تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,962 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,522 |
تحلیل مبانی نظری رأی وحدت رویه شماره ٧٣٣ در خصوص ضمان درک | ||
فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
مقاله 8، دوره 52، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 145-162 اصل مقاله (224.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2019.238866.668361 | ||
نویسندگان | ||
جلیل قنواتی* 1؛ جعفر رمضانی2؛ محسن برهان مجرد3 | ||
1دانشیار دانشکده حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی پردیس فارابی دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه مفید | ||
چکیده | ||
آنگاه که قانون از سیر تحول جامعه عقب میماند، سیستم قضایی به عنوان مکمل عمل مینماید تا خلأها را به نحوی پر کند. در جامعهای که تورم کنترل شده و تغییر قیمتها و نوسانهای بازار به حدی ناچیز است که مورد توجه فرد متعارف قرار نمیگیرد، حکم به استرداد ثمن در قراردادی که مبیع مستحقللغیر در آمده، منطقی و قابل دفاع است؛ اما در جامعهای که اقتصاد دچار بیماری مزمن است و قیمتها به شدت در نوسان است، چنین حکمی ظالمانه و غیرعادلانه است. برخی از محاکم دادگستری با تعمیم مفهوم «غرامات» یا تمسک به اطلاق آن در ماده 391 قانون مدنی، برای جبران خسارت اصیل، به الزام فروشنده فضول به پرداخت ثمن متناسب با نرخ تورم و گروه دیگری نیز به محکومیت فروشنده فضول به پرداخت قیمت روز مبیع طبق نظریه کارشناسی حکم میدادند. ظاهراً رأی وحدت رویه شماره 733 هئیت عمومی دیوان عالی کشور دیدگاه اخیر را مورد پذیرش قرار داده که منطبق بر قواعد عدالت و انصاف، غرور و لاضرر میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزش پول؛ تورم؛ ضمان درک؛ غرامت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of the Theoretical Bases of the Supreme Court Decision as a Unified Judicial Precedent No. 733 | ||
نویسندگان [English] | ||
Jalil Ghanavaty1؛ Jafar Ramezany2؛ mohsen borhan mojarrad3 | ||
1Associate Professor, the Department of law of Farabi Campus – University of Tehran | ||
2PhD Candidate in Private Law, Farabi Campus – University of Tehran | ||
3PhD Candidate in Private Law, Mofid University | ||
چکیده [English] | ||
When the law falls behind the evolution of society, the judicial system acts as a supplement to fill the gaps somehow. In a society where inflation is under control, and price changes and market fluctuations are so insignificant that they are not noticed by the common man, decision to restore the only contract price where the subject matter is belonging to another person is rational and defensible. But in a society where the economy is chronically ill and the price sharply fluctuates, such a decision is cruel and unjust. Some judges based their judgements on the generalization of the concept of "gharamat" (compensations) and decided according to inflation rate to compensate the rightful owner by obligating the unauthorized salesman to pay the money, and another group of judges based their decision on price date of subject matter according to expert opinion. In this article we show that the unified judicial precedent has ratified only the latter view which is accordant with justice, equity, deceptive and no harm rules. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
the value of money, Inflation, the guarantee for compensation, gharamat (compensation) | ||
مراجع | ||
[1]. ابن براج طرابلسی، قاضی عبد العزیز، (1406 ق)، المهذب البارع فی شرح المختصرالنافع، جلد 1، ایران، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [2]. ابن منظور، جمال الدین محمد، (1414 ق)، لسان العرب، جلد 4، لبنان، بیروت، انتشارات دارالفکر. [3]. انصاری، مرتضی، (1411 ق)، کتاب المکاسب، ایران، قم، انتشارات دارالذخائر. [4]. بحرانی، یوسف، (1405 ق)، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، ایران، قم، دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [5]. ترمذی، محمد بن عیسی، (1996 م)، سنن ترمذی، لبنان، بیروت، دارالغرب الاسلامی. [6]. جوهری، اسماعیل، (1410 ه ق)، الصحاح، لبنان، بیروت، دارالعلم. [7]. حائری، سیدعلی، (1418 ه ق)، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، ایران، قم، مؤسسه آلالبیت (ع). [8]. حرّ عاملی، محمد بن حسن، (1382)، تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، ایران، قم، انتشارات مکتبه الاسلامیه. [9]. حکیم، سید محسن، (1416 ق)، مستمسک العروه الوثقی، ایران ، قم، دار التفسیر. [10]. دادگر، یدالله؛ رحمانی، تیمور (1386)، مبانی و اصول علم اقتصاد، ایران، قم، انتشارات بوستان کتاب. [11]. شهید اول، محمد بن مکی عاملی، (1417 ه ق) الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، ایران، قم، انتشارات دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [12]. شهید ثانی، زین الدین بن علی عاملی، (1379 ه ق)، الروضه الهبیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ایران، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. [13]. شهید ثانی، زین الدین بن علی عاملی، (1417 ه ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع السلام، ایران، قم، مؤسسه المعارف الاسلامیه. [14]. شهیدی، مهدی (1386)، آثار قراردادها و تعهدات، ایران، تهران، انتشارات مجد. [15]. شهیدی، مهدی، (1387)، مجموعه مقالات حقوقی، ایران، تهران، انتشارات مجد. [16]. طریحی، فخر الدین، (1416 ق)، مجمع البحرین، ایران، تهران، کتابفروشی مرتضوی. [17]. عاملی، سیدجواد، (1419 ق)، مفتاح الکرامه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [18]. علامه حلّی، حسن بن یوسف، (1414 ه ق)، تذکره الفقهاء، ایران، قم، مؤسسه آل البیت علیهمالسلام. [19]. علامه حلّی، حسن بن یوسف، (1413ق)، قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ایران، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [20]. علامه حلّی، حسن بن یوسف، (1414ه ق)، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، ایران، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [21]. فخرالمحققین، محمد بن حسن حلّی، (1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ایران، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [22]. فیومی، احمد بن محمد، (بیتا)، مصباح المنیر فی غریب شرح الکبیر للرافعی، قم، منشورات دار الرضی. [23]. کاتوزیان، ناصر (1378)، مسئولیت مدنی، ایران، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. [24]. کرکی، علی بن الحسین، (1414 ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ایران، قم، موسسه آلالبیت(ع). [25]. محقق حلّی، جعفر بن حسن، (1403 ه ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، لبنان، بیروت، انتشارات دارالاضواء. [26]. محقق حلّی، جعفر بن حسن، (1418 ه ق)، المختصر النافع فی فقه الإمامیة، ایران، قم، مؤسسة المطبوعات الدینیه. [27]. محقق داماد، سیدمصطفی و همکاران، (1393)، حقوق قراردادها در فقه امامیه، ایران، تهران، سمت. [28]. محقق داماد، سید مصطفی، (1387)، قواعد فقه: بخش مدنی، ایران، تهران، انتشارات مرکز نشر علوم اسلامی. [29]. مراغی، سید میر عبد الفتاح، (1417 ه ق)، العناوین الفقهیه، ایران، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [30]. مقدس اردبیلی، احمد ابن محمد، (1403 ق)، مجمع الفائده و البرهان، ایران، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [31]. منکیو، گریگوری، (1395)، مبانی علم اقتصاد، ترجمه حمیدرضا ارباب، ایران، تهران، نشر نی. [32]. هاشمی دیزجی، عبدالرحیم (1391)، پول، ارز و بانکداری، ایران، تهران، انتشارات حافط اندیشه. [33]. ولیزاده، محمدجواد؛ حائری، محمدحسن، (1389)، «رابطه مثلی و قیمی با جبران کاهش ارزش پول»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال دوم، شماره 3. [34]. یوسفی، احمدعلی (1381)، ربا و تورم، ایران، تهران، انتشارات مرکز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,723 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,518 |