سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,697,196
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,928,461
کبیر, یحیی, تاجیک, محمد. (1398). امکان‌سنجی اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی با تأکید بر مبناگروی کلاسیک. , 16(1), 51-73. doi: 10.22059/jpht.2019.238783.1005488
یحیی کبیر; محمد تاجیک. "امکان‌سنجی اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی با تأکید بر مبناگروی کلاسیک". , 16, 1, 1398, 51-73. doi: 10.22059/jpht.2019.238783.1005488
کبیر, یحیی, تاجیک, محمد. (1398). 'امکان‌سنجی اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی با تأکید بر مبناگروی کلاسیک', , 16(1), pp. 51-73. doi: 10.22059/jpht.2019.238783.1005488
کبیر, یحیی, تاجیک, محمد. امکان‌سنجی اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی با تأکید بر مبناگروی کلاسیک. , 1398; 16(1): 51-73. doi: 10.22059/jpht.2019.238783.1005488

امکان‌سنجی اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی با تأکید بر مبناگروی کلاسیک

مجله علمی " فلسفه دین "
مقاله 4، دوره 16، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 51-73    اصل مقاله (760.43 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2019.238783.1005488
نویسندگان
یحیی کبیر* 1؛ محمد تاجیک2
1دانشیار، دانشکدۀ الهیات، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
2دانشجوی سطح 4، مرکز مطالعات اسلامی، حوزۀ علمیۀ قم، قم، ایران
چکیده
یکی از اصلی‌ترین مباحث فلسفۀ دین بدون کمترین تردید، بحث اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی است. در این بحث به امکان‌سنجی اثبات گزاره‌های دینی بر اساس بنیان‌های عقلی به‌گونه‌ای که ارضاکنندۀ حس حقیقت‌طلب انسان باشد، پرداخته می‌شود. دسته‌ای از مخالفان عقل‌گرایانی هستند که به‌نظر می‌رسد قصد دارند، بساط ایمان را به بهانه ارزش عقل جمع کنند و عده‌ای ایمان‌گرایانی که ایمان را فوق طور و مقام عقل می‌دانند و بخشی هم پوزیتویست‌هایی که معیار معناداری یک گزاره را تجربی بودن آن می‌دانند. در مقابل عده‌ای با مصلحت‌سنجی یا با اختیار مبناگرایی سنتی یا معرفت‌شناسی اصلاح‌شده، به‌عنوان مبنای معرفت‌شناختی خود، در تلاش برای اثبات گزاره‌های دینی هستند. یقین بالمعنی الاخص متاع ارزشمندی است که هر گروهی برای امکان یا عدم امکان رسیدن به آن استدلال می‌کند و بر این اساس مدعی اثبات‌پذیری یا عدم اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی می‌شوند از میان روش‌های مذکور، روش مبناگرایی با رویکرد کلاسیک مدعی تأمین این غایت قصوی است. در این پژوهش مدعیات هر یک از انظار مختلف و نقدهای وارد بر آن بررسی و تلاش شده است تا تحقق چنین معرفتی در حیطۀ گزاره‌های پیشینی دینی را نه‌تنها ممکن، بلکه واقع و محقق‌شده نشان دهد.
کلیدواژه‌ها
اثبات‌پذیری؛ معرفت پیشین و پسین؛ معرفت‌شناسی اصلاح‌شده؛ مبناگرایی کلاسیک
عنوان مقاله [English]
Assessing the Verifiability of Religious Propositions Based on Classic Foundationalism
نویسندگان [English]
Yahya Kabir1؛ Muhammad Tajik2
1Associate Professor, Farabi Campus, University of Tehran, Qom, Iran
2PhD Student, International Institute for Islamic Studies, Qom Seminary, Qom, Iran
چکیده [English]
Undoubtedly, one of the main discussions of the philosophy of religion is the verifiability of religious propositions. This discussion regards the possibility of proving religious propositions based on rational foundations so as to satisfy the human’s truth-seeker essence. Some challengers are rationalists who seemingly intend to wipe out the faith under the guise of the value of reason, with others being fideists who deem religion to be beyond the level and position of reason, and still others being positivists who set empiricality as the criterion for the meaningfulness of a proposition. On the contrary, some scholars adopt the common-good concerns, classic foundationalism, or reformed epistemology as the basis of their epistemic views to prove religious propositions. Ascertaining the particular sense is a valuable possession, and all foregoing groups argue for the possibility or impossibility of attaining it, and consequently, claim for the verifiability or non-verifiability of religious propositions. Out of the abovementioned methods, the proponents of foundationalism or the classic method claim they offer this ultimate end. The study at hand examines the claims of each of these stances and the criticisms against them, and tries to show that the realization of such an epistemology in a priori religious propositions is not only possible, but also realistic and already fulfilled.
کلیدواژه‌ها [English]
Verifiability, A priori and posteriori knowledge, Classic foundationalism, Reformed epistemology
مراجع
  1. آرن، نائس (1352). کارناپ، ترجمۀ م. بزرگمهر، تهران: خوارزمی.
  2. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (2007). احوال النفس، پاریس - فرانسه: دار بیبلیون.
  3. المظفر، محمدرضا (1423ق). المنطق، قم: مؤسسة التشر الاسلامی.
  4. پترسون ، مایکل (1393). عقل و اعتقاد دینی، چاپ هشتم: طرح نو.
  5. جوادی، محسن؛ غفاری، سیداحمد (1387). بررسی و نقد ارتباط بداهت با دو عنوان «وضوح» و «یقین»، نامۀ حکمت: 35-5.
  6. حسین‌زاده، محمد (1390). پژوهشی تطبیقی در معرفت‌شناسی معاصر، قم: مرکز انتشارات مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره).
  7. حلی، علاهه (1413 ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  8. خسروپناه، عبدالحسین (1382). اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی: قبسات،دوره 8، شماره ،27.،ص171-179
  9. شیرازی، قطب‌الدین (1369). درةالتاج،. تهران: حکمت.
  10. صدرالمتألهین، صدرالدین محمد بن ابراهیم (1981 م). الاسفار الاربعه، بیروت: دارالالتراث العربی.
  11. طوسی، نصیرالدین . تلخیص المحصل، نقد المحصل،تهران: بی‌نا.
  12. عارفی، عباس (1388). مطابقت صور ذهنی با خارج،.تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  13. ـــــــــــــ (1389).  بدیهی و نقش آن در معرفت‌شناسی،.قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
  14. کلینی، محمّد بن یعقوب (1369). الکافی،ترجمۀ سید جواد مصطفوی، تهران: الاسلامیه.
  15. مبینی، محمدعلی؛ عباسی، ولی‌الله (1382). معرفت‌شناسی اصلاح‌شده و عقلانیت باور دینی:.قبسات، دوره 8، شماره 28،ص45-68.
  16. مصباح، محمدتقی(1366). آموزش فلسفه، تهران :سازمان تبلیغات اسلامی.
  17. یزدی، مولى عبدالله بن شهاب الدین الحسین‏ (1415 ق). الحاشیة علی تهذیب المنطق،.قم: مؤسسة الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
  18. طوسی، نصیرالدین (1407 ق). تجرید الاعتقاد. بی‌جا: دفتر تبلیغات اسلامی.
  19. الطوسی، نصیرالدین (1375).  شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم: نشر البلاغه.
  20. رازی، فخر الدین‏ (1381). منطق الملخص، تهران: دانشگاه امام صادق(ع(.
    1. Alston, W. P. (1986). "Perceiving God,". Journal of Philosophy.
    2. Clifford, W. K. (1877). The Ethics of Belief, in Contemporary Review.
    3. Gutting, G. (1982). Religious Belief and Religious Skepticism. University of Notre Dame Press.
    4. ــــــــــــــ (1985). uThe Catholic and the Calvinist: A Dialogue on Faith and Reason.". Faith and Philosophy , p. 241.
    5. Kierkegaard, S. (1941). Concluding Unscientific Postscript. Princeton: Princeton University Press.
    6. Peterson, M., Hasker, W., Reichenbach, B., & Basinger, D. (1991). REASON AND RELIGIOUS BELIEF. New York: Oxford University Press, Inc .
    7. Plantinga. (1986). "The Foundations of Theism: A Reply,". Faith and Philosophy 3, p. 303.
    8. ـــــــــــــــ (1983). "Reason and Belief in God,". University of Notre Dame Press.
    9. ـــــــــــــــ (1993).“Warrant and Proper Function”Oxford University Press.
    10. Wolterstorff, N. (1986). The migration of the theistic arguments: from natural theology to evidentialist apologetics. The migration of the theistic arguments: from natural theology to evidentialist apologetics, 38-81.
    11. Alston, W. P. (2014). Perceiving God: The Epistemology of Religious Experience. Cornell University Press.
    12. Bernecker, S., & Pritchard, D. (2010). The Routledge Companion to Epistemology. Taylor & Francis.
    13. Calvin, J., & Calvin, J. (2008). Institutes of the Christian Religion. Hendrickson Publishers.
    14. Creath, R. (2017). Logical Empiricism. In E. N. Zalta (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2017). Metaphysics Research Lab, Stanford University. Retrieved from https://plato.stanford.edu/archives/fall2017/ entries/logical-empiricism/
    15. Frontuto, T. (2013). "A Critique of William K. Clifford’s "The Ethics of Belief “,.” ESSAI, 11, 33–35.
    16. Jordan, J (2006). “Pascal's Wager: Pragmatic Arguments and Belief in God”, Clarendon Press, 2006
    17. Quinn, P. (1993). The Foundations of Theism Again: A Rejoinder to Plantinga. In L. Zagzebski (Ed.), Rational Faith: Catholic Responses to Reformed Epistemology (pp. 14--47). Notre Dame Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 428
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 363





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب