تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,509,094 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,343 |
چند نکته در شرح احوال سوزنی سمرقندی | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 6، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 24، اسفند 1398، صفحه 97-116 اصل مقاله (620.52 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2020.293193.1589 | ||
نویسنده | ||
سیاوش گودرزی* | ||
دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
از روزگاران کهن کتابهایی دربارۀ شاعران فارسیزبان نوشته شده که هریک مقداری اطّلاعات زندگینامهای و گاهی نیز چند شعر از هر شاعر بهدستدادهاند. در نگاه نخست، اغلب مطالب این کتابها کاملاً معتبر بهنظرمیآید، ولی اگر دقیق و نقّادانه نگریسته شود، نمونههای فراوانی از تناقضات این نوشتهها یا اختلافات فراوانشان با یکدیگر آشکار میشود؛ بنابراین بهتر است محقّق با رجوع مستقیم به اشعار خود شاعر، مطالب صحیح را از میان گفتههایش بیرون بکشد. یکی از شاعران توانای پارسیگو، سوزنی سمرقندی است. دانشگاهیان او را بیشتر به هزلیّاتش میشناسند و به همین دلیل کمتر به او پرداختهاند. در این مقاله کوشش شده است برخی مطالبی که شرححالنویسان دربارۀ سوزنی گفتهاند، با استناد به گفتههای خود او ارزیابی شود و بهعلاوه برخی ابهامات و تردیدهای پژوهشگران معاصر دربارۀ زندگی وی، با شیوهای استدلالی تا جای ممکن برطرف شود. ازاینمیان، چهار موضوع بررسی شده است: زمان تولّد و وفات شاعر، توبۀ او در پیری و مذهب وی. در پژوهش حاضر نتیجه گرفته شده که سوزنی در میان سالهای ۴۷۶ـ۴۸۶ق زاده شده و در ۵۶۹ق درگذشته است. بهاحتمال قوی حنفیمذهب بوده و تا اواخر عمر نیز هزلگویی و مدیحهسرایی را رها نکرده است؛ هرچند از میانۀ عمر دربارة هزلیّات خود و مدایحی که برای صاحبان زر و زور سروده، پشیمانی نشان داده است. | ||
کلیدواژهها | ||
سوزنی سمرقندی؛ زندگینامه؛ شرح حال؛ تولّد؛ وفات؛ مذهب؛ توبه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Some Notes on the Biography of Suzani Samarqandi | ||
نویسندگان [English] | ||
Siavash Goodarzi | ||
PhD Graduate of Persian Language and Literature, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
Since old times, many books have been written about Persian poets, providing biographical information about them. At first glance, most of the materials seem to be completely valid, but when examined precisely and critically, plenty of contradictions and differences arise. Thus, it is a better idea for researchers to refer directly to the poems to extract correct information. One of the greatest Persian-speaking poets is Suzani Samarqandi. Academicians know him mostly for his obscene literature. Therefore, they have not paid enough attention to him. This essay is an effort to evaluate some biographical materials about Suzani based on his own words. It also tries to dispel some doubts and uncertainties of contemporary researchers about his life — regarding his date of birth and death, his repentance in old age, and his religion. It demonstrates that Suzani was born between the years 476-486 AH and died in 569 AH. He most probably followed the Hanafi School. Moreover, he most probably did not stop writing obscene literature and panegyrics until the end of his life. From his mid-life on, however, he expressed regrets about his obscene literature and the eulogies he had written for the people in power. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Suzani Samarqandi, Diary, Biography, Birth, Death, Religion, Penitence | ||
مراجع | ||
آذر بیگدلی، لطفعلیبیگ (1378)، آتشکدۀ آذر (نیمۀ دوم)، چاپ میرهاشم محدّث، تهران، امیرکبیر. اوحدی بلیانی، تقیالدّین (1389)، عرفاتالعاشقین و عرصاتالعارفین، چاپ ذبیحاللّه صاحبکاری و آمنه فخر احمد، ج3، تهران، میراث مکتوب. باسورث، کلیفورد ادموند (1381)، سلسلههای اسلامی جدید (راهنمای گاهشماری و تبارشناسی)، ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران، باز. دولتشاه سمرقندی (1900)، تذکرةالشعرا، چاپ ادوارد براون، لیدن، بریل. رازی، امیناحمد (1378)، تذکرۀ هفت اقلیم، چاپ محمّدرضا طاهری، ج3، تهران، سروش. رازی قزوینی، عبدالجلیل (1358)، نقض(معروفبهبعضمثالبالنّواصبفینقضبعض فضائحالرّوافض)، چاپ میرجلالالدّین محدّث، تهران، انجمن آثار ملّی. سوزنی سمرقندی (1338)، دیوان، تصحیح ناصرالدّین شاهحسینی، تهران، امیرکبیر. ـــــــــــ (1344؟)، دیوان (بخش جدیّات)، چاپ ناصرالدّین شاهحسینی، تهران، بینا. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (۱۳۸۶)، تازیانههای سلوک، تهران، آگاه. صفا، ذبیحالله (۱۳۶۹)، تاریخ ادبیّات در ایران، ج۲، تهران، فردوس. عوفی، محمّد (۱۹۰۶)، لبابالالباب، تصحیح ادوارد براون، چاپ محمّد قزوینی، ج2، لیدن، بریل. فروزانفر، بدیعالزمان (۱۳۸۰)، سخن و سخنوران، تهران، خوارزمی. کاشی، تقیالدّین (1007ق)، خلاصةالأشعار و زبدةالأفکار، ش۲۷۲ فیروز، مجلس شورای اسلامی. هدایت، رضاقلیخان (۱۳۸۱)، مجمعالفصحا، چاپ مظاهر مصفّا، ج۱، بخش۲، تهران، امیرکبیر. ـــــــــــ (۱۳۸۵)، ریاضالعارفین، چاپ ابوالقاسم رادفر و گیتا اشیدری، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. http://bennovandalen.de/programs/programs.html , (CALH بخش). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 667 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 922 |