp.121-134. Hoefer, F. (1842). Histoire de la chimie, depuis les temps les plus reculés jusqu'à notre époque. Paris.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 308 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 460 |
||