پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,229 |
| تعداد مقالات | 67,748 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,089,860 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,837,570 |
نویافته های کاوش باستانشناسی نجات شهری در منطقه مولوی تهران در دوران پیش‌ازتاریخ (ترانشه I) | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 1، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 20، مهر 1398، صفحه 1-18 اصل مقاله (819.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2019.73096 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار* 1؛ مهسا وهابی2 | ||
| 1استادیار گروه باستانشناسی، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجو کارشناسی ارشد باستانشناسی، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| در پاییز سال 1393 ه. ش، هنگام عملیات لوله گذاری فاضلاب شهری در بافت تاریخی تهران، داده ها و مواد فرهنگی یافت شد. در پی بازدید باستان شناسانی از پژوهشکده باستان شناسی یکی از نویسندگان مقاله حاضر به‌عنوان سرپرست پروژه یادشده در محلی که آثار و مواد فرهنگی فراوانی نظیر قطعات سفالی، فلزی، و آجری یافت شد، منصوب شد و با پیگیری‌های انجام‌شده، کاوش باستان شناسی نجات بخشی با باز کردن شش ترانشه در این محل آغاز گشت. از این شش ترانشه، دو ترانشه I و VI به دلیل نوع آثار به‌دست‌آمده از آن‌ها، اهمیت بیشتری یافتند. این آثار بر اساس نمونه‌های آزمایشی، قابل انتساب به هزاره پنجم پ.م یا حتی قبل از آن، یعنی اواخر دوران نوسنگی هستند. درواقع تهران به دلیل شرایط جغرافیایی، جزء مناطق مستعد برای شکل گیری استقرارهای عصر مس‌سنگی به‌حساب می‌آید. نتایج به‌دست‌آمده از کاوشهای نجات بخشی مولوی با نمونه تاریخ‌گذاری مطلق، اطلاعات فراوانی از فرهنگ های پیش‌ازتاریخی به‌ویژه دوران مس‌سنگی شهر تهران را در اختیار پژوهشگران فلات مرکزی قرار داد. مدارک موجود از ترانشه I شامل سفال‌های نوع چشمهعلی، تکه‌های استخوان حیوانی به همراه ابزارهای سنگی از نوع تیغه، ریز تیغه و سنگ مادر فشنگی که در نوع خود در دشت تهران بی‌نظیر است و نیز سازه حرارت دیده«به‌احتمال‌زیاد اجاق» و تدفین انسانی هفت‌هزارساله است که شواهدی از سکونت‌گاه‌های اوایل دوران مس‌سنگی را به‌صورت پراکنده در منطقه مولوی تهران را نشان میدهد. نتایج نمونه‌های آزمایش‌شده از این ترانشه، مهر تأییدی بر وجود محوطه‌ای چند دوره‌ای از اواخر هزاره ششم تا هزاره اول ق. م در منطقه مولوی است که در مقاله حاضر، نتایج ترانشه I موردبحث و استدلال قرارگرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شهر تهران؛ باستانشناسی نجات شهری؛ کاوشهای خیابان مولوی؛ دوران مس‌سنگی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| New Findings of prehistoric Evidence from a Rescue / Urban Archaeological Excavation in the Region of Molavi, City of Tehran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Esmaeil Esmaeili Jelodar1؛ Mahsa VAHABI2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Tehran | ||
| 2MA Student, Department of Archaeology, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| In autumn 2014, sewer construction works in one of the busiest parts of Tehran yielded Islamic pottery sherds from the Safavid to Qajar periods. Following a visit by archaeologists from the Iranian Centre for Archaeological Research, one of the authors (MEEJ) was appointed as the director of salvage excavations at archaeologically sensitive locations along the sewer line that had provided evidence such as potsherds, glass fragments, metal pieces and bricks. We opened six small trenches along the line of sewer construction, of which, Trenches I and VI proved to be more important the others due to the finds they yielded. These find, based on comparable specimens, can be dated to the fifth millennium BC or even earlier, Late Neolithic. In fact, Tehran for its favorable environmental conditions is one of the best areas to host Chalcolithic sites. The results of Moulavi excavations provided significant information about the prehistoric cultures of the Iranian Central Plateau, especially Chalcolithic cultures. The archaeological finds of the Trench I include potsherds of Cheshmeh Ali culture, animal bones, lithics such as blades, bladelets and bullet-shaped core, a possible hearth and a human burial; all these finds indicate sporadic settlement of the early Chalcolithic period in the Tehran Plain. The results of analyzed specimens from this trench confirm the existence of an occupation from the sixth to the first millennium at this spot. In this paper we describe and discuss the results of Trench I. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| City of Tehran, Rescue Excavations of Molavi, Prehistoric era, Pottery, Burial | ||
| مراجع | ||
|
اسمعیلی جلودار، محمد اسماعیل و سیامک سرلک، (1394)، "گزارش های چهاردهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران." گزارش های چهاردهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران 14. 1 (1394): 20-23. اسمعیلی جلودار، محمد اسماعیل، (1394)، گزارش کاوش باستانشناختی نجات بخشی در مسیر خط انتقال فاضلاب تهران در محدوده بافت کهن آن (میدان محمدیه – میدان قیام) تهران، پژوهشکده باستانشناسی کشور، منتشر نشده. داوودی، حسین، (1394)، مشخصات انسانشناسی اسکلت انسانی کشف شده از فرهنگ چشمهعلی در خیابان مولوی، شهر تهران، ضمیمه شماره دو در گزارش کاوش باستانشناختی نجات بخشی در مسیر خط انتقال فاضلاب تهران در محدوده بافت کهن آن (میدان محمدیه – میدان قیام)، تالیف محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار، صص: 176-184( تهران، پژوهشکده باستانشناسی کشور، منتشر نشده) سرلک، سیامک، (1390)، باستان شناسی و تاریخ قم (کاوش های باستانشناختی محوطه قلی درویش جمکران- قم) قم، انتشارات شاخص. فاضلی نشلی، حسن، رابین کانینگهام، روث یانگ، گوین گیلمور، راندی دانیاهو، مهران مقصودی و کتی بت، (1383)، (گزارش مقدماتی کاوش محوطه باستانی تپه پردیس در سال 1383 مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، س1، ش2، صص31-44. علی محمد اسفندیاری، آذرمیدخت، (1385)، جایگاه فرهنگ چشمه علی در فلات مرکزی ایران، ضمیمه گزارشهای باستان شناسی 3، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور. عدل، شهریار و برنار اورکاد، (1375)، تهران: پایتخت دویست ساله، تهران: سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران، کامبخش فرد سیف الله، (1383)، سفال و سفالگری در ایران، چاپ دوم، انتشارات ققنوس، تهران. کامبخش فرد سیف الله، (1370)، تهران سه هزار و دویست ساله بر اساس کاوشهای باستان شناختی، نشر فضا، تهران گیرشمن، رومن، (1379)، سیلک کاشان، ترجمه اصغر کریمی، جلد اول ، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران.{ مجید زاده که در جدول ارجاع داده شده است کجاست از قلم افتاده است} مازیار،سپیده و سلماز آذرکیا، (1391)، باستان شناسی شهری، راهکاری برای حفاظت هویت فرهنگی و تاریخی توام با رشد و توسعه شهری.هشتاد سال باستان شناسی ایران. به کوشش یوسف حسن زاده و سیما میری (چاپ اول)، تهران نشر پازینه با همکاری موزه ملی ایران. مجید زاده، یوسف، (1389)، کاوشهای محوطه باستانی ازبکی، جلد دوم: سفال. انتشارات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران. صص.80-97 ملک شهمیرزادی صادق، (1374)، گاهنگاری پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران دوران نوسنگی تا آغاز شهر نشینی، مجله باستان شناسی و تاریخ، صفحه 2-8. ملک شهمیرزادی صادق، (1373)، شکارگاه جرگه در جنوب تهران در 45000 سال پیش: آثار دوران پارینهسنگی میانه حوضة مسیله«، مجموعه مقاالت نخستین سمپوزیوم بینالمللی کواترنر، 142-129 ،تهران، مرکز انتشارات کمیسیون ملی یونسکو در ایران. موسوی حرمی، رضا، (1367)، رسوب شناسی، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد. واندنبرگ، لویی، (1379)، باستان شناسی ایران باستان، ترجمه دکتر عیسی بهنام، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران. ولی پور، حمید رضا، مطالعه ساختار های اقتصادی و اجتماعی جوامع دشت تهران در هزاره های پنجم و چهارم پیش از میلاد، رساله دکتری، دانشگاه تهران،1387. ولی پور، حمید رضا، (1390)، نگاهی دیگر به باستان شناسی پیش از تاریخ دشت تهران در پهنه فلات مرکزی ایران، مجله پیام باستان شناس، سال هشتم، شماره پانزدهم، بهار و تابستان ص33. Anfinson,s,f.)1390(. archeology of the central Minneapolis riverfront, vol.48, no.1-2, the Minnesota archeological society.
Bass,w.m.)1995. (human osteology: a laboratory and field manual, 4th edition. Missouri archaeological society, inc, Columbia.
Bert, Salwen) 1978). Archeology in megalopolis: updated assessment. journal of field archaeology 5,473-59
Bure, MICHAL (2006). FROM PLANNING APPLICATION TO THE FINAL REPORT IN THE CZECH REPUBLIC, (Judith Rasson): European Preventive Archaeology, (p 29) Hungary: published by National Office of Cultural Heritage.
Fazeli, coningham, r. a. e., and batt, c. m. (2004) ,Cheshmeh Ali revisited: toward an absolute dating of the late Neolithic and chalcolithic of Iran s Tehran plain,iran,42- 13-24.
Fazeli, H, Abbasnegad. R, S., (2005), Social Transformation and International Interaction in the Qazvin Plain during the 5th, 4th and 3th Millennia B.C., Archaologische Mitteilungen Aus Iran Und Turan (AMIT), pp. 7-26.
Fazeli, N. H., (2001), An Investigation of Craft Specialization and Cultural Complexity of the Late Neolithic and Chalcolithic Periods in the Tehran Plain, Ph.D. Dissertation, University ofBradford.
Fazeli, N. H., Abbasnejad Sereshti, R., (2005), Social Transformation and Interregional Interaction in the Qazvin Plain During the 5 Th , 4 Th , and 3 rd. Millennia BC, Archaeologische Mitteilung Aus Iran und Turan, No. 37, PP. 7-26.
Garezou, Maria-Xeni. (2005) preventive archeology IN GREECE THE LEGISLATIVE AND INSTITUTIONAL BACKGROUND (Judith Rasson): European Preventive Archaeology, (p 69) Hungary: published by National Office of Cultural Heritage.
Hirst,s.m. and clark, d. (2009). Excavations at mucking vol.3.the Anglo-Saxon cemeteries. London, museum of London archeology.
Masson, V.M. and V.I. Sarianidi; (1972), Central Asia Turkmenia Before the Achaemenes, Translated and Edited With a Preface by Ruth Tringham; Southampton: Thames and Hudson.
Mc cown, D. (1942). The Comparative Stratigraphy of Early Iran; Chicago: the University of Chicago Press;
Mellaart, James (1975); the Neolithic of the Near East; London: Thames and Hudson.
Orser, JR, C. E. (2005). “Rescue Archaeology”, Encyclopedia of Historical archaeology, Charles, O. JR, (Ed). London and New York Taylor & Francis e-Library. 533-534.
Orser, JR, C. E. (2005). “Urbanisation”, Encyclopedia of Historical Archaeology, Charles, O. JR, (Ed). London and New York Taylor & Francis e-Library. Pp.616-619.
Pumpelly, Raphaes (1905); Explorations in Turkestan with an Account of the Basin of Eastern Perstern and Sistan; Washington: Carnegie Institution of Washington.
Sarianidi, V.I. (1971); Southern Turkmenia and Northern Iran Ties and Differences in Very Ancient Times, East and west, New Series; Vol. Nos 3-4 S, P. Dec 1971; 291-310.
Schmidt, (1936), Rayy Research 1935, Part 1, Bulletin of the University Museum, 6 (3), pp: 79-87.
Schmidt, E. F., 1935," Excavations at Ray", Bulletin of the University Museum, 5 (4), pp: 25-27.
Schmidt, (1937), Excavation at Tepe Hissar, Damghan, 1931-1933, Philadelphia: University of Pennsylvania press for the university museum.
Staski, e. (1982). Guidelines for the urban archaeology, Ms. On file, Arizona state museum, yucson.
Vanden Berghe, L., 1959, Archeologie de L Iran Ancient,Leiden.
White,t.d.black,m.t.folkens,p.a.(2012).human osteology. Academic press, San Diego.
Wong, E; Petrie, C. A; Fazeli, Nashli, Hassan, (2010), Cheshmeh-Ali Ware: A Petrographic and Geochemical Study of Transitional Chalcolithic Period Ceramic Industry on the North Central Plateau of Iran, IRAN, pp. 11-26.
Wong,E.H.Y. Cameron, A. P., & Fazeli, H., (2010), Cheshmeh Ali Ware: a Petrographic and Geochemical Study of a Transitional Chalcolithic Period Ceramic Industry on the Northern Central Plateau of Iran, IRAN, Vol. 48, pp: 11-26. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 974 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 765 |
||