پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,144,173 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,905,740 |
بررسی و تحلیل مبانی عرفانی بالاترین مرتبۀ توبه (توبه از ماسوی‌الله) | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 53، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 516-499 اصل مقاله (237.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2021.306924.630094 | ||
| نویسنده | ||
| محمد میری* | ||
| استادیار گروه اخلاق و منابع اسلامی دانشگاه تهران؛ | ||
| چکیده | ||
| در نگاه عارفان، توبه در بالاترین سطح خود به گذار از همۀ کثرات و حجابها و به‌عبارتِ‌دیگر، به توبه از هرچه جز خدا منتهی می‌شود. نباید چنین پنداشت که این نگاه عارفان بیمبنا و برخاسته از احساسات و ذوقهای عارفانه است. در این پژوهش، آن دسته از مبانی پذیرفته‌شده در علم عرفان عملی به روش اسنادی ـ تحلیلی بررسی می‌شود که می‌تواند در تحلیل و تبیین این سخن عارفان به کار آید. قاعدۀ عرفانی «روح معنا» از سویی، راه را برای طرح سطوح مترتّب بر همِ توبه باز می‌کند و از سوی دیگر، اصل «حضور منازل پایینتر در مراحل بالاتر سلوکی» مقتضی آن است که توبه در همۀ مراتب بالاتر ازجمله مرتبۀ فنا که مرتبۀ گذار از ماسوا است، نیز حضور داشته باشد. همچنین، اصل «فناگرایی در سلوک» موجب شده است تا مراتب نهایی توبه نیز رنگ‌ورویی از فنا داشته باشد. افزون بر همۀ این‌ها، شواهد حاکی از آن است که موازین پذیرفته‌شده در علم عرفان عملی (میزان شریعت، میزان عقل و میزان مشایخ) نیز بر توبه از ماسوی‌الله به‌عنوانِ نهاییترین مرتبۀ توبه صحّه می‌گذارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| توبه؛ عرفان عملی؛ فنا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study and analysis of mystical principles of the highest level of repentance (repentance from us to God) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad miri | ||
| Assistant Professor of Tehran University | ||
| چکیده [English] | ||
| In the view of mystics, repentance at its highest level leads to the transition from all multiplicities and veils, in other words, to repentance from everything but God. It should not be assumed that this view of mystics is baseless and arises from mystical feelings and tastes. This research seeks to study those accepted principles in the science of mysticism through documentary and analytical methods that can be used in analyzing and explaining the words of mystics. The mystical rule of the "spirit of meaning" on the one hand opens the way for the consecutive levels of repentance, and on the other hand the principle of " Presence of lower stages in higher behavioral stages " requires that repentance at all higher levels, including rank. Fana, who is the transient of us, should also be present. Also, the principle of " annihilation in conduct" has caused the final stages of repentance to have the color and face of annihilation. In addition to all this, there is evidence that the accepted standards in the science of practical mysticism - that is, the degree of Shari'a, the degree of intellect and the degree of elders - also confirm our repentance from God as the final stage of repentance. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Repentance, Practical Mysticism, Nihilation | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. ابن‌عربی، محیی‌الدین (بی تا). الفتوحات المکیة، بیروت، دار الصادر. 3. ابن‌فارس، أحمد‌بن‌فارس (1404ق). معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی. 4. امام جعفربن‌محمد الصادق(ع) (1400ق). مصباح الشریعة، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 5. امام خمینی(ره)، روح‌الله (1387). شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره). 6. انصاری، خواجه عبدالله (1362). طبقات الصوفیة، تهران، انتشارات توس. 7. ـــــــــــــــــــ (1417ق). منازل السائرین، قم، دار العلم. 8. آملی، سید حیدر (1368). جامع الأسرار و منبع الأنوار، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی وزارت فرهنگ و آموزش عالی. 9. ـــــــــــــ (1382). أنوار الحقیقة و أطوار الطریقة و أسرار الشریعة، قم، نور علی نور. 10. ـــــــــــــ (1422ق). تفسیر المحیط الأعظم، تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی. 11. تستری، سهل‌بن‌عبدالله (1423). تفسیر التستری، بیروت، دار الکتب العلمیة. 12. الجندی، مؤیدالدین (1362). نفحة الروح و تحفة الفتوح، تهران، انتشارات مولی. 13. حافظ شیرازی، خواجه شمس‌الدین محمد (1385). دیوان حافظ، تهران، زوار. 14. الخرکوشی، ابوسعد عبدالملک‌بن‌محمد (1427ق). تهذیب الاسرار فی اصول التصوف، بیروت، دار الکتب العلمیة. 15. رازی دایه، نجم‌الدین (1379). مرصاد العباد، تهران، شرکت انتشارات علمی فرهنگی. 16. ریاض، محمد (1370). احوال و آثار میر سید علی همدانی (شش رساله)، پاکستان، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. 17. سبزواری، ملاهادی (1369/1379). شرح المنظومة، تصحیح و تعلیق: آیت‌الله حسن زاده آملی، تهران، نشر ناب. 18. ــــــــــــــــ (1374). شرح مثنوی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی. 19. ــــــــــــــــ (1382). دیوان حکیم سبزواری (اسرار)، تهران، نشر ابن‌یمین. 20. سلمی، ابوعبدالرحمن محمد‌بن‌الحسین (1369). مجموعۀ آثار السلمی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. 21. ــــــــــــــــ (1424ق). طبقات الصوفیة، بیروت، دار الکتب العلمیة. 22. سهروردی، شهاب‌الدین ابوحفص (1427ق). عوارف المعارف، قاهرة، مکتبة الثقافة الدینیة. 23. شیرازی، صدرالدین محمد‌بن‌ابراهیم (1383). شرح أصول الکافی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. 24. ـــــــــــــــــــ (1361). تفسیر القرآن الکریم، مصحح: محمد خواجوی، قم، بیدار. 25. صائن‌الدین، علی‌بن‌ترکه (1360). تمهید القواعد، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی. 26. طوسی، ابونصر سراج (1914م). اللمع فی التصوف، لیدن، مطبعة بریل. 27. طوسی، خواجه نصیرالدین (1373). اوصاف الاشراف، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی. 28. ـــــــــــــــــــــ (1375). شرح الاشارات و التنبیهات، قم، نشر البلاغة. 29. عطار نیشابوری، فریدالدین (1376). لسان الغیب، تهران، انتشارات سنائی. 30. غزالی، ابوحامد محمد (1422ق). مکاشفة القلوب المقرب إلی علام الغیوب، بیروت، دار المعرفة. 31. ـــــــــــــــــ (بی تا). إحیاء علوم الدین، بیروت، دار الکتاب العربی. 32. قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم (1374). الرسالة القشیریة، قم، انتشارات بیدار. 33. ـــــــــــــــــ (1389ق). اربع رسایل فی التصوف، بغداد، مطبعة المجمع العلمی العراقی. 34. ــــــــــــــــــ (1918م). لطائف الإشارات، مصر، الهیئة المصریة العامه للکتاب. 35. کاشانی، عبدالرزاق (1385). شرح منازل السائرین، قم، انتشارات بیدار. 36. ــــــــــــــــ (1426ق). اصطلاحات الصوفیة، بیروت، دار الکتب العلمیة. 37. ــــــــــــــــ (1426ق). لطائف الأعلام فی إشارات أهل الإلهام، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیة. 38. کبری، نجم‌الدین (1426ق). فوائح الجمال و فواتح الجلال، مصر، دارالسعاد الصباح. 39. کلاباذی، ابوبکر محمد؛ شریعت، محمدجواد (1371). کتاب التعرف، تهران، انتشارات اساطیر. 40. لاهیجی، عبدالرزاق‌بن‌علی (1383). گوهر مراد، مقدمه‌نویس: زین العابدین قربانی لاهیجی، تهران، نشر سایه. 41. مجلسی، محمدباقر‌بن‌محمدتقی (1403ق). بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. 42. ـــــــــــــــ (1423ق). زاد المعاد: مفتاح الجنان، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 43. مستملی بخاری، اسماعیل (1363). شرح التعرف لمذهب التصوف، تهران، انتشارات اساطیر. 44. مکی، ابوطالب (1417ق). قوت القلوب فی معاملة المحبوب، بیروت، دار الکتب العلمیة. 45. میری، محمد (1396). «هفت مرحله اساسی سیر و سلوک از دیدگاه امام خمینی(ره)»، نشریه علمی پژوهشی انوار معرفت، قم، شماره 12، تابستان، صص 5-22. 46. نابلسی، عبدالغنی (1429ق). مفتاح المعیة فی دستور الطریقة النقشبندیة، قاهرة، الدار الجودیة. 47. نراقی، محمدمهدی (بی تا). جامع السعادات، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 48. هجویری، ابوالحسن علی (1375). کشف المحجوب، تهران، طهوری. 49. یزدان‌پناه، سید یدالله (1389). مبانی و اصول عرفان نظری، قم، انتشارات مؤسسۀ امام‌خمینی (ره).
منابع اینترنتی 50. سایت پرتال امام خمینی (ره)، http://www.imam-khomeini.ir. 51. سایت دانشنامۀ جهان اسلام، http://www.rch.ac.ir.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 339 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 349 |
||