پیرک, مژگان, باقری حیدری, فاطمه, حسن‌پور, آرش. (1399). روایت تجربۀ سیل‌زدگی در بین کنشگران اجتماعی شهرستان پُلدختر. , 27(2), 361-393. doi: 10.22059/jsr.2021.81428
مژگان پیرک; فاطمه باقری حیدری; آرش حسن‌پور. "روایت تجربۀ سیل‌زدگی در بین کنشگران اجتماعی شهرستان پُلدختر". , 27, 2, 1399, 361-393. doi: 10.22059/jsr.2021.81428
پیرک, مژگان, باقری حیدری, فاطمه, حسن‌پور, آرش. (1399). 'روایت تجربۀ سیل‌زدگی در بین کنشگران اجتماعی شهرستان پُلدختر', , 27(2), pp. 361-393. doi: 10.22059/jsr.2021.81428
پیرک, مژگان, باقری حیدری, فاطمه, حسن‌پور, آرش. روایت تجربۀ سیل‌زدگی در بین کنشگران اجتماعی شهرستان پُلدختر. , 1399; 27(2): 361-393. doi: 10.22059/jsr.2021.81428
روایت تجربۀ سیل‌زدگی در بین کنشگران اجتماعی شهرستان پُلدختر
2مربی گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
3دکتری جامعهشناسی دانشگاه اصفهان
چکیده
سیل یکی از بلایای طبیعی است. فهمِ ما از سیل به‌مثابه یک فاجعه، تفسیری برساختی است. در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا با رویکرد غیرمتمرکز و برساختی، روایت سیل را در تجربه زیستۀ سیل‌زدگان مورد شناسایی قرار دهیم. سؤال اصلی تحقیق این است: مردم شهرستان پلدختر فاجعۀ سیل را چگونه روایت می‌کنند. برای پاسخ به این سؤال در سنت تحقیق کیفی در چارچوب روش تحلیل روایت و مصاحبه کیفی با هجده نمونه به جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل آن پرداخته‌ایم. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد فهم سیل‌زدگان در چارچوب نقصان‌ها و ناکارآمدی تکنوکراتیک و همچنین ذیل پارادایم دینی به‌مثابه عقوبت الهی و کفاره گناهان است. سیل نظم مفروض و مستقر جوامع را بر هم می‌ریزد و کرامت سیل‌زدگان را مخدوش کرده و رخدادهایی نظیر آوارگی، تحقیر و تبعیض برای آن‌ها ایجاد می‌کند. فاجعۀ سیل همچنین دیالکتیکی از همکاری و تفرقه ایجاد کرده که سامان اجتماعی را دستخوش تغییر می‌سازد. روایت سیل‌زدگان از وضعیت پساسیل همچنین گویای آن بود که سیل و بحران به بارآمدۀ پس از آن در یک موقعیت پسینی نوعی نارضایتی محلی و عمومی ایجاد می‌سازد که می‌تواند سیل را سیاسی کرده و سرمایه اجتماعی را دچار نوسان نماید. همچنین در پیوستار فاجعه، آسیب‌پذیری سیل‌زدگان دو سویۀ فرهنگی و مادی دارد که در تجربیاتی نظیر فقدان و محتاج‌شدن نمود پیدا می‌کند. تاب‌آوری اجتماعی و سَر کردن با فاجعه نیز با توسل به نظام‌های معنابخش دینی و ایدۀ نجاتِ خود به‌رغم مرگ دیگری و تجربۀ فقدانْ تحقق پیدا می‌کند.
2Social instructor, department of social science, payam noor univercity, Tehran, Iran.
3faculty of Literature and Humanities. Isfahan university. isfahan. iran
چکیده [English]
Floods are one of the natural disasters. Our understanding of floods as a catastrophe is a constructivism - interpretive. We will try to identify the flood narrative in the lived experience of the flood victims. The main question of the research is: how do the people of Poledokhtar city narrate the flood disaster? To answer this question in the tradition of qualitative research in the framework of the method of narrative analysis and qualitative interviews with eighteen samples, we have collected information and analyzed it. The results of this study show that the understanding of flood victims is in the context of technocratic shortcomings and inefficiencies, as well as under the religious paradigm as divine punishment and atonement for sins. The flood disrupts the supposed order of the communities and distorts the dignity of the flood victims and creates events such as displacement, humiliation and discrimination for them. The flood disaster has also created a dialectic of cooperation and division that is changing the social order. The flood victims' account of the post-flood situation also suggests that these situations create a kind of local and public dissatisfaction that can politicize the risk of floods and fluctuate social capital. Also in the catastrophic continuum, the vulnerability of flood victims has two cultural and material aspects that are manifested in experiences such as lack and need. Social resilience and dealing with disaster is also achieved by resorting to meaningful religious systems and the idea of self-salvation despite the death of other and the experience of loss.
کلیدواژه‌ها [English]
flood, disaster, critical events, apocalyptic situation, life in a conx, displacement, forgetfulness
مراجع
اباذری، یوسف (1384) حس معصومیت را ازدست‌داده‌ایم، روزنامه اعتماد، فرهنگ امروز، سه‌شنبه ۲۳ آبان ۱۳۹۶، شناسه خبر: 52354: https://yossif-abazari.persianblog.ir/ZKANjp4LvksbbyXX8N8D.
آگامبن، جورجو (1396) باقیمانده‌های آشویتس: شاهد و بایگانی، ترجمۀ مجتبی گل‌محمدی، تهران: نشر بیدگل.
بنیامین، والتر (1387) عروسک و کوتوله، مقالاتی در باب فلسفه زبان و فلسفه تاریخ، ترجمۀ مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: انتشارات گام نو.
ترکارانی، مجتبی؛ مرادی‌نژاد، الهام (1398) بررسی تغییرات سرمایه اجتماعی در بلایای طبیعی مطالعه سیلاب لرستان در فروردین 1398، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره سیزدهم، شماره 2، صص 123-148.
رفویی، پوریا (1389) حوزه خاکستری اردوگاه: پریمو لویی و چیزهایی برای روایت نشدن، روزنامه شرق، شماره 1028.
شریعتی، سارا (1387) یک جامعهشناسی برای یک جهان؟ یک مسئله‌شناسی دوگانه، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره سوم، شماره 1، صص 63- 83.
عابدی، قدرت اله (1377) بررسی بلایای طبیعی و نقش آن در توسعه پایداری با تأکید بر ایران، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی سپهر، دوره هفتم، شماره 28، صص 52-64.
عزیزی، فرید؛ اتابک، محمد؛ بخشنده، باران (1399) بازنمایی رخداد سیل در صفحه اول چهار روزنامه سراسری، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، انتشار آنلاین از تاریخ 25/3/ 1399. 10.22034/jcsc.2020.111751.1961.
عمادیان، بارانه (1398) تاریخ طبیعی زوال؛ تأملاتی درباره سوژه ویران، تهران: نشر بیدگل.
کرنی، ریچارد (1384) در باب داستان، ترجمۀ سهیل سمی، تهران: ققنوس.
محمدپور، احمد (1389) ضد روش منطق و طرح در روش‌شناسی کیفی، جلد اول، تهران: جامعه‌شناسان.
محمدپور، احمد (1390) روش تحقیق کیفی، ضد روش 1، منطق و طرح روش‌شناسی کیفی، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
محمدی، جمال؛ محمودی، جهانگیر (1396) روایت تاریخ در مطالعات فرودستان (استراتژی‌ها و سیاست نوشتار تاریخ فرودستان)، مجله مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 25، شماره 2، صص 457-479.
وبستر، لئونارد؛ مرتوا، پاتریسا (1395) کاربرد پژوهش روایت به‌مثابه روش تحقیق کیفی، ترجمۀ احسان آقابابایی و داوود زهرانی، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان.
هاشمی، سید ضیاء (1395) پیام پلاسکو، مجموعه مقالات جستارهایی در پلاسکو، پژوهشگاه فرهنگ، هنر، ارتباطات، صص 25- 30.
Alexander, David E. (2008) “Mainstreaming Disaster Risk Management,” in Lee Bosher (ed.), Hazards and the Built Environment: Attaining Built-in Resilience. London: Taylor and Francis, 20-36.
Beck, Ulrich (1992) “The Risk Society. Towards a New Modernity” London: Sage, First Published October 1, 1993.
Bolin, R. C, with L. Stanford (1998) The Northridge Earthquake: Vulnerability and Disaster. London: Routledge.
Czarniawska, Barbara (2004) Narratives in Social Science Research, London, thousand Oaks, New Delhi.
Lieblich, A, Tuval, M, R (1998) Tamar Zilber Narrative Research: Reading, Analysis, and Interpretation.vol. 47, sage, thousand Oaks.
Luhmann, N. (1993) Risk: A Sociological Theory. New York: Walter de Gruyter.
Lincoln, Y.S. & Guba, E.G. (1985) Naturalistic Inquiry. Newbury Park, CA: Sage.
Manyena, Siambabala Bernard (2006) “The Concept of Resilience Revisited”, Disasters, 30(4), 434-450.
Mercer, Jessica; Kelman, Ilan; Taranis, Lorin; Suchet-Pearson, Sandie (2010) “Framework for Integrating Indigenous and Scientific Knowledge for Disaster Risk Reduction”, Disasters, 34(1), 214-239.
Miller, G. and J. A. Holstein (eds.) 1993. Constructivist Controversies: Issues in Social Problems Theory. New York: Aldine de Gruyter.
Sarbin, T. R. and J. I. Kitsuse (eds.). 1994. Constructing the Social. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Spector, M. and J. I. Kitsuse (1987) Constructing Social Problems. New York: Aldine de Gruyter.
Tierney, Kathleen j. and Lindell, Michael K. & Perry, Ronald W (2001) Facing the unexpected: Disaster Preparedness and Response in the United States, Joseph Henry Press.
Yusin, Jennifer (2005) Writing the Disaster: Testimony and the Instant of My Death Colloquy text theory critique 10, Monash University, PP: 134149.
