تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,495 |
تعداد مقالات | 70,192 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,356,300 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,577,186 |
محکم و متشابه از دیدگاه ابنبرّجان | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
دوره 53، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 524-507 اصل مقاله (262.36 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2021.320703.669714 | ||
نویسنده | ||
حامد نظرپور* | ||
استادیار ادیان و عرفان، گروه معارف اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
از مباحث مهم در تفاسیر قرآن، بحث محکم و متشابه است. یکی از عرفا و مفسرین غرب اسلامی در سدۀ ششم هجری، ابنبرّجان است. این پژوهش به دنبال بررسی دیدگاه ابنبرّجان دربارۀ محکم و متشابه است. روش این پژوهش، اسنادی و توصیفی-تحلیلی است. یافتهها حاکی از این است که از دیدگاه ابنبرّجان معنای اولِ متشابه، تفصیلِ محکم است. مبنای او در این معنا، سلسله مراتب وحی الهی و نزول آن است که عبارت است از: امالکتاب (یا همان کتاب مبین و لوح محفوظ)، حروف مقطعه و قرآن. معنای دوم متشابه عبارت است از شبیه بودن آیات با یکدیگر در اعجاز و حقانیت، شباهت آیات قرآن با آیات کتاب مبین و شبیه بودن برخی آیات قرآن با برخی دیگر که منجر به اشکال و تحیر در خواننده میشود. از نظر ابنبرّجان حروف مقطعه از جهتی محکم و از جهتی متشابه هستند. همچنین شباهتها و شواهد لازم برای تأثیرپذیری ابنبرّجان از دیگران یافت نشد و به نظر میرسد دیدگاه او دربارۀ محکم و متشابه مبتنی بر دریافت و اجتهاد خود او از آیات قرآن و روایات نبوی است. | ||
کلیدواژهها | ||
ابنبرّجان؛ امالکتاب؛ متشابه؛ محکم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Muhkam and Mutashābih from Ibn Barrajān’s Perspective | ||
نویسندگان [English] | ||
Hamed Nazarpour | ||
Assistant Professor of Religions and Mysticism, Department of Islamic Studies, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Muhkam and Mutashābih are of the important issues in the Qur’anic exegeses. One of the Islamic West mystics and commentators in the sixth century AH was Ibn Barrajān. This research examines Ibn Barrajān’s view on Muhkam and Mutashābih. Based on documentary and descriptive-analytical method, it was concluded that Ibn Barrajān first referred to Mutashābih as the description of Muhkam. He based his idea on the hierarchy of Divine Revelation and its descendant, that is 'Umm al-Kitāb (i.e. Kitāb Mubīn or Lawh Mahfūz), Muqatta’a letters and the Qur’an. Second, he referred to Mutashābih as the similarity of verses with each other in miracle and truthfulness, the similarity of verses with the verses of 'Umm al-Kitāb, and the similarity of some verses with others, which cause reader’s confusion. According to Ibn Barrajān, Muqatta’a letters are Muhkam in a sense and Mutashābih in another sense. Also, it was not found that Ibn Barrajān was influenced by others. It seems his idea of Muhkam and Mutashābih is based on his own perception and Ijtihad of the verses and Prophetic narrations. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Ibn Barrajān, 'Umm al-Kitāb, Muhkam, Mutashābih | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم. [2]. ابنابّار، محمدبنعبدالله (2008). التکمله لکتابالصله. تصحیح و تعلیق: جلال اسیوطی، جلد 2، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [3]. ابنابیزمنین، محمدبنعبدالله (2003). تفسیر ابنابیزمنین. جلد 1، بیروت، دارالکتب العلمیه. [4]. ابنالعربی، ابوبکر محمدبنعبدالله(1408). احکام القرآن. تحقیق: علی محمد بجاوی، جلد1، بیروت، دارالجیل. [5]. ابنبرّجان،عبدالسلامبنعبدالرحمن(2016). ایضاح الحکمه بأحکام العبره. تحقیق و مقدمه: جرهارد بورینغ و یوسف کاسویت، لیدن، بریل. [6]. ---------- (2013). تفسیر ابنبرّجان: تنبیه الأفهام الی تدبر الکتاب الحکیم و تعرف الایات و النبا العظیم. مجلدات 1 و 3- 5، تحقیق: احمد فریدالمزیدی، بیروت، دارالکتب العلمیه. [7]. ابنخطیب، لسانالدین محمدبنعبد الله (1424). اعمال الاعلام فیمن بویع قبل الاحتلام من ملوک الاسلام و مایتعلق بذلک من الکلام. تحقیق: سید کسروی حسن، جلد2، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [8]. ابنعطیه، عبدالحقابنغالب (1422). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. تحقیق: عبدالسلام عبدالشافی محمد، جلد 1، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [9]. ذهبی، شمسالدین محمدبناحمد (1414). سیر اعلام النبلاء. تحقیق: شعیب الأرنؤوط، الطبعه العاشره، جلد 20، بیروت، موسسهالرساله. [10]. رشیدرضا، محمد (1414). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار. جلد 3، بیروت، دارالمعرفه. [11]. طباطبایی، محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم، جلد 3، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات. [12]. طبرسی، فضلبنمحمد (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تصحیح: فضلالله یزدی طباطبایی و هاشم رسولی، چاپ سوم، جلد 2، تهران، ناصر خسرو. [13]. طبری، محمدبنجریر (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن. جلد 3، بیروت، دارالمعرفه. [14]. فاکر میبدی، محمد (1387). «هستی و چیستی محکم و متشابه». دو فصلنامۀ علمی-پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا، تهران، سال پنجم، شمارۀ اول، بهار و تابستان، شمارۀ پیاپی 9، صص79-110. [15]. فخررازی، محمدبنعمر (1420). التفسیرالکبیر (مفاتیح الغیب). چاپ سوم، جلد 7، بیروت، داراحیاء التراثالعربی. [16]. قیسی، مکیبنابیطالب (1429). الهدایه الی بلوغالنهایه. جلد 2، امارات، جامعهالشارقه. [17]. Bowering, Gerhard and Yousef Casewit (2016). “Ibn Barrajan: His Life and Work”. A Qur’an Commentary by Ibn Barrajan, Leiden, Brill, pp. 1- 46. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 452 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 366 |