پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,021 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,497,777 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,330 |
ارزیابی روند تکه‌تکه شدگی شهر ری با استفاده از سنجه‌ها | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| دوره 13، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 1-20 اصل مقاله (1.11 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2021.316852.670189 | ||
| نویسندگان | ||
| سارا فروتن* 1؛ محمود شریعت2؛ میرمسعود خیرخواه زرکش3؛ رحیم سرور4 | ||
| 1کارشناس‌ارشد، گروه محیط زیست، دانشکدة محیط زیست، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| 2استاد، گروه محیط زیست، دانشکدة محیط زیست، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه GIS، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| 4استاد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: کاربری اراضی شهرری در دهه‌های اخیر در زمینة شهرنشینی رشدی بی‌سابقه داشته است. تغییرات کاربری اراضی بر شرایط اجتماعی، اقتصادی، و محیط زیست تأثیر می‌گذارد. گردآوری اطلاعات دربارة این تغییرات برای برنامه‌ریزی و مدیریت بهتر نواحی شهری در توسعة پایدار ضروری است. هدف: از این رو، هدف این مقاله این است که برای بررسی بهتر تغییرات کاربری تحت تأثیر توسعه در شهرری و همچنین بررسی یکپارچگی سیمای شهری از شاخص «تکه‌تکه‌شدگی» طی سال‌های 1367 تا 1397 استفاده شود. سپس، راهکارهایی بر اساس معیارهای مناسب در جهت تعیین نقاط حساس ارائه شود. روش: با کمک تصاویر ماهوارة لندست چهار کاربری شهری و مسکونی، زمین‌های کشاورزی، فضای سبز، و زمین‌های بایر استخراج و میزان تغییرات کاربری اراضی مشخص شد. برای بررسی تکه‌تکه‌شدگی سیمای شهرری از سنجههای تعداد لکه، تراکم لکه، و بزرگ‌ترین لکه استفاده شد. در بخشی از مطالعه از کراس تب نیز استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد مساحت کاربری اراضی ساخته‌شدة شهری و فضای سبز شهری به ترتیب 7/369 و 6/55 هکتار افزایش و زمین‌های کشاورزی و زمین‌های بایر به ترتیب 8/213 و 5/211 هکتار کاهش داشته است. در کاربری شهری یکپارچگی افزایش یافته است. در کاربری فضای سبز و کشاورزی، به دلیل ایجاد و احداث جادهها، تکه‌تکه‌شدگی افزایش داشته است. نتیجه: در ادامه بر اساس معیارهای «فاصله از مرز»، «فاصله از راه‌ها»، «مساحت لکه‌ها»، و «اندازة لکه‌ها» راهکارهایی برای تعیین نقاط حساس و شکنندة پوشش گیاهی و مسکونی ارائه شد تا برای بهبود وضعیت آن‌ها برنامه‌ریزی شود. زیرا تغییر کاربری، به‌ویژه از بین رفتن پوشش گیاهی، بر سیمای سرزمین تأثیر منفی می‌گذارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تصاویر ماهواره ای؛ تکه‌تکه‌شدگی؛ توسعة شهری؛ راهکار؛ نقاط حساس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessment of Shahre Rey Fragmentation Trend Using Metrics | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sara Foroutan1؛ Mahmoud Shariat2؛ Mir Masoud Kheirkhah Zarkesh3؛ Rahim Sarvar4 | ||
| 1MSc. Holder, Department of Environment, Faculty of Environment, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| 2Professor, Department of Environment, Faculty of Environment, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| 3Associate Professor, Department of GIS, Faculty of Geography, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| 4Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Land use in Shahre Rey has experienced unprecedented growth in urban areas in recent decades. Land use changes affect social, economic, and environmental conditions. Gathering information about these changes is essential for better planning and management of urban areas in sustainable development. Consequently, the object of this paper is to better examine the Shahre Rey land use changes affected by urban development and to investigate urban landscape integrity using the 1988-2018 "Fragmentation" index. Moreover, it was intended to provide solutions for the determination of hot spots based on appropriate criteria. With the help of Landsat satellite images, four land uses – including urban landscapes, agricultural lands, green spaces, and barren lands – were extracted and the extent of land use changes was determined. In order to investigate the fragmentation of Shahre Rey landscape, the metrics of the number of patches, patch density, and the largest patch were used. Cross-Tab was also used in a part of the study. The results showed that the land use areas of urban lands and urban green space had increased by 369.7 and 55.6 hectares, respectively, while agricultural lands and barren lands had decreased by 213.8 and 211.5 hectares, respectively. In urban land use, integration had increased. In the green space and agriculture land uses, fragmentation has increased due to the creation and construction of roads. Based on the criteria of "position relative to borders and roads as well as the area and size of patches,'' solutions were made to determine the "hot spots" of vegetation and residential areas to help making plans for the improvement of their conditions. The reason is that land use change, especially the loss of vegetation, has a negative impact on the landscape. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Satellite imagery, Urban development, Fragmentation, Solution, Hot spots | ||
| مراجع | ||
|
آرخی، ص. (1394). «کاربرد متریک‌های سیمای سرزمین در ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و GIS (مطالعة موردی: منطقة بیابانی دهلران)»، جغرافیا و توسعه، س 13، ش 2، صص 59 ـ 68. خوشلهجه، مهدی؛ بابک برنجگر؛ بابک مقیمی؛ سارا بهشتی‌فر؛ یاسر مقصودی؛ علی محمدزاده (1398). «مروری بر روش‌ها و مدل‌های مورد استفاده در شناسایی تغییرات کاربری اراضی با تکیه بر سنجش از دور و GIS (با تأکید بر مطالعات صورت‌گرفته در کشور ایران)»، علوم و فنون نقشه‌برداری، س 9، ش 2، صص 225 ـ 242. مجرد، کامران؛ موسی کمان‌رودی (1397).«آشکارسازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی (منطقة مورد مطالعه: استان مازندران)»، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی، س 9، ش 1، صص 1 ـ 10. خزاعی، نوشین؛ فرود آذری دهکردی (1387). «تحلیل توأم تخریب سیمای سرزمین در حوزة آبخیز سفیدرود با استفاده از متریک‌های اکولوژیکی سیمای سرزمین»، علوم محیطی، س 6، ش 2، صص 55 ـ 64. کامیاب، حمیدرضا؛ عبدالرسول ماهینی (1391). «الگوهای مکانی‌ـ زمانی تغییرات سیمای سرزمین و توسعة شهری (مطالعة موردی: گرگان)»، کاربرد سنجش از دور وGISدر علوم منابع طبیعی، س 3، ش 2، صص 50 ـ 59. References Azari Dehkordi, F. & Khazaei, N. (2009). “A Decision Support System for Environmental Impact Assessment in Land use Degradation, Case Study: Shafarod Watershed in Gilan Province of Iran”, The Journal of Environmental Studies, 51(1), pp. 70-80. Baguette, M. & Dyck, H. V. (2007). “Landscape connectivity and animal behavior: functional grain as a key determinant for dispersal”, The Journal of Landscape Ecology, 22(1), pp. 1117–1129. Clive, A. & Teresa, E. (2018). “Testing landscape metrics as indicators of habitat loss and fragmentation in continuous eucalypt forests (Queensland, Australia)”, The Journal of Landscape Ecology, 17(1), pp. 711–728. Deng, J., S. Wang, K., Hong, Y., & Qi, J. (2019). “Spatio-temporal dynamics and evolution of land use change and landscape pattern in response to rapid urbanization”, Journal of Landscape and urban planning, 92(3), pp. 187-199. Farina, A. (2006). “Principle and methods in landscape ecology: Toward a science of landscape”, Journal of Landscape and Urban Planning, 92(3), pp. 287-300. Fenta, A., Yasuda, H., Haregeweyn, N., Belay, A., Hadush, Z., Gebremedhin, M., & Mekonnen, G. (2017). “The dynamics of urban expansion and land use/land cover changes using remote sensing and spatial metrics: the case of Mekelle City of northern Ethiopia”, International Journal of Remote Sensing, 38(14), pp. 4107-4129. Forman, T. (1995). “Land mosaics: The ecology of landscapes and regions”, Journal of Geography and Cartography, 1(3), pp. 5-11 Gergel, M. & Turner, G. (2018). “Learning Landscape Ecology: A Practical Guide to Concepts and Techniques”, The Journal of Landscape Ecology, 11(1), pp. 111–228. Gounaridis, D., George, N.Z., & Sotirios, K. (2018). “Quantifying spatio-temporal patterns of forest fragmentation in Hymettus Mountain, Greece a Computers”, Journal of Environment and Urban Systems, 46(1), pp. 35–44. Halefom, A., Teshome, A., Sisay, E., & Ahmad, I. (2018). “Dynamics of Land Use and Land Cover Change Using Remote Sensing and GIS: A Case Study of Debre Tabor Town, South Gondar, Ethiopia”, Journal of Geographic Information System, 10(02), pp. 160-165. Hamad, R., Balzter, H., & Kolo, K. (2017). “Multi-criteria assessment of land cover dynamic changes in halgurd sakran national park (HSNP), kurdistan region of Iraq, using remote sensing and GIS”, Land, 6(1), pp. 18-32. Hilty, J.A., Lidicker, J.r.WZ., & Merenlender, A.M. (2006). “Corridor Ecology: The Science and Practice of Linking Landscapes for Biodiversity Conservation”, Journal of Landscape Ecology, 20(1), pp. 309–315. Khazaei, N. & Azari Dehkordi, F. (2008). “Co-analysis of land degradation in Sefidrood watershed using ecological metrics of land landscape”, Journal of Environmental Sciences, 6(2), pp. 55-64. (in Persian) Kamyab, H.R. & Mahini, A. (1391). “Spatial-temporal patterns of land landscape changes and urban development (Case study: Gorgan)”, Journal of Remote Sensing and GIS Application in Natural Resources Sciences, 3(2), pp. 50-59. (in Persian) Kumar, S. & Khan, N. (2018). “Application of remote sensing and GIS in land resource management”, Journal of Geography and Cartography, 1(3), pp. 1-4. Lee, J.T., Bailey, N., & Thompson, S. (2020). “Using Geographical Information Systems to identify and target sites for creation and restoration of native woodlands: a case study of Chiltern Hills, UK”, Journal of Environmental Management, 64(1), pp. 25-34. Leitao, A.B., Miller, j., & McGarigal, K. (2006). “Measuring Landscapes”, The Journal of Landscape Ecology, 11(3), pp. 100–110. Li, H. & Wu, J. (2014). “Use and misuse of landscape indices”, Journal of Landscape Ecology, 19(1), pp. 389–399. Mahiny, A.S. (2007). “Patch Metrics as Surrogates of Structural Complexity of Remnant Vegetation”, Journal of Environmental Sciences, 24(2), pp. 437-450. Makhdoum, M. (1999). “Fundamental of Land Use Planning”, Journal of Environmental Sciences, 6(2), pp. 34-50. (in Persian) Masser, I. (2001). “Managing our urban future: the role of remote sensing and geographic information systems”, Habitat international, 25(4), pp. 503-512. McGarigal, K. & Marks, B. (1995). “FRAGSTATS: spatial pattern analysis program for quantifying landscape structure”, International Journal of Remote Sensing, 22(1), pp. 120-129. McGarigal, K. & Cushman, S. (2019). “The gradient concept of landscape structure”, The Journal of Environmental Monitoring and Assessment, 180(6), pp. 405-416. McGarigal, K., Tagil, S., & Cushman, S. (2019). “Surface metrics: an alternative to patch metrics for the quantification of landscape structure”, Journal of Landscape Ecology, 24(1), pp. 433–455. Ndubisi, F. (2002). “Ecological Planning: A Historical and Comparative Synthesis (Center Books on Contemporary Landscape Design)”, The Journal of Environmental Monitoring and Assessment, 190(8), pp. 460-473. Pirnazar, M., Ostad-Ali-Askari, K., & Eslamian, S. (2018). “Change Detection of Urban Land Use and Urban Expansion Using GIS and RS, Case Study: Zanjan Province, Iran”, International Journal of Constructive Research in Civil Engineering, 4(10), pp. 295-309. Prabu, P. & Dar, A. (2018). “Land-use/cover change in Coimbatore urban area (Tamil Nadu, India) — a remote sensing and GIS-based study”, The Journal of Environmental Monitoring and Assessment, 190(8), pp. 445-450. Rawat, J. S., Biswas, V., & Kumar, M. (2013). “Changes in land use/cover using geospatial techniques: a case study of Ramnagar town area, district Nainital, Uttarakhand, India”, The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Science, 16(1), pp. 111-117. Rocchini, D., Metz, M., Ricotta, C., Landa, M., Frigeri, A., & Neteler, M. (2013). “Fourier transforms for detecting multitemporal landscape fragmentation by remote sensing”, International Journal of Remote Sensing, 34(24), pp. 8907–8916. Singh, M., Malhi, Y., & Bhagwat, S. (2019). “Biomass estimation of mixed forest landscape using a Fourier transform texture-based approach on very-high-resolution optical satellite imagery”, International Journal of Remote Sensing, 35(9), pp. 15–26. Weng, Q. (2017). “A remote sensing? GIS evaluation of urban expansion and its impact on surface temperature in the Zhujiang Delta”, International Journal of Remote Sensing, 22(10), pp. 199-204. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 432 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 474 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب