تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,473 |
تعداد مقالات | 69,967 |
تعداد مشاهده مقاله | 122,722,716 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 95,877,241 |
عوامل مؤثّر بر تأخیر ازدواج دختران در شهرستانهای ایران | ||
توسعه محلی (روستائی-شهری) | ||
مقاله 7، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 20، خرداد 1398، صفحه 147-172 اصل مقاله (871.66 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrd.2019.74459 | ||
نویسندگان | ||
حاتم حسینی* 1؛ رسول صادقی2؛ اردشیر رضایی3 | ||
1دانشیار جمعیّتشناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکدهی علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا؛ استاد وابستهی دانشگاه نیپیسینگ، کانادا | ||
2دانشیار جمعیّتشناسی، گروه جمعیّتشناسی، دانشکدهی علوم اجتماعی، دانشگاه تهران | ||
3کارشناس ارشد جمعیّتشناسی، دانشکدهی علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا | ||
چکیده | ||
طی سه دهۀ گذشته در ایران سن ازدواج دختران بهمیزان قابلِتوجهی افزایش یافته است. ازمنظر اجتماعی- جمعیتی تأخیر در ازدواج و تغییر الگوهای زناشویی، پیامدها و الزامات سیاستی بسیاری دارد. تأخیر در ازدواج دختران طول دورۀ فرزندآوری و نیز طول نسلهای بعد را تحت تأثیر قرار میدهد. هدف این مقاله، بررسی و تبیین تأخیر در ازدواج دختران در بستر توسعۀ اقتصادی- اجتماعی و تغییرات موقعیت زنان در شهرستانهای ایران است. روش تحقیق تحلیل ثانویۀ دادههای سرشماری 1395 برای 428 شهرستان کشور است. نتایج نشان داد که در حدود 10 درصد شهرستانهای موردِبررسی نسبت تجرّد دختران 25 تا 29 ساله بیشتر از 30 درصد است. بر پایۀ نتایج بررسی، الگوی جغرافیایی و فرهنگی خاصی در تأخیر ازدواج دختران در ایران وجود دارد. تجربه تأخیر در ازدواج دختران در شهرستانهای غربی کشور بیشتر از سایر مناطق ایران است. نتایج تحلیلهای چندمتغیره نشان داد که نسبت تجرّد مردان عدم ِتعادل در بازار ازدواج، استقلال زنان، میزان بیکاری مردان و درجۀ توسعهیافتگی شهرستانها بهترتیب بیشترین تأثیر را در تبیین تأخیر در ازدواج دختران دارند. بنابراین، کاهش نابرابری توسعهای و بهبود وضعیت اشتغال مردان میتواند در کاهش تأخیر ازدواج دختران مؤثر باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
استقلال زنان؛ تأخیر ازدواج؛ سن ازدواج؛ شاخص توسعه؛ عدم تعادل در بازار ازدواج | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Determinants of Delay Marriage among Girls in Iran | ||
نویسندگان [English] | ||
Hatam Hosseini1؛ Rasoul Sadeghi2؛ Ardeshir Rezaei3 | ||
1Associate Professor of Demography, Department of Social Sciences, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University; Adjunct Professor, Nipissing University, Canada | ||
2Associate Professor of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran | ||
3M A in Demography, Department of Social Sciences, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University | ||
چکیده [English] | ||
The age at marriage for males and females has increased considerably over the past three decades in Iran. Marriage delay and changing marital patterns have many consequences and implications from a socio-demographic viewpoint. Postponing of marriage affects the length of the childbearing period as well as the length of subsequent generations. The aim of this article is to explain the marriage delay of girls in the context of socio-economic development and women's status changes in Iranian society. The research is based on secondary analysis of the 2016 Iranian census for 428 counties. The results showed that marriage delay for girls aged 25-29 years old is more than 30 percent in about 10 percent of the counties under study. According to the results, marriage delay of girls in Iran follows certain geographical and cultural patterns; girls who live in west regions, delay their marriage more than girls living in other parts of the country. Furthermore, marriage delay can be explained proportionately by the proportion of male singlehood, marriage squeeze, female autonomy, male unemployment rate and development level of the county. Therefore, policies like reducing regional developmental gaps and employment rates for men can help in decreasing girls’ marriage delays. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Age at Marriage, Delaying in Marriage, Women’s Autonomy, Marriage Squeeze, Development Index | ||
مراجع | ||
احمدی، وکیل، رضا همتی (1387). بررسی وضعیت مضیقۀ ازدواج در ایران (بر اساس سرشماری 1385)، مطالعات راهبردی زنان، دورۀ 11، شمارۀ 41، صص 64-43. اسکندری چراتی، آذر (1387). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تأخیر سن ازدواج در ایران با تأکید بر استان گلستان، فصلنامۀ تخصصی جامعهشناسی دانشگاه آزاد آشتیان، سال چهارم، شمارۀ 3، صص 27-9. بحیرائی، الهام، زهرا حضرتی صومعه (1391). عوامل اجتماعی مؤثر در افزایش سنّ ازدواج دانشجویان دختر، فصلنامۀ مطالعات جامعهشناختی ایران، دورۀ 2، شمارۀ 4، صص 150-137. التجائی، ابراهیم، مریم عزیززاده (1395). بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر سن ازدواج در ایران یک مطالعۀ میاناستانی، فصلنامۀ جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شمارۀ 3، صص 19-1. ترابی، فاطمه (1391). تأخیر ازدواج در ایران: عوامل و پیامدها، مجموعۀ مقالات همایش ملّی جمعیت، تعالی و راهبردها، جلد اوّل، تهران: سازمان ثبتِاحوال کشور. ترابی، فاطمه، عباس عسکریندوشن (1391). پویایی ساختار سنی جمعیت و تغییرات ازدواج در ایران، نامۀ انجمن جمعیتشناسی ایران، سال هفتم، شمارۀ 13، صص 23-5. ترابی، فاطمه، سجّاد مسگرزاده (1395). جامعۀ مخاطرهآمیز و میانگین سن زنان و مردان در نخستین ازدواج در ایران، فصلنامۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ 14، شمارۀ 4، صص 512-493. توده فلاح، معصومه، شهلا کاظمیپور (1389). بررسی تأثیر نوسازی بر سن ازدواج با تأکید بر شاخصهای جمعیتشناختی ازدواج در سطح کشور و هفت استان منتخب 1385، فصلنامۀ پژوهش اجتماعی، سال سوم، شمارۀ هشتم، صص 131-105. حبیبپور گتابی، کرم، غلامرضا غفاری (1390). علل افزایش سن ازدواج دختران، فصلنامه پژوهش زنان، دوره 9، شماره 1، صص 34-7. حسینی، حاتم (1392). جمعیتشناسی اقتصادی اجتماعی و تنظیم خانواده، چاپ پنجم، همدان: مرکز نشر دانشگاه بوعلی سینا. حسینی، حاتم، مریم گراوند (1392) سنجش عوامل مؤثر بر شکاف رفتار و نگرش زنان نسبت به سن مناسب ازدواج در شهر کوهدشت، فصلنامۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ 11، شمارۀ 1، صص 118-101. دراهکی، احمد، حسین محمودیان (1391). تأخیر در ازدواج: انطباق یا بحران؟ نگاهی واکاوانه به سن ایدهآل ازدواج دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران، نامۀ انجمن جمعیتشناسی ایران، دورۀ 7، شمارۀ 13، صص 73-94. رحیمی، علی، شهلا کاظمیپور، حجیه بیبی رازقی نصرآباد (1395). تحلیل گذار تجرّد زنان و مردان در ایران طی سالهای 1345 تا 1390، مجلّۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ نهم، شمارۀ 3، صص 109-80. صادقی، رسول؛ مریم رضایی (1397). نگرش به اشکال نوپدید در حوزۀ ازدواج و تشکیل خانواده، ارائهشده در سومین همایش ملّی آسیبهای اجتماعی ایران، انجمن جامعهشناسی ایران و مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران، تهران، 31-30 خرداد 1397. صادقی، رسول، محمد شکفتهگوهری (1395). مطالعۀ پیامدهای بیکاری بر تأخیر در ازدواج جوانان در شهر تهران، فصلنامۀ برنامهریزی و رفاه و توسعۀ اجتماعی، سال هشتم، شمارۀ 30، صص 175-141. عباسیشوازی، محمد جلال، رسول صادقی (1384). قومیت و الگوهای ازدواج در ایران، فصلنامۀ پژوهش زنان، دورۀ 3، شمارۀ 1، صص 47-25. عباسیشوازی، محمدجلال، زهره خواجهصالحی (1392). سنجش تأثیر استقلال، مشارکت اقتصادی و تحصیلات زنان بر تمایل به فرزندآوری (مطالعۀ موردی شهر سیرجان)، زن در توسعه و سیاست، دورۀ 11، شمارۀ 1، صص 64-45. عباسیشوازی، محمدجلال و همکاران (1396). گزارش وضعیت و تحوّلات جمعیت در جمهوری اسلامی ایران، مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری و مؤسسۀ مطالعات و مدیریت جامعه و تخصصی جمعیت کشور. کاظمیپور، شهلا (1383). تحوّل سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن، فصلنامۀ پژوهش زنان، دورۀ 2، شمارۀ 3، صص 124-103. کاظمیپور، شهلا (1388). سنجش نگرش جوانان نسبت به ازدواج و شناخت آثار و پیامدهای آن با تأکید بر ازدواجهای دانشجویی، فصلنامۀ فرهنگ در دانشگاه اسلامی، دورۀ 42، سال سیزدهم، شمارۀ 2، صص 95-75. کنعانی، محمدامین (1385). پیوند سنّت و نوسازی در افزایش سن ازدواج: نمونۀ ایرانیان ترکمن، نامۀ انجمن جمعیتشناسی ایران، سال یکم، شمارۀ 1، صص 126-104. لوکاس، دیوید، پاول میر (1393). درآمدی بر مطالعات جمعیتی، ترجمۀ حسین محمودیان، چاپ چهارم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. محمدپور، احمد، مهدی رضایی، لطیف پرتوی، رسول صادقی (1388). سنّت، نوسازی و خانواده: مطالعهی تداوم و تغییرات خانواده در اجتماعات ایلی با استفاده از رهیافت روش تحقیق ترکیبی، پژوهش زنان، دورهی 7، شمارهی 4، صص 93-71. محمدیسیف، معصومه، محمد عارف (1394). آسیبشناسی تأخیر در سن ازدواج جوانان ایرانی (شناسایی و بررسی مهمترین عوامل فردی، خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی)، فصلنامۀ مهندسی فرهنگی، سال دهم، شمارۀ 86، صص 90-74. محمودیان، حسین (1383). سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان، فصلنامۀ نامه علوم اجتماعی، شمارۀ 24، صص 53-27. مرکز آمار ایران (95-1365). نتایج سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن، مرکز آمار ایران. میرزایی، محمد؛ فرزاد قربانی (1394). جهتگیری ارزشی مادیگرایانه – فرامادیگرایانه و زمانبندی ازدواج (مطالعۀ موردی: مردان و زنان در شُرُف ازدواج استان کهگیلویه و بویراحمد)، نامۀ انجمن جمعیتشناسی، سال دهم، شمارۀ 20، صص 71-50. ویکس، جان رابرت (1395). جمعیت: مقدمهای بر مفاهیم و موضوعات، ترجمۀ الهه میرزایی، چاپ اول، تهران: انتشارات مؤسسۀ مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
Casterline, J. B., Williams, L., & McDonald, P (1986). The Age Difference between Spouses: Variations among Developing Countries. Population Studies, 40(3), 353-374.
Dixon, R. B (1971). Explaining Cross-Cultural Variation in Age at Marriage and Proportions Never Marrying, Population Studies, 25(2): 215-233.
Good, W (1963) World revolution and family patterns, London: Free Press of Glencoe.
Hamilton, G., & Siow, A (2007). Class, Gender and Marriage. Review of Economic Dynamics, 10(4), 549-575.
Hashimoto, Y., & Kondo, A (2012). Long-term Effects of Labor Market Conditions on Family Formation for Japanese Youth, Journal of the Japanese and International Economies, 26(1), 1-22.
Hogan, D. P (1978). The Effects of Demographic Factors, Family Background, and Early Job Achievement on Age at Marriage, Demography, 15(2), 161-175.
Hossain, M; and Rafiqul, I (2013). Effects of Socio-Economic and Demographic Variables on Age at First Marriage in Bangladesh, Current Research Journal of Biological Sciences, Pp. 149-152.
Ikamari, L. D (2005). The Effect of Education on the Timing of Marriage in Kenya, Demographic Research, 12, 1-28.
Jejeebhoy, S. J (2000). Women's Autonomy in Rural India: Its Dimensions, Determinants, and the Influence of Context Women's Empowerment and Demographic Processes: Moving Beyond Cairo, edited by H. Presser and G. Sen. London: Oxford University Press, Pp. 204-238.
McDonald, P., & Evans, A (2002). Family Formation and Risk Aversion. In NLC Workshop, May 2002.
Mensch, B. S., Singh, S., & Casterline, J. B (2005). Trends in the Timing of First Marriage among Men and Women in the Developing World. The Changing Transitions to Adulthood in Developing Countries: Selected Studies, 71-118.
Nai Peng, T (2007). Trends in Delayed and Non-marriage in Peninsular Malaysia, Asian Population Studies, 3(3): 243-261.
Ritzer, G., and Douglas J. G (2004). Modern Sociological Theory, 6th edition, McGraw-Hill.
Rosina, A., & Fraboni, R (2004). Is Marriage Losing its Centrality in Italy?. Demographic Research, 11Pp.149-172.
Schaller, J (2013). For Richer, If not for Poorer? Marriage and Divorce Over the Business Cycle, Journal of Population Economics, 26(3):1007-1033.
Thornton, A (2001). The Developmental Paradigm, Reading History Sideways, and Family Change, Demography, 38(4): 449-465.
Torabi, F., Baschieri, A., Clarke, L. and Abbasi-Shavazi, M. J (2013). Marriage Postponement in Iran: Accounting for Socio-Economic and Cultural Change in Time and Space. Population, Space and Place 19: 258-274.
Torabi, F., Baschieri, A (2010) Ethnic differences in transition to first marriage in Iran: The role of marriage market, women’s socio-economic status, and process of development. Demographic research, 22. Pp. 29-62.
VandenHeuvel, A., McDonald, P (1994) Marriage and Divorce. In: Lucas D, Meyer P (eds). Beginning Population Studies, Australian National University, Canberra, Pp 69–90.
Weeks, J. R (2002) Population: an introduction to concepts and issues, Eighth Edition, Wadworth. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,401 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 824 |