پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,502 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,116,490 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,221,056 |
شخصیت حقوقی زکات در منظر فقهی و ارتباط آن با بیت‌المال | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 53، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 441-423 اصل مقاله (251.46 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2021.293181.668948 | ||
| نویسندگان | ||
| سید مصطفی محقق داماد1؛ محمد مهریار* 2 | ||
| 1استاد گروه حقوق دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2دانش‌آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه مفید قم | ||
| چکیده | ||
| شخصیت حقوقی از جمله موضوعات مستحدثه در فقه امامیه است که در میان فقیهان موضوع اختلاف شده است. در این مقاله در زمینه اعتبار بخشی به شخصیت حقوقی زکات و سایر نهادهای مالی با توجه به فتاوی ایشان مبادرت شده است. وجود اعتبار عقلایی در اعتبار بخشی به شخصیت حقوقی نهادهای مالی به خصوص زکات، کفایت کرده و نیازی به عدم ردع این اعتبار برخلاف سایر بنائات عقلایی نیست. نهادهای مالی مطابق آنچه شارع به تعبیر امروزی به عنوان اساسنامه برای آنها در نظر گرفته عمل میکنند. در مقام اجرا نیز با در نظر گرفتن ولایت برای حاکم و در نبود او ولایت عدول مومنین، شخصیت حقوقی نهادهای مالی اسلامی مشروعیت مییابند. با پذیرش شخصیت حقوقی در زکات و سایر نهادهای مالی، مصادیقی در فقه اسلامی به عنوان نهادهای دارای شخصیت حقوقی پدید میآید که پیش از این مورد تردید و یا انکار فقیهان بوده است. در نهایت نیز رابطه این اشخاص حقوقی با بیت المال مورد بررسی قرار گرفته و این رابطه به منزلۀ رابطه شرکتهای مادر با شرکتهای تابعه ترسیم شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بیت‌المال؛ زکات؛ شخصیّت حقوقی؛ شرکت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Legal Personality of Zakāt in Jurisprudence and its Relationship with Public Treasury | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mostafa mohaghegh damad1؛ Mohammad Mehryar2 | ||
| 1Professor of Shahid Beheshti University and Shahid Motahhari | ||
| 2PhD student of Mofid University of Qom | ||
| چکیده [English] | ||
| Legal personality is one of the newly-emerged legal issues in Imamī jurisprudence that has been the subject of controversy among jurists. This article addresses the validation of the legal personality of zakāt and other financial institutions according to the jurists' fatwās. The existence of rational credit is sufficient to give credit to the legal personality of financial institutions, especially zakat, and there is no need for the non-hindrance of this credit, unlike other rational structures. Financial institutions act in accordance with what the Shari'a, in today's terms, provides for them as articles of association. In the executive branch, the legal personality of Islamic financial institutions is legitimized by considering the province as the ruler and in his absence the province of the believers. By accepting legal personality in zakāt and other financial institutions, examples emerge in Islamic jurisprudence as institutions with legal personality that have previously been questioned or denied by jurists. Finally, the relationship of these legal entities with public treasury has been examined and this relationship has been drawn as the relationship of parent companies with subsidiaries. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| legal personality, zakāt, public treasury, company | ||
| مراجع | ||
|
[1]. آشتیانی، میرزا محمد حسن بن جعفر، (1425 ه ق). کتاب القضاء (للآشتیانی ط - الحدیثة)، انتشارات زهیر - کنگره علامه آشتیانی قدس سره، قم - ایران، اول. [2]. آملی، میرزا محمد تقی، (1380 ه ق). مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، مؤلف، تهران - ایران، اول. [3]. ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد، (1410 ه ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم - ایران، دوم. [4]. اصفهانی، محمد حسین، (1418 ه ق). حاشیة کتاب المکاسب (للأصفهانی، ط - الحدیثة)، أنوار الهدی، قم - ایران، اول. [5]. اردبیلی، سید عبد الکریم، (1414 ه ق). فقه الشرکة و کتاب التأمین، در یک جلد، منشورات مکتبة أمیر المؤمنین - دار العلم مفید رحمه الله، قم - ایران، اول. [6]. امام خمینی، سیّد روح الله، (1422 ه ق). العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، تهران - ایران، اول. [7]. امامی، سید حسن، (1388). حقوق مدنی، 6 جلد، انتشارات اسلامیة، تهران - ایران. [8]. بحر العلوم، محمد بن محمد تقی، (1403 ه ق). بلغة الفقیه، منشورات مکتبة الصادق، تهران - ایران، چهارم. [9]. حرّ عاملی، محمد بن حسن، (1409 ه ق). وسائل الشیعة، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم - ایران، اول. [11]. خویی، سیدابوالقاسم، (بیتا). مصباح الفقاهة (المکاسب). [12]. ــــــــــــــــ ،(1418 ه ق). موسوعة الامام الخوئی، مؤسسة إحیاء آثار الامام الخوئی، قم - ایران، اول. [13]. سبحانی، جعفر، (1418 ه ق). نظام القضاء و الشهادة فی الشریعة الإسلامیة الغراء، مؤسسه امام صادق علیه السلام، قم - ایران، اول. [14]. ـــــــــــــــــ ، (1424 ه ق). الزکاة فی الشریعة الإسلامیة الغراء، مؤسسه امام صادق علیه السلام، قم - ایران، اول. [15]. سبزواری، سید عبدالأعلی، (1413 ه ق). مهذّب الأحکام (للسبزواری)، مؤسسه المنار - دفتر حضرت آیة الله، قم - ایران، چهارم. [16]. شهید اول، محمد بن مکی، (بیتا). القواعد و الفوائد، کتابفروشی مفید، قم - ایران، اول. [17]. صدر، شهید، سیدمحمد، (1420 ه ق). ما وراء الفقه، دار الأضواء للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت - لبنان، اول. [18]. صفایی، سیدحسین – قاسم‌زاده، سیدمرتضی، (1381). حقوق مدنی اشخاص و محجورین، سمت، تهران. [19]. طوسی، محمد بن حسن، (1390 ه ق). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، دار الکتب الإسلامیة، تهران - ایران، اول. [20]. ـــــــــــــــــ ، (1400 ه ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، در یک جلد، دار الکتاب العربی، بیروت - لبنان، دوم. [21]. علامه حلّی، حسن بن یوسف، (1378). تذکرة الفقهاء (ط - الحدیثة)، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم - ایران، اول. [22]. فاضل لنکرانی، محمد، (1424ه‍ق). تفصیل الشریعة - الوقف، الوصیة، الأیمان و النذور، الکفارات، الصید، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام، قم - ایران، اول. [23]. فاضل هندی، محمد بن حسن، (1416 ه ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم - ایران، اول. [24]. کاشف الغطاء، احمد بن علی، (1423 ه ق). سفینة النجاة و مشکاة الهدی و مصباح السعادات، 4 جلد، مؤسسه کاشف الغطاء، نجف اشرف - عراق، اول. [25]. کمال طه، مصطفی، (1994). اصول القانون التجاری، الدار الجامعیة، الجامعة الاسکندریة. [26]. محقق حلّی، جعفر بن حسن، (1408 ه ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، 4 جلد، مؤسسه اسماعیلیان، قم - ایران، دوم. [27]. ـــــــــــــــــــ ، (1407 ه ق ).المعتبر فی شرح المختصر، مؤسسه سید الشهداء علیه السلام، قم - ایران، اول. [28]. محقّق داماد، سیدمصطفی، (1406 ه ق). قواعد فقه، مرکز نشر علوم اسلامی، تهران - ایران، دوازدهم. [29]. مرعشی نجفی، سید شهاب الدین، (بیتا). القصاص علی ضوء القرآن و السنة، قم – ایران. [30]. مطهری، شهید مرتضی، (بیتا). فقه و حقوق (مجموعه آثار)، 3 جلد، قم - ایران، اول. [31]. مکارم شیرازی، ناصر، (1422 ه ق). بحوث فقهیة هامة (لمکارم)، انتشارات مدرسة الامام علی بن أبی طالب علیه السلام، قم - ایران، اول. [32]. مفید، محمّد بن محمد بن نعمان، (1413 ه ق). المقنعة (للشیخ المفید)، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید - رحمة الله علیه، قم - ایران، اول. [33]. منتظری، حسین علی، (1409 ه ق). کتاب الزکاة (للمنتظری)، مرکز جهانی مطالعات اسلامی، قم - ایران، دوم. [34]. یزدی، سیدمحمدکاظم، (1409 ه ق). العروة الوثقی (للسید الیزدی)، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت - لبنان، دوم. [35]. ـــــــــــــــ ، (1419 ه ق). العروة الوثقی (المحشّی)، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم - ایران، اول. [36]. ـــــــــــــــ ، (1432 ه ق). تکملة العروة الوثقی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ، قم - ایران، چهارم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 668 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 549 |
||