پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,486 |
| تعداد مقالات | 70,067 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,065,833 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,298,582 |
الهیات سلبی در حوزه هستی‌شناسی صفات الهی در اندیشه علامه طباطبایی | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| دوره 53، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 326-307 اصل مقاله (244.34 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2020.297906.523187 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی اسماعیلی* 1؛ مهری چنگی اشتیانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته فلسفه جامعة المصطفی العالمیة | ||
| 2استادیار گروه معارف دانشکده دکتر شریعتی | ||
| چکیده | ||
| «الهیات سلبی» بهمثابه نظریهای مهم در حوزه «زبان دین»، در الهیات یهودی، مسیحی و اسلامی پیروان زیادی دارد و در سه حوزه هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و معناشناسی صفات الهی مطرح است و میان آنها پیوند مستحکمی برقرار است. از رهگذر این جستار مشخص می‌شود که بر پایه یافته‌های این تحقیق، علامه طباطبایی در برخی رسالههای فلسفی و عرفانی و در مواردی از تفسیر المیزان، با گذر از الهیات ایجابی در حوزه هستی‌شناسی صفات الهی و با تأثیرپذیری از عرفا بهویژه سیداحمد کربلایی، الهیات سلبی را در این حوزه پذیرفته، بر این باور است که فیلسوفان بزرگی نظیر فارابی، ابنسینا و حتی صدرالمتألهین به درک این دیدگاه نرسیدهاند. به باور علامه طباطبایی، نامتناهیبودن ذات الهی از یکسو و محدودیت مفهوم بما هو مفهوم از سوی دیگر، توجیهکننده الهیات سلبی و مانع پذیرش الهیات ایجابی و صدق مفاهیم کمالی بر ذات الهی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الهیات سلبی؛ زبان دین؛ علامه طباطبایی؛ نظریه عینیت؛ هستی‌شناسی صفات الهی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Allameh Tabatbaei’s Views on the Relation of Apophatic Theology to the Ontology of Divine Attributes | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad ali ismaeile1؛ mehri changi Ashtiani2 | ||
| 1PhD Student of Philosophy | ||
| 2Assistant professor, Technical and Vocational University | ||
| چکیده [English] | ||
| Apophatic theology, as an important theory in the field of the language of religion, has many supporters in Jewish, Christian, and Islamic theology, and a firm link continue to exist between them in the three areas of ontology, epistemology, and semantics of divine attributes. Based on the findings of this research, Allameh Tabatabai, in some philosophical and mystical treatises, and in some instances in his Tafsir al-Mizan, while passing through positive theology in the field of the ontology of divine attributes and being influenced by some mystics, especially Sayyid Ahmad Krbalaeie, accepted apophatic theology in this area, and believed that great philosophers such as Farabi, Ibn Sina and even Mulla Sadra did not have any idea of this viewpoint. According to Allameh Tabatabai, the infinitude of the divine nature on the one hand, and the limitation of abstract understanding, on the other, justifies the apophatic theology and prevents the acceptance of positive theology while confirming the variety of the concepts of perfection on the divine nature. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Language of Religion, Apophatic Theology, The Ontology of Divine Attributes, The Theory of Objectivity, Allameh Tabatabai | ||
| مراجع | ||
|
[1] نهج البلاغة، 1425ق، نسخه صبحی صالح، قم، دار الاسوة. [2] ابن‌میمون، موسی (1972م)، دلالة الحائرین، تحقیق یوسف اتای، مکتبة الثقافة الدینیة. [3] ابنترکه، صائن الدین (1360) تمهید القواعد، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی، چاپ اول. [4] افلوطین (1366)، دوره آثار فلوطین، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چاپ اول. [5] آشتیانی، سیدجلالالدین (1378)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، قم، بوستان کتاب، چاپ دوم. [6] پترسون، مایکل و همکاران (1389)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران، طرح نو، چاپ هفتم. [7] پل تیلیش (1376)، الهیات فرهنگ، ترجمه مراد فرهادپور و فضلالله پاکزاد، تهران، طرح نو، چاپ اول. [8] تفتازانی، سعدالدین، 1409ق، شرح المقاصد، تحقیق عبد الرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی. [9] تهرانی، سیدمحمدحسین (1424ق)، توحید علمی و عینی، مشهد، نشر علامه طباطبایی، چاپ اول. [10] جان هیک (1381)، فلسفه دین، ترجمه بهزاد سالکی، تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی، چاپ سوم. [11] جرجانی، میرسیدشریف (1325ق)، شرح المواقف، الشریف الرضی، افست قم، چاپ اول. [12] حلی، حسن بن یوسف، 1382، کشف المراد، تحقیق جعفر سبحانی، قم، مؤسسة الإمام الصادق(ع). [13] دن کوهن شرباک (1383)، فلسفه یهودی در قرون وسطی، ترجمه علیرضا نقدعلی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول. [14] دوانی، جلال الدین، 1381، سبع رسائل، رسالة اثبات الواجب الجدیدة، تهران، میراث مکتوب. [15] رازی، فخرالدین (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، سوم. [16] سبزواری، ملاهادی، 1384، شرح المنظومة، با تعلیقات علامه حسن زاده آملی، تهران، نشر ناب، چاپ سوم. [17] سعدیا بن یوسف (1880م)، کتاب الأمانات و الاعتقادات، بر اساس نسخه اصلی کتاب در کتابخانه دانشگاه کالیفورنیا در آمریکا. [18] شهرستانی، محمدبن عبدالکریم، 1364، الملل و النحل، قم، نشر الشریف الرضی. [19] شیرازی، قطب الدین، 1383، شرح حکمة الاشراق، تهران، نشر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [20] صدرالمتألهین، محمد (1981م)، الأسفار العقلیة الأربعة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم. [21] ـــــــــــــــــــــــــــــ، 1378، المظاهر الإلهیة، تحقیق سید محمد خامنهای، تهران، بنیاد حکمت صدرا. [22] ـــــــــــــــــــــــــــــ، 1387، المبدء و المعاد، تحقیق سید جلال الدین آشتیانی، قم، بوستان کتاب. [23] ـــــــــــــــــــــــــــــ، 1383، شرح أصول الکافی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی. [24] صدوق، محمدبن علی (1398ق)، التوحید، قم، موسسة النشر الاسلامی، چاپ اول. [25] طباطبایی، سیدمحمدحسین (1423ق)، بدایة الحکمة، تحقیق عباس علی سبزواری، قم، مؤسسة النشر الإسلامی. [26] ـــــــــــــــــــــــــــــ(1385)، نهایة الحکمة، با تصحیح و تعلیقات استاد فیاضی، مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره)، چاپ سوم. [27] ـــــــــــــــــــــــــــــ(1411ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الاعلمی، بیروت، چاپ اول. [28] ـــــــــــــــــــــــــــــ(1428ق)، الإنسان و العقیدة (مجموعه رسائل توحیدی)، قم، باقیات، چاپ دوم. [29] ـــــــــــــــــــــــــــــ(2007م) مجموعة رسائل العلامة الطباطبایی، تحقیق صباح الربیعی، قم، فدک، چاپ اول. [30] عبدالجبار، ابوالحسن، 1422ق، شرح الأصول الخمسة، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [31] قاضی سعید قمی، محمد بن محمد (1386)، شرح توحید الصدوق، تصحیح و تعلیق: دکتر نجفقلی حبیبی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم. [32] قونوی، صدرالدین (1371)، النصوص، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول. [33] کاپلستون، فردریک (1375ش) تاریخ فلسفه غرب، ترجمه سیدجلالالدین مجتبوی، تهران، سروش، چاپ سوم. [34] کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم. [35] مجلسی، محمدباقر (1408ق)، مرآة العقول، دارالکتب الاسلامیّة، تهران، چاپ اول. [36] مفید، محمد بن محمد، 1413ق، أوائل المقالات فی المذاهب والمختارات، قم، الموتمر العالمی للشیخ المفید. [37] ولفسن، هری اوسترین (1387)، بازتابهای کلام اسلامی در فلسفه یهودی، ترجمه علی شهبازی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 569 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434 |
||