پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,506 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,126,198 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,234,281 |
بررسی رابطۀ اختیار و تقدیر در هستی از منظر علامه طباطبایی | ||
| مجله علمی " فلسفه دین " | ||
| مقاله 9، دوره 16، شماره 3، مهر 1398، صفحه 521-542 اصل مقاله (343.46 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2019.276209.1005643 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدحسین مروی* 1؛ حوران اکبرزاده2 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه کلام اسلامی/ شیعه‌شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران | ||
| 2استادیار گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| باور به «اختیارمندی انسان از سویی؛ و حاکمیت قضا و قدر بر زندگی انسان از سوی دیگر» متعارض یا متناقض‌نما به‌نظر می‌رسد. لذا ظاهراً یا باید با حاکمیت ضرورت تقدیر، از قدرت اختیار آدمی چشم‌پوشی کنیم یا با در نظر گرفتن اراده برای انسان در عالم امکان، مخالف هرگونه ضرورتی در هستی شویم. برای رفع تعارض فوق، تبیین و تحلیل معنای تقدیر، ضرورت و قاعده‌مندی و ارتباط آن با بحث عالم امر و مسئلۀ علم حق‌تعالی نسبت به افعال و اختیاراتِ انسان از سویی؛ و معنای آزادی، اختیار و انتخاب آدمی نسبت به سعادت و شقاوت، و بررسی بحث طینت و سرشت انسان از سوی دیگر، ضروری به‌نظر می‌رسد و نقش اساسی در فهم و درک پرسش مذکور دارد. علامه طباطبایی با نگرش هستی‌شناسانه و انسان‌شناسانه‌اش، معتقد است که از یک منظر، آدمی در ظرف دنیا و عالم خلق، از روی اختیار مرتکب اعمالِ خیر یا شر شده و با حرکت جوهریِ نفس، هویت و شاکلۀ خویش را رقم می‌زند و از منظر دیگر، خداوند در عالم امر که عالم ثبات و فعلیت محض است، به علم ازلی (علم فرازمانی و سرمدی) از قضا و حکم زندگی سعادت‌آمیز یا شقاوت‌آمیز انسان‌ها آگاه بوده، اما در تقدیر عالم، انسان را مختار مقدر کرده است. این سخن، به‌ظاهر تناقض‌آمیزمی‌آید، اما تلاش نگارنده در پژوهش حاضر بر آن است که با توجه به آثار علامۀ بزرگوار، این معضل را گشوده و تناقض ظاهری را رفع کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اختیار؛ تقدیر؛ سعادت؛ شقاوت؛ عالم امر؛ عالم خلق؛ علم خداوند | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination of the Relationship between Free-Will and Destiny in the World of Existence from the Viewpoint of Allameh Tabataba’i | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohamad Hosein Marvi1؛ Hooran Akbarzadeh2 | ||
| 1PhD Student of Islamic Theology/ Shī‘a studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran | ||
| 2Assistant Professor of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The belief in the free-will of the human on the one hand and the divine decree’s governing of the human life on the other hand appear paradoxical. Therefore, it seems that we should either accept the necessary governing of the divine decree and ignore the power of human free-will, or accept the existence of human volition in the world of contingence and reject any obligation in the world of existence. In order to remove this paradox, it is vital to specify and analyze the meaning of destiny, its necessity and regularity, its relationship with the concept of the world of command and the question on the knowledge of the divine God about the acts and rights of the human on the one hand and the meaning of freedom, free-will and choice of the human in relation to the bliss and affliction, and the examination of the nature of the human on the other hand. Such an analysis has a significant role in the understanding and comprehension of the foregoing question. Through his ontological and humanistic attitude, Allameh Tabataba’i believes that on the one hand, the human performs good acts or commits evil acts in this world based on his free will and establishes his existence and identity through the substantial motion of the soul, while on the other hand, God – in the world of command as the world of pure actualization and stability – knows the destiny and the final outcome of the human’s life as either blissful or afflicted through His eternal knowledge (super-temporal and timeless knowledge), though he has destined the human to be free in this world. As this assertion seems paradoxical, the author of the present article has tried to solve this problem and remove the seeming paradox using the works of the honorable Allameh. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Free-will, Destiny, Divine knowledge, Bliss, Affliction, World of divine command, World of creation | ||
| مراجع | ||
|
ـ قرآن کریم.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 770 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 432 |
||