پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,971,299 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,642,608 |
تحلیل متغیرهای اقتصادی– اجتماعی و الگوهای کاربری زمین در تولید سفرهای شهری (مطالعۀ موردی: مناطق پنج‌گانۀ شهر رشت) | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 4، دوره 9، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 51-74 اصل مقاله (1.91 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2021.304964.1323 | ||
| نویسندگان | ||
| صابر محمدپور* 1؛ مهرداد مهرجو2 | ||
| 1استادیار گروه شهرسازی، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| چکیده | ||
| نحوة چیدمان کاربری‌ها و توزیع فعالیت‌ها در سطح شهر، از عوامل تأثیرگذار بر الگوهای حمل‌ونقل شهری است. از آنجا که تقاضای سفر از پراکنش کاربری‌های عمده از جمله محل کار، مراکز آموزشی، مراکز تفریحی یا مراکز خدماتی مشتق می‌شود، بخشی از کاهش حجم تقاضا از مجرای اعمال سیاست‌های ساماندهی کاربری زمین، قابل‌حصول است. به این منظور، اطلاعات مربوط به رفتار ترافیکی و ویژگی‌های اجتماعی- اقتصادی 384 نفر از شهروندان شهر رشت جمع‌آوری شد. هدف پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر، تبیین مزیت‌های استفاده از مدل ترکیبی تصمیمگیری WASPAS در بررسی متغیرهای اقتصادی- اجتماعی و الگوهای کاربری زمین در تولید سفرهای درون‌شهری شهر رشت است. برای شناسایی شاخص‌های مناطق هدف تولید سفر از مطالعات مرتبط با حوزة برنامه‌ریزی شهری و حمل‌ونقل درون‌شهری استفاده شد. براین‌اساس، 11 معیار و 40 زیرمعیار شناسایی شدند که مبنایی برای گردآوری اطلاعات مربوط به مناطق تولید سفر در شهر رشت بودند. برای به‌دست‌آوردن امتیاز هر معیار که دارای چند زیرمعیار است، از روش شاخص مرکزیت استفاده و نمرة هر معیار با توجه به زیرمعیارهای آن محاسبه شد. سپس با استفاده از مدل ارزیابی تولید وزنی تجمعی به اولویت‌بندی مناطق شهر رشت براساس تولید سفر پرداخته شد. با استفاده از وزن‌دهی آنتروپی شانون در گام دوم یافته‌های پژوهش مشخص شد معیارهای رشد فشرده با وزن 3/0 و اختلاط کاربری با وزن 25/0 بیشترین وزن و تأثیر را در تولید سفر دارند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، مناطق 2، 1 و 3 به‌ترتیب قابلیت بیشتری برای تولید سفر دارند و مناطق 4 و 5 قابلیت تولید سفر کمتری دارند؛ به‌گونه‌ای که خروجی حاصل از مدل به‌خوبی با واقعیت‌های موجود منطبق است. برای کاهش جذب و تولید سفرهای شهری از منطقة درون‌شهری به منطقة دیگر شهر می‌توان براساس توزیع عادلانة کاربری‌های اقتصادی- اجتماعی از اصول و ضوابط حاکم بر مکان‌یابی کاربری‌ها استفاده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فعالیت‌های اقتصادی- اجتماعی؛ الگوی کاربری زمین؛ تولید سفر؛ حمل‌ونقل شهری؛ شهر رشت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the socio-economic variables and land use patterns in the production of urban travel; Case study: Rasht city | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saber Mohammadpour1؛ mehrdad mehrjou2 | ||
| 1Faculty Member | ||
| 2graduate student of Urbanism-urban planning, department of urban planning and design | ||
| چکیده [English] | ||
| The layout of land uses and the distribution of activities in the city are factors influencing urban transportation patterns. For this purpose, information related to traffic behavior and socio-economic characteristics of 540 residents of four residential areas of Shiraz was collected. The purpose of this study is to explain the advantages of using the combined model of WASPAS decision in the study of socio-economic variables and land use patterns in the production of intercity travel, Rasht city. Weight production technique is a very accurate technique and its decision matrix is based on objective data and is used to decide on very sensitive issues. The research method is descriptive-analytical. Studies related to urban planning and intra-city transportation were used to identify the indicators of the target areas of travel production. Based on this, 11 criteria 40 have been identified and a basis for collecting information related to travel production areas in Rasht city. In order to obtain the score of each criterion that has several sub-criteria, the central index method was used and the score of each criterion was calculated according to its sub-criteria. Then, using the model of evaluation of cumulative weight production, priority was given to the areas of Rasht city. The results of this study show that regions two, one and three are more capable of producing travel, respectively. And areas four and five are less likely to produce less travel. In such a way that the output of the model corresponds well to the existing realities. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Socio-economic variable, land use pattern, travel production, Rasht city, WASPAS | ||
| مراجع | ||
|
اسدی، مهدیه، رهنما، محمدرحیم و محمد لگزیان (1391). «بررسی رابطة متقابل مدیریت کاربری زمین و وضعیت حمل‌ونقل و ترافیک شهری (مطالعة موردی: مجتمع تجاری الماس شرق مشهد)»، مدیریت شهری، شمارة 30، صص 131-144.
احدنژاد روشتی، محسن و فاطمه وفایی (1393). «رتبه‌بندی نواحی تولیدکنندة سفرهای درون‌شهری با استفاده از مدل‌های تصمیمگیری چندمعیاره: مطالعة موردی نواحی شهری سنندج»، مطالعات و پژوهش‌های شهر و منطقه‌ای، شمارة 23، صص 41-58.
پورطاهری، مهدی، سجاسی قیداری، حمداله و طاهره صادقلو (1390). «ارزیابی تطبیقی روش‌های رتبه‌بندی مخاطرات طبیعی (مطالعة موردی: استان زنجان)»، فصلنامة پژوهش‌های روستایی، شمارة 2، صص 31-54.
پورطاهری، مهدی، فتاحی، احداله، نعمتی، رضا و اسماعیل آدینه‌وند (1395). «تبیین مزیت‌های استفاده از مدل ترکیبی تصمیمگیری WASPAS در مکان‌یابی روستاهای هدف گردشگری: مطالعة موردی روستاهای گردشگری استان لرستان»، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، شمارة 2، صص 115-140.
سلطانی، علی، سقاپور، طیبه، ایزدی، حسن و عبدالرضا پاکشیر (1391). «تولید سفرهای درون‌شهری و تأثیرپذیری از تنوع کاربری زمین: نمونة موردی چهار محدوده مسکونی در شهر شیراز»، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شمارة 16، صص 1-16.
فتاحی، احداله، ناصر، بیات، امیری، علی و رضا نعمتی (1392)، «سنجش و اولویت‌بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان دلفان با استفاده از مدل تصمیمگیری ویکور (مطالعة موردی: دهستان خاوه شمالی)»، فصلنامة برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شمارة 11، صص 65-78.
قربانی، رسول و نعیمه ترکمن‌نیا (1394). «بررسی تطبیقی نقش کاربری ترکیبی بر تولید سفر در محلات شهری (محلة چهنو و کارمندان منطقة 6 مشهد)»، مجلة جغرافیا و توسعة فضای شهری، شمارة 1، صص 81- 92.
مولائی قلیچی، محمد، زیاری، کرامت‌اله، نصرتی‌هشی، مرتضی و راضیه کارگر (1397). «اولویت‌بندی فضایی توسعة حمل‌ونقل جاده‌ای در استان‌های ایران با تأکید بر مدل تصمیمگیری WASPAS»، دانش شهرسازی، شمارة 1، صص 71-89.
محمدی ده‌چشمه، پژمان و داوود مهدوی (1398). «برنامه‌ریزی استراتژیک بهبود جایگاه سیستم حمل‌ونقل شهری در شهرکرد با استفاده از تلفیق رویکردهای SWOT و QSP»، جغرافیا و برنامه‌ریزی، شمارة 68، صص 245-264.
حکمت‌نیا، حسن (1390). «نقش برنامه‌ریزی حمل‌ونقل بر اصلاح بافت کالبدی منطقة 8 تهران با استفاده از الگوی تحلیل SWOT»، مطالعات و پژوهش‌های شهری منطقه‌ای، شمارة 10، صص 95-110.
Alfasi, N., Almagor, J., & Benenson, I. (2012). The Actual Impact of Comprehensive Land-Use Plans: Insights from High Resolution Observations. Land Use Policy, 29, 862–877.
Aurand, A. (2010). Density, Housing Types and Mixed Land Use: Smart Tools for Affordable Housing? Urban Studies, 47(5), 1015–1036.
Bagocius, V., Zavadskas, K. E., & Turskis, Z. (2013). Multi-Criteria Selection of a Deep-Water Port in Klaipeda. Procedia Engineering, 57, 144–148.
Căruntu, A. L., & Diţoiu, M. C. (2014). The Perceptions of Hospitality Services of a Tourism Destination. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 109, 231-235.
Clifton, K. J., Currans, K. M., & Muhs, C. D. (2013). Evolving the Institute of Transportation Engineers’ Trip Generation Handbook: A Proposal for Collecting Multimodal, Multi-Context, Establishment-Level Data. Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, 2344(1), 107–117.
Currans, K. M., & Clifton, K. J. (2015). Using Household Travel Surveys to Adjust ITE Trip Generation Rates. Journal of Transport and Land Use, 8(1), 85–119.
Manaugh, Kevin and Kreider, Tyler (2013). “What is mixed use? Presenting an interaction method for Measuring land use mix.” The Journal of Transport and Land Use, (6/1), 63-72.
Litman, T., & Steele, R. (2013). Land use impacts on transport. Retrieved from www.vtpi.org/landtravel.pdf.
Glock, V. H. (2017). Decision Support Models for Managing Returnable Transport Items in Supply Chains: A Systematic Literature Review. International Journal of Production Economics, 183(part b), 561–569.
Gomes, Luiz Flavio Autran Monteiro and et al. (2012). Behavioral Multi-Criteria Decision Analysis: Further Elaborations on the Todim Method. Foundations of Computing and Decision Sciences, 37(1), 3–8.
Laird, J. J., & Venables, A. J. (2017). Transport Investment and Economic Performance: A Framework for Project Appraisal. Transport Policy, 56, 1-11. Larson, W., Liu, F., & Yezer, A. (2012). Energy Footprint of the City: Effects of Urban Land Use and Transportation Policies. Journal of Urban Economics, 72(2-3), 147–159.
Li, T., Yang, W., Zhang, H., & Cao, X. (2016). Evaluating the Impact of Transport Investment on the Efficiency of Regional Integrated Transport Systems in China. Transport Policy, 45, 66-76.
Lohrey, S., & Creutzig, F. (2016). A ‘sustainability window’ of urban form. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 45, 96–111.
Quang, Nguyen Ngoc. (2007). Integration of Land-Use Transport in Hanoi: Can We Relieve Traffic Congestion by Relocating Some Major Land Use?, Master's Thesis in ITC, Supervisor: Dr. Ir. M.H.P. Zuidgeest (First Supervisor),Ir. M.J.G. Brussel (Second Supervisor)Netherland.
Schneider, R. J., Shafizadeh, K., & Handy, S. L. (2015). Method to Adjust Institute of Transportation Engineers Vehicle Trip-Generation Estimates in Smart-Growth Areas. Journal of Transport and Land Use, 8(1), 69–83.
Tanimowo, N. (2006). Land Use Mix and Intra-Urban Travel Pattern in Ogbomoso: A Nigerian Medium Sized Town. Journal of Human Ecology, 20(3), 207-214.
Van Buuren, A., Driessen, P., Van Rijswick, M., Rietveld, P., Salet, W., Spit, T., & Teisman, G. (2013). Towards Adaptive Spatial Planning for Climate Change: Balancing Between Robustness and Flexibility. Journal for European Environmental & Planning Law,10(1), 29–53.
Wier, M., Weintraub, J., Humphreys, E. H., Seto, E., & Bhatia, R. (2009). An Area-Level Model of Vehicle-Pedestrian Injury Collisions with Implications for Land Use and Transportation Planning. Accident Analysis & Prevention, 41(1), 137–145.
Zavadskas, E. K., Turskis, Z., & Antucheviene, J. (2012). Optimization of Weigheted Aggregated Sum Product Assessment. Electronics and Electrical Engineering Electronika IR Electrotechnica, 6(122),3-8.
Zavadskas, E. K., Antucheviciene, J., Saparauskas, J., & Turskis, Z. (2013). Multi-Criteria Assessment of Facades’ Alternatives: Peculiarities of Ranking Methodology. Procedia Engineering, 57, 107–112.
Zavadskas, E. K., Turskis, Z., Antucheviciene, J., & Zakarevicius, A. (2012). Optimization of Weighted Aggregated Sum Product Assessment. Elektronika Ir Elektrotechnika, 6(122), 3–6.
Vafaeipour, M., Hashemkhani, S., Morshed Varzandeh, H., Derakhti, A., & Keshvars, M. (2014). Assessment of Regions Priority for Implementation of Solar Projects in Iran: New Application of a Hybrid Multi-criteria Decision Making Approach. Energy Conversion and Management, 86, 653–663.
Borjessona, M., Jonsson, R. D., Berglund, S., & Almström, P. (2014). Land-Use Impacts in Transport Appraisal. Research in Transportation Economics, 47, 82-91.
Vafaii, F., AhadnejadRaveshty, M. (2014). The Ranking of Urban Inner Trips Producing Areas Using Multi-Criteria Decision Models (A Case Study: Sanandaj City Urban Area). Urban Regional Studies and Research, 6(23), 41-58. (In Persian)
Pourtaheri, M., Sojasi Qeydari, H., & Sadeghloo, T. (2012). Comparative Assessment of Ranking Methods for Natural Disasters in Rural Regions (Case Study: Zanjan Province). Journal of Rural Research, 2(7), 31-54. (In Persian)
Soltani, A., Saghapoor, T., Izadi, H., & Pakshir, A. (2012). Trip Generation and Its Relationship with Land Use Diversity: Case Studies of Four Urban Districts in Shiraz Metropolitan Area. Urban-Regional Studies and Research, 3(12), 1-14. (In Persian)
Fatahi, A., Bayat, N., Amiri, A., & Nemati, R. (2013). Measurement and Priority Social Sustainable in Rural Regions in Township Delfan, with Using a Multiple Criteria Model Vikor (Case Study- Northern Khavehvillage). Journal of regional planning, 3(11), 65-78. (In Persian)
Ghorbani, R., & Torkamanniya, N. (2013). A Comparative Study of the Mixed Land Use Role on Travel Generation in Urban Neighborhoods (Case Studies: Chahno and Karmandan Neighborhoods, 6th Region of Mashhad. Journal of Geography and Urban Space Development, 2(1), 82-91. (In Persian)
Molaei Qelichi, M., Ziari, K., Nosrati Heshi, M., & Kardgar, R. (2018). Spatial Prioritization of the Road Transport Development in Iran’s Provinces with a Focus on WASPAS Decision Making Model. Urban Planning Knowledge, 2(1), 71-89. (In Persian)
Asadi, M., Rahnama, M. R., & Legzian, M. (2012). A Research on Interaction between Land Use Management, Urban Transportation & Traffic Situation, Case Study: Almas-e-Shargh Commercial Center. International Journal of Urban and Rural Management, 30(10), 131-144. (In Persian)
Pourtaheri, M., Fatahi, A., Nemati, R., & Adinehvand, E. (2016). Explanation of the Advantages of Using WASPAS Technique on the Positioning of Tourism-Target Villages (Case Study of Tourism-Targeted Villages of Lorestan Province). The Journal of Spatial Planning, 20(2), 114-301. (In Persian)
Mohamadi Dah Cheshmeh, P., & Mahdavi, D. (2019). Strategic Planning for Improvement of Shahrekord Transportation System Placement by Using a Combination Approaches of SWOT and QSPM. Journal of Geography and Planning, 23(68), 245-264. (In Persian)
Hekmatnia, H. (2011). The Role of Transportation Planning in the Improvement of the Physical Structure of Zone 8 of Tehran Using SWOT Model. Urban - Regional Studies and Research Journal, 10, 95-110. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 460 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 334 |
||