پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,752 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,086,175 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,825,268 |
جامعه شناسی قواعد همسر گزینی در سیره معصومین علیهم السلام | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 4، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 17، مهر 1398، صفحه 93-125 اصل مقاله (490.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2020.280495.1271 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیدرضا فاتحی1؛ سید محمد ثقفی نژاد* 2؛ امیر مسعود امیر مظاهری2 | ||
| 1گروه علوم اجتماعی، دانشکده روان شناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن | ||
| 2گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی | ||
| چکیده | ||
| گزینش همسر فرآیندی است که تابع قواعدی از ارزش ها و هنجارهای اجتماعی است. هدف این پژوهش شناخت همه جانبه همسر گزینی با توجه به بافت اجتماعی صدر اسلام، در سیره معصومین است. روش در این پژوهش، تاریخی و از نوع اکتشافی، توصیفی و داده در آن کیفی است. مبنای تحلیل داده ها، تحلیل گفتمان است. گفتمان هم صورتی خاص از زبان و هم صورتی خاص از تعامل اجتماعی است؛ لذا در سه سطح، تحلیل اجتماعی، شناخت اجتماعی و ابعاد گفتمان، به توصیف موضوع می پردازد. تغییر در بافت اجتماعی عام، از نظام قبیلگی به نظام سیاسی واحد با قوانین همه جانبه برای همه اقشار جامعه، و تغییر ایدئولوژی نژادپرست و جنسیت گرای مردانه به انسان گرای ورای نژاد، قومیت و جنسیت، و تغییر نگرش نسبت به زن و دختر و حق انتخاب آنها برای آینده زندگی، و حفظ حرمت والدین در زمینه همسرگزینی، محورهای اصلی در سیره معصومین، پیرامون قواعد همسر گزینی است. بر همین اساس ممنوعیت های ازدواج، انواع ازدواج( تأیید ازدواج صداق، عقد موقت، و اصلاح تدریجی ازدواج کنیزان و ممنوع نمودن سایر ازدواجها)، ساختار همسرگزینی، معیارها و حق انتخاب همسر در سیره معصومین نسبت به دوره قبل از اسلام تغییر بنیادی پیدا کرد که در این پژوهش به آنها اشاره شده است. حاصل آن که، بافت اجتماعی، بایدها و نبایدها، نوع نگرش و ارزش های اجتماعی و فرهنگی، با گفتمان و بالعکس، در زمینه همسر گزینی ارتباط پیچیده و چند جانبه دارند و تغییر و یا اصلاح در هر کدام، در سایر ابعاد اثر گذار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| همسرگزینی؛ ممنوعیت ازدواج؛ درون و برون همسری؛ تعدد زوجات؛ تحلیل گفتمان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Sociology of mate-selection rules in masoomin sira | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hamid reza fatehi1؛ sayyed mohammad saqafi nejad2؛ amir masood amir mazaheri2 | ||
| 1Department of Social Sciences, Faculty of Psychology and Social Sciences, islamic azad university rudehen branch | ||
| 2Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Islamic Azad University, Tehran Branch | ||
| چکیده [English] | ||
| Mate- selection is a process that is subject to rules of social values and norms.The purpose of this study is to understand the spouse's choice according to the social context of the Masoomin sira. The method used in this study is historical, probatory and descriptive, so the data are qualitative. The basis of data analysis is discourse analysis. Discourse is both a specific form of language and a particular form of social interaction; therefore, at three levels, social analysis, social cognition, and discourse dimensions, it describes the rules of spouse selection in the Masoomin sira and compares it with the pre-Islamic era.The change in the general social context, from the tribal system to the single political system with the comprehensive laws for all segments of society, and the change of racist and masculine ideology to humanistic across race, ethnicity and gender, and changing attitudes towards women and girls, and their right to choose the future of family life, and Maintain parental respect in the field of spouse selection, are central to Masoomin sira on the rules of marriage. Accordingly, prohibitions on marriage, types of marriage, marriage structure, As mentioned in this article, the criteria and the right to choose a spouse have changed radically in the Masoomin sira compared to the pre-Islamic era. As a result, the social context, the musts and shoulds, the type of social and cultural attitudes and values, are complex and multilateral concerning discourse and vice versa, and change or modification in each affects the other | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Marriage, Prohibition of Marriage, endogamy, exogamy, polygyny, Discourse Analysis | ||
| مراجع | ||
|
منابع
قرآن کریم
امین عاملی، سیدمحسن (1376)، سیرۀ معصومان، ترجمۀ علی حجتی کرمانی، تهران: سروش (DVD مرکز علوم اسلامی نور).
آیتی، محمد ابراهیم (1366)، تاریخ پیامبر اسلام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ایزدخواه، محمدابراهیم (1393)، تحلیل آیات جامعه‌شناختی عصر جاهلیت، تهران: دانشکده علوم و فنون قرآن، چاپ اول.
بستان، حسین (1385)، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بستان، حسین (1397)، خانواده در اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ چهارم.
بلیکی، نورمن (1384)، طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
جعفریان، رسول (1383). سیرۀ رسول خدا، قم: نشر دلیل، DVD معصومین، مرکز علوم‌اسلامی (نور).
جوادی آملی، عبدالله (1375)، زن در آئینه جمال و جلال، قم: نشر اسراء.
الحر العاملی، محمد (1412.ق)، وسایل الشیعه، قم: مؤسسه ال البیت لاحیاء التراث.
حسینی عاملی، جعفر مرتضی (1386)، سیرۀ صحیح پیامبر اعظم، حسین تاج آبادی، قم: نور مطاف.
دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1363)، درآمدی بر جامعه‌شناسی اسلامی، قم: دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.
ریتزر، جورج (1387)، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، محسن ثلاثی، تهران: نشر علمی.
ساروخانی، باقر (1385)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران: سروش.
سبحانی، جعفر (1363)، فروغ ابدیت، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
شکرانی، رضا، مهدی مطیع، مرضیه فانی (1389)، « گفتمان کاوی و کاربست آن در متون روایی»، دو فصلنامه پژوهش، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، پاییز و زمستان 1389: 100-71.
صدوق، محمد (1410.ق)، من لا یحضرالفقیه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
طباطبایی، محمدحسین (1393.ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
طبرسی، حسن بن فضل (1365)، مکارم الاخلاق، ترجمۀ ابراهیم میرباقری، تهران: DVD اخلاق اسلامی، مرکز علوم‌اسلامی(نور).
عاشوری لنگرودی، حسن (1389)،« فلسفه چندهمسرگزینی پیامبر(ص)»، فصلنامه فرهنگ کوثر، شمارۀ 84.
علی، جواد (1391 ق)، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بغداد: مکتبه النهضه، کتابخانه دیجیتال نور.
فیض کاشانی، محسن (بی‌تا)، المحجّه البیضاء، قم: انتشارات اسلامی.
کلینی، محمدبن یعقوب (1429 ق)، الکافی (پانزده جلدی)، قم: دار الحدیث، DVD جامع الاحادیث مرکز علوم‌اسلامی(نور).
گیدنز، آنتونی (1381)، جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
مطهری، مرتضی (1357)، نظام حقوق زن در اسلام، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی(1384)، مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
معروف الحسنی، هاشم (1412ق)، سیره المصطفی، حمید ترقی جاه، تهران: نشر حکمت، (DVD سیره مرکز علوم‌اسلامی نور).
مکارم شیرازی، ناصر (بی‌تا)، تفسیر نمونه، ج 17، تهران: DVD جامع التفاسیر، مرکز علوم‌اسلامی(نور).
نصیری، محمد (1394)، تاریخ تحلیلی صدر اسلام، قم: نشر معارف.
نوری، یحیی (1360)، اسلام، عقاید و آراء بشری یا جاهلیت و اسلام، تهران: مجمع مطالعات و تحقیقات اسلامی.
وحیدی، محمد (1385)، احکام خانواده، قم: مرکز نشر سنایل.
ون دایک، تئون ای (1382)و مطالعاتی در تحلیل گفتمان،گروه مترجمان، تهران: مرکز مطالعات رسانه.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 552 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 411 |
||