پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,579 |
| تعداد مقالات | 71,071 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,679,929 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,910,609 |
پوشش زنان در دو نسخه قاجاری فرهاد و شیرین صنیعالملک و شاهنامه عمادالکتاب از منظر افسانه چشم معصوم ارنست گامبریج | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| دوره 26، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 93-104 اصل مقاله (778.06 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2020.298971.666436 | ||
| نویسنده | ||
| آمنه مافی تبار* | ||
| دانشگاه هنر تهران | ||
| چکیده | ||
| دورة اول نقاشی عصر قاجار با حکومت فتحعلیشاه و پیکرنگاریدرباری شناخته میشود. دورة دوم با سلطنت ناصرالدینشاه نضج گرفته و با رواج طبیعتگرایی تا انتهای این سلسله، ادامة حیات میدهد. عموم هنرهای هر زمان به خصایص رایج در عصر خود وفاداری نشان میدهند، اما برخی از تصاویرِ نسخ خطی نیمة دوم قاجار، وامدار پیکرنگاریدرباری در دورة اول هستند و این مسئله در تجسّم پوشش زنانه نمود بارزی دارد. ازسویی ارنست گامبریچ، باور دارد هر هنرمند از همسلکانش بیشتر از واقعیّت تأثیر میپذیرد، امری که وی به افسانه بودن معصومیت چشم تعبیر میکند و آن را مقابل اصالت بالفطرة ذهن قرار میدهد. نظر به چنین دیالکتیکی، پرسش این است: از منظر افسانه چشم معصوم ارنست گامبریچ، تفاوت سبکی پوشش زنانه در تصاویر دو نسخة متأخّر قاجاری یعنی فرهاد و شیرین صنیعالملک (عهد ناصری) و شاهنامه عمادالکتاب (عهد مظفری) چه چیزی را نشان میدهد؟ نتیجه به شیوة تطبیقی تحلیلی و با تدقیق در چهار نگاره، گواه آن است پوشش زنان در نسخة فرهاد و شیرین صنیعالملک بهخصایص دورة دوم و بروز آن در اجتماع ارجاع میدهد درمقابل، بهعکس بردار تاریخی، صور زنانه در شاهنامه عمادالکتاب درمقایسه با پیکرنگاریدرباری ارزشهای واقعیاش را بازگو میکند. این امر نشانگر آن است برخلاف آموزشهای صنیعالملک که متأثّر از طبیعتگرایی غربی بود، نقاش ناشناس عمادالکتاب، از سلف نگارگران سنتی بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاجار؛ شاهنامه عمادالکتاب؛ فرهاد و شیرین صنیعالملک؛ افسانه چشم معصوم؛ ارنست گامبریچ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of Women’s Outfits in Two Qajar Manuscripts: Sani ol-Molk’s Farhad and Shirin, and Emad ol-Ketab’s Shahnameh from the Perspective of “Innocent Eye Myth” By Ernst Gombrich... | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ameneh Mafitabar | ||
| استادیار | ||
| چکیده [English] | ||
| Qajar art can be studied in two periods. The first period, known in the context of painting as “royal painting,” is believed to have reached its peak during the reign of Fath-Ali Shah and lasted to the end of Mohammad Shah’s reign. The second period matured with the beginning of Naser al-Din Shah’s rule and continued through his successors to the end of the Qajar dynasty. It appears that some of the pictures in the few surviving manuscripts of the second half of the Qajar era owe to royal painting, despite the historical delay. This becomes especially clear when exploring the ways they depict women’s outfits. Meanwhile, Ernst Gombrich, the renowned art historian, attests to the fact that every artist owes to their predecessors and is influenced more by their peers than reality; a fact he interprets as the myth of the “innocent eye” and considers as the result of the influence of past experiences on the present. Gombrich holds that the teachings of the past influence artists more strongly than their perception of the real world, insofar as they are considered indebted to their precursors. This way, by studying the outfits of women depicted in Sani ol-Molk’s “Farhad and Shirin” and Emad ol-Ketab’s “Shahnameh,” conceived in the second half of the Qajar era, during Naser al-Din Shah’s and Mozaffar al-Din Shah’s reigns respectively, and by considering the differences in their rendering—differences that are, in a way, in a reversed historical sequence—one may pose the question, What do the differences between the women’s outfits depicted in Emad ol-Ketab’s Shahnameh and those seen in Sani ol-Molk’s Farhad and Shirin suggest in terms of Ernst Gombrich’s innocent eye myth? The results of this paper, which audits four illustrations from Emad ol-Ketab’s Shahnameh and Sani ol-Molk’s Farhad and Shirin using the analytical comparative method, indicate that female figures in Emad ol-Ketab’s Shahnameh present their true values when compared to the royal court iconographies from the first half of the Qajar period. On the other hand, Sani ol-Molk’s Farhad and Shirin, despite preceding the former, features the characteristics of the second style in depicting women’s outfits and references the necessity of particular pieces of clothing in the society at the time. This attests to the fact that, unlike Sani ol-Molk, whose training was influenced by Western naturalism, an unknown painter of Emad ol-Ketab, was probably taught by traditional miniature painters and emerged from that scene. Thus, unlike Sani ol-Molk, who tried to represent the society, the illustration in Emad ol-Ketab’s Shahnameh picture women in the appropriate outfit that even, includes the stylistic features of women’s outfits in the first period. Indeed, his informal education may have contributed to him not considering his final work, despite containing about 40 illustrations, worthy of bearing an artist signature and date in the heyday of Sani ol-Molkian naturalism, and, thus, preparing for the book to become forgotten to the point of failing to be included in the large manuscript collection of the Golestan Palace Royal Library. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qajar, Emad ol-Ketab’s Shahnameh, Sani ol-Molk’s Farhad and Shirin, Ernest Gombrich, Myth of Innocent Eye | ||
| مراجع | ||
|
آرنهایم، رودلف. (1392). هنر و ادراک بصری: روان‌شناسی چشم خلاق. ترجمه مجید اخگر. چ 5. سمت. تهران.
انجمن بین‌المللی زنان در ایران. (1352). نگار زن.
انجمن بین‌المللی زنان در ایران. تهران.
پاکباز، رویین. (1383). دایره‌المعارف هنر. چ 4. فرهنگ معاصر. تهران.
پن‌روز، سر رولند. (1389). «در ستایش ایهام». ایهام در طبیعت و هنر. گردآوری ریچارد لنگتن گریگوری و ارنست گامبریچ. ترجمه پرتو اشراق. ناهید. تهران.صص 421- 369.
تاونزند، دبنی. (1393). فرهنگنامه تاریخی زیبایی‌شناختی. ترجمه فریبرز مجیدی. فرهنگستان هنر. تهران.
ذکاء، یحیی. (1336). لباس زنان ایران. اداره کل هنرهای زیبای کشور. تهران. --------- (1382). زندگی و آثار استاد صنیعالملک. ویرایش سیروس پرهام. مرکز نشر دانشگاهی. تهران.
رجبی، اشرف. (1384). «تاریخچه تحول پوشاک بانوان ایرانی در عصر قاجار». آموزش تاریخ. زمستان. شماره 2،صص 44- 39.
رضایی، عبدالعظیم. (1394). گنجینه تاریخ ایران: صفویان افشاریه زندیه و قاجار. ج 12. چ 2. آسیم و پیکان. تهران.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1384). روزگاران: تاریخ ایران ازآغاز تا سقوط سلطنت پهلوی. چ 7. سخن. تهران. شهشهانی، سهیلا. (1396). پوشاک دوره قاجار. میردشتی. تهران.
غیبی، مهرآسا. (1385). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. هیرمند. تهران. فالک، اس.جی. (1393). شمایل‌نگاران قاجار. ترجمه علیرضا بهارلو. پیکره. تهران.
فردوسی. ابوالقاسم. (1277). شاهنامه عمادالکتاب. کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان. تهران. --------------- (1387). شاهنامه فردوسی (براساس چاپ مسکو). ج 1. هرمس. تهران.
کاظمی، خدیجه. (1388). آرایش و پوشش زنان از عهد مغول تا پایان دوره قاجار. اندیشه زرین. تهران. کردنوغانی، مهدی. (1395). «دیوهای واقعی هگل یا دیوهای خیالی گامبریچ». کیمیای هنر. تابستان. شماره 19،صص 41-23.
گامبریچ، ارنست. (1387). تاریخ هنر. ترجمه علی رامین. چ 5. نی. تهران.
------------- (1389). «ایهام و هنر». ایهام در طبیعت و هنر. گردآوری ریچارد لنگتن گریگوری و ارنست گامبریچ. ترجمه پرتو اشراق. ناهید. تهران.صص 378- 287.
------------- (1393). هنر و وهم: پژوهشی در روان‌شناسی بازنمایی تصویری. ترجمه امیرحسن ندایی. افراز. تهران.
------------ (1395). سایه‌ها. ترجمه سهند سلطان‌دوست. یزدا. تهران.
مافی‌تبار، آمنه و کاتب، فاطمه. (1397). «بازیابی طرح و نقش پارچه‌های عصر فتحعلیشاه با استفاده از پیکرنگاری درباری». پژوهش هنر. بهار و تابستان. شماره 15،صص 106- 87.
متین، پیمان. (1383). پوشاک ایرانیان. دفتر پژوهشهای فرهنگی. تهران. مونسی سرخه، مریم (1396). پوشاک ایرانیان در عصر قاجار. مرکب سپید. تهران.
نفیسی، علی‌اکبر. (1343). فرهنگ نفیسی. ج 1. کتاب‌فروشی خیام. تهران. نقیب‌الممالک، محمدعلی. (1378). امیر ارسلان. الست فردا. تهران.
وحشی بافقی. (بی‌تا). فرهاد و شیرین. کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان. تهران.
---------- (1393). فرهاد و شیرین. به کوشش فرهاد یزدی. فرهنگ دانشجو. تهران.
هرست هاوس، رزالین. (1388). بازنمایی و صدق. ترجمه امیر نصری. چ 2. فرهنگستان هنر. تهران.
Bryson, Norman. (1985). Vision and Painting. Yale University. London. Gombrich, E.H. (1960). Art & Illusion: A Study in the Psychology of Pictorial Representation. Phaidon. London.
-------------------- (1979). The Sense of Order: A Study in the Psychology of Decorative Art. Phaidon. London.
-------------------- (1982). The Image and The eye: Further Studies in the Psychology of Pictorial Representation .Phaidon. London.
Mitrovic, Branco. (2013). “Visuality after Gombrich: the Innocence of the Eye and Modern Research in the Philosophy and Psychology of Perception”. Zeitschrift fur Kunstgeschichte. Vol. 76. No. 1: 71- 90.
Nyíri, Kristóf. (2009). “Gombrich on Image and Time”. Art Historiography. Dec. No. 1: 1-13. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,480 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 869 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب