سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,533
تعداد مقالات70,507
تعداد مشاهده مقاله124,127,981
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,235,513
فرج اللهی, اصغر, اسلامی, ایمان, اشتری مهرجردی, اباذر. (1399). تحلیل رابطۀ فقر اقتصادی و تخریب منابع طبیعی. , 11(2), 341-361. doi: 10.22059/ijsp.2021.82689
اصغر فرج اللهی; ایمان اسلامی; اباذر اشتری مهرجردی. "تحلیل رابطۀ فقر اقتصادی و تخریب منابع طبیعی". , 11, 2, 1399, 341-361. doi: 10.22059/ijsp.2021.82689
فرج اللهی, اصغر, اسلامی, ایمان, اشتری مهرجردی, اباذر. (1399). 'تحلیل رابطۀ فقر اقتصادی و تخریب منابع طبیعی', , 11(2), pp. 341-361. doi: 10.22059/ijsp.2021.82689
فرج اللهی, اصغر, اسلامی, ایمان, اشتری مهرجردی, اباذر. تحلیل رابطۀ فقر اقتصادی و تخریب منابع طبیعی. , 1399; 11(2): 341-361. doi: 10.22059/ijsp.2021.82689

تحلیل رابطۀ فقر اقتصادی و تخریب منابع طبیعی

بررسی مسائل اجتماعی ایران
دوره 11، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 341-361    اصل مقاله (585.07 K)
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijsp.2021.82689
نویسندگان
اصغر فرج اللهی1؛ ایمان اسلامی* 2؛ اباذر اشتری مهرجردی3
1دانش آموخته دکتری منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
3استادیار جامعه‌شناسی پژوهشکده مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، ایران
چکیده
فقر روستایی و تاثیر آن بر تخریب منابع طبیعی یکی از چالش­های عمده توسعۀ پایدار است. هدف از انجام تحقیق حاضر، تحلیل رابطۀ فقر روستایی و تخریب منابع طبیعی در جوامع روستایی استان کردستان است. جامعۀ آماری 2726 خانوار روستایی شهرستان بیجار است که بر اساس فرمول کوکران و تطبیق با جدول کرجسی و مورگان، 336 خانوار به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامۀ محقق­ساخته است که پس از تأیید روایی با نظر متخصصان و تایید پایایی با ضریب آلفای کرونباخ (78/0)، مورد استفاده قرار گرفت. مصادیق تخریب منابع طبیعی از دیدگاه ساکنان روستایی در سه بخش عوامل مربوط به دام و دامداری، قطع و برداشت و تغییر کاربری ارزیابی شد. به منظور تفکیک افراد فقیر و غیر فقیر، از خط فقر نسبی و برای محاسبه آن، از روش 66 درصد میانگین کل هزینۀ ماهانۀ خانوار استفاده شد. داده­ها با استفاده از آزمون­های کای اسکوئر و t جفتی تحلیل شدند. بر اساس نتایج، خط فقر نسبی سرانه در منطقه مورد مطالعه در سال 1398، مبلغ 2.465.460 ریال محاسبه شد که بر اساس آن، 9/33 درصد روستاییان مشارکت‌کننده در پژوهش، از لحاظ مالی فقیر بودند. با توجه به نتایج، بین فقر ساکنان روستایی و متغیرهای سن، سطح تحصیلات، شغل، بعد و درآمد خانوارها ارتباط آماری معناداری یافت شد. تخریب منابع طبیعی به توسط افراد فقیر به طور معناداری بیشتر از افراد غیر فقیر بود. بنابراین به منظور کاهش تخریب در منطقه مورد مطالعه، بهبود وضعیت اقتصادی ساکنان ضروری به نظر می­رسد.
کلیدواژه‌ها
خط فقر؛ هزینه و درآمد؛ توسعه پایدار؛ بیجار؛ کردستان
عنوان مقاله [English]
Analysis of the relationship between economic poverty and degradation of natural resources
نویسندگان [English]
Asghar Farajollahi1؛ Iman Islami2؛ Abazar Ashtari Mehrjardi3
1Ph.D. Graduate, ombating Desertification, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Golestan, Iran
2Assistant Professor, Rangeland Management Department, Faculty of Natural Resources and Marine Science, Tarbiat Modares University, Mazandaran, Iran
3Assistant Professor in Institute for Cultural and Social Studies. Tehran, Iran
چکیده [English]
Rural poverty and its impact on degradation of natural resources is one of the major challenges for sustainable development. The aim of this study was to investigate the relationship between rural poverty and degradation of natural resources in rural communities of Kurdistan Province. The statistical population consisted of 2726 rural households. Based on Cochran formula and adapting to Krejcie and Morgan table, 336 households were selected as the statistical sample. The data collection tool was a researcher-made questionnaire that its validity is approved by the experts' opinion and reliability of it is obtained 0.78 by Cronbach's alpha coefficient. Rural residents' viewpoints in relation to degradation of natural resources were investigated in three sections: factors related to livestock and animal husbandry, cutting and harvesting and land use change. Relative poverty line was used to separate the poor and the non-poor and 66% of total monthly household expenditure was used to calculate it. Data were analyzed using chi-square and paired t-tests. Per capita relative poverty line in the study area was estimated 2465460 Rials in 1398, that 33.9% of studied rural residents were poor. There was a significant relationship between variables such as age, educational level, occupation, household dimension and income with poverty of rural residents. The average rate of destruction of natural resources by poor respondents was significantly higher than non-poor respondents. Therefore, in order to reduce degradation in the study area, it seems necessary to improve the economic condition of residents.
کلیدواژه‌ها [English]
Poverty Line, Cost and Income, Sustainable Development, Bijar, Kurditan
مراجع
  • ابوالفتحی قمی، ابوالفضل (1371). درآمدی بر شناخت شداخص هدای نابرابری درآمدی و فقر، تهران: مرکز آمار ایران.
  • ارضروم­چیلر ، نسرین (1384). ابعاد گوناگون فقر در ایران، مجموعه پژوهش­های اقتصادی. گزارش اداره بررسی ها و سیاست­های اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • اسلامی، ایمان، ابراهیم زاده آسمین، حسین و اشتری مهرجردی، اباذر (1398). تحلیل شبکه اجتماعی از مدیریت مشارکتی و سرمایه اجتماعی در میان ‌ بهره­برداران دام در استان یزد. توسعه محلی، 12(2):483-500.
  • افتخاری، سیدفرخ و کرمی، آیت­الله (1393). بررسی عوامل موثر بر فقر در مناطق روستایی کهگیلویه و بویراحمد. اقتصاد کشاورزی، 8(1): 139-156.
  • افتخاری، سیدفرخ(1390). بررسی عوامل موثر بر فقر روستایی در استان کهگلویه و بویر­احمد، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یاسوج، دانشکده کشاورزی.
  • امیری­لمر، مسعود و مرادمندجلالی، عقیل (1393). بررسی عوامل مؤثر در تخریب منابع طبیعی (مطالعه موردی: حوضه 9 شفارود). نشریه توسعۀ پایدار جنگل، 1(4): 309-320.
  • انصاری، ناصر؛ سیداخلاقی، سیدجعفر و قاسمی، محمدحسن (1387). عوامل اجتماعی- اقتصادی موثر در تخریب منابع طبیعی کشور و سهم آنها در تخریب. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 15(4): 508-524.
  • البرز، مسعود، افتخاری، سمانه و گنجعلی، مجتبی (1386). عوامل تعیین‌کننده احتمال فقر افراد با استفاده از مدل لوژستیک تجمعی ترتیبی. رفاه اجتماعی، ۶ (۲۴) :۱۲۵-۱۴۰
  • پور­طاهری، مهدی؛ طالبی، حسین و رکن‌الدین­افتخاری علیرضا (1390). تحلیل عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر کاهش فقر روستایی با تأکید بر فقر غذایی: بخش خلجستان استان قم. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 15(2): 80-61.
  • داودی­فارسانی، الهه و نوری­پور، مهدی (1395). بررسی رابطة فقر روستایی و تخریب مراتع بخش مرکزی شهرستان فارسان. پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 5(4): 69-78.
  • رحیمی، مجید و محمدی، حمید (1386). شاخص‌‌های فقر و تغییرات رفاهی خانوارهای روستایی. رفاه اجتماعی، ۶ (۲۴) :۱۰۵-۱۲۴
  • رحیمی­سوره، صمد و رضوی، سیدحسن (1375). نگرشی برجایگاه روستا و روستاییان دربرنامه­های فقرزدایی. مجموعه مقالات گردهمایی بررسی مساله فقر و فقرزدایی، 29 تا 31 اردیبهشت 1375، جلد 1، انتشارات سازمان برنامه وبودجه.
  • رودگرمی، پژمان؛ انصاری، ناصر و فراهانی ابراهیم (1390). بررسی عوامل اجتماعی-اقتصادی موثر در تخریب منابع طبیعی استان تهران. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 18(1): 151-171.
  • زاهدی مازندرانی، محمدجواد (1384). فقر روستایی، روند و اندازه­گیری آن در ایران (تبیین روش­ها و نقد رویکردها). رفاه اجتماعی، 4(17): 1-41.
  • سروی صدرآباد، حسین و اسلامی، ایمان (1398). تحلیل شبکه و سرمایه اجتماعی درون گروهی در مدیریت مشارکتی منابع آب (مطالعه موردی: روستای صدرآباد، حوزۀ آبخیز ندوشن یزد). مجله منابع طبیعی ایران، مرتع و آبخیزداری، 72 (3): 739-753.
  • شریفی­نیا، زهرا و مهدوی­حاجیلویی، مسعود (1390). نقش فقر اجتماعی و اقتصاد روستایی بر تخریب محیط زیست (مطالعه موردی: مرتع ممیزی شدۀ شوررود، بخش شیب آب شهرستان زابل). پژوهش های جغرافیای انسانی، 76: 67-84.
  • صلاحی­اصفهانی، گیتی؛ ایرانشاهی، علی؛ غفاری، علی و تالشی، سیدرامین (1397). تحلیل فضایی فقر روستایی در سکونتگاه­های روستایی شهرستان پاکدشت با استفاده از روش­های خودهمبستگی فضایی. مدیریت شهری، 51: 107-128.
  • عمرانی، محمد؛ فرج­زاده، زکریا و دهمرده، مجید (1388). عامل­های تعیین کننده فقر و تغییرات رفاهی خانوارهای روستایی منطقه سیستان. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 1(2): 21- 42.
  • غلامپور، خدیجه؛ محمودی، جلال؛ احمدی، کریم و براتی، مرتضی (1391). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر تخریب مراتع منطقه اشتهارد شهرستان کرج. اکوسیستم­های طبیعی ایران، 3(1): 75-84.
  • فرج اللهی، اصغر و اسلامی، ایمان (1399). تحلیل اثر اکوتوریسم بر سرمایه­های معیشت روستایی در چارچوب پایداری (مورد مطالعه: روستای پالنگان کردستان). مجله منابع طبیعی ایران، مرتع و آبخیزداری، 73 (4): 832-842.
  • کرمی­موفق، سمانه (1395). بررسی رابطۀ بین فقر، نابرابری درآمد و تخریب محیط‌زیست در ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد در رشته توسعه اقتصادی و برنامه­ریزی، دانشگاه بوعلی سینا.
  • Agudelo, C., Rivera, B., Tabasco, J. and Estrada, R. (2003). Designing Policies to Reduce Rural Poverty and Environmental Degradation in a Hillside Zone of the Colombian Andes, World development, 31(11), p. 1924. 
  • Agudelo, C., Rivera, B., Tapasco, J., & Estrada, R. (2003). Designing policies to reduce rural poverty and environmental degradation in a hillside zone of the Colombian Andes. World development, 31(11), 1921-1931.
  • Ahmad, M.F. (2012). India's Economic Development: Nexus between poverty and environmental degradation. International Journal of Scientific & Technology Research, 1(5): 61-66.
  • Dzeidzic, N. (2007). World poverty; Thomson Gale Publication, Texas, USA.
  • Fisher, J.A., Patenaude, G., Girl, K., Lewis, k., Meir, P., Pinho, P., Rounsevell, M. & Williams, M. (2014). Understanding the relationships between ecosystem services and poverty alleviation: A conceptual framework. Ecosystem Services, 7: 34-45.
  • Heydari Sareban, V. (2006). Organizing Rural Cooperatives, An Essential Step in Achieving To Sustainable Environmental Development, Jahad Scientific- Social periodical, Currency Assistance and Exploiting System of Agricultural Department Publications, No. 275, 26 The Year.
  • Khan, I., Saqib, M. & Hafidi, H. (2019). Poverty and environmental nexus in rural Pakistan: a multidimensional approach. GeoJournal, https://doi.org/10.1007/s10708-019-10090-6
  • Murty, M.N. (2009). Environment, Sustainable Development and Well-being, Oxford, p. 3.
  • Newman, M.E., McLaren, K.P, & Wilson, B.S. (2014). Long-term socio-economic and spatial pattern drivers of land cover change in a Caribbean tropical moist forest, the Cockpit Country, Jamaica. Agriculture, Ecosystems and Environment, 186: 185–200.
  • Papoli Yazdi, M.H., Rajabi Sanajerdi, H. (2008). The Theory of Urban and Surrounding, Samt Publications.
  • Rahimi, H., 2001, Studying the Effect of Poverty on Environment, Promotional Scientific Journal for Politico-economic Information (Monthly), Etela’at Institution Publications, Sixteenth Year, Nos. 1&2, p.214.
  • Scherr, S.J. (2000). A downward spiral? Research evidence on the relationship between poverty and natural resource degradation. Food policy, 25(4), 479-498.
  • Swinton, M., Escobar, S. & Reardon, T. (2003). Poverty and environment in Latin America: concepts, evidence and policy implications. World Development, 31 (11): 1865- 1872.
  • Van Noordwijk, M. (2019). Integrated natural resource management as pathway to poverty reduction: Innovating practices, institutions and policies. Agricultural Systems, 172, 60-71.
  • Warf, B. (2006). Encyclopedia of human geography; Sage Publication, USA.
  • Zeller, M., Manohar, Sh., Carla, H. & Cecile, L. (2006). An Operational Method for Assessing the Poverty Outreach Performance of Development Policies and Projects: Results of Case Studies in Africa. World Development, 34(3): 446-464.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 764
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 611


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب