سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,226
تعداد مقالات67,709
تعداد مشاهده مقاله115,015,307
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,699,443
خسروی سلیم, محمد مهدی. (1399). نقش رکن روانی در رابطۀ سببیت. , 50(1), 67-87. doi: 10.22059/jqclcs.2020.259088.1313
محمد مهدی خسروی سلیم. "نقش رکن روانی در رابطۀ سببیت". , 50, 1, 1399, 67-87. doi: 10.22059/jqclcs.2020.259088.1313
خسروی سلیم, محمد مهدی. (1399). 'نقش رکن روانی در رابطۀ سببیت', , 50(1), pp. 67-87. doi: 10.22059/jqclcs.2020.259088.1313
خسروی سلیم, محمد مهدی. نقش رکن روانی در رابطۀ سببیت. , 1399; 50(1): 67-87. doi: 10.22059/jqclcs.2020.259088.1313

نقش رکن روانی در رابطۀ سببیت

مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
مقاله 5، دوره 50، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 67-87    اصل مقاله (562.33 K)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqclcs.2020.259088.1313
نویسنده
محمد مهدی خسروی سلیم*
گروه آموزشی حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
سببیت در حقوق، رابطه ایست که باید میان رفتار و نتیجه زیان بار احراز گردد. امروزه در بسیاری از نظام‌های حقوقی، بررسی این رابطه، (بیش از توجه به عناصر مادی) مبتنی بر شاخصه‌های سنجش سرزنش‌پذیری رفتار است. از یک سو دیدگاه سبب متعارف با اتکا به مفاهیم عمد و تقصیر به عنوان معیار تشخیص اسباب قانونی با مبانی مشابه در متون فقهی امامیه، اساس بحث سببیت در قانون مجازات اسلامی را تشکیل داده و از سوی دیگر آمیزش ناگسستنی مفهوم سببیت قانونی با ملاک‌های عرفی در اغلب نظام‌های حقوقی از جمله نظام حقوقی ایران، انفکاک رابطۀ سببیت از رکن روانی را بیش از پیش ناممکن می‌سازد. اجمالاً می‌توان سیمای دستگاه سببیت در قانون مجازات اسلامی را این‌گونه تصویر کرد: دیدگاه سبب متعارف در فروض اجتماع یگانه سبب انسانی با سایر عوامل طبیعی به کار رود. به کارگیری معیار این نظریه یا هر نظریه دیگری در فروض اجتماع اسباب متعدد انسانی به دلیل پیچیدگی و کثرت مصادیق قابل طرح، ناکارآمد است. از این رو تشخیص سبب مؤثر قانونی را در این فروض باید به قضاوت‌های سببی عرف واگذار نمود. هم معیار دیدگاه سبب متعارف و هم قضاوت‌های عرفی مبتنی بر سرزنش‌پذیری رفتار به ویژه در نتایج غیر مستقیم، متکی بر عناصر روانی است.
کلیدواژه‌ها
سببیت؛ رکن روانی؛ سبب قانونی؛ عرف
عنوان مقاله [English]
the role of mens rea in causation
نویسندگان [English]
mohamad mahdi khosravi salim
department of criminal law & criminology/ faculty of law &political science/ university of tehran/ tehran/ iran
چکیده [English]
Causation in criminal law, is a relationship that provides a means of connection between the conduct and the harmful result. Today, in many legal systems, the study of this relation (more than the attention to material elements) is based on the criteria for assessing the culpability of behavior. On one hand Sufficient cause view tends to rest on legal concepts of intention and fault as a diagnostic criteria to legal cause with similar foundations in Islamic's jurisprudential texts, is the base of disscution about causation in the islamic criminal law, and on other hand the unbreakable amalgamation of the concept of legal causality with customary standards in most legal systems, including the Iranian legal system, makes it increasingly impossible to separate between the mens rea and causation. In summary, the form of the causal relationship in the Islamic Penal Code can be explained as follows: , the criteria of Sufficient cause view tends to be used only in effect of human causes plural with other natural factors. This theory or any other theory of using standard assumptions of multiple human causes, because of the complexity and multiplicity of mentionable instances, is unusable. Accordingly, finding an effective legal cause to in these assumptions must be borne by customary judgments. Both the criterion of the Sufficient cause view and the customary judgments based on the culpability of behavior, in particular on indirect results, rely on mental elements (mens rea).
کلیدواژه‌ها [English]
causation, means rea, legal cause, custom
مراجع

1.          آزمایش، سیدعلی، (بی‌تا)، جزوه درس حقوق جزای عمومی، بی‌نا، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.

  1.  آقایی‌نیا، حسین، (1387)، حقوق کیفری اختصاصی؛ جرائم علیه اشخاص (شخصیت معنوی)، چ 3، تهران: نشر میزان.
  2.  اصفهانی (مجلسی دوم)، محمدباقر بن محمدتقى (بی‌تا)، حدود و قصاص و دیات، تهران: مؤسسه نشر آثار اسلامى.
  3.  الهام، غلامحسین؛ برهانی، محسن (1394)، در آمدی بر حقوق جزای عمومی (جرم و مجرم)، ج 1، چ 1، تهران: نشر میزان.
  4.  امامى، سیدحسن (1397)، حقوق مدنى، ج 1، چ 38، تهران: انتشارات اسلامیه.
  5.  بابائی، ایرج (1395)، «جایگاه تفکیک اتلاف و تسبیب در حقوق مسئولیت مدنی»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، ش 76، زمستان، صص 83-108.
  6.  حسنی، محمود نجیب (1385)، رابطۀ سببیت در حقوق کیفری، ترجمۀ سیدعلی عباس‌نیای زارع، چ 1، مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
  7.  حسین‌پور، خسرو؛ موسوی، فضل‌الله (1396)، «ضمان پزشک از منظر فقه امامیه»، فصلنامۀ وزارت علوم، ش 36، تابستان، صص 99-136.
  8.  خالقی، علی؛ رجب، محمدعلی (1392)، «تحلیل معیار نوعی در عنصر روانی جرم قتل عمدی (مطالعۀ تطبیقی)» پژوهشنامۀ حقوق کیفری، ش 1، بهار و تابستان، صص 121-146.
  9.  صادقی، محمدهادی (1383)، جرائم علیه اشخاص، چ 7، تهران: نشر میزان.
  10. صانعی، پرویز (1374)، حقوق جزای عمومی، ج 1، چ 8، تهران: انتشارات کتابخانۀ گنج دانش.
  11. طاهری نسب، یزدالله (1389)، رابطۀ علیت در حقوق کیفری ایران و انگلستان، ، چ 2، تهران: انتشارات دادگستر.
  12. عمید زنجانی، عباسعلی (1382)، موجبات ضمان، چ 1، تهران: نشر میزان.
  13. عمید، حسن (1384)، فرهنگ فارسی، چ 33، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  14. قیاسی، جلال‌الدین (1396)، تسبیب در قوانین کیفری، چ 5، تهران: انتشارات جنگل.
  15. کاتوزیان، ناصر (1384)، الزام‌های خارج از قرارداد: ضمان قهری، چ 4، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  16. لفیو، واین آر (1393)، سببیت و قتل در نظام کیفری ایالات متحدۀ آمریکا، ترجمۀ حسین آقایی‌نیا، چ 3، تهران: نشر میزان.
  17. مرکز تحقیقات فقهی معاونت آموزش و تحقیقات قوۀ قضاییه (1383)، مجموعۀ نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (قصاص)، چ 1، قم: نشر قضا.
  18. محسنی، مرتضی (1375)، دورۀ حقوق جزای عمومی (پدیدۀ جنایی)، ج 2، چ 1، تهران: انتشارات کتابخانۀ گنج دانش.
  19. منتظرى نجف‌آبادى، حسین‌على، (1426ه.ق)، رسالۀ استفتائات، ج 2، چ 1،  قم: نشر سایه.
  20. نقیبی، ابوالقاسم (1386)، «مطالعات تطبیقی ملاک ارزیابی خسارت در فرض تعدد اسباب ایراد خسارت در حقوق اسلامی»، فصلنامه حقوق و علوم سیاسی، ش 2، بهار، صص 75-90.
  21. هارت، اچ. آل. ای.؛ هونوره، توین (1392)، سببیت در حقوق، ترجمۀ حسین آقایی‌نیا، چ 2، تهران: نشر میزان.

ب) غیرفارسی

  1. اصفهانی (فاضل هندی)، محمد بن حسن (1416ه.ق)، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، ج 11، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  2. موسوى خمینی، سیدروح‌اللّه (بی‌تا)، تحریر الوسیله، ج 2، چ 1، قم: مؤسسۀ مطبوعات دار العلم.
  3. سبزواری، سیدعبدالأعلى (1413ه.ق)، مهذّب الأحکام، ج 21، چ 4، قم: مؤسسۀ المنار.
  4. رشتى گیلانی نجفی، میرزا حبیب‌الله (بی‌تا)، کتاب الغصب، در یک جلد، بی‌جا.
  5. حسینى مراغى، سیدمیرعبدالفتاح بن على (1417ه.ق)، العناوین الفقهیة، ج 2، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  6. نجفى (صاحب الجواهر)، محمدحسن (1404ه.ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج 42، چ 7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  7. نجفى (کاشف الغطاء)، محمدحسین بن على بن محمدرضا (1359ه.ق)، تحریر المجلة، ج 2، چ 1، نجف: المکتبة المرتضویة.
    1.  Ashworth, Andrew (1992), Principles of Criminal law, 2ed, London, Oxford university press.
    2.  Flew, Antony (1979), a Dictionary of Philosophy, 2ed, New York, St Martins press.
    3. Garner, Bryan A (2004), Blacks law Dictionary, 8ed, U.S.A, Thomson Business.
    4.  Hart. H.L.A; Honore, Tony (2002), Causation in the law, 2ed, London, Oxford University press.
    5.  McIvor, Claire Marie (1999), Reforming the English law on parental liability: a comparison with the French experience, Durham, Durham University, Available at: http://etheses.dur.ac.uk/4589/, 13 Sep 2012.
    6.  Schofield, William (1890), “Davies v. Mann: »Theory of Contributory Negligence«”, Harvard Law Review, Vol. 3, No. 6, pp: 263-277, Available at: http://www.jstor.org/stable/1321906, 23 March 2013.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,153
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 809


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب