تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,508,711 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,051 |
بررسی و تحلیل اندیشههای اجتماعی و جمعیتی امام محمد غزالی در باب مهاجرت | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 18، فروردین 1399، صفحه 185-210 اصل مقاله (500.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2020.77812 | ||
نویسندگان | ||
علی انتظاری1؛ عهدیه اسدپور* 2 | ||
1دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی | ||
2عضو گروه پژوهشی توانمندسازی خانواده های آسیب پذیر جهاد دانشگاهی علامه طباطبایی | ||
چکیده | ||
حجة الاسلام، ابوحامد، امام محمد غزّالی طوسی، یکی از بزرگترین مردان تصوف سدهی پنجم هجری (505- 450 ه.ق) است. مقالهی پیشرو در پی شناخت گزیدهای از اندیشههای جمعیتی غزالی درباب پدیدههای مهاجرت و یا به تعبیر خود وی "سفر" میباشد. وی اندیشههای خود را حدود نهصد سال پیش در کتاب "احیاء علومالدین" و همچنین کتاب کیمیای سعادت که فشردهی فارسی اثر فوق است، ارائه نمود. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. در این زمینه، از اسناد و مدارک، منابع و آثار غزالی بهره گرفتهایم تا درزمینۀ موضوع مدنظر به جمعبندی برسیم. بنابر یافتههای تحقیق، او بسیاری از ابعاد پدیدهی مهاجرت را که دوران کنونی مطرح هستند را بررسی کرده است. وی مهاجرت را پدیدهای گروهی، اختیاری و غالباً کوتاهمدت دانسته که به دلایل مختلف نظیر اوضاع نامساعد اقتصادی و گرانی، در جهت کسب علوم مختلف دینی، اخلاق نفس و آیات خدای روی زمین، تفرج و تفنن، گریختن از بیماریهای مرگبار و آنچه دین را مشوش میکند؛ صورت میپذیرد. همچنین قائل به ارتباط تنگاتنگ میان مهاجرت و عمران و آبادنی میباشد و در نوشتههای خویش به روایتهای تاریخی و سیرهی ائمه معصومین و امامان استناد میکند که این امر ناشی از عقاید و روحیات مذهبی متفکر مسلمان میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
امام محمد غزالی؛ کیمیای سعادت؛ "سفر"؛ "مهاجرت"؛ "اندیشه های جمعیتی" | ||
عنوان مقاله [English] | ||
analysis of Imam Mohammad Ghazali's demographic thoughts On migration (spatial displacement) | ||
نویسندگان [English] | ||
ali entezari1؛ ahdie asadpour2 | ||
1university of allame | ||
چکیده [English] | ||
Abu Hamed, Imam Mohammad Ghazali Tusi, is one of the greatest thinkers of the fifth century AH (505-450 AH). The preliminary paper seeks to recognize the excerpts from al-Ghazali's demographic thoughts about the phenomena of migration or, in his own words, "travel." He presented his thoughts about nine years ago in the book "Islamic Revival of Sciences" and also the book of Kimia Sa'adat, which is the Persian compression of the above effect. The research method is descriptive and analytical. In this regard, we have used Ghazali's documents, materials and works to sum up the subject matter. According to research findings, he examines many aspects of the phenomenon of migration that is currently being raised. He considered immigration to be a voluntary, often short-lived phenomenon, due to various reasons, such as unfavorable economic and expensive situations, for the acquisition of various religious sciences, the verses of God on earth, recreation, and escape from the deadly diseases and that -What is the religion of the Lord. He also believes in the close connection between immigration and civilization, and in his writings he refers to historical narratives and hadiths, which is due to the ideas and beliefs of this Muslim thinker. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
"Imam Mohammad Ghazali", "Kimia Sa'adat", "Travel", "Immigration", "Demographic Thoughts" | ||
مراجع | ||
اژدر، علیرضا (1388)، «غزالی و فلسفه نفس»، پیام نور در حوزۀ علوماسلامی، دورۀ1: 64- 49.
استالکر، پیتر (1380)، کار در غربت (مهاجرت)، ترجمۀ فرهنگ ارشاد، تهران: انتشارات مؤسسه کار و تأمین اجتماعی.
اصلانی، مجتبی (1385)، «بررسی روند مهاجرت در جمهوری اسلامی ایران طی سه دهه اخیر و تأثیر آن بر امنیت ملی (با تأکید بر مهاجرت داخلی به تهران)»، فصلنامه جمعیّت، شمارههای 55 و 56: 82- 45.
انتظاری، علی؛ اسدپور، عهدیه (1391)، «بررسی و تحلیل مفهوم فرزندآوری از دیدگاه امام محمد غزالی»، نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، دورۀ 2(2): 39- 17.
اوبرای، آزس (1370)، مهاجرت، شهرنشینی و توسعه، ترجمۀ فرهنگ ارشاد، تهران: انتشارات مؤسسه کار و تأمین اجتماعی.
آزاد ارمکی، تقی (1376)، اندیشۀ اجتماعی متفکران مسلمان از فارابی تا ابنخلدون، تهران: سروش.
بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛ نوروزی، رضاعلی؛ رحمانپور، محمد (1386)، «درآمدی بر تعلیم و تربیت و مبانی آن از دیدگاه غزالی»، تربیت اسلامی، دوره 2(4): 217 -193.
بلندهمتان، کیوان (1389)، «نفی کلام در اندیشۀ غزالی»، اندیشه دینی، شمارۀ 36: 100- 85.
بهشتی، احمد (عارف)؛ یعقوبیان، محمدحسن (1387)، «وحی نبوی از دیدگاه غزالی»، اندیشه نوین دینی، دورۀ 4 (13): 48- 9.
بهفروز، فاطمه (1374)، زمینههای غالب در جغرافیای انسانی، تهران: دانشگاه تهران.
بیابانی، غلامحسین؛ عصار، محمدتقی (1387)، وضعیت مهاجرتهای غیرقانونی در جهان، فصلنامه جمعیّت، شمارههای 62 و 61: 80- 39.
پروسا، رولان (1374)، آنالیز جمعیّتشناسی، ترجمۀ منوچهر محسنی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
پورسینا، زهرا (1386)، «گناه در نگاه غزالی»، آینه معرفت، شمارۀ 12: 181- 155.
توانا، محمدعلی؛ آذرکمند، فرزاد (1394)، «مقایسه حکومت اقتدارگرا و جایگاه مردم در آن در اندیشه امام محمد غزالی و توماس هابز»، پژوهش سیاست نظری (پژوهش علومسیاسی)، شماره 17: 76- 49.
تودارو، مایکل (1367)، مهاجرت داخلی در کشورهای در حال توسعه، ترجمۀ مصطفی سرمدی و پروین رئیسیفرد، تهران: انتشارات دفتر بینالمللی کار.
تودارو، مایکل (1370)، توسعۀ اقتصادی در جهان سوم، ترجمۀ غلامعلی فرجادی، جلد اول، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
توکلیپور، محمد؛ علی زمانی، امیرعباس؛ پارسا، علیرضا؛ محمدی، ناصر (1395)، زبان دین از دیدگاه غزالی، پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)، دورۀ 14(2): 46- 25.
حاجیان، امیر (1387)، بررسی تحولات ترکیب و توزیع جمعیّت شهرستان کرج با تأکید بر مهاجرت 85- 1365، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته جمعیّتشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگده علوماجتماعی.
خادمی، عیناله (1393)، «سعادت عظمی از منظر غزالی»، فلسفه و کلام اسلامی، دورۀ 47(2): 251- 225.
خوانساری، محمدامین؛ آذربایجانی، مسعود (1393)، «آثار دینداری با تأکید بر آرای روانشناختی غزالی در احیاء علومالدین»، فلسفۀ دین، دورۀ 11 (4): 788- 759.
داوری اردکانی، رضا (1388)، «غزالی و فلسفه اسلامی»، جاویدان خرد، دورۀ 6(3): 100- 87.
رحیمپور، فروغ السادات (1391)، «نقدی بر جایگاه زن در اندیشه غزالی»، پژوهشنامه زنان، دورۀ 3(1): 100- 71.
رضوان، هادی (1389)، «نگاهی به اندیشههای فلسفی_کلامی غزالی»، زبان و ادبیات فارسی، دورۀ 1(2): 98- 71.
زرینکوب، عبدالحسین (1356)، فرار از مدرسه درباره زندگی و اندیشه ابوحامدغزالی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
زنجانی، جبیبالله (1380)، مهاجرت، تهران: سمت.
ستوده، هدایتالله (1385)، تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام از فارابی تا شریعتی، تهران: انتشارات ندای آریانا.
سروش، عبدالکریم (1373)، قصه ارباب معرفت، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
سلیمانی، صدیقه؛ عالی عباسآباد، یوسف؛ آریان، حسین (1397)، «تطبیق دو مفهوم تعلیم و تربیت براساس آراء غزالی و عنصرالمعالی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دورۀ 10(38): 84- 55.
غزالی، ابوحامد (1366)، احیاء علومالدین، ترجمۀ مویدالدین محمد خوارزمی و به کوشش حسین خدیوجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
غزالی، ابوحامد (1384)، کیمیای سعادت، به تصحیح محمد عباسی، تهران: انتشارات طلوع.
قادری، حاتم (1370)، اندیشۀ سیاسی غزالی، تهران: وزارت علم خارجه جمهوری اسلامی ایران (دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی).
کتابی، احمد (1387)، درآمدی بر اندیشهها و نظریههای جمعیّتشناسی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کتابی، احمد (1387)، «مفاهیم جمعیّتشناختی در فرهنگ و ادب پارسی»، فصلنامه جمعیّت، شمارههای 32 و31: 30- 6.
لائوست، هانری (1354)، سیاست و غزالی، ترجمۀ مهدی مظفری، جلد اول، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
لوکاس، دیوید؛ میر، پاول (1387)، درآمدی بر مطالعات جمعیّتشناسی، ترجمۀ حسین محمودیان، تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
لهساییزاده، عبدالعلی (1368)، نظریات مهاجرت، شیراز: انتشارات نوید.
متز، آدام (1362)، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا (رنسانس اسلامی)، جلد دوم، ترجمۀ علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: امیرکبیر.
محرمخانی، فریبرز (1389)، «بررسی اندیشۀ ایرانشهری بر آرای سیاسی امام غزالی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، دورۀ 5(20): 205- 173.
مرتضوی، سیدرحمان (1392)، همسرگزینی در اندیشۀ غزالی، دورۀ 3(2): 174- 157.
ناجی، زهره سادات؛ جوادی، محسن (1388)، «روانشناسی اخلاقی غزالی»، پژوهشهای فلسفی_کلامی، دورۀ 11(4): 148- 129.
ندایی، هاشم؛ کوهستانی، رضا (1391)، «بررسی تطبیقی آرا تربیتی ابوحامد محمد غزالی و آگوستین قدیس»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شمارۀ 14: 74- 55.
وحیدی، پریدخت (1364)، مهاجرت بینالمللی و پیامدهای آن، تهران: وزارت برنامه و بودجه.
همایی، جلالالدین (1351)، غزالینامه، تهران: انتشارات فروغی.
Feinstein, C. (1998), “English real Wages Revisited”, Journal of Economic History, 58: 625- 58. Harris, G. R.; Micheal P. Todaro. (1970), “Migration, Unemployment & Development: Two Sector Model”, American Economic Review; No. 60: 126-142 Lewis, W. (1954), "Economic Development With Unlimited Supplies of Labour", School of Economic and Social Studis, No. 22: 139-191. Mangalam, J.J. Morgan, C. (1968), human migration: a guide to migration literature in English 1955-1962, University of Kentucky Press: Peterson, W.; Peterson, R. (1986), dictionary of demographic terms, and institutions, Greenwood: Westport. Revenstein, E. C. (1889), "The Laws of Migration", Journal of the Royal statistical Society; Nos. 48 &52: 196-208. Sjaastad, Larry A. (1962), "The Coasts & Returns of Human Migration", Journal of Political Economyو 703: 80-93. Smith, Adam. (1778), An Inquiry Into the Nature and Causes of Wealth, London: Routledge. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 734 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 415 |