پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,112,097 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,215,962 |
مطالعه تطبیقی رویکرد فمینیسم اسلامی و امام خمینی (ره) در تحقق حقوق اجتماعی و سیاسی زنان در حکومت اسلامی | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 9، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 17، مهر 1398، صفحه 221-248 اصل مقاله (596.35 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2020.288353.1296 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه قاسمپور1؛ زهره نصرت خوارزمی* 2 | ||
| 1استادیار مرکز تحقیقات زن و خانواده | ||
| 2استادیار گروه مطالعات آمریکا دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| تحقق مدل جمهوری اسلامی در ایران به عنوان یک نظام حکومتی بی‌بدیل تاکنون از حیث اثربخشی بین‌المللی مورد توجه بسیاری از منتقدان قرار گرفته است. ظهور فمینیسم اسلامی در دهه 1970 و اوج آن 1990 نیز یکی از صورت‌های نظری است که معطوف به احیای اسلام سیاسی در عصر حاضر واقع شده است. مقاله حاضر، رویکرد دو نظریه‌پرداز پیشرو فمینیسم اسلامی، لیلا احمد و صبا محمود، را نسبت به مقوله امکان مشارکت و استیفای حقوق اجتماعی و سیاسی زنان در یک حکومت اسلامی مورد بررسی می‌پردازد. سپس، این نگاه با رویکرد امام خمینی (ره)، بنیانگذار مصداقی از حکومت دینی در عصر معاصر، مورد تطبیق قرار خواهد گرفت. از نتایج مطالعه تطبیقی حاضر، دستیابی به دو رویکرد متضاد نسبت به موضوع مذکور است. نظریه‌پردازان فمینیسم اسلامی اساساً تحقق هرگونه حقوق و مشارکت اجتماعی- سیاسی زنان را تنها در تحقق دولت مدرن و سکولار ممکن می‌دانند و حاکمیت اسلامی به فراخور غلبه فراروایت دینی را بالذات تبعیض‌آمیز و زن‌ستیز ارزیابی می‌کنند. در منظومه نگاه امام خمینی (ره) اما استیفای این حقوق و دستیابی به هویت اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان در حکومت دینی نه تنها ممتنع نیست بلکه ضروری و امکان‌پذیر است. در این رویکرد زنان عنصر اساسی در شکل‌گیری هویت فرهنگی نیز محسوب می‌شوند و قوام و حفظ کلیت حکومت دینی مبتنی بر توافق و مشارکت آنها است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فمینیسم اسلامی؛ امام خمینی؛ لیلا احمد؛ صبا محمود؛ هویت اجتماعی زنان؛ حقوق سیاسی زنان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| َA Comparative Study on the Islamic Feminism and Imam Khomeini's Approaches to Women's Socio-political Rights in an Islamic Form of State | ||
| نویسندگان [English] | ||
| fateme ghasempour1؛ zohra nosrat kharazmi2 | ||
| 1Assistant professor, women and family research center | ||
| 2Assistant Professor, Faculty of World Studies, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The establishment of the Islamic Republic in Iran, as an unprecedented form of government, and its quality and effectiveness has absorbed many critics in recent years. Islamic feminism is one of those approaches that emerged in response to this revitalization of the political Islam in late 1970s and has become popular since 1990s. The present study uses Margot Badran's theory of women's citizenship in Islamic states and addresses two pioneer Islamic feminists, Leila Ahmed and Saba Mahmood, to examine their approach toward the possibility and quality of women's social and political participation in an Islamic form of state. It, then, puts their ideas in a comparative framework with Ayatollah Khomeini's, as the main founding father of the Islamic Republic. The results indicate two absolutely distinct approaches as Ahmed and Mahmood reject even the assumption of women's social and political rights and participation in an Islamic form of state due to its religious metanarratives with the embedded discrimination and misogyny. In Ayatollah Khomeni's view; however, achieving women's social and political rights and participation is not only possible, but also, an essential of the Islamic state. For him, women also make the cultural identity of the Islamic society, so, their consensus and participation warrants the existence and the continuity of the Islamic state. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ayatollah Khomeini, Islamic Feminism, Leila Ahmad, Saba Mahmood, Women's Social Identity, Political Rights of Women | ||
| مراجع | ||
|
منابع
پزشگی، محمد (1389)، صورت‌بندی مطالعات زنان در جهان اسلام، قم: پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی.
تانگ، رزمری (1387)، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی.
خمینی، روح‌الله (1389)، صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینی(ره) (بیانات، پیام‌ها، مصاحبه ها، احکام، اجازات شرعی و نامه‌ها)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثارامام خمینی(ره)، 21 جلد، ج 4، 5، 6، 9، 10، 13، 14 و 18
خمینی، روح الله (1380)، وصیت‌نامه سیاسی ـ الهی امام خمینی(ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
ریگین، چالرز (1394)، روش تطبیقی، فراسوی راهبردهای کمی و کیفی، ترجمۀ محمد فاضلی، تهران: نشر آگه.
شریعتی، الهام و کلانترمعتمد، هاجر سادات (1396)، «جایگاه زن در اندیشه امام خمینی (ره) و آثار اجتماعی آن»، نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، سال 7، شماره 2: 131- 153
فرامرز قراملکی، احد (1386)، «فرایند عملیاتی مطالعه تطبیقی»، روزنامۀ رسالت، شماره 6269.
مقیمی، غلام حسن (1393)، «مؤلفه‌های روش اجتهادی امام خمینی(ره) و نقش آن در تولید اندیشۀ سیاسی و پاسخ به مسایل سیاسی»، فصلنامه سیاست‌پژوهی، شماره اول، سال اول: 79-104.
ملک‌زاده، فهیمه (1395)، «نقش اشتغال زنان در توسعه جامعه با رویکردی بر دیدگاه امام خمینی (ره)»، پژوهشنامه متین، سال 18، شماره 72: 149- 173.
منوچهری، عباس (1387)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
مشیرزاده، حمیرا (1382)، از جنبش تا نظریه اجتماعی، تهران: نشر شیرازه.
نیک‌خواه‌قمصری، نرگس و صادقی‌فسایی، سهیلا (1391)، «زنان فراتر از نقش‌های سنتی: بررسی جایگاه زن در کلام امام خمینی (ره)»، زن در فرهنگ و هنر، دوره 4، شماره 2: 5- 24.
هرسیج، حسین (1380)، روش مقایسه‌ای: «چیستی، چرایی و چگونگی به کارگیری آن در علوم سیاسی»، مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، شماره یک، بهار و تابستان 1380: 7-17.
Ahmed, L., & Mazal Holocaust Collection. (1992), Women and gender in Islam: Historical roots of a modern debate, New Haven: Yale University Press. Ameli, R.S. (2012), Bibliographical Discourse Analysis, London: Islamic Human Rights Commission. Ashcroft, B., Griffiths, G., & Tiffin, H. (1995), The post-colonial studies reader, London: Routledge. Badran, M. (2013), Feminism in Islam: Secular and Religious Convergences, New York: Oneworld Publications. Badran, M. (2002), Islamic Feminism: What’s in a Name?, Al-Ahram weekly Online, Retrieved January 1, 2015 from http://weekly.ahram.org.eg/2002/569/cu1.htm. Badran, M. (1995), Feminists, Islam, and nation: Gender and the making of modern Egypt, Princeton, N.J: Princeton University Press. Deeb, L. (2006), An enchanted Modern: Gender and public piety in Shi'i Lebanon, Princeton: Princeton University Press.
Dörfler, T. (2002), Postmodern practices: Beiträge zu einer vergehenden Epoche. Münster [u.a.: Lit. Dowding, K. M. (2011), Encyclopedia of power, Thousand Oaks, Calif: SAGE.
Hidayatullah, A.A. (2014), Feminist edges of the Qur'an, NY: Oxford University Press.
Mahmood, S. (2005), Politics of piety: The Islamic revival and the feminist subject, Princeton, N.J: Princeton University Press.
Mir-Hosseini, Z. (January 01, 1996), Stretching the limits: a feminist of the Sharia in post-Khomeini Iran. Feminism and Islam : Legal and Literary Perspectives / Edited by Mai Yamani; with Additional Editorial Assistance from Andrew Allen.
Najmabadi, A. (2014), Professing selves: Transsexuality and same-sex desire in contemporary Iran, Durham: Duke University Press.
Rahnema, A. (2011), Superstition as Ideology in Iranian politics: From Majlesi to Ahmadinejad, Cambridge: Cambridge University Press.
Razavi, S. (2006), “Islamic Politics, Human Rights and Women's Claims for Equality in Iran”, Politics of Rights : Dilemmas for Feminist Praxis: 49-63.
Shahidian, H. (January 01, 2002), Women in Iran: Emerging voices in the women's movement, Conn: Greenwood.
Wadud, A. (1999), Quran and Woman: Reading the Sacred Text from a Woman’s Perspective, New York: Oxford University Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 695 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 428 |
||