پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,021 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,497,590 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,068 |
امکان‌سنجی نقش‌آفرینی مردم در ابتکار بازنگری قانون اساسی؛ درنگی بر ظرفیت حقوق اساسی ایران | ||
| فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران | ||
| مقاله 21، دوره 50، شماره 2، تیر 1399، صفحه 837-857 اصل مقاله (281.6 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2019.256584.1728 | ||
| نویسندگان | ||
| حامد نیکونهاد* 1؛ سیدعبدالسعید مدرس2 | ||
| 1استادیار گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 2فارغ التحصیل کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| قانون اساسی به‌عنوان والاترین میثاق اجتماعی توصیف می‌شود که تضمین کارامدی آن در طول زمان، نیازمند پیش‌بینی سازوکارِ بازنگری در آن است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در اصل 177 سازوکاری را برای بازنگری مقرر کرده که از نظر میزان نقش مردم در این فرایند شایان توجه است. انگیزۀ نگارش این نوشتار، پاسخ به این پرسش است که قانون اساسی جمهوری اسلامی برای نقش‌آفرینی مردم در ابتکار بازنگری در قانون اساسی چه ظرفیت‌هایی دارد؟ در پاسخ باید گفت ظاهر اصل 177 صرفاً مقام رهبری را دارای صلاحیت ابتکار بازنگری می‌داند. با این حال، در این نوشتار به شیوۀ توصیفی و تحلیلی با بررسی مبانی مشارکت مردم در ابتکار بازنگری از منظر حقوق بنیادین و اصولی از قانون اساسی که دلالت بر حاکمیت مردم دارد و همچنین با انعکاس دیدگاه قانونگذار اساسی و با وفاداری و استناد به قانون اساسی فعلی، در جهت تقویت نقش مردم در ابتکار بازنگری قانون اساسی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا رئیس‌جمهور گام برداشته شده است. یافته‌های پژوهش حاضر دال بر آن است که حق خداداد و سلب‌ناپذیر تعیین سرنوشت اجتماعی، تکلیف همگانی آحاد مردم در امر به معروف و نهی از منکر و به‌علاوه وظیفۀ امت مسلمان در ساخت جامعۀ اسلامی، ظرفیت حقوقی لازم برای افزایش نقش‌آفرینی مردم را فراهم کرده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابتکار بازنگری؛ بازنگری قانون اساسی؛ پیشنهاد بازنگری؛ حق تعیین سرنوشت؛ حاکمیت مردم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Feasibility of the role of people in the Constitutional Review Initiative; a reflection on Iranian constitution's capacity | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamed Nikoonahad1؛ Seyed Abdolsaeed Modarres2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Public and International Law, University of Qom, Qom, Iran | ||
| 2MA. in Public Law ,University of Qom, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The constitution is described as the supreme covenant of social responsibility, whose effectiveness and accountability require prediction of a review mechanism. For this purpose, the Islamic Republic of Iran Constitution, in principle, sets out a mechanism for revision in Article 177 that is significant in terms of the role of the people in this process. The motivation for writing the upcoming paper was to answer the question: What capacities have the constitution of the Islamic Republic for the role of people in the Constitutional Review Initiation? In response, it should be said that Rule 177 merely considers the Supreme Leader to be competent to review the initiative. However, in this paper, in a descriptive and analytical way, examining the fundamentals of people's participation in the revision initiative, from the perspective of the fundamental rights set iv the constitution, which implies the sovereignty of the people, as well as the reflection of the basic legislative and loyalties of the present constitution, To strengthen the role of the people in the Constitutional Review and loyalty to the current constitution, steps have been taken to strengthen the role of the people in the Constitutional Review Initiative by parliamentarians or presidents. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Revision Initiative - Proposed Review - Revision of the Constitution - Right to Fate - Governance of the People. The findings of this research indicate that the divine and inalienable right to social self-determination, the public duty of all people in the cause of good and forbidding evil and, moreover, the duty of the Muslim nation in the construction of the Islamic community, have provided the legal capacity necessary to increase the people's role | ||
| مراجع | ||
|
فارسی الف) کتاب‌ها 1. ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1364)، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی قانون اساسی، ج 3، چ اول، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی. 2. ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی ادارۀ تبلیغات و انتشارات (1369)، صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، ج 2، چ اول، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی. 3. خمینی، روح‌الله (1378)، صحیفۀ امام (مجموعه آثار امام خمینی (ره))، ج 4، 6 و 21، چ اول، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 4. عمید زنجانی، عباسعلی. (1366). فقه سیاسی: حقوق اساسی و مبانی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایـران. تهران: امیرکبیر. ج 3. 5. قاضی شریعت‌پناهی، سید ابوالفضل (1383)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، چ دوازدهم، تهران: میزان. 6. کاتوزیان، ناصر (1382)، آزادی بیان، امر به معروف و نهی از منکر، تهران: دانشگاه تهران.
ب) مقالات 6. امیدی، علی (1387)، «گسترش مفهومی حق تعیین سرنوشت از استقلال ملل تحت سلطه تا حق دمکراسی برای همه»، مجلۀ حقوق، دورۀ 38، ش 2، صص 1-24. 7. تیلا، پروانه (1384)، «تحلیل چارچوب نظری بازنگری در قانون اساسی»، مجلۀ حقوق اساسی، ش 5، صص 53-80. 8. خلیلی، محسن (1380)، «نگاهی مقایسه‌ای به مسئلۀ بازنگری قانون اساسی مجلس خبرگان 1358 و شورای بازنگری 1368»، پژوهشنامۀ متین، ش13، صص 111-144. 9. قاری سید فاطمی، سید محمد (1382)، «حق تعیین سرنوشت و مسئلۀ نظارت بر انتخابات: نظارت تضمینی در مقابل نظارت تحدیدی»، مجلۀ مدرس علوم انسانی، ش 31، صص 123-140. 10. هاشمی، سید محمد (1369)، «بررسی تطبیقی و موضوعی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، تحقیقات حقوقی، ش 8، صص 151-228. 11. ----------------- (1381)، «ابعاد حقوقی سیاست خارجی ایران»، مرکز مطالعات عالی بین‌المللی، ش 2، صص 10-15. 12. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1382)، «مروری اجمالی بر شیوه‌های بازنگری قانون اساسی در حقوق تطبیقی»، شمارۀ مسلسل 6748، کد موضوعی 410. فایل الکترونیکی است قابل دسترسی در این نشانی: http://rc.majlis.ir/fa/report/show/730934 13. مهرپور، حسین (1381)، «حق تعیین سرنوشت از دیدگاه اسلام»، مجلۀ راهبرد، ش 24، صص 123-135. 14. واعظی، مجتبی؛ فصلنامه حقوق اساسی» زمستان 1383 - شماره 3، صص 179 تا 189.
ج) پایان‌نامه‌ها 15. خـلیلی، محسن (1372)، «بررسی تأثیر تحولات پس از پیروزی انقلاب اسلامی بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایـران و چگونگی بازنگری آن»، تـهران: دانـشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، پایان‌نامة درسی دورة کارشناسی‌ارشد رشتة علوم سیاسی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,184 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 894 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب