پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,488 |
| تعداد مقالات | 70,078 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,081,873 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,316,821 |
بررسی لطایف سبعه و پیامبران وجودی هفت‌گانه از عطار تا شیخ علاءالدوله سمنانی | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 52، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 189-205 اصل مقاله (293.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2020.283016.629956 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اشرف امامی* 1؛ علی اکبری چناری2 | ||
| 1دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشجوی دکتری ادیان و عرفان، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| شیخ علاءالدوله (657ـ736 هـ.ق) در آثار مختلف خود بهویژه رسایل فارسی به این مسئله که دل انسان چگونه میتواند جلوهگاه و آینه تجلی جلال و جمال الهی شود، اشاره کرده است و از این رهگذر به «لطایف سبعه» پرداخته است. نظریۀ لطایف سبعه و تطبیق آن با پیامبران وجودی هفت‌گانه تاکنون با نام علاءالدوله سمنانی شناخته شده است، اما اینکه آیا تا قبل از وی کسانی دیگری نیز به این مسئله پرداخته‌اند یا نظریۀ لطایف سبعه و تطبیق آن با پیامبران وجودی هفت‌گانه نوآوریِ خود شیخ علاءالدوله بوده است، جای تأمل و بررسی دارد. با بررسی، تحلیل و مقایسۀ مصنفات فارسی شیخ علاءالدوله با رسالۀ شق الجیب ابن‌عربی به این نکته رهنمون شدیم که شیخ علاءالدوله علی‌رغم اختلاف شدید با ابن‌عربی بهویژه در مسئلۀ وحدت وجود، شدیداً تحت‌تأثیر او بوده است، تا آنجا که میتوان گفت که برخی از مطالب شیخ علاءالدوله دربارۀ لطایف سبعه دقیقاً ترجمۀ مطالب رسالۀ شق الجیب ابن‌عربی است. تنها بُعد جدیدی که علاءالدوله بر مباحث ابن‌عربی اضافه کرده است، علاوه بر شرح و بسط‌دادن آن‌ها، تطبیق این لطایف با پیامبران وجود هفتگانهای است که عطار در مصیبت‌نامه از آن‌ها نام برده است. تأثیرپذیری علاءالدوله از عطار را میتوان از مقایسۀ مصیبت‌نامه با رسالۀ سربال البال به‌خوبی دریافت که هر دو عارف پس از سیر در عوالم مختلف آفاقی و ناسوتی به این نتیجه میرسند که سالک باید در روح و جان خود که عبارت از نور محمدیه است، سیر کند. ازاین‌رو، میتوان گفت که نوآوری شیخ علاءالدوله در این است که توانسته پیامبرانِ هفتگانهای را که عطار در مصیبت‌نامه به آن‌ها اشاره کرده، با لطایف سبعه‌ای که ابن‌عربی در رساله شق الجیب به آن‌ها پرداخته است، تلفیق کند. علاوه بر این، شیخ علاءالدوله برای اولین بار نظریۀ تفسیری خود را بر مبنای همین لطایف بنیان گذاشته است. امری که نه عطار و نه نجم‌الدین رازی در تأویلات عرفانی خود و نه ابن‌عربی هیچ‌یک از آن بهره نگرفته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| : لطایف سبعه؛ پیامبران هفت‌گانه وجودی؛ روح؛ نور محمدیه؛ علاءالدوله؛ ابن‌عربی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study of the Lataef Sab’a and the seven existential prophets from Attar to Sheikh Ala al-Dawlah Semnani | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Ashraf emami1؛ Ali Akbari chenari2 | ||
| 1Associate Professor, the Department of Religion and Mysticism, Mashhad Ferdowsi University | ||
| 2PhD student in Religions and Mysticism, Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| Sheikh Ala Al-Dawlah (657-736 AH) in his various works, especially Persian epistles, refers to the issue of how the human heart can be a manifestation and a mirror of the manifestation of divine glory and beauty, And through this, he has dealt with "Lataef Sab’a". Before him, Ibn Arabi briefly had discussed this issue in the treatise of Shaq al-Jayb. Lataef Sab’a's theory and its application to the seven prophets of existence has so far been known as Ala 'al-Dawlah Semnani, but whether others have addressed this issue before him or whether this theory was innovation of Sheikh Ala' al-Dawlah himself remains to be seen. A comparative study of Sheikh Ala al-Dawlah's Persian works with Ibn Arabi's treatise on Shaq al-Jayb has led us to note that Sheikh Ala al-Dawlah was strongly influenced by Ibn Arabi, especially in the matter of the unity of existence, despite his sharp differences. As far as can be said, some of the contents of Sheikh Ala al-Dawlah about Latef al-Sab'a are exactly the translations of the contents of Ibn Arabi's treatise on Shaq al-Jajib. The only new dimension that Ala al-Dawlah has added to Ibn Arabi's discussions, in addition to describing and expanding them, is the application of these subtleties to the prophets of the seven existence that Attar has mentioned in Mosibat Nameh. Therefore, it can be said that Sheikh Ala al-Dawla's innovation is that he was able to combine the seven prophets mentioned by Attar in Mosibat Nameh with h "Lataef Sab’a" that Ibn Arabi dealt with in his treatise Shaq al-Jayb. In addition, for the first time, Sheikh Ala al-Dawlah based his interpretive theory on the same Lata’f. This is something that neither Attar nor Najmuddin Razi and Ibn Arabi have used in their mystical interpretations. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Lataef Sab’a, Seven Existential Prophets, Spirit, Noor Muhammadiyyah, Ala al-dawlah, Ibn-Arabi, Attar | ||
| مراجع | ||
|
[1]. آتش، سلیمان (1381ش). مکتب تفسیر اشاری. ترجمه توفیق ه. سبحانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. [2]. آملی، حیدر بن علی (1353ق). المقدمات من کتاب نص النصوص فی شرح فصوص الحکم. با تصحیح و مقدمه هانری کربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران، قسمت ایرانشناسی انستیتو ایران و فرانسه پژوهشهای علمی. [3]. ابن‌عربی، محیی‌الدین (2001م). رسائل ابن‌عربی. تحقیق سعید عبدالفتاح، ج 1، بیروت، لبنان، العربی. [4]. ـــــــــــــــــــــ (1423ق). فصوص الحکم. تعلیقات ابوالعلا عفیفی، بیروت، دارالکتاب العربی. [5]. ریتر، هیلموت (1377ش). دریای جان. ترجمه عباس زریاب خویی و مهرآفاق بایبوردی، ج1، تهران، الهدی. [6]. زرینکوب، عبدالحسین (1362ش). دنباله جستجو در تصوف ایران. تهران، امیرکبیر. [7]. سرّاج طوسی، ابی‌نصر عبدالله‌بن‌علی (1914م). اللمع فی التصوف. تصحیح نیکلسون، لیدن، بریل. [8]. سمنانی، احمدبن‌محمد (2009م). التأویلات النجمیه، (عین الحیاه).تحقیق احمد فرید المزیدی، ج6، بیروت، دارالکتب العلمیه. [9]. ــــــــــــــ (1369ش). مصنفات فارسی. به اهتمام نجیب مایل هروی، تهران، علمی و فرهنگی. [10]. عطار، محمدبن‌ابراهیم (1386ش). مصیبت‌نامه. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، سخن. [11]. قشیری، أبی‌القاسم عبدالکریم‌بن‌هوازن (1367ق). الرساله القشیریه فی علم التصوف. بیروت، دارالکتاب العربی. [12]. کربن، هانری (1379ش). انسان نورانی در تصوف ایرانی. ترجمه فرامرز جواهری‌نیا، تهران، گلبان. [13]. مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار. بیروت، مؤسسه الوفاء. [14]. هجویری، علی‌بن‌عثمان (1371ش). کشف المحجوب. تصحیح و. ژوکوفسکی، تهران، کتابخانه طهوری.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 682 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 683 |
||