تعداد نشریات | 158 |
تعداد شمارهها | 6,210 |
تعداد مقالات | 67,468 |
تعداد مشاهده مقاله | 114,033,651 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 88,776,240 |
کاربرد نقش شیر در نشانهای مصور تشکیلات مصر مملوکی | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
مقاله 2، دوره 50، شماره 2، اسفند 1396، صفحه 183-208 اصل مقاله (5.31 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2019.261958.653914 | ||
نویسندگان | ||
نگار ذیلابی* 1؛ سیّد جمال موسوی2؛ بیان شیخ احمدی3 | ||
1استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
2دانشیار دانشگاه تهران | ||
3دانشآموخته کارشناسی ارشد رشته تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از سنتهای تشکیلاتی در مصر عصر ممالیک استفاده گسترده از نشانهای مصور (رنک، جمع آن رنوک) با نقوش مختلف حیوانات، گیاهان و اشیاء بود. این مقاله به این پرسش اصلی پرداخته است که از میان نقوش حیوانی متداول در نشانهای تشکیلاتی ممالیک، نقش شیر در چه مواضعی و برای چه کسانی و به چه منظوری استفاده میشده است؟ در این پژوهش تلاش شده است در گام نخست، موارد متعدد کاربرد نقش شیر، احصاء و سپس به منظور دریافت درک صحیحی از ذهنیتهای فرهنگی مرتبط با این نقش، سابقه تاریخی کاربرد و چگونگی تطور نقش شیر، در بستر تاریخی و فرهنگی مصر عصر ممالیک بررسی و تحلیل گردد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، بسامد کاربرد و مفهوم تشکیلاتی نشانهای مصور با نقش شیر را در منابع تاریخی متقدم و نیز در آثار موزهای برجای مانده از عصر ممالیک بررسی کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نشان مصور؛ رنک؛ ممالیک؛ نقش شیر | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Sign of Lion in Mamlūkid heraldry system | ||
نویسندگان [English] | ||
Negar Zaylabi1؛ Jamal moosavi2؛ Baian sheykh ahmadi3 | ||
1Assistant Prof., Shahid Beheshti University | ||
2Associated Prof., University of Thran | ||
3MA. In History of Islamic Civilization, Shahid Beheshti University | ||
چکیده [English] | ||
One of the most famous visual manifestations of Mamlūkid administration system is the symbolic use of motifs of animals, plants and everyday life tools as heraldry signs (rank; pl. Runūk) in various forms, among which the symbol of lion was used widely for the sultans, emirs and high rank officials. Historical evidences, conceptual framework, cultural context and developments of such uses of symbol of lion in Mamlūkid heraldry system are investigated in the present article. The author also suggests that it may be possible (or at least it is worth for studying) that some of uses of this symbol could be based on supposed talismanic power of this ancient symbol. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Visual sign, Rank, Mamlūkids, Lion | ||
مراجع | ||
ابن ایاس، محمد بن احمد، بدائع الزهور فی وقائع الدهور، تصحیح محمد مصطفی. قاهره: دارالاحیاء الکتب العربیة، 1395. ابن طولون دمشقی، محمد بن علی. اعلام الوری بمن ولی نائباً من الاتراک بدمشق الشام الکبری، تصحیح محمد احمد دهمان. دمشق: دارالفکر، 1964. ابشیهی، شهاب الدین، المستطرف فی کل فن مستظرف، بیروت، 1419. عرینی، السید الباز، الممالیک، بیروت: دار النهضة العربیة، 1976 بقاعی، ابراهیم بن حسن، عنوان الزمان بتراجم الشیوخ و الاقران، تصحیح حسن حبشی. قاهره: دارالکتب و الوثائق القومیة. 1422. بیبرس منصوری، زبده الفکر فی تاریخ الهجره، تحقیق زبیده محمد عطا، عین للدراسات و البحوث الانسانیه و الاجتماعیه، 2001/1380. بیرونی، ابوریحان، آثار الباقیه عن القرون الخالیه، تصحیح پرویز اذکایی، تهران: میراث مکتوب، 1380. جاحظ، الحیوان، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1424. جاحظ، الرسائل الادبیه، بیروت، دار مکتبه هلال، 1423. راغب اصفهانی، محاضرات الادباء، بیروت، دار ارقم، 1420. زمخشری، ربیع الابرار و نصوص الاخیار، بیروت، موسسه اعلمی، 1412. ذیلابی، نگار، "رنک، نشانهای مصور در مصر مملوکی"، تاریخ و تمدن اسلامی، شمارهی6، 1386، از 117ـ140. ذیلابی، نگار، «پیوند صورتگری و طلسمات در اسلام»، تاریخ و تمدن ملل اسلامی، بهار و تابستان 1395، دوره 12، شماره 23، ص 3ـ28. رفیعفر، جلال و مهران ملک، «آیکونوگرافی نماد پلنگ و مار در آثار جیرفت (هزاره سوم قبل از میلاد)»، پژوهشهای باستانشناسی ایران، شماره4، 1392 از 7ـ36. طاهری، صدرالدین، «کهن الگوی شیر در ایران، میانرودان و مصر باستان»، هنرهای زیبا هنرهای تجسمی، شماره 49، 1391 از 83ـ93. عدره، رشا،. «الرنوک المملوکیة فی دمشق»، (پایاننامه، چاپ شده)، دمشق، کلیة الآداب و العلوم الانسانیة جامعة دمشق، 2012ـ2013. عینی، بدرالدین محمود، عقد الجمان فی تاریخ اهل الزمان، تصحیح امین محمد امین، قاهره: دار الکتب و الوثائق القومیة، 1431. کاشغری، محمود بن حسین، دیوان لغات الترک، بیجا: دارالخلافة العلیة ـ مطبعهی عامره، 1333. مقریزی، احمد بن علی، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1418. موسوی، جمال، «ایران و نماد نجومی جغرافیایی آن در هفت اقلیم»، در هشتمین کنگره بینالمللی ایرانشناسی اسپانیا، به اهتمام احمدرضا خضری و رودریگز خواکین، تهران آبان 1397. نویری، نهایه الارب، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیه، 1423. Balog, Paul.Coinage of the mamluk sultans of Egypt and Syria, New York: Americans Numismatic society, 1964.
Lane Poole, Stanley. Catalogue of oriental coins in british museum, New York: Astor library, vol9, 1892.
14. Lavoix, Henri, cataloguedesmonnaies musulmanes de la bibliotheque nationale, Paris: imprimeie nationale, vol egypte ET syrie, 1896.
Mayer, Leo Ary, saracenic heraldry, New York: Oxford, 1933.
Murphy O’Connor, Jerome, The holy land, New York: Oxford, 2008.
Rabbat, Nasser,’ Rank’, EI2, Leiden: E.J.Brill, Vol8, 1995.
http://www.discoverislamicart.org.
http://allaboutjerusalem.com | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 555 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 540 |