پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,998,800 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,672,812 |
تحلیل بازنمایی فضاهای جنسیتی در نگارگری دوره ایلخانی بررسی فضاهای جنسیتی شده بر اساس نگاره‌های جامع‌التواریخ و شاهنامه بزرگ ایلخانی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 6، دوره 24، شماره 2، تیر 1398، صفحه 57-68 اصل مقاله (13.79 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.257734.665941 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم کلبادی نژاد* 1؛ آرمان مسعودی2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ و باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی | ||
| 2باستان‌شناس دوران اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی | ||
| چکیده | ||
| نوشتار حاضر تلاشی است تا بر اساس نگاره‌های برجای مانده از دوره ایلخانی، فضاهای جنسیتی بازنمایی شده در آن شناسایی و نسبتِ حضور زنان و مردان مورد مداقه قرار گیرد. در این راستا، نگاره‌های دو نسخه مهم برجای مانده از این دوره، جامع‌التواریخ و شاهنامه بزرگ ایلخانی بررسی شده است. نگاره‌های جامع‌التواریخ، گویای تاریخ مغولان و نگاره‌های شاهنامه بزرگ‌ایلخانی، به تاریخ اساطیری ایران اشاره دارد. طبقه‌بندی نگارهها به مثابه مواد فرهنگی و توجه به فرایند زمانی، از ویژگی‌های روش‌شناختی باستان‌شناسی این پژوهش به شمار می‌رود. با استناد به این موارد، فضاهای بازنمایی شده در دو ساحت کلی فضای غیریکجانشینی (اردوهای مغول) و فضای شهری، تفکیک و به موضوعات مختلف در فضاهای عمومی و خصوصی در هر یک از نگارهها پرداخته شده است. حاصل پژوهش اینکه در نگاره‌هایی که به تاریخ مغولان اشاره دارد، نقش زنان در فضاهای گوناگون بسیار پررنگ‌تر است و نمی‌توان فضای طرد شده جنسیتی را در آن بازشناخت. در حالیکه زنان در نگاره‌هایی با موضوع تاریخ ایرانی، عموماً دارای نقشی منفعلانه و تنها در جایگاه نظاره‌گر در روزنه‌های معماری بازنمایی شدهاند. ایوان، پرده و پنجره‌های مشبک، از جمله نشان‌های فضایی است که یادآور حضور زنان است. بنابراین فضاهای شهری و ساختمانی که در نگارهها بازنمایی شدهاند، از تفکیک‌پذیری‌های جنسیتی بیشتری نسبت به فضاهای اردویی برخوردار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایلخانی؛ فضاهای جنسیتی؛ نگارگری؛ جامع‌التواریخ؛ شاهنامه بزرگ ایلخانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Representation of Gendered Spaces in Ilkhanid Illustrations Investigation of gendered Spaces based on Jāmi’ al-tawārīkh and The Great Mongol Shahnameh illustrations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Kolbadinejad1؛ Arman Massoudi2 | ||
| 1Assistant professor, Department of Archaeology & History, Faculty of Humanities, Islamic Azad University- Central Tehran Branch | ||
| 2Islamic archaeologist, Islamic Azad University Central Tehran Branch | ||
| چکیده [English] | ||
| Many written documents and illustrations left from Ilkhanid period (medieval era) which called Tabriz school in art history studies. Tabriz school was flourished in the reign of Qazan Khan. Ilkhanid illustration covered various subjects like: historical, religious narrations, scientific and mythical issues. Main reason of historiography in Ilkhanid period could be, their interest in recording the conquests and tribal honors. These material considered as an important tools or medium for cultural and social studies of special period. One of interesting aspect of these studies is gender analysis. Pictures are full of symbols and signs which indicate to gender issue, specially placement or position of men or women in architectural elements. This position can show social level or importance of each gender in the society. This paper attempts to find out new ways of understanding relations among gendered Spaces in Ilkhanid period through analyzing the illustrations regarding to historical manuscripts. To this aim, Henry Lefebvre theories in Production of space considered as a base of study. Production of space is a concept which introduced by him means that space is a social product that defines all social and political relationships. From his point of view visual products or works can set in the “representation space” class which point to the symbolic aspect of space. Two different class of written documents will consider: The Great Mongol Shahnameh included national epics and mythical history of ancient Iran and Jāmi’ al-tawārīkh is a narration of Mongol history. Methodology is based on two points: chronologically and classification of the objects. After Mongol invasion two ideological conversations happened in Iran between two different nomad and urban societies, Islamic rules alongside of Yasa. Lifestyle of Mongol was based on Yasa rules and nomadic method. Presence of man and woman in this society was equal. Unlike urban lifestyle with Islamic rules and urban spaces of social activities like Bazar or even in private spaces like palaces emphasized on limitations of presence of woman. Through this research, the conflictions and difference of gendered relations in Ilkhans era will come to the light. Illustrations of Mongol history selected from Jāmi’ al-tawārīkh manuscript from The Diez Albums. The Great Mongol Shahnameh miniatures scattered in different museums. Through analyzing the illustrations, two main spaces distinguished: Mongolian yurts and urban space. Moreover, other various public and private spaces depicted in these miniatures. As a result of the survey on representations of space and gender: on the illustrations of history of the Mongols, the role of women in various places is much more notable and bold. It shows women roles as a same level with men in all social activities. Whereas in the illustrations of Iranian history women depicted mostly as an observers of a scene and just looking out from the window frames. Also some other architectural elements like porch (Ivan), curtain and attic windows shows the presence of women. Indeed, the urban spaces and constructions represent gender segregation more than camp spaces or yurts. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ilkhanid, Gendered Spaces, Illustration, Jāmi’ al-tawārīkh, the Great Mongol Shahnameh | ||
| مراجع | ||
|
اِبن اِخوَه، (1394)، آیین شهرداری در قرن هفتم هجری(معالم القربه فی احکام الحسبه)، ترجمه جعفر شعار، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. احمد، لیلا (1392)، زنان و جنسیت در اسلام، ریشه های تاریخی در جدال امروزی، ترجمه فاطمه صادقی، نگاه معاصر، تهران. آژند، یعقوب (1389)، نگارگری ایرانی(پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایرانی)، جلد اول، انتشارات سمت، تهران. اللهیاری، فریدون؛ حسین میرجعفری و روح‌الله رنجبر (1392)، بازتاب تغییر معیشت مغول در معماری عصر ایلخانان، تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، سال سوم، شماره پنجم، صص 1- 19. اینسل، تیموتی (1394)، باستان‌شناسی و ادیان جهانی، ترجمه مجید خانلری، انتشارات پارسه، تهران. بویل، جان اندرو (1395)،اریخ دودمانی و سیاسی ایلخانان، در: تاریخ ایران کمبریج(جلد5)- از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان، گردآورنده جی. آ. بویل، ترجمه حسن انوشه، انتشارات امیرکبیر، تهران، صص 289 – 385. بیانی، شیرین (1388)، زن در ایران عصر مغول، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران. بیانی، شیرین (1389)، دین و دولت در ایران عهد مغول، 3جلدی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. بیران، میکال (1394)، سازندگان جهان ایرانی-اسلامی (چنگیزخان)، ترجمه مانی صالحی علامه، نشر نامک، تهران. پطروشفسکی، ایلیا پائولوویچ (1395)، اوضاع اجتماعی- اقتصادی ایران در دوره ایلخانان، تاریخ ایران کمبریج(جلد 5)، از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان، گردآورنده جی. آ. بویل، ترجمه حسن انوشه، انتشارات امیرکبیر، تهران، صص 455 – 521. پلیو، پل (1382)، تاریخ سری مغول، ترجمه شیرین بیانی ، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران. ترکمه، آیدین و آناهید شیرخدایی (1394)، تولید فضای هانری لوفور، جامعه فرهنگ و رسانه، سال چهارم، شماره 14، صص 11 – 30. حیدرخانی، مریم (1394)، نقاشی ایرانی در مقام منبع تاریخ معماری ایران، دوفصلنامه معماری ایرانی، شماره 7، صص 151- 163. خزایی، محمد (1387)، شاهنامه سلطان ابوسعید مهم ترین شاهکار نگارگری دوره ایلخانی، کتاب ماه هنر، شماره 126، صص 14 -19. رضوی، سید ابولفضل (1387)، ساختار حیات شهری در عصر ایلخانان، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 123، صص 4- 17. ژینیچ، آندری(1393)، تولید فضای هانری لوفور، در: درآمدی بر تولید فضای هانروی لوفور، گردآوری و ترجمه آیدین ترکمه، نشر تیسا، تهران، صص 99- 176. عابدی، محمود، (1374)، کاسه‌گرفتن، زبان و ادبیات فارسی، شماره 9 و 10و 11، صص 89- 104. فروتن، منوچهر (1384)، درک نگارگران ایرانی از ساختار فضای معماری ایران(دوره های ایلخانی و تیموری و اوایل صفوی)، نشریه خیال، شماره 13، صص 70- 83. فضل‌الله همدانی، رشیدالدین (1358)، جامع‌التواریخ- تاریخ مبارک غازانی، به سعی کاریل یان، هرتفورد، لندن. کدی، نیکی آر. (1395)، زنان در خاورمیانه گذشته تا کنون، ترجمه هما مداح، نشر و پژوهش شیرازه، تهران. کنارودی، قربانعلی و سهیلا نعیمی (1395)، ناسازگاری زندگی کوچ‌رویی با زندگی شهری و روستایی در ایران، تحقیقات تاریخ اجتماعی، شماره 9، صص 101 – 120. کولمان، دونه (1396)، فضا، قدرت، تمایز: مطالعات جنسیت در معماری، ترجمه نصیر زرین پناه، نشر نظر، تهران. لمب، هارولد، (1388)، چنگیز خان امپراطور مقتدر سرتاسر جهان، ترجمه غلامحسین قراگوزلو، انتشارات اقبا، تهران. لوفور، هانری (1395)، بقای سرمایه داری: بازتولید روابط تولید، ترجمه آیدین ترکمه، نشر تیسا، تهران. لین، جورج (1390)، ایران در اوایل عهد ایلخانان (رنسانس ایرانی)، ترجمه ابوالفضل رضوی، انتشارات امیرکبیر، تهران. محمد مرادی، اصغر و ساناز جعفرپور ناصر (1392)، بررسی روند توسعه شهری طی شهرسازی ایلخانی با تحلیلی بر توسعه شهری تبریز، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 6، صص 89 – 102. مرادی، امین؛ سید رسول موسوی حاجی و بهروز عمرانی (1395)، بازشناسی فرم معماری: آرامگاه غازان در مجموعه ابواب البری غازانیه و نقش آن در روند تحولات شهرسازی ایرانی، باغ نظر، سال 13، شماره 42، صص 33 – 44. مظاهری، مهرانگیز؛ خشایار قاضی‌زاده و علی احمدی‌فر (1389)، طبیعت‌گرایی در نقاشی‌های چین و ایران(دوران سونگ، یوآن و مغولان ایلخانی)، مطالعات هنر اسلامی، شماره 12، صص 7 – 32. ولادیمیرتسف، باریس یاکوولیویچ (1386)، نظام اجتماعی مغول(فئودالیسم خانه‌به‌دوشی)، ترجمه شیرین بیانی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. یزدان پناه، مریم؛ غلامعلی حاتم؛ سید حسن سلطانی و شهریار اسدی (1388)، نگاهی به کتاب جامع‌التواریخ شاهکار مصورسازی مکتب تبریز دوره ایلخانی، کتاب ماه هنر، شماره 133، صص 4 – 13.
Abu-Lughod, Janet L (1971), Cario: 1001 years of the city Victorious, Princeton University press, New Jersey.
Atwood, Christopher P (2004), Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire, Facts on File, New York.
Colomina, Beatriz (1992), sexuality and space, Princeton Architectural Press, New York.
Dalkesen, Nilgün (2007), Gender Roles and Women’s Status in Central Asia and Anatolia between the Thirteenth and Sixteenth Centuries, Supervisor: Prof. Dr. İsenbike Togan, Doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
Doan, Petra L (2010), "Gendered Space", in: Encyclopedia of Urban Studies, Edited by Ray Hutchison, SAGE, Thousand Oaks: California, pp. 298-302.
Evans, Cristopher & Caroline Humphrey (2002), After- Lives of the Mongolian Yurt, The Archaeology of Chinese Tourist Camp, Journal of Material Culture, Vol7, pp. 189 – 210.
Lefebvre, Henry (1991), The Production of Space, Blackwell, Oxford.
Rendell, Jane & Barbara Penner & Ian Borden (2003), Gender Space Architecture: An Interdisciplinary Introduction, Routledge, New York.
Rorex, Robert A & Wen Fong (1974),Eighteen Songs of a Nomad Flute: The Story of Lady Wen-chi (Fourteenth-Century Handscroll in the Metropolitan Museum of Art), Metropolitan Museum of Art, New York.
Spain, Daphne (1992), Gendered Spaces, University of North Carolina Press, Chapel Hill; London.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 965 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,244 |
||