پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,174,151 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,923,360 |
نقش سیاسی توده‌ها در ایران معاصر، بازخوانی و تحلیل تأثیر توده‌ها در تحولات سیاسی | ||
| فصلنامه سیاست | ||
| مقاله 7، دوره 49، شماره 2، تیر 1398، صفحه 373-393 اصل مقاله (253.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2019.233441.1007065 | ||
| نویسنده | ||
| محمد سمیعی* | ||
| دانشیار گروه مطالعات ایران دانشکدۀ مطالعات جهان دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| یکی از نیروهای سیاسی تأثیرگذار در ایران معاصر، نیروی سیاسی توده‌هاست که در مقاطع مختلف تاریخ ایران از پیش از مشروطه تا نهضت ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی ایران توانسته نقشی سازنده را ایفا کند. ازآنجا که در ایران هرگز احزاب پایداری شکل نگرفته‌اند، جای خالی آنها در تعاملات سیاسی به‌طور معمول با حرکت‌های تودة مردم پر می‌شده است. اما ویژگی‌های توده‌ها با دیگر نیروهای سیاسی و حتی با افراد تشکیل‌دهندة تجمعات توده‌ای، متفاوت است و شناخت کنش‌ها و واکنش‌های سیاسی توده‌ها مطالعات تاریخی مفصلی را می‌طلبد. در این پژوهش ضمن کاوش در مبانی نظری حرکت‌های سیاسی توده‌ها، با بازخوانی و تحلیل مقاطع مهمی از تاریخ معاصر که در آن توده‌های مردم حرکت‌های سیاسی انجام داده‌اند، تلاش شده است که ویژگی‌های این حرکت‌ها و نیروهای بسیج‌کنندة توده‌ها و نیز حرکت‌های توده‌ای متقابل مطالعه شود. در پایان، با مطالعة اصول حاکم بر حرکت‌های توده‌ها نتیجه‌گیری می‌شود که در مقاطع مختلف تاریخ ایران، نیروهای سیاسی گوناگون قادر به بسیج توده‌ها بوده‌اند، ولی در مجموع، می‌توان ادعا کرد که موفق‌ترین شبکه‌ای که توانسته توده‌ها را به‌خوبی و با تداوم بسیج کند و از نیروی سیاسی آنان بهره ببرد، شبکة روحانیت دست در دست شبکة بازاریان و اصناف بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بسیج؛ توده‌ها؛ مردم؛ نیروهای سیاسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Masses' Political Role in Contemporary Iran: a Review and Analysis of Masses' Impact on Political Changes | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Samiei | ||
| Head of Iranian Studies Department, Faculty of World Studies, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| In different periods of Iranian contemporary history from the Constitutional Revolution till the Oil Nationlisation Movement and the Islamic Revolution, masses of people have been one of most effective political forces that played a constructive role in Iranian politics. Since there were no stable political parties in Iran, a gap of a systematic opposition was felt, and this gap has been filled by masses in different occasions. But the character of masses is different from both the individual participants and other political forces, and therefore, understanding actions and reactions of masses need in-depth historical studies. In this research paper beside theoretical discussions, features of masses and the mobilizing powers behind them as well as counter-masses movements have been studied. In sum, it could be argued that although in Iranian contemporary history a few political forces have shown a good ability in mass mobilisation, the clerics, hand in hand with merchants and guilds, have shown the most successful mobilizing power. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Political Forces, Masses, People, Mobilisation | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان، یرواند (1384). ایران بین دو انقلاب: درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران معاصر، ترجمۀ احمد گل‌محمدی و محمد‌ابراهیم فتاحی ولیلایی، تهران: نشر نی. آبراهامیان، یرواند (1393). کودتا: کودتای 1332، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و ایالات متحده در عصر جدید، ترجمة ناصر زرافشان، تهران: نگاه. آبراهامیان، یرواند (1394). مردم در سیاست ایران: پنج پژوهش موردی، ترجمة بهرنگ رجبی، تهران: چشمه. اشرف، احمد؛ و بنوعزیزی، علی (1387). طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران، ترجمۀ سهیلا ترابی فارسانی، تهران: نیلوفر. اعتمادالسلطنه، محمدحسن بن علی (1389). روزنامة خاطرات اعتمادالسلطنه: وزیر انطباعات در اواخر دورة ناصری مربوط به سال‌های 1292 تا 1313 هجری قمری، با مقدمه و فهارس از ایرج افشار، تهران: امیرکبیر. انصاری، مهدی (1387). شیخ فضل الله نوری و مشروطیت: (رویارویی دو اندیشه)، تهران: امیرکبیر. بازرگان، مهدی (1363). انقلاب در دو حرکت، تهران: مؤلف. بهار، محمدتقی (1363). تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران: انقراض قاجاریه، ج 2، تهران: امیرکبیر. پارسونز، آنتونی (1372). «غرور و سقوط» در خاطرات دو سفیر: اسراری از سقوط شاه و نقش پنهان آمریکا و انگلیس در ایران، ترجمة محمود طلوعی، تهران: علم. صص 257-443. ثابتی، پرویز (1390). در دامگه حادثه: بررسی علل و عوامل فروپاشی حکومت شاهنشاهی، گفتگویی با پرویز ثابتی، گفتگو از عرفان قانعی‌راد، لس‌آنجلس: شرکت کتاب. خمینی، سید روح‌الله، صحیفة امام خمینی، http://farsi.rouhollah.ir دولت‌آبادی، یحیی (1362). حیات یحیی، تهران: انتشارات عطار و انتشارات فردوسی. شایگان، علی (1385). سیدعلی شایگان: زندگی‌نامة سیاسی، نوشته‌ها و سخنرانی‌ها، گردآوری احمد شایگان، ج 1، تهران: آگاه. شوکت، حمید (1385). در تیررس حادثه: زندگی سیاسی قوام‌السلطنه، تهران: اختران. شوکراس، ویلیام (1370). آخرین سفر شاه، ترجمة عبدالرضا (هوشنگ) مهدوی، تهران: البرز. طیرانی، بهروز (1369). «جنگ جهانی دوم، قحطی و واکنش‌های مردمی در قبال آن 24-1320» گنجینة اسناد (بهار 1372، شمارة 9). عاقلی، باقر (1369). روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب، تهران: گفتار. عالیخانی، علینقی (1393). اقتصاد و امنیت: گفتگو با علینقی عالیخانی، به کوشش حسین دهباشی، تهران: سازمان اسناد و کتابخانة ملی. عظیمی، فخرالدین (1387). بحران دموکراسی در ایران 1332-1320، ترجمة عبدالرضا هوشنگ مهدوی و بیژن نوذری، تهران: آسیم. عظیمی، فخرالدین (1394). تأملی در نگرش سیاسی مصدق: گفتارهایی در تاریخ، سیاست و فرهنگ سیاسی ایران، تهران: خجسته. علم، امیراسداله (1371). یادداشت‌های علم: متن کامل دست‌نوشته‌های امیراسداله علم، ویراستة علینقی عالیخانی، تهران: کتاب‌سرا. فردوست، حسین (1382). ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران: اطلاعات. کاظم‌زاده، فیروز (1371). روس و انگلیس در ایران 1914-1864: پژوهشی دربارة امپریالیسم، ترجمة منوچهر امیری، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. کسروی، احمد (1388). تاریخ مشروطة ایران، تهران: نگاه. مصدق، محمد (1365). خاطرات و تألمات دکتر محمد مصدق، به کوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات محمدعلی علمی. مکی، حسین (1368). خاطرات سیاسی حسین مکی، تهران: انتشارات علمی، انتشارات ایران. مکی، حسین (1374). تاریخ بیست‌سالة ایران، تهران: علمی. ملک‌زاده، مهدی (1383). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران: سخن. موحد، محمدعلی (1378). خواب آشفتة نفت: دکتر مصدق و نهضت ملی ایران، تهران: کارنامه. ناظم‌الاسلام کرمانی، محمد‌بن علی (1389). تاریخ بیداری ایرانیان، به اهتمام علی اکبر سعیدی سیرجانی، تهران: پیکان. نجاتی، غلامرضا (1379). تاریخ سیاسی بیست‌وپنج سالة ایران: از کودتا تا انقلاب، تهران: رسا. یزدی، ابراهیم (1382). جنبش دانشجویی در دو دهه: از 1320 تا 1340، تهران: قلم. Abbink, Jon & Tijo Salverda (2013). The Anthropology of Elites: Power, Culture, and the Complexities of Distinction, New York: Palgrave Macmillan.
Arendt, Hanna (2004). The Origins of Totalitarianism, New York: Schocken Books.
Arjomand, Said Amir (1988). The turban for the crown, New York and Oxford: Oxford University Press.
Le Bon, Gustave (2009). The Crowd: a study of the popular mind, Auckland: The Floating Press.
Bottomore, Tom (1993). Elites and Society, London and New York: Routledge.
Surowiecki , James (2005). The Wisdom of Crowds, New York: Anchor Books.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 776 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 487 |
||