پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,692 |
| تعداد مقالات | 72,229 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,179,779 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,007,754 |
تکوین علم مدنی فارابی از منظر روششناسی بنیادین | ||
| فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 1، دوره 8، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 9-36 اصل مقاله (395.99 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2019.70420 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا قائمی نیک* 1؛ حمید پارسانیا2 | ||
| 1دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| 2هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی تهران | ||
| چکیده | ||
| ابونصر فارابی، به‌عنوان موسس فلسفۀ اسلامی، در مواجهۀ با علوم یونانی، از جمله فلسفۀ سیاسی، سعی کرده است با تکیه بر آموزه‌های اسلامی، علوم یونانی را بازخوانی و متحول کند. محصول این بازخوانی و تحول، طرحِ علومی متناسب با فرهنگ اسلامی از جمله علم مدنی است. این مقاله تلاش می‌کند این فرایند بازخوانی و تحول را با استفاده از روششناسی بنیادین توضیح دهد. روششناسی بنیادین، در سه بخش، چگونگی «شکلگیری نظریات علمی» را تبیین کرده و توضیح می‌دهد. بخش اول، ابعاد منطقی و معرفتی نظریه، بخش دوم، ابعاد وجودی-اجتماعی نظریه و بخش سوم، تأثیر تعاملات بنیادین فرهنگی بر شکلگیری نظریه است. در بخش سوم، در الگوی مواجهۀ فعال با فرهنگ‌های دیگر، به بازخوانیِ عناصر فرهنگ «دیگر» بر اساس «عناصر بنیادین» فرهنگ «خود» اشاره می‌شود، برخی از عناصر فرهنگ غیر پذیرفته و برخی دیگر بازگردانده می‌شوند و در نهایت منجر به سازگاری عناصر فرهنگیِ بیگانه با فرهنگِ خودی می‌شود. در علم مدنی فارابی عناصر بنیادین فرهنگ اسلامی، توسط رسول و از طریق اتصال با عقل فعال (وحی) شکل می‌گیرد و بر اساس آن، علوم سیاسی یونانی بازخوانی می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روششناسی بنیادین؛ فارابی؛ علم مدنی؛ ارسطو؛ خطابه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Using fundamental methodology to explore the formation of Farabi's civil science | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammadreza ghaeminik1؛ hamid parsania2 | ||
| 1university of tehran | ||
| 2Associate Professor of Tehran University | ||
| چکیده [English] | ||
| Abu Nasr al-Farabi, as the founder of Islamic philosophy, emphasizing on Islamic teachings, attempted to re-read and revolutionize Greek sciences. Farabi's civil science, keeping harmony with the Islamic culture, is a result of this scientific endeavor. This article tries to explain this attempt using a fundamental methodology. Fundamental methodology explains how scientific theories articulated considering three theoretical dimensions including logical-epistemological, existential-social, and the impact of fundamental cultural interactions on the formation of a theory. In the third dimension, when a culture encounters with another one actively, the elements of the second culture are re-read on the base of fundamental elements of the first one. In the process of revision and reviewing, some elements of the second culture can be accepted and some others will be rejected. As a result, we witness a case of reconciliation of indigenous and exogenous cultures. Based on Farabi's civil science, fundamental elements of Islamic culture, formed by Rasoul (Prophet) and Greek political philosophy can be interpreted by means of a connection to active intellect (aqle fa`al). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: fundamental methodology, Farabi, civil science, Aristotle, address | ||
| مراجع | ||
|
_ قرآن کریم. _ آرنت، هانا )1933(، وضع بشر، ترجمۀ مسعود علیا، تهران: نشر ققنوس. _ آرون، ریمون )1931(، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعهشناسی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. _ ابراهیمی دینانی، غالمحسین )1933(، قواعد کلی فلسفی در فلسفۀ اسالمی، تهران: پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی، جلد دوم. _ ابنسینا، حسینبنعبداهلل )1931(، قانون در طب، ترجمۀ علیرضا مسعودی، تهران: انتشارات مرسل. _ ارسطو )1939(، سیاست، ترجمۀ حمید عنایت، تهران: انتشارات امیرکبیر. _ اشتراوس، لئو )1909(، فلسفۀ سیاسی چیست؟، ترجمۀ فرهنگ رجایی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. اقبال، مظفر )1934(، شکلگیری علم اسالمی، بهکوشش محمدرضا قائمی نیک، تهران: ترجمان علوم انسانی. _ بادامچی، محمدحسین و پارسانیا، حمید )1931(، »فارابی در روایت سیدجواد طباطبائی، سه روایت، سه استنتاج«، دوفصلنامۀ نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، سال سوم، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان ،1931 صص.149-111 _ بکار، عثمان )1933(، طبقهبندی علوم نزد حکمای مسلمان، ترجمۀ جواد قاسمی، مشهد: بنیاد پژوهشهای استان قدس رضوی. _ پارسانیا، حمید )1937(، روششناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم: کتاب فردا. _ پارسانیا، حمید )1931(، »نظریه و فرهنگ: روششناسی بنیادین تکوین نظریههای علمی«، فصلنامۀ علمی-پژوهشی راهبرد فرهنگ، سال ششم، شمارۀ ،19 پاییز :1931 .13-0 _ چالمرز، آلن اف )1930(، چیستی علم، ترجمل سعید زیباکالم، تهران، انتشارات سمت، چاپ هشتم. _ دایبر، هانس )1931(، »پیشزمینۀ اسماعیلی فلسفۀ سیاسی فارابی«، ترجمۀ حسن بادامچی، منتشرشده در مجموعه مقاالت درآمدی بر چالش آرمان و واقعیت در فلسفۀ سیاسی فارابی، به کوشش محمدکریمی زنجانی اصل، تهران: نشر کویر. _ رضوانی، محسن )1939(، فلسفۀ سیاسی اسالمی در غرب، قم: نشر موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی )ره(. _ روزنتال، آروین )1933(، اندیشۀ سیاسی در اسالم در سدههای میانه، ترجمۀ علی اردستانی، تهران: نشر قومس. _ ژیلسون، اتین )1930(، نقد تفکر فلسفیِ غرب، ترجمۀ احمد احمدی، تهران، انتشارات سمت. _ شهرستانی، هبهالدین )1930(، اسالم و هیئت، ترجمۀ سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب. _ صفارهرندی، سجاد و قائمینیک، محمدرضا )1939( مدرنیته )تجدد(، تهران: مرکز آموزشی پژوهشی کوثر. _ طباطبائی، ]عالمه[ سیدمحمدحسین )1931(، بدایهالحکمه، ترجمه و اضافات علی شیروانی، قم: انتشارات دارالعلم. _ طباطبائی، سیدجواد )1930(، زوال اندیشۀ سیاسی در ایران، تهران: نشر کویر، چاپ هشتم. _ فارابی، ابونصر )1911(، اندیشههای اهل مدینۀ فاضله، ترجمه و تحشیه از سیدجعفر سجادی، تهران: کتابخانۀ طهوری، چاپ دوم. _ فارابی، ابونصر )1933(، احصاء العلوم، ترجمۀ حسین خدیوجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.فارابی، ابونصر )1933(، سیاستالمدینه، ترجمۀ و شرح حسن ملکشاهی، تهران: انتشارات سروش. _ فارابی، ابونصر ).1479ق(، تحصیلالسعاده، تحقیق دکتر جعفر آلیاسین، بیروت: داراالندلس. _ فارابی، ابونصر )1410ق1771/(، کتاب الحروف، با تحقیق ابراهیم شمسالدین، بیروت: دار الکتب العلمیه. _ فدایی مهربانی، مهدی )1931(، ایستادن در آن سوی مرگ؛ پاسخهای کربن به هایدگر از منظر فلسفۀ شیعی، تهران: نشر نی. _ فدایی مهربانی، مهدی )1939(، حکمت، سیاست و معرفت در ایران، تهران: نشر نی. _ فرامرز قراملکی، احد )1931الف(، منطق )1(، تهران: دانشگاه پیام نور. _ فرامرز قراملکی، احد )1931الف(، منطق )1(، تهران: دانشگاه پیام نور. _ فشاهی، محمدرضا )1937(، ارسطوی بغداد، از عقل یونانی به وحی قرآنی، کوششی در آسیبشناسی فلسفۀ ایرانی-اسالمی، تهران: کاروان. _ قمی، ]شیخ[ عباس )1939(، مفاتیحالجنان، ترجمۀ مهدی الهی قمشهای، مصحح محمدرضا رضوانطلب، قم: آیین دانش. _ قمی، ]شیخ[ عباس )1934(، سفینهالبحار و مدینهالحکم و االثار، بهاهتمام علیاکبر الهی خراسانی، ج،1 مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی. _ کاپلستون، فردریک )1911(، یونان و روم، ترجمۀ سیدجاللالدین مجتبوی، تهران: انتشارات سروش. _ کاپلستون، فردریک )1909(، تاریخ فلسفه از ولف تا کانت، ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر برزگمهر، تهران: انتشارات سروش. _ کالینیکوس، الکس )1931(، اندیشۀ انقالبی مارکس، ترجمۀ پرویز بابایی، تهران: نشر آزادمهر. _ کرمر، جوئل )1901(، احیا فرهنگی در عهد آل بویه، اسانگرایی در عصر رنسانس اسالمی، ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. _ کوهن، تامس )1931(، ساختار انقالبهای علمی، ترجمۀ سعید زیباکالم، تهران: انتشارات سمت. - مهاجرنیا، محسن )1937( فلسفۀ سیاسی فارابی، قم، انتشارات بوستان کتاب. _ مهدی، محسن )1937(، »سنت عقالنی در اسالم«، منتشرشده در کتاب سنت عقالنی در اسالم، تنظیم و تدوین فرهاد دفتری، ترجمۀ فریدون به درهبدرهای، تهران: نشر فرزان. _ ناظرزاده، فرناز )1901(، اصول و مبادی فلسفۀ سیاسی فارابی، شرح نظریۀ مدینۀ فاضله با تطبیق بر آراء افالطون و ارسطو، تهران: دانشگاه الزهرا. والتزر، ریچارد )1900(، »فارابی به قلم والتزر«، ترجمۀ رضا داوری اردکانی، منتشرشده در کتاب فارابی مؤسس فلسفۀ اسالمی، رضا داوری اردکانی، تهران: پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 657 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 616 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب