سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,502
تعداد مشاهده مقاله124,117,335
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,222,856
امینی, فاطمه, دژستان, سارا, صادق زاده, بهزاد. (1398). ارزیابی تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ‌های جو بهاره دیم سردسیر، از نظر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل خشکی. , 50(4), 137-154. doi: 10.22059/ijfcs.2018.248130.654423
فاطمه امینی; سارا دژستان; بهزاد صادق زاده. "ارزیابی تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ‌های جو بهاره دیم سردسیر، از نظر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل خشکی". , 50, 4, 1398, 137-154. doi: 10.22059/ijfcs.2018.248130.654423
امینی, فاطمه, دژستان, سارا, صادق زاده, بهزاد. (1398). 'ارزیابی تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ‌های جو بهاره دیم سردسیر، از نظر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل خشکی', , 50(4), pp. 137-154. doi: 10.22059/ijfcs.2018.248130.654423
امینی, فاطمه, دژستان, سارا, صادق زاده, بهزاد. ارزیابی تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ‌های جو بهاره دیم سردسیر، از نظر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل خشکی. , 1398; 50(4): 137-154. doi: 10.22059/ijfcs.2018.248130.654423

ارزیابی تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ‌های جو بهاره دیم سردسیر، از نظر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل خشکی

علوم گیاهان زراعی ایران
مقاله 12، دوره 50، شماره 4، بهمن 1398، صفحه 137-154    اصل مقاله (907.97 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijfcs.2018.248130.654423
نویسندگان
فاطمه امینی1؛ سارا دژستان* 2؛ بهزاد صادق زاده3
1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
2دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3عضو هیات علمی وزارت جهاد کشاورزی
چکیده
تنش خشکی، یکی از عوامل محدودکننده اصلی تولید محصولات زراعی در سرتاسر جهان است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد دانه و همچنین ارزیابی شاخص­های تحمل خشکی در چندین ژنوتیپ و رقم جو دو ردیفه بهاره دیم، در مناطق سرد بود. در این آزمایش، 13 ژنوتیپ و رقم جو دو ردیفه بهاره دیم سردسیر با منشأهای متفاوت و سطوح مختلف آبیاری (آبیاری کامل و آبیاری بر اساس 60 و 80 درصد تخلیه آب قابل نگهداری خاک) به­صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد با افزایش سطح تنش خشکی، عملکرد و اجزای عملکرد کاهش یافت. بر اساس تمامی نتایج در هر دو سطح تنش، دو ژنوتیپ با منشأ کشورهای پاکستان و ایران و رقم آبیدر و رقم Dayton / Ranney (اصلاح­شده توسط ICARDA) به‌عنوان ژنوتیپ­های متحمل به خشکی شناسایی شدند. همچنین، ژنوتیپی با منشاء اتیوپی و رقم Denmark (اصلاح­شده توسط ICARDA) در آبیاری، کامل عملکرد قابل­قبولی نداشتند. ولی ژنوتیپ با منشأ اتیوپی قادر به تحمل تنش 60 درصد تخلیه آب قابل­نگهداری و رقم Denmark قادر به تحمل تنش 60 و 80 درصد تخلیه آب قابل نگهداری خاک بود. همچنین، نتایج تجزیه به مؤلفه­های هماهنگ اصلی و تجزیه خوشه­ای برای صفات عملکرد دانه و اجزای عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل خشکی، مطابقت کامل داشتند. در تنش خشکی بر اساس 60 و 80 درصد تخلیه آب قابل­نگهداری خاک، شاخص­های GMP، MP و STI بهترین شاخص­ها برای شناسایی ژنوتیپ‌های برتر از لحاظ تحمل به تش خشکی بودند. بنابراین، بعد از آزمایشات تکمیلی تحت تنش خشکی در شرایط حقیقی دیم در مناطق خشک و نیمه خشک سرد، این ژنوتیپ­ها می‌توانند به برنامه­های اصلاحی ارقام جو تحت شرایط نامساعد و غیرقابل­پیش­بینی دیم در مناطق سرد خشک و نیمه­خشک معرفی شوند.
کلیدواژه‌ها
اجزای عملکرد؛ تنش آبی؛ ژنوتیپ‌های جو؛ شاخص‌های تحمل خشکی؛ عملکرد
عنوان مقاله [English]
Evaluation of drought stress tolerance based on grain yield, grain yield components and drought tolerance indices in cold rainfed spring barley genotypes
نویسندگان [English]
Fatemeh Amini1؛ Sara Dezhsetan2؛ Behzad Sadeghzadeh3
1Former M. Sc. student of plant breeding, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
2Associate Professor, Department of Agronomy & Plant Breeding, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
3Associate Professor, Dryland Agricultural Research Institute (DARI), Agricultural Research Education and Extension (AREEO), Maragheh, Iran
چکیده [English]
Drought stress is one of the major limiting factors for crop production worldwide. The purpose of this research was to evaluate the effect of drought stress on grain yield, grain yield components and evaluation of drought tolerance indices in several spring two-row barley genotypes and cultivars of cold areas. The genetic materials were evaluated in a factorial experiment based on randomized complete blocks design with three replications. The factors included thirteen rainfed spring two-row barley genotypes and cultivars from cold areas with different origins and various irrigation levels (complete irrigation and irrigation based on 60% and 80% depletion of available soil water). The results showed that with increasing the level of drought stress, grain yield and grain yield components decreased. Based on all results at both stress levels, two genotypes originated from Pakistan and Iran and Abidar cultivar and Dayton / Ranney cultivar (improved by ICARDA) were identified as drought-tolerant genotypes. Also, a genotype originated from Ethiopia and Denmark cultivar (improved by ICARDA) failed to produce an acceptable yield in normal condition irrigation but Ethiopian genotype was able to tolerate 60% depletion of available soil water stress and Denmark cultivar could tolerate 60% and 80% depletion of available soil water stress. Also, the results of principal coordinate and cluster analyses for yield, yield components traits and drought tolerance indices were in complete agreement. The best indices for recognition of the superior genotypes in terms of drought tolerance under 60% and 80% depletion of available soil water stress were GMP, MP and STI indices. Therefore, after completion tests under drought stress in real rainfed conditions in cold and drought or semi drought areas, these genotypes can be introduced in breeding programs of barley cultivars under adverse and unpredictable rainfed conditions in cold and drought or semi drought areas.
کلیدواژه‌ها [English]
Barley genotypes, Drought tolerance indices, Water stress, Yield components, Yield
مراجع

REFERENCES

  1. Abdoli, M., Saeidi, M., Jalali Honarmand, S., Mansourifar, S. & Ghobadi, M. E. (2013). Evaluation of some physiological and biochemical traits and their relationships with yield and its components in some improved wheat cultivars under post-anthesis water deficit. Journal of Environmental Stresses in Crop Sciences, 6 (1), 47-63. (In Persian).
  2. Abdoli, M., Saeidi, M., Jalali Honarmand, S., Mansourifar, S. & Ghobadi, M. E. (2016). Effects of photosynthetic source limitation and post-anthesis water deficiency on grain filling rate, photosynthesis and gas exchange in bread wheat cultivars. Journal of Environmental Stresses in Crop Sciences, 8 (2), 131-147. (In Persian).
  3. Ahmadi Lahijani, M. J. & Emam, Y. (2013). Response of wheat genotypes to terminal drought stress using physiological indices. Journal of Crop Production and Processing, 3(9), 163-176. (In Persian).
  4. Ajalli, J. & Salehi, M. (2012). Evaluation of drought stress indices in barley (Hordeum vulgare L.) .Annals of Biological Research, 3(12), 5515-5520.
  5. Alizadeh, A., Alizadeh, V., Nassery, L. & Eivazi, A. (2011). Effect of drought stress on apple dwarf rootstocks. Technical Journal of Engineering and Applied Sciences, 1 (3), 86-94.
  6. Amini, A.R & Soleymani, A. (2013). Deficits irrigation effects on seed yield and yield components of barley cultivars. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5 (7), 782-784.
  7. Ansari Maleki, Y., Nourmand Moayed, F., Nader mahmoodi, K., Azimzadeh, S. M., Roohi, E., Hesami, A., Soleymani, K., Abediasl, Gh. R., Pashapour, H., Pouralibaba, H. R., Dehghan, M. A., Patpour, M., Eskandari, I. & Salek Zamani, A. (2009). Abidar, a new dryland barley cultivar for moderate cold areas of Iran. Seed and Plant Improvement Journal, 25(1), 227-230.
  8. Bijanzadeh, E., Naderi, R. & Emam, Y. (2013). Source restriction and drought stress effects on photosynthetic characteristics and yield of Barley (Hordeum vulgare L.) cultivars. Scientific Journal of Agronomy and Plant Breeding, 1(1), 34- 40.
  9. Bogale, A., Tesfaye, K. & Geleto, T. (2011). Morphological and physiological attributes associated to drought tolerance of Ethiopian durum Wheat genotypes under water deficit condition. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 2, 22-36.
  10. Bouslama, M. & Schapaugh, W. T. (1984). Stress tolerance in soybean. I. Evaluation of three screening techniques for heat and drought tolerance. Crop Science, 24, 933-937.
  11. Dastfal, M., Brati, V., Navabi, F & Haghighat Nia, H. (2009). Effect of terminal drought stress on grain yield and its components in bread Wheat (Triticum aestivum L.) .Genotypes in dry and warm conditions in south of Fars province. Seed and Plant Production Journal, 25(3), 329-344. (In Persian).
  12. Dehbalaei, S., Farshadfar, E. & Farshadfar, M. (2013). Assessment of drought tolerance in bread wheat genotypes based on resistance/tolerance indices. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5 (20), 2352-2358.
  13. Drikvand, R., Doosty, B & Hosseinpour, T. (2012). Response of rainfed wheat genotypes to drought stress using drought tolerance indices. Journal of Agricultural Science, 4(7), 126-131.
  14. Emam, Y. (2012). Cultivation of grains (4th ed). Shiraz University Press. Shiraz. (In Persian).
  15. Evans, L. T. (1993). Crop evolution, adaptation, and yield. Cambridge University Press. 500 P.
  16. Fernandez, G. C. (1992). Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. In: Proceeding of the international symposium on adaptation of vegetables and other food crops in temperature and water stress. 13-16 August, Taiwan, pp. 257-270.
  17. Fettell, N., Bowden, P., McNee, T & Border, N. (2010). Barley Growth and Development. Industry and Investment NSW.
  18. Fischer, R. A. & Maurer, R. (1978). Drought resistance in spring wheat cultivars, 1. Grain yield responses. Australian Journal of Agricultural Research, 29, 897-917.
  19. Garcia Del Moral, L. F., Rharrabit, Y., Villeg, D. & Royo, C. (2003). Evaluation of grain yield and its components in durum wheat under mediterranean conditions. Agronomy Journal, 65, 266-274.
  20. Gavuzzi, P., Rizza, F., Palumbo, M., Campaline, R. G., Ricciardi, G. L. & Borghi, B. (1997). Evaluation of field and laboratory predictors of drought and heat tolerance in winter cereals. Canadian Journal of Plant Science, 77 (4), 523-531.
  21. Ghamarnia, H. & Gorge, J. (2005). Effect of water stress on three wheat cultivars. Proceedings of the National Academy of Sciences, 99, 15- 19.
  22. Ghazi, N., Karakia, A., Al-Ajam, A. & Othman, Y. (2007). Seed germination and early root growth of three barely cultivars as affected by temperature and water stress. American Eurasian Journal of Agricultural and Environmental of Sciences, 2 (2), 112- 117.
  23. Hamzei, J. & Syedi, M. (2014). Response of yield and yield components of barley cultivars to supplementary irrigation under rainfed condition. Journal of Sustainable Agriculture and Production Science, 23 (4), 159- 168. (In Persian).
  24. Ilyas Khokhar, M., Teixeira da Silva, A. J. & Spiertz, H. (2012). Evaluation of barley genotypes for yielding ability and drought tolerance under irrigated and water-stressed conditions. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences, 12(3), 287-292.
  25. Izanloo, A., Condon, A.G., Langridge, P., Tester, M. & Schnurbusch, T. (2008). Different mechanisms of adaptation to cyclic water stress in two South Australian bread Wheat cultivars. Journal of Experimental Botany, 59, 3327- 3346.
  26. Jhonson, B., Gardner, C. O. & Wred, K. C. (1994). Application of optimization model to multi- trial selection programs. Crop Science, 22, 723- 728.
  27. Karimzadeh Soureshjani, H., Emam, Y. & Moori, S. (2012). Effect of post-anthesis drought stress on yield, yield components and canopy temperature of bread Wheat cultivars. Journal of Plant Process and Function, 1(1), 38- 56. (In Persian).
  28. Keisling, T. C. (1982). Calculation of the length of day. Agronomy Journal, 74 (5), 758- 760.
  29. Kristin, A. S., Serna, R. R., Perez, F. I., Enriquez, B. C., Gallegos, J. A. A., Vallejo, P. R., Wassimi, N. & Kelley, J. D. (1997). Improving common bean performance under drought stress. Crop Science, 37, 43- 50.
  30. Maddah Hoseini, SH., Poustine, K., Ahmadi, A., Tavakol Afshari, R., Rahimi, A. & Tavakoli, A. (2010). Role of ear photosynthesis and transpiration in sink size determination in barley. Electronic Journal of Crop Production, 3 (3), 107- 123. (In Persian).
  31. Maktoobian, M., Soleymani, A. & Javanmard, H. R. (2013). Drought stress effects on seed yield and yield components of barley cultivars. International Journal of Agronomy and Plant Production, 4 (12), 3415- 3418.
  32. Mitra, J. (2001). Genetics and genetic improvement of drought resistance in crop plants. Current Science, 80, 758- 762.
  33. Mursalova, J., Akparov, Z., Ojaghi, J & Eldarov, M. (2015). Evaluation of drought tolerance of winter bread Wheat genotypes under drip irrigation and rainfed conditions. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 39, 817-824.
  34. Nikkhah, H. R., Saberi. M.H. & Mahlouji. M. (2010). Study of effective traits on grain yield of two and six-row barley genotypes (Hordeum vulgare L.) under terminal drought stress conditions. Iranian Journal of Crop Sciences, 12 (2), 170-184. (In Persian).
  35. Paolo, E. D. & Rinaldi, M. (2008). Yield response of corn to irrigation and nitrogen fertilization in a Mediterranean environment. Field Crops Research, 105, 202- 210.
  36. Rosielle, A. A. & Hamblin, J. (1981). Theoretical aspects of selection for yield in stress and non-stress environments. Crop Science, 21, 943- 946.
  37. Saberi, M. H., Nikkhah, H. R., Tajalli, H. & Arazmjo, E. (2016). Effects of terminal season drought stress on yield and choosing best tolerance indices in promising lines of barley. Applied Field Crops Research, 29(2), 27-34.
  38. Sanchez, F. J., Manzanares, M., De Andres, E. F., Tenorio, J. L. & Ayerbe, L. (1998). A turgor maintenance, osmotic adjustment and soluble sugar, and proline accumulation in 49 pea cultivars in response to water stress. Field Crops Research, 59, 225-235.
  39. Sharma, S. N., Sain, R. S. & Sharma, R.  K. (2003). Genetics of spike length in durum Wheat, Euphytica, 130, 155-161.
  40. Shekari, F., Shekari, F. & Esfandiari, A. (2010). Production Physiology in Crops. Maragheh University.Maragheh, Iran, 422 P. (In Persian).
  41. Sokoto, M. B. & Muhammad, A. (2014). Response of rice varieties to water stress in Sokoto, Sudan Savannah, Nigeria. Journal of Biosciences and Medicines, 2, 68-74.
  42. Taheri poorfard, Z. S., Izadi Darbandi, A., Ghazvini, H., Ebrahimi, M. & Mortazavian, S. M. M. (2015). Study of terminal drought tolerance in promising barley genotypes using stress susceptibility and tolerance indices. Journal of Applied Crop Breeding, 3(1), 39-55.
  43. Tardieu, F. (2012). Any trait or trait related allele can confer drought tolerance: just design the right drought scenario. Journal of Experimental Botany, 63(1), 25-31.
  44. Winter, S. R., Musick, J. T. & Porter, K. B. (1988). Evaluation of screening techniques for breeding drought-resistant winter Wheat. Crop Science, 28, 512-516.
  45. Ziloee, N., Ahmadi, A. & Joudi, M. (2015). Evaluation of phenology relationship with yield potential and drought stress tolerance in some of wheat (Triticum aestivum L.) genotypes and varieties in Iran. Iranian Journal of Field Crop Science, 45 (4), 531-540. (In Persian).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 340
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 486


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب