
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,677 |
تعداد مقالات | 71,952 |
تعداد مشاهده مقاله | 128,745,702 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 101,565,876 |
بررسی تطبیقی براهین درون نگرانه ملاصدرا و جان فاستر بر تجرد نفس | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 119-103 اصل مقاله (218.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2021.304921.523205 | ||
نویسندگان | ||
حمید رضا عبدلی مهرجردی1؛ فروغ السادات رحیم پور* 2؛ امیر احسان کرباسی زاده3 | ||
1دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان | ||
2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
3دانشیار گروه فلسفه غرب دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
برخی از فلاسفه، انسان را موجودی صرفاً مادی و جسمانی میدانند و نفس و ذهن نیز از دیدگاه ایشان ماهیتی مادی دارد. در مقابل، دستهای دیگر، به جوهری غیرمادی که در تعامل با بدن است باور دارند. ملاصدرا فیلسوف حکمت متعالیه و جان فاستر فیلسوف ذهن معاصر بریتانیایی در دسته اخیر قرار دارند و با تکیه بر دلایلی، به اثبات تجرد نفس پرداختهاند. در این مقاله به آن دسته از استدلالهای تجرد نفس میپردازیم که جنبه دروننگرانه دارند؛ یعنی برهانهایی که در آنها بر توجه مستقیم انسان به نفس خود یا بر خودآگاهی درونی و غیرمادی او تاکید میشود. روش این دو فیلسوف در ارائه براهین، متفاوت است؛ بدین معنا که فاستر مستقیماً به آگاهی درونی انسان از حالات ذهنیاش تمرکز کرده و ملاصدرا، استدلالها را بر مقایسه ویژگیهای نفس با بدن استوار نموده است. براهین دروننگرانه از این جهت کارآمد هستند که میتوانند در عین سادگی، بدون نیاز به مقدمات پیچیده، هر انسانی را به درون خویش ارجاع دهند؛ البته ملاصدرا و فاستر، به اشکالات وارد بر دروننگری توجهی نکردهاند. پیش از اقامه این سنخ براهین باید خطاناپذیری دسترسی به حالات ذهنی و صحت شهودهای اولیه اثبات شود. همچنین باید به دستآوردهای تجربی نافی صحت دروننگری، پاسخ داد. | ||
کلیدواژهها | ||
ملاصدرا؛ جان فاستر؛ ذهن؛ نفس؛ دروننگری؛ تجرد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Comparative Study of the Introspective Arguments of Mullā Ṣadrā and John Foster for the Immateriality of the Soul | ||
نویسندگان [English] | ||
Hamid Reza Abdoli Mehrjardi1؛ foroogh al sadat rahim poor2؛ Amir Ehsan Karbasizedeh3 | ||
1PhD Candidate, University of Isfahan; | ||
2Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Isfahan; | ||
3Associate Professor, Department of Western Philosophy, University of Isfahan; | ||
چکیده [English] | ||
Some philosophers consider human and its mind purely material. In contrast, another group believes in an immaterial substance interacting with the body. Mullā Ṣadrā and John Foster, the British philosopher who was his contemporary, are among those who have independently argued for the immateriality of the soul. In this paper, we look at some of their arguments on the immateriality of the soul which are introspective; i.e., the arguments which emphasize direct attention to the soul or the inner and non-material consciousness of man. The methods of the two philosophers in reasoning are different. Foster focuses directly on man's inner awareness of his mental states, and Mullā Ṣadrā bases his arguments on comparing the properties of the soul with the body. Introspective arguments are effective in that they can, easily and without numerous premises, refer any human being to his or her inner self and make him believe in the immateriality of the soul. Of course, Mullā Ṣadrā and Foster did not pay any attention to the problems of introspection. Before putting forward this type of argument, the infallibility of access to mental states and the correctness of initial intuitions must be proven. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Mullā Ṣadrā, John Foster, Mind, Soul, Introspection, Immateriality | ||
مراجع | ||
[1] ابن سینا، حسین بن عبدالله (1381). الاشارات و التنبیهات، قم، بوستان کتاب.
[2] اکبری، رضا (۱۳۷۶) «رابطه نفس و بدن نزد فیلسوفان پس دکارتى»، فصلنامه حوزه و دانشگاه، شماره 12-11، صص 1-14.
[3] سجادی، سید جعفر (۱۳۷۹). فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
[4] عبدالکریمی، بیژن (1398). «اگزیستانسیالیسم و فیزیکالیسم»، فصلنامه علمی پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، شماره 27، صص 163-185.
[5] گلشنی، مهدی (۱۳۸۵). تحلیلی از دیدگاههای فلسفی فیزیکدانان معاصر، ویراسته محمد تقی جعفری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[6] مسلین، کیت (۱۳۹۱). درآمدی به فلسفه ذهن، ترجمه مهدی ذاکری، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
[7] ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (۱۳۵۴). المبدأ و المعاد، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
[8] ----------- (۱۳۶۰). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح سید جلالالدین آشتیانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
[9] ------------ (۱۳۶۳). مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، تهران، موسسه تحقیقات فرهنگی.
[10] ------------ (۱۳۷۸). اجوبه المسائل العویصه، تصحیح عبدالله شکیبا، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
[11] ------------ (۱۹۸۱). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت، دار احیاء التراث، چاپ سوم.
[12] Foster, John (1979). 'In Self-Defence', In G. F. Macdonald, London, Macmillan Education UK, pp. 161-185.
[13] ---------------- (1989). 'A Defense of Dualism', Retrieved June 29, 2019, from https://www.newdualism.org/papers/J.Foster/Defense-of-Dualism.htm
[14] ---------------- (1991). The Immaterial Self: A Defense of the Cartesian Dualist Conception of the Mind, London & New York, Routledge.
[15] Robinson, Hovard (2010). 'John Foster', In The brazen Nose, Britain, Brazen Nose College, pp. 141-142.
[16] Rosenkrantz, Gary (1994). 'Reviewed Work: The Immaterial Self: A Defence of the Cartesian Dualist Conception of the Mind by John Foster', Philosophy and Phenomenological Research, Vol. 54, pp 489-491.
[17] Schwitzgebel, Eric (2019) 'Introspection', The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Retrieved December 21, 2020, from https://plato.stanford.edu/archives/win2019/entries/introspection
[18] Sinclair, Peter (2010). 'John Foster Remembered', in the brazen Nose, Britain, Brazen Nose College, pp. 135-141.
[19] Stoljar, Daniel (2015). 'Physicalism', Stanford Encyclopedia of Philosophy, Stanford: The Metaphysics Research Lab. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 328 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 312 |