پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,686,109 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,914,660 |
«تصدیر» و نقد آرای بدیعیان دربارۀ آن | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 1، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 24، اسفند 1398، صفحه 1-20 اصل مقاله (784.02 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2020.257916.1182 | ||
| نویسندگان | ||
| تقی پورنامداریان1؛ روح الله هادی2؛ زیبا اشراقی* 3 | ||
| 1استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| تصدیر یکی از آرایه‌های بدیعی و تمهیدات هنری است و کاربرد آن در متون ادبی سابقه‌ای کهن و طولانی دارد. تکرار الفاظ در شعر، صورت‌های مختلفی دارد و طیّ تاریخ، تعبیرها و تعریف‌های مختلفی از آن ارائه شده است؛ مانند جناس، تصدیر یا همان ردّالصدر الی العجز/ ردّالصدر علی العجز و تکریر. در این پژوهش با رویکردی جدید تلاش شده است پس از ذکر سیر تاریخی آرای برآمده از بلاغت کهن فارسی در این زمینه، نظر قدما دربارۀ یکی از صورت‌های تکرار، یعنی تصدیر، واکاوی و دیدگاه‌های گوناگون دربارۀ آن بررسی شود. همچنین جایگاه و صورت‌های مختلف دیگر تکرار در بدیع لفظی، معنوی، معانی و در اصطلاحات ادبی موجود در این کتاب‌ها تبیین می‌شود. از نگاه بدیعیان، به‌تَبَع تعریفِ عروضیان، شش جایگاه اصلی در ساختار هر بیت شعر وجود دارد که عبارت است از: صدر، حشو(1)، عروض، ابتدا، حشو(2) و عَجُز؛ و آرایۀ تصدیر یا همان ردّالعجز علی الصدر/ ردّالصدر الی العجز، الگوهایی از تکرار واژه است که براساس این جایگاه‌ها شکل گرفته است. حال‌‌آنکه در شعر فارسی، تکرار، الگوهای دیگری نیز دارد. در مقالۀ حاضر این الگوها از منظری انتقادی بررسی می‌شود تا با نگاهی دقیق‌تر، شیوۀ مؤلّفان کتاب‌های بدیعی و رویکرد تصنّعی آن‌ها، در تبیین یکی از وجوه هنری کلام ادبی نقد شود و به صورت‌های متنوّع و هنری‌تر این شیوه از تکرار در شعر فارسی بیشتر توجّه شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلاغت؛ بدیع؛ نقد؛ تکرار؛ ردّالصدر علی العجز؛ صنایع ادبی؛ شعر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Critique of Rhetoricians’ Views on Epanalepsis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| taghi poornamdarian1؛ Roohollah Hadi2؛ Ziba Eshraqi3 | ||
| 1Professor, Department of Persian Language and Literature, Institute for Humanities and Cultural Studies | ||
| 2Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Tehran | ||
| 3PhD Student of Persian Language and Literature, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Epanalepsis is a literary device whose use in literary texts has a long history. Repetition of words in poetry has different forms, epanalepsis being one of them. This research, with a new approach, tries to trace the historical course of ancient Persian rhetoricians’ views on epanalepsis. It also describes other forms of literary repetition mentioned in their books. From rhetoricians’ point of view, there are six main positions in the structure of each verse of the poem. Epanalepsis is an example of the repetition of a word based on these positions. In Persian poetry, however, repetition has other patterns too. In the present article, these models are examined from a critical perspective in order to take a closer look at the rhetoricians’ critique of poetry and to pay more attention to this form of repetition in Persian poetry. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rhetoric, Badi, Criticism, Epanalepsis, Rad al-Sadr ala al-Ajz, Figure of speech, Poetry | ||
| مراجع | ||
|
ابودیب، کمال (1384)، صور خیال در نظریّۀ جرجانی، ترجمة فرزان سجودی و فرهاد ساسانی، تهران، مؤسسۀ فرهنگی گسترش هنر. تاج‌الحلاوی، علی بن محمّد (1383)، دقایق الشعر، چاپ سیّدمحمّدکاظم امام، تهران، دانشگاه تهران. تفتازانی، سعدالدین (1369)، شرح المختصر علی تلخیص‌المفتاح خطیب قزوینی،قم، دارالحکمة. حسینی، عطاءالله محمود (1384)، بدایع الصّنایع، چاپ رحیم قبادیانی، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار. رادویانی، محمد بن عمر (1380)، ترجمان‌البلاغه، چاپ احمد آتش، چاپ توفیق سبحانی و اسماعیل حاکمی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. رامی تبریزی، شرف‌الدّین حسن (1385)، حقایق الحدائق، چاپ سیّدمحمّدکاظم امام، چ2، تهران، دانشگاه تهران. سعدی، مصلح بن عبدالله (1385)، غزل‌های سعدی، چاپ غلامحسین یوسفی، تهران، سخن. شمس‌‌قیس رازی (1360)، المعجم فی معاییر اشعار العجم، چاپ محمّد قزوینی، چ3، تهران، زوّار. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1391)، رستاخیز کلمات، تهران، سخن. شمیسا، سیروس (1386)، نگاهی تازه به بدیع ، چ3، تهران، میترا. شمس‌العلما گرکانی، محمّدحسین (1377)، ابدع البدایع، چاپ حسین جعفری، تبریز، احرار. مدنی دشتکی شیرازی، سیّدعلیخان (1338)، انوار الرّبیع فی علم البدیع، نجف، مطبعة النعمان. وطواط، رشیدالدین محمّد (1362)، حدایق السّحر فی دقایق الشّعر، چاپ عباس اقبال، تهران، سنایی و طهوری. همایی،جلال‌الدّین (1357)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ2، تهران، هما. مجاهد، غلامی و حسین آقاحسینی (1390)، «بدیعیّه‌سرایی در ادب فارسی و عربی»، مبین (پژوهش ادب عربی)، سال سوم، دورۀ جدید، زمستان، ش6، ص125-146. Leech .G.N (1976), A Linguistic Guide to English poetry, Longman. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 828 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,045 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب