پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,970,978 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,642,383 |
بازخوانی مکان و فضای نمایش ایرانی در منتخبی از نگارگری ایرانی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| مقاله 6، دوره 24، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 59-68 اصل مقاله (2.32 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2017.208673.614951 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم دورودیان* ؛ محمدرضا بمانیان؛ مجتبی انصاری | ||
| گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بازخوانی به عنوان برابر نهاده ای برای دراماتورژی، یکی از ابعاد فرایندی جامع برای به روزرسانی سنت هاست. نمایش به عنوان هنری اجتماعی در گفتگو با جامعه است، بنابراین هم شکل دهنده ایده ها در جامعه و هم بازتاب دهنده ویژگی های جامعه است. با وجود آنکه جنبه های نمایشی ادبیات و فرهنگ ایرانی هنوز پتانسیل های بسیاری برای به روزرسانی دارد، منابع و مدارک اندکی برای بازخوانی نمایش ایرانی وجود دارد. اما نگارگری ایرانی حاوی اطلاعات ارزشمندی از صور خیال هنرمند ایرانی و بازتاب دهنده اطلاعات بسیاری از جمله معماری، نمایش و جامعه است. این مقاله که پژوهشی بین رشته ای در معماری، نمایش و نگارگری است، با روش تاریخی-تحلیلی به کمک رویکرد بازتاب در جامعه شناسی هنر، در تلاش برای بازخوانی مکان نمایش ایرانی در نگارگری ایرانی است. نتایج گویای آن است که نگارگران در انتخاب موضوع و شیوه بیانی متاثر از بسیاری نکات مهم نمایشی از جمله نحو مکان های مکث و تامل در شهر و منظرفرهنگی برای برپایی انواع نمایش، خرده نمایش و خلق مکان های همگرای اجتماعی بوده اند. بنابراین می توان بازتابی از انواع نمایش ها و عناصر نمایشی از جمله انواع صحنه های میدانی، قابی و تخت گاهی را در آنها مشاهده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نمایش ایرانی؛ فضای نمایش؛ مکان نمایش؛ نگارگری؛ رویکرد بازتاب؛ معماری و دراماتورژی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Recognizing Iranian Performative Places and Spaces in Persian Paintings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Doroudian؛ Mohammad reza Bemanian؛ Mojtaba Ansari | ||
| Department of Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This study recognizes the spatial and locational characteristics of Iranian performance art in the traditional Persian paintings (miniature) in the pre-modern Islamic era. In the history of Iranian performance art, there are limited documents to recognize the characteristics of space and place. However, Iranian culture has many potentials to preserve performance arts. The most important way to reach these potentials is dramaturgy. In Iranian tradition, the principles and main elements of any cultural fields that are subject to restraint could be preserved in other areas. Accordingly, traditional Persian paintings were selected as the sources which possibly contain some features of the Iranian performance arts. Herein, the efforts of painters to create a composition from the elements of performance art in a picture are dramaturgy. Therefore, Persian paintings contain valuable information to analyze the Iranian performance art. Moreover, these paintings have been traditionally drawn to illustrate the Iranian literary, mystical and scientific books. One of these famous painters is Behzād, who had a chance to deal with theoretical aspects of various subjects such as theater. Therefore, there is a possibility that the theoretical aspects of performance art have been considered in his paintings. It is in contrast with the opinion that Iranian performance art has been preserved by non-educational persons who did not know the theoretical aspects of theater. These paintings could be also resources of the Iranian urban mindscape to recognize places for setting up a traditional theater. A mindscape is a general picture of a place and mental factors including cultural, historical, and memorial events. Herein, the main objectives are to find the relationship between the paintings' subject matter and types of Iranian dramaturgical subjects as well as the features of stage and space to illustrate these subjects. To this aim, the selected paintings have dramatic themes and suitable locations for performance art. Results have revealed that most subject matters of these paintings contain Iranian dramaturgical subjects such as Siavash Pass on Fire. Besides, some paintings contain more information about the performance art locations and mindscapes than associated books. For example, more details of a real location for dramaturgical events, like Behistun as a traditional mindscape, have been painted. The paintings illustrate various stages like proscenium, round, thrust, makeshift, traverse stages, which have been performed permanently or temporarily in coffeehouses, private houses and historical venues such as ancient caravanserais and cultural landscapes. Moreover, to a better illustration of a site for theater set up or a gathering place for performance art, different compositions of symbols, colors, forms, and figures have been used. Different types of Iranian performance arts in these paintings are Ta'zieh (passion play), traditional puppetry, Ru-Howzi (social theater) Naqqāli (narration) Siah-Bazi (comical acts on politics) Saye-Bazi (Shadow plays), Pardeh-Khaani (screen-based storytelling). Even though these paintings do not illustrate a real performance art, they reflect a performative manner and dramaturgical process in Iranian culture. It should be noted that this research is performed based on historical research methodology and reflection approach in the sociology of art. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Iranian theater, Performative spaces, Performative place, Persian painting, reflective approach, Architecture and Dramaturgy | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب (1381)، کارگاه هنری سلطان حسین بایقرا، هنرهای زیبا، شماره 12، صص 89-99. آژند، یعقوب (1385) نمایش دوره صفوی، فرهنگستان هنر، تهران. اردلان، حمیدرضا (1386)، سی مرشد پرده خوان ( دفتر: 20 و 29)، فرهنگستان هنر، تهران. اسلین، مارتین (1361)، نمایش چیست، آگاه، تهران. اسلین، مارتین (1382)، دنیای درام، مترجم محمد شهبا، هرمس، تهران. اسلین، مارتین (1391)، پیام روز جهانی تئاتر 1989، نماد و نمایش، مترجم جلال ستاری، توس، تهران. الام، کر (1382)، نشانه شناسی تئاتر و درام، مترجم فرزان سجودی، قطره، تهران. الکساندر، ویکتوریا (1390)، جامعهشناسی هنرها: شرحی بر اشکال زیبا و مردم پسند، مترجم اعظم راودراد، جامعه شناسان، تهران. امین زاده، بهرام (1386)، بازشناسی اثر آیینهای جمعی بر پیکرهبندی شهر سنتی، هنرهای زیبا، شماره 32، صص 5-14. امینی، رحمت؛ جلیل خلیل آذر و وحید معینی (1391)، طراحی فضا و مکان در نمایشهای سنتی- مذهبی ایران، هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره 17، شماره 1، صص 23-34. بالازاده، امیرکاووس (1385)، مکان تعزیه، مرکز عالم، گردهمایی مکتب اصفهان، فرهنگستان هنر، تهران بیانچینی، فرانکو و گودلا وایز سالسکس (1393)، منظر ذهنی شهر؛ مفاهیم، بازنمایی‌های فرهنگی و کاربست‌های سیاست‌گذارانه، مترجم کاوه اکبری و دیگران، تیسا، تهران بیضایی، بهرام (1385)، نمایش در ایران، روشنگران و مطالعات زنان، تهران. بیضایی، بهرام (1344)، نمایش در ایران: با شصت تصویر و طرح و یک واژه نامه، کاویان، تهران. پاکباز، رویین (1379)، نقاشی ایران از دیر باز تا امروز، زرین و سیمین، تهران. پولیاکووا، یلنا آرتموونا (1381)، نقاشی و ادبیات ایرانی، ترجمه زهره فیضی، روزنه، تهران تجویدی، علی اکبر (1352)، نقاشی ایرانی از کهن ترین روزگار تا دوران صفویان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ایران. ترکاشوند، نازبانو (1388)، اثر هنری و رویکرد بازتاب در جامعه شناسی هنر، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شماره 40، صص 25-32. ثابتی، الهه (1381)، فضای اجرای موسیقی در مینیاتور ایرانی، صفه، شماره 34، صص 133-145. ثمینی، نغمه (1388)، تماشاخانه اساطیر: اسطوره و کهن نمونه در ادبیات نمایشی ایران، نشر نی، تهران. حامد سقایان، مهدی (1377)، قراردادهای تئاتری در نمایش های سنتی ایران، پایان نامه، تربیت مدرس، تهران. خاکی، محمدرضا (1384) بررسی و بازشناسی مکان صحنه‌ای در نمایش سنتی ایران، فصلنامه تخصصی تئاتر، شماره 2، صص 167-175. خاکی، محمدرضا و منصور براهیمی (1390)، دراماتورژی چیست؟ دراماتورژ کیست؟، بیدگل، تهران. خبری محمد علی، مجتبی انصاری (1384)، جایگاه قهوه خانه در هنر ایران، هنر اسلامی، شماره 2، صص 91-104. دورودیان، مریم (1387)، بازخوانی معماری در ادبیات و نگارگری مکتب شیراز، چکیده مقالات گردهمایی مکتب شیراز، هنر، ادب، اندیشه (سده های هفتم، هشتم و نهم هجری)، به اهتمام منیژه کنگرانی، ص 41، فرهنگستان هنر، تهران. دورودیان، مریم (1388)، مکانی برای تامل در فضای عبور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری، علوم و تحقیقات، تهران. رضوانی، مجید (1383)، نمایش و رقص در ایران، ترجمه محمد زیار، قطره، تهران. سوداور، ابوالعلاآ (1380)، هنردربارهای ایران، ترجمه ناهید محمدشمیرانی، کارنگ، تهران. شهبازی، رامتین (1393)، نشانه شناسی فرهنگی تاریخ ادبیات و تئاتر ایران 1330-1300، زیر نظر فروزان سجودی، نشر علم، تهران. صانعی، محسن (1381)، تاریخ طراحی صحنه تئاتر در ایران، نمایش (ان‍ج‍م‍ن نمایش)، تهران. صفایی، صادق (1384)، مطالعه مینیاتور در صحنه، فصلنامه هنر، شماره 64، صص 86-95. عناصری، جابر (1366)، درآمدی بر نمایش و نیایش درایران، جهاد دانشگاهی، تهران. فیاض، هاشم (1367)، تعزیه یوسف و زلیخا، فصلنامه تئاتر، شماره 1، صص 145 - 84. قاضی زاده، خشایار (1391)، مطالعه ساختار ترکیب بندی و بیان هنری در سه نگاره کمال الدین بهزاد، مهر، شماره 21، صص 153-.172 قدوسی، کامران (1391)، تاثیرگذاری صحنه بر شخصیت در داستان های مخزن الاسرار نظامی، پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی، سال دوم، شماره 8، صص 105-124. قضاوی، رضا (1390)، شکاف میان ساختار و روایت بررسی نقش در در مجلس یوسف و زلیخا، هنر، شماره 83-84، صص 109-118. مدنی پور، علی (1379)، طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرآیند اجتماعی-مکانی، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران. مسعودی، شیوا (1386)، رمز سحرآمیز عروسک، کارکردهای معنایی خیمه شب بازی، مجموعه مقالات نمایش گردهم آیی مکتب صفوی، انتشارات فرهنگستان هنر، صص263-239. ناصربخت، محمدحسین (1386)، تاثیر ادبیات ایران زمین بر مجالس شبیه خوانی، پرسمان، تهران. نامور مطلق، بهمن (1383)، در جست و جوی متن پنهان، همایش بین المللی کمال الدین بهزاد، فرهنگستان هنر، تهران، صص 447-464. ندایی، امیر حسین و مونس بسکابادی (1389) عناصر نمایشی در پردهخوانی به عنوان هنر چند رسانهای، هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی، شماره 41، صص 71-77. نصری اشرفی، جهانگیر (1383)، نمایش و موسیقی، آرون، تهران. نعمت طاووسی، مریم و ابوالقاسم دادور، 1383، مرد سیاه چهره : از اسطوره تا صحنه نمایش، هنرهای زیبا، دوره 19، شماره 19، صص 83-90. نقیزاده، محمد (1386)، ادراک زیبایی و هویت شهر، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، اصفهان نقیزاده، محمد و مریم دورودیان (1387)، تبیین مفهوم گذار در مبانی فکری ایرانی، هویت شهر، شماره 3، صص 73-84. کری ولش، استوارت (1375)، نگارگری نسخ خطی ایران، سیدمحمد طریقی، هنر، شماره 30، صص 101-168. کنگرانی، منیژه و بهمن نامور مطلق (1390)، شیرین در گفتمان اسطوره ای معاصر و بازنمود آن در هنرهای نمایشی، هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی، شماره 43، صص 15-22. ک‍وورک‍ی‍ان، آن-ماری (1387)، ب‍اغ‍ه‍ای خیال: ه‍ف‍ت ق‍رن مینیاتور ایران، ترجمه پرویز م‍رزب‍ان، شر و پژوهش فرزان روز، تهران. مافی تبار، آمنه (1388)، تعامل نقش مایه ها و ویژگی های هنری مکاتب نگارگری ایرانی با نظری به نگاره های «گذر سیاوش از آتش»، مطالعات هنر اسلامی، دوره 5، شماره 10، صص 121-137. ورجاوند، پرویز (1384)، کاوش رصدخانه مراغه، و نگاهی به پیشینه دانش ستاره شناسی در ایران، امیرکبیر، تهران. ویلبر، دونالد (1374)، معماری تیموری در ایران و توران، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران. هاشمی نژاد، قاسم (1386)، جستجویی در بازیافتن منابع نمایش در ایران، گلستان هنر، شماره 8، صص 7-21. Barry, Michael (1995), Color and Symbolism in Islamic architecture, Thames and Hudson l.td, London.
Floor, W. M (2005), The history of theater in Iran, Mage Pub, Washington d.c.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 652 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,964 |
||