پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,466 |
| تعداد مقالات | 69,886 |
| تعداد مشاهده مقاله | 122,389,167 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 95,638,882 |
آجرهای منقوش عصر آهن ایران: گونه‌شناسی و کاربرد | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 3، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آذر 1401، صفحه 45-67 اصل مقاله (2.78 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.282522.142726 | ||
| نویسندگان | ||
| اسیه دهقانی1؛ حسن فاضلی نشلی* 2 | ||
| 1گروه باستان شناسی،دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 2گروه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| بررسی معماری و تزئینات وابسته بدان یکی از ابزارهای اساسی باستان‌شناسان در جهت شناخت جوامع و فرهنگ‌های باستانی است. معماری عصر آهن ایران اما علیرغم اهمیت آن به عنوان پیش‌درآمد معماری دوران تاریخی (ماد و هخامنشی) کمتر از آنچه شایسته بوده، مورد توجه قرار گرفته است. از جمله عناصر معماری عصر آهن که آگاهی ما نسبت به آنها طی چند دهه اخیر به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است، آجرهای منقوشی است که از مناطق شمال غرب، لرستان و مرکز فلات ایران و محوطه‌های گوناگونی چون حسنلو، ربط، قلایچی، باباجان، سیلک، قلی درویش، شمشیرگاه و غلام‌تپه جعفرآباد به دست آمده‌اند. در مقاله پیش رو برآنیم که ضمن توصیف آجرهای منقوش عصر آهن، به گونه‌شناسی آنها پرداخته و ضمن بررسی میزان تأثیرپذیری این آجرها از هنر مناطق و ملل همجوار، کاربری آنها یا به عبارت بهتر کاربری فضاهایی که آجرهای منقوش آذین‌گر آنها بوده‌اند را مشخص نماییم. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که این آجرها به سه دسته متمایز قابل تقسیم‌بندی هستند که با تقسیمات سه‌‌گانه سیاسی و جغرافیایی نیمه نخست هزاره اول ق.م همخوانی دارد. همچنین این آجرها ضمن تأثیرپذیری از هنر ملل همجوار، کاملاً بومی هستند و توسط هنرمندان محلی ساخته شده‌اند و اغلب در بناهای مذهبی این دوران مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در مقاله پیش رو برآنیم که ضمن توصیف آجرهای منقوش عصر آهن، به گونه‌شناسی آنها پرداخته و ضمن بررسی میزان تأثیرپذیری این آجرها از هنر مناطق و ملل همجوار، کاربری آنها یا به عبارت بهتر کاربری فضاهایی که آجرهای منقوش آذین‌گر آنها بوده‌اند را مشخص نماییم. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که این آجرها به سه دسته متمایز قابل تقسیم‌بندی هستند که با تقسیمات سه‌‌گانه سیاسی و جغرافیایی نیمه نخست هزاره اول ق.م همخوانی دارد. همچنین این آجرها ضمن تأثیرپذیری از هنر ملل همجوار، کاملاً بومی هستند و توسط هنرمندان محلی ساخته شده‌اند و اغلب در بناهای مذهبی این دوران مورد استفاده قرار گرفته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آجر منقوش؛ عصر آهن؛ مانّا؛ بابا جان؛ فلات مرکزی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Decorated Bricks from Iron Age of Iran: Typology and Function | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Asieh Dehghani1؛ Hassan Fazeli nashli2 | ||
| 1PH.D. inDepartment of Archaeology, Faculty of Restoration, Isfahan Art University, Isfahan, Iran | ||
| 2Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The study of architecture and architectural decorations is one of the most basic archaeological tools for the recognition of ancient cultures and societies. However, despite its importance as the prologue of Iranian architecture in the historical period (i.e., Median and Persian architecture), Iranian Iron Age architecture has been studied less than it deserves. Painted bricks and tiles— which are found across different regions of Iran, e.g., the Northwest, Luristan, and the Central Plateau at ancient sites such as Hasanlu, Qalaichi, Rabat, Baba Jan, Qoli Darvish, Sialk, Shamshirgah, and Gholam Tape—are among the most significant elements of Iron Age architecture, about which our knowledge has grown considerably over the last few decades. The present article deals with the descriptions of the aforementioned bricks and their typology. We try to show how much these bricks have been influenced by the art of neighboring nations. This article also aims to indicate the function of these painted bricks, and by extension, the function of the buildings on which these bricks are adorned. The research results suggest that these bricks can be divided into three distinct categories that are consistent with a triple political and geographical division of Iran during the first half of the first millennium BCE. The research also shows that despite the fact that these bricks have been influenced by the art of neighboring regions, they are indigenous and have been made by native artisans. It seems that the painted bricks of the Iranian Iron Age are mostly used in religious buildings and temples of this time. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Painted bricks, Iron Age, Mannea, Babajan, Central Plateau | ||
| مراجع | ||
|
بحرالعلومی شاپورآبادی، فرانک و مولودالسادات عظیمی،(1396)، «سالیابی آجرهای محوطه قلایچی بوکان»، در بررسی باستان‌شناختی محوطه مانایی قلایچی بوکان، با تکیه بر آجرهای لعابدار موزه ملی ایران، به کوشش یوسف حسن‌زاده و حکمت الله ملا صالحی، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری و موزه ملی ایران، صص 167-173.
حسن‌زاده، یوسف، (1396)، «مدارک و شواهد باستان‌شناختی از محوطه قلایچی»، در بررسی باستان‌شناختی محوطه مانایی قلایچی بوکان، با تکیه بر آجرهای لعابدار موزه ملی ایران، تهران، به کوشش یوسف حسن‌زاده و حکمت الله ملا صالحی، پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری و موزه ملی ایران، صص 25-54.
حسن‌زاده، یوسف، (1396)، «تحلیل آماری آجرهای قلایچی در موزه ملی ایران»، در مجموعه مقالات بررسی باستان‌شناختی محوطه مانایی قلایچی بوکان، به کوشش یوسف حسن‌زاده و حکمت الله ملا صالحی، پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری و موزه ملی ایران، صص 135-166.
حسن‌زاده، یوسف و حکمت الله ملا صالحی، (1396)، بررسی باستان‌شناختی محوطه مانایی قلایچی بوکان، با تکیه‌بر آجرهای لعابدار موزه ملی ایران، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری و موزه ملی ایران.
حسن‌زاده، یوسف و صدیقه پیران، (1396)، «نگاره‌های ترسیم‌شده بر آجرهای لعابدار بوکان»، در بررسی باستان‌شناختی محوطه مانایی قلایچی بوکان، با تکیه‌بر آجرهای لعابدار موزه ملی ایران، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری و موزه ملی ایران، صص 71-134.
حیدری، رضا، (1386)،«نتایج دومین فصل پژوهشهای باستان‌شناختی در محوطه باستان‌شناسی ربط سردشت، آبان و دی 1385»، گزارش‌های باستان‌شناسی 7 (جلد اول)، مجموعه مقالات نهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران، تهران، پژوهشکدۀ باستان‌شناسی: 201-230.
حیدری، رضا، (1397)، «گزارش پنجمین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی محوطه ربط 2 (سردشت)»، در گزارش‌های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران (مجموعه مقالات کوتاه)، به کوشش روح‌الله شیرازی، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 128-132.
سرلک، سیامک، (1388)، «تحلیلی بر عملکرد فضاهای معماری عصر آهن محوطه قلی‌درویش جمکران، قم»، اثر، فصلنامۀ علمی، فنی، هنری، شمارۀ 45، ص ۸۶-۱۰۴.
ـــــــــــــــ،(1389) ، فرهنگ هفت‌هزارسالۀ شهر قم (کاوش‌های باستان‌شناختی محوطه قلی‌درویش جمکران - قم)، قم: ادارۀ کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قم و انتشارات نقش، 391ص.
سرلک، سیامک، (1390)، باستان‌شناسی و تاریخ قم: نتایج کاوش‌های باستان‌شناختی و لایه‌نگاری محوطه قلی‌درویش و شادقلی خان، گمانه‌زنی و بررسی‌های باستان‌شناسی در محور تاریخی، فرهنگی و مذهبی قم، قم: ادارۀ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم و انتشارات شاخص، 656 ص.
سرلک، سیامک و مهرداد ملکزاده، (1384)، «آجرهای منقوش عصر آهن پایانی ماد شرقی، سکوی خشتی قلی درویش جمکران و سازه بزرگ سیلک کاشان»، مجلۀ باستان‌شناسی، سال اول، شمارۀ 1: 52-66.
سعیدیان، سعدی و فیروزمندی، بهمن، (1395)، «از کوه سیلخزو تا کوه بیکنی: جغرافیای تاریخی سرزمین ماد در دوره آشور نو»، مجله مطالعات باستان‌شناسی، دورۀ 8، شمارۀ 2، پاییز و زمستان 1395، صص 71-90.
فهیمی، حمید، (1382)، «سکونتگاه گورخفتگان صَرم: گزارشی دربارۀ محوطۀ شمشیرگاه در جنوب قم، اردیبهشت 1382»، مجلۀ باستان‌شناسی و تاریخ، سال 18، شمارۀ 1، شمارۀ پیاپی 35، ص 61-69.
فهیمی، حمید، (1391)، «شمشیرگاه؛ نخستین پژوهش باستان‌شناختی»، در: فهیمی، حمید و علیزاده، کریم (گردآورندگان)، نامورنامه؛ مقاله‌هایی در پاسداشتِ یاد مسعود آذرنوش، تهران: انتشارات ایران نگار و گنجینۀ نقش‌جهان، ص 258-241.
کارگر، بهمن، (1383)، قلایچی: زیرتو مرکز مانا: لایۀ Ib، در مجموعه مقالات همایش بین‌المللی ایران: حوزۀ شمال‌غرب، به کوشش مسعود آذرنوش، تهران، پژوهشکدۀ باستان‌شناسی سازمان میراث فرهنگی، صص. 229-245.
گلمحمدی، زهرا؛ رضا ناصری و مهرداد ملکزاده، (1393)، «غلام‌تپۀ جعفرآباد: بازشناسی یک محوطه اقماری سیلک 6 در کوهپایه‌های کاشان»، در مجموعه مقالات همایش بین‌المللی باستان شناسان جوان، به کوشش حسین عزیزی، رضا ناصری و مرتضی خانی‌پور، دانشگاه تهران، آبان، (1390)، صص 337-356.
گیرشمن، رومن، (۱۳۸۹)، سیلک کاشان (جلد دوم)، ترجمه اصغر کریمی- آزیتا همپارتیان زیر نظر زهرا ساروخانی، کاشان: نشر مرسل.
ملازاده، کاظم، 1389، «پادشاهی مانّا، نگاهی به ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بر پایه آگاهی‌های باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی»، باستان‌پژوهی، دوره جدید، شمارۀ 7، صص 45-53.
ملازاده، کاظم و علی گودرزی، (1395)، «جغرافیای تاریخی پادشاهی الّیپی»، پژوهشهای باستان‌شناسی ایران، دوره ششم، شماره 10، صص 83-100.
ملکزاده، مهرداد، (1385)، «آجرهای منقوش عصر آهن پایانی ماد شرقی؛ سیلک، شمشیرگاه، قلی درویش، اندیشه‌هایی در تاریخ‌گذاری تطبیقی»، فصلنامه تاریخ ایران، شمارۀ سوم، صص 18-45.
ملکزاده، مهرداد و رضا ناصری، (1384)، «آجرهای منقوش عصر آهن پایانی ماد شرقی، یک تیغ مادی دیگر»، مجله باستان‌شناسی، سال اول، شمارۀ اول، صص 82-84.
ناصری، رضا، (1390)، تحلیل شکل‌شناسی و گونه‌شناسی تزئینات آجری در معماری عصر آهن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، منتشرنشده.
نوروز زاده چگینی، ناصر، (1381)، «آجرهای با نقش اثر مهر»، در زیگورات سیلک، طرح بازنگری سیلک، گزارش فصل یکم، به کوشش صادق ملک شهمیرزادی، تهران پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صص 171-175.
هژبری نوبری و عفیفی، ریحانه، (1388)، «مطالعه و توصیف آجرهای لعابدار مکشوفه از سه فصل کاوش محوطۀ ربط 2»، پیام باستان‌شناس، سال ششم، شمارۀ یازدهم، بهار و تابستان 1388، صص 47-68.
یغمایی، اسماعیل، (1364)، «کشف معبد سه‌هزار ساله در بوکان»، روزنامۀ کیهان، چهارشنبه 21 اسفند، ص 6.
یغمایی، اسماعیل (احسان) (1396)، «یادداشتی بر نخستین فصل کاوش‌های باستان‌شناختی قلایچی بوکان»، در بررسی باستان‌شناختی محوطه مانایی قلایچی بوکان، با تکیه بر آجرهای لعابدار موزه ملی ایران، تهران، به کوشش یوسف حسن‌زاده و حکمت الله ملا صالحی، پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری و موزه ملی ایران، صص 55-70.
Bahrul-Uloomi, S.F., and Azimi, M. 2017. Dating the bricks of the Qalaichi Bokan area. Tehran: Research Institute for Cultural Heritage and Tourism and National Museum of Iran. [In Persian]. Curtis, J. 2001-2002. The Evidence for Assyrian Presence in Western Iran. SUMER, 1 (1-2): 32-37. Danti, M.D., 2013a. The Late Bronze and Early Iron Age in northwestern Iran, in The Oxford Handbook of Ancient Iran, ed. D.T. Potts. New York: Oxford University Press: 327–76. Danti, M.D., 2013b. Hasanlu V: The Late Bronze and Iron I Periods. (Hasanlu Excavation Reports 3.) Philadelphia: University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology. Dyson, R.H. 1959. Digging in Iran: Hasanlu 1958. Expedition, 1 (3): 4-17. Dyson, R.H. 1960. The Death of a City. Expedition, 2 (3): 2-11. Dyson, R.H. 1965. Problems of Protohistoric Iran as seen as from Hasanlu. Journal of Near Eeastern Studies, 24: 193-217. Dyson, R.H. 1977. The Architecture of Hasanlu: Period I to IV. American Journal of Archaeology, 81 (4): 548-552. Dyson, R.H. 1989a. Rediscovering Hasanlu. Expedition, 31 (2-3): 3-11. Dyson, R.H. 1989b. The Iron Age Architecture at Hasanlu: An Essay. Expedition, 31 (2-3): 107-127. Dyson, R.H. and Voigt, M.M. 2003. A Temple at Hasanlu, in Yeki Bud, Yeki Nabud, eds. N.F. Miller & K. Abdi, Los Angeles: Cotsen Institute of Archaeology: 219–36. Fahimi, H. 2010. An Iron Age Fortress in Central Iran: Archaeological Investigations in Shamshirgah, Qom, 2005. Preliminary Report in Matthiae, P., Pinnock, F., Nigro, L. and Marchetti, N. (eds.) Proceedings of the 6th International Congress on the Archaeology of the Ancient Near East, 5 May - 10 May 2008, Sapienza, Universitià di Roma, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag: 165-183. Fahimi, H. 2003. Saram Buried Burial Settlement: A Report on Shamshirgah Area in South Qom, May 2003. Archeology and History Magazine, 61-69. [In Persian] Fahimi, H. 2011. Shamshirgah; The first archaeological research. Tehran: Irannagar and Ganjineh Naqsh Jahan publications. [In Persian].
Fazeli Nashli, H. Theodorakopoulou, K. Stamoulis, K. Athanassas, C. Nazari, H. Nokandeh, J. Jamshidi Yeganeh, S. Shokri, S. 2023. Deciphering the chronology of Tepe Sialk (South) “Ziggurat”, North Central Iranian Plateau, through optically stimulated luminescence (OSL) dating, Journal of Archaeological Science: Reports, https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2023.103860. Frankfort, H. 1954. The Art and Architecture of the Ancient Orient, Harmondsworth. Girshman, R. 2010. Silk Kashan (Volume II), translated by Asghar Karimi-Azita Hempartian under the supervision of Zahra Sarukhani. Kashan: Mersal Publishing. [In Persian] Goff Meade, C. 1986. Luristan in the first half of the first Millennium B.C: a preliminary report on the first season's excavations at Baba Jan, and associated surveys in the Eastern Pish-i-Kuh, Iran VI: -134-135. Goff Meade, C. 1969. Excavations at Baba Jan, 1967. IRAN VII: 115-130. Goff Meade, C. 1970. Excavations at Baba Jan, 1968. IRAN VIII: 141-156. Goff Meade, C. 1977. Excavations at Baba Jan: The Architecture of the East Mound. Levels II and III: 103-140. Golmohammadi, Z., Naseri, R., and Malekzadeh, M. 2013. Gholam Tepe Jafarabad: Identification of a Silk 6 satellite site in the foothills of Kashan. in the collection of articles of the International Conference of Young Archaeologists. Tehran: University of Tehran. [In Persian]. Hassanzadeh, Y. 2006. The glazed bricks from Bukan (Iran): New insight into Mannean art, Antiquity 80, http://antiquity.ac.uk/ProjGall/307.html. Hassanzadeh, Y. 2017. Archaeological documents and evidence from the Qalaichi site. Tehran: Research Institute for Cultural Heritage and Tourism and National Museum of Iran. [In Persian]. Hassanzadeh, Y. 2017. Statistical analysis of Qalaichi bricks in the National Museum of Iran. Tehran: Research Institute for Cultural Heritage and Tourism and National Museum of Iran. [In Persian]. Hassanzadeh, Y. and Mollasalehi, H. 2017. Archaeological survey of Manai Qalaichi Bukan area, based on the glazed bricks of National Museum of Iran. Tehran: Research Institute for Cultural Heritage and Tourism and National Museum of Iran. [In Persian]. Hassanzadeh, Y., and Piran, S. 2017. Paintings painted on the glazed bricks of Bukan. Tehran: Research Institute for Cultural Heritage and Tourism and National Museum of Iran. [In Persian]. Heydari, R. 2010. Hidden Aspects of Mannean Rule in Northwestern Iran, In: Aram Kosyan, Armen Petrosyan and Yervand Grekyan (eds.), Urartu and its Neighbors, Part II, Yerevan: 147-151. Heydari, R. 2007. Results of the second season of archaeological researches in the archaeological site of Sardasht (November and December 2006). Archaeological Reports, 201-230. [In Persian]. Heydari, R. 2018. Report of the fifth chapter of the archaeological excavations of the site of Rabat 2 (Sardasht). Tehran: Research Institute for Cultural Heritage and Tourism and National Museum of Iran. [In Persian]. Hojabri N., and Afifi, R. 2009. Study and description of exposed glazed bricks from the three seasons of the excavation of Rabt 2. Payam Archeologist, 47-68. [In Persian] Kargar, B. and Binandeh, A. 2009. A Prelominary Report of Excavations at Rabat Tepe, Northwestern Iran, Iranica Antiqua XLIV: 113-129. Kargar, B. 2004. Qalaichi: Below the center of Mana: Layer Ib, in the collection of papers of the international conference of Iran: Northwestern region. Tehran: Archaeological Research Institute of Cultural Heritage Organization. [In Persian]. Malekzadeh, M., and Naseri, R. 2022, Qolam Tepe of Jafarabad: Recognition of the Sialk VI Satellite Site in Kashan Foothills, Journal of Archaeological Studies, pp. 199-225. Malekzadeh, M., and Naseri, R. 2013. Shamshirgah and Sialk: bricks with impressions. Antiquity, vol. 087, issue 335, Project Gallery. Malekzadeh, M. 2006. The carved bricks of the Late Iron Age of Eastern Media; Silk, Shamshirgah, Qoli Darvish, thoughts on comparative dating. Iranian History Quarterly, 18-45. [In Persian]. Malekzadeh, M., and Naseri, R. 2005. The carved bricks of the Late Iron Age of Eastern Media, another material blade. Archeology Journal, 82-84. [In Persian]. Matthews, R., and Fazeli Nashli, H. 2022. The Archaeology of Iran from the Palaeolitic to the Achaemenid Empire. Routledge World Archaeology Medvedskaya, I. N. 2015. A Shield Bearer from Sialk: Rectangular Shields in the Ancient Near East. Iranica Antiquq, 159-170. Molazadeh, K. 2010. The Kingdom of Manna, a look at the cultural, social and political structures based on archaeological knowledge and historical geography. Bastanpazhuhi, 45-53. [In Persian]. Molazadeh, K., and Gudarzi, A. 2016. Historical Geography of the Ellipse Kingdom. Iranian Archaeological Research, 83-100. [In Persian]. Naseri, R. 2011. Morphology and Typology Analysis of Brick Decorations in Iron Age Architecture. Master's Thesis in Archaeology, University of Tehran. unpublished. [In Persian] Nowruzzadeh C.N. 2002. Bricks with seal effect in Silk Ziggurat, Silk Revision Plan. Tehran: Institute of Cultural Heritage Organization. [In Persian]. Reade, J.E., and Finkel, I. 2014. Between Carchemish and Pasargade: Recent Iranian Discoveries at Rabat", In: Gaspa et al. (eds.) From Source to History: Studies on the Ancient Near Eastern World and Beyond, Dedicated to Giovanni Lanfranchi, Münster: 581-595. Roaf, M. 1998. Multiple Rabbets on Doors in Iron Age Assyria and Western Iran. Iranica Antiqua 33: 57-80. Saidian, S., and Firouzmandi, B. 2016. From Mount Silkhzou to Mount Bikeni: Historical Geography of the Median Land in the Neo-Assyrian Period. Journal of Archaeological Studies, 71-90. [In Persian]. Sarlak, S. 2009. An analysis of the performance of the Iron Age architectural spaces of the Qolidarvish area of Jamkaran, Qom. Scientific, Technical, Artistic Quarterly, 104-86. [In Persian]. Sarlak, S. 2010, The seven-thousand-year culture of the city of Qom (archaeological excavations of Qolidarvish site Jamkaran - Qom). Qom: General Administration of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Qom Province and Naqsh Publications. [In Persian]. Sarlak, S. 2011. Archeology and History of Qom: Results of Archaeological Excavations and Stratification of Qoli Darwish and Shadqoli Khan Site, Archeological Speculations and Investigations in the Historical, Cultural and Religious Axis of Qom. Qom: General Administration of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Qom Province and Shakhes Publications. [In Persian]. Sarlak, S., and Malekzadeh, M. 2005. Embossed bricks of the Late Iron Age of Eastern Media, the adobe platform of Dervish Jamkaran and the large structure of Silk Kashan. Archeology Magazine, 52-66. [In Persian]. Yaghmai, I. 1985. Discovery of a 3,000-year-old temple in Bukan. Kayhan newspaper, March 21, p. 6. [In Persian]. Yaghmai, E. 2017. A note on the first chapter of the archaeological excavations of Qalaichi Bukan. Tehran: Research Institute for Cultural Heritage and Tourism and National Museum of Iran. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 900 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 582 |
||