تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,101,693 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,208,287 |
نگاهی روششناسانه به نظریۀ قرارداد اجتماعی توماس هابز | ||
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران | ||
مقاله 14، دوره 50، شماره 2، تیر 1399، صفحه 685-709 اصل مقاله (362.47 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2018.250994.1661 | ||
نویسنده | ||
مجتبی جاویدی* | ||
استادیار، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
نظریۀ «قرارداد اجتماعی» از مهمترین نظریاتی است که پس از رنسانس، در خصوص منشأ «حق حاکمیت» در جهان غرب مطرح شده است. هر نظریهای که در علوم انسانی مطرح میشود، تحت تأثیر مبانی فلسفی هستیشناسی، معرفتشناسی و انسانشناسی خاص خود است که بررسی این مبانی و نحوۀ ارتباط آن با نظریۀ مربوطه، «روششناسی بنیادین» خوانده میشود. این مقاله با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با بهرهگیری از رویکرد روششناسی بنیادین، به بررسی نظریۀ قرارداد اجتماعی هابز پرداخته و تلاش کرده است تا مبانی فلسفی هابز و چگونگی تأثیر آن بر نظریۀ قرارداد اجتماعی او را تشریح کند. به لحاظ هستیشناسی، هستیشناسی او مبتنی بر اومانیسم، سوبژکتیویته و سکولاریسم بوده است. به لحاظ معرفتشناسی، هابز از دو جریان اصالت تجربه و اصالت عقل تأثیر پذیرفته و همچنین عقلانیت قدسی را به کناری نهاده است. به لحاظ انسانشناسی، نگاه مکانیکی به انسان و تلقی بدبینانه از ماهیت بشر، اندیشۀ او را راهبری کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
توماس هابز؛ روششناسی؛ سوبژکتیویته؛ فلسفۀ حقوق؛ قرارداد اجتماعی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Methodological Look to The Social Contract Theory of Thomas Hobbes | ||
نویسندگان [English] | ||
Mojtaba Javidi | ||
Assistant Prof, Faculty of Theology and Islamic Studies, Shiraz University, Shiraz, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The theory of "social contract" is one of the most important post-Renaissance theories which is about the origin of sovereignty and government in the Western world. Any theory posed in the human sciences is influenced by the philosophical foundations of ontology, epistemology, and anthropology itself that the study of these bases and how they relate to the theory is called "fundamental methodology." This paper examines the theory of the social contract of Hobbes with the descriptive and analytical method and with the approach of "fundamental methodology" and has tried to explain Hobbes's philosophical foundations and how it affects the theory of his social contract. Ontologically, his ontology is based on humanism, subjectivity, and secularism. Epistemologically, Hobbes has been influenced by two trends of authenticity of experience and authenticity of reason. He also left the sacred rationality behind. Anthropologically, he has been influenced by the mechanical look to man and the pessimistic perception of human nature. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Thomas Hobbes, social contract, methodology, subjectivity, philosophy of law | ||
مراجع | ||
1. فارسی الف) کتابها 1. اشتراوس، لئو (1373)، حقوق طبیعی و تاریخ، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: آگاه. 2. بارنز، بکر (1358)، تاریخ اندیشه اجتماعی (از جامعۀ ابتدایی تا جامعۀ جدید)، ترجمه و اقتباس: جواد یوسفیان و علیاصغر مجیدی، ج 1، چ دوم، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی با همکاری انتشارات امیرکبیر. 3. بیرو، آلن (1370)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمۀ باقر ساروخانی، چ دوم، تهران: کیهان. 4. پارسانیا، حمید (1390الف)، روششناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم: کتاب فردا. 5. ------------ (1390ب)، «سنت، ایدئولوژی، علم»، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب. 6. پولادی، کمال (1380)، از دولت اقتدار تا دولت عقل در فلسفۀ سیاسی مدرن، تهران: نشر مرکز. 7. جمشیدی، محمدحسین (1387)، مبانی و روششناسی تبیین (با تأکید بر اندیشۀ سیاسی)، تهران، دانشگاه امام صادق (ع) و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. 8. حقیقت، سید صادق (1387)، روششناسی علوم سیاسی، قم: سازمان انتشارات دانشگاه مفید. 9. داوری اردکانی، رضا (1390)، دربارۀ علم، ویراست سوم، تهران: هرمس. 10. ---------------- (1373)، فلسفه در بحران، تهران: امیرکبیر. 11. ------------- (1374)، فلسفه چیست؟تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 12. زرشناس، شهریار (1392)، مبانی نظری غرب مدرن، قم: معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها). 13. شریعت، فرهاد (1384)، مبانی اندیشۀ سیاسی در غرب (از سقراط تا مارکس)، تهران: نشر نی. 14. شریعتمداری، علی(1382) اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، چاپ بیست و سوم، تهران: انتشارات امیرکبیر 15. صانعی درهبیدی، منوچهر (1384)، مبانی اندیشههای فلسفی (فلسفۀ عمومی)، تهران: امیرکبیر. 16. ضیاء شهابی، پرویز (1391)، درآمدی پدیدارشناسانه به فلسفۀ دکارت، تهران: هرمس. 17. عالم، عبدالرحمن (1386)، بنیادهای علم سیاست، چ هفدهم، تهران: نشر نی. 18. قزلسفلی، محمدتقی (1387)، ماهیت پارادایمی اندیشۀ سیاسی، بابلسر: دانشگاه مازندران. 19. کاپلستون، فردریک چارلز (1390)، تاریخ فلسفه (از دکارت تا لایب نیتس)، ج 4، ترجمۀ غلامرضا اعوانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. 20. ------------------ (1388)، تاریخ فلسفه (از هابز تا هیوم)، ترجمۀ امیر جلالالدین اعلم، ج 5، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 21. کاپل--------------- (1389)، تاریخ فلسفه (از ولف تا کانت)، ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، ج 6، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 22. کاتوزیان، ناصر (1380)، فلسفۀ حقوق، جلد اول (تعریف و ماهیت حقوق)، چ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار. 23. کلوسکو، جورج (1395)، تاریخ فلسفۀ سیاسی (جلد سوم: از ماکیاولی تا مونتسکیو)، ترجمۀ خشایار دیهیمی، تهران: نشر نی. 24. مارشال، گوردون (1388)، فرهنگ جامعهشناسی آکسفورد، ترجمۀ حمیرا مشیرزاده، تهران: میزان. 25. موحد، محمدعلی (1392)، در هوای حق و عدالت: از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، چ چهارم، تهران: نشر کارنامه. 26. وینسنت، اندرو (1383)، نظریههای دولت، ترجمۀ حسین بشیریه، چ چهارم، تهران: نشر نی. 27. هابز، توماس (1385)، لویاتان، ترجم: حسین بشیریه، تهران: نشر نی. 28. همپتن، جین (1385)، فلسفۀ سیاسی، ترجمۀ خشایار دیهمی،، چ دوم، تهران: طرح نو.
ب) مقالات 29. خسروپناه، عبدالحسین(1387)، «ماهیت وحی در حکمت اسلامی»، قبسات، ش 47. 30. منصورآبادی، عباس؛ موسوی اصل، سید سعید (1394)، «تحول مفهومی قانون طبیعی ذیل سوبژکتیویته دکارتی»، حقوق خصوصی، دورۀ 12، ش 2. 31. هاشمی، سید محمد (1382)، از فلسفۀ سیاسی تا حقوق اساسی، نشریۀ حقوق اساسی، سال اول، ش 1، ص 200-173.
ج) پایاننامهها 32. صابری، علی (1392)، توجیه مجازات؛ از رویکردهای محض تا رویکرد بینابین، رسالۀ دکتری در حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه تهران. 33. فریادرس، خسرو (1383)، سرشت وحی در فلسفۀ اسلامی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد در الهیات، معارف اسلامی و ارشاد (گرایش فلسفه و کلام اسلامی)، دانشگاه امام صادق (ع).
2. انگلیسی 34. Cicero, M. T (1928) , De Re Publica; De Legibus, tr: C. W. Keyes, Cambridge: Harvard University Press. 35. Finnis, John (1999) The Truth in Legal Positivism, in: The Autonomy of Law, edited by Robert P.George, New York, Oxford University Press. 36. Kant, I. (1996), An Answer to The Question: What Is Enlightenment? In M. J. Gregor (Ed.), Practical philosophy(The Cambridge edition of the works of Immanuel Kant) (J. Schmidt, Trans.). Edinburgh: Cambridge University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,925 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,132 |