پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,759 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,135,674 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,899,431 |
چشم انداز تدفینی دشت مرودشت در دورۀ فراهخامنشی: بررسی یادمان های دستکند تدفینی در نیمۀ جنوب شرقی دشت | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 1، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26، شهریور 1400، صفحه 1-23 اصل مقاله (951.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.296495.142840 | ||
| نویسندگان | ||
| احسان احمدی نیا* 1؛ شاهرخ رزمجو2 | ||
| 1دانشجوی دکترای باستانشناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در امتداد کوهپایه های دشت مرودشت تعداد قابل توجهی از یادمانهای دست کند تدفینی طی دوران هخامنشی تا اوایل دورۀ اسلامی شکل گرفته است. این آثار در اشکال مختلف ساخته شده و بجز مقابر سلطنتی و برخی نمونههای همراه با کتیبۀ پهلوی ساسانی، گاهنگاری بقیۀ یادمانها مورد اختلاف نظر است. نگارندگان با بررسی میدانی دشت مرودشت با هدف بررسی یادمانهای قابل انتساب به دورۀ فراهخامنشی، علاوه بر توصیف دقیق ساختاری چنین نمونه هایی، تمامی شواهد گاه شناختی مورد استناد را به تفصیل مورد واکاوی قرار داده اند. شواهد مورد استناد شامل: شیوههای ساختاری و شکل گیری فضایی، بررسی ابزار تراش، تزئینات، بررسی محدودۀ پیرامونی به شعاع حدود یک کیلومتر به منظور قرار دادن یادمانها در بافت باستانشناختی مرتبط، و همچنین کمک گرفتن از شیوۀ استدلال منفی به جای استدلال اثباتی بوده است؛ در این شیوه به منظور اثبات گاهنگاری فراهخامنشی برخی نمونه ها، به جای ارائۀ شواهد مثبت به نفع تاریخ فراهخامنشی به ذکر دلایلی میپردازیم که تاریخگذاری اثر به دورۀ هخامنشی و ساسانی را نفی می کند. این مقاله تنها به بررسی نیمۀ جنوب شرقی دشت یعنی کوهپایه های جنوبی و غربی کوه رحمت می پردازد و با تکمیل مطالعات، نتیجۀ بررسی در نیمۀ شمال شرقی دشت نیز منتشر خواهد شد. بر اساس بررسی های انجام گرفته در راستای پژوهش حاضر، آثار دست کند تدفینیِ موجود در نیمۀ شرقی دشت مرودشت بلا استثنا در دامنۀ جنوبی و غربی کوه رحمت قرار گرفته اند. این بررسی ها همچنین نشان داده است که مجموعه های تدفینی تنگ زندان، آخور رستم، برزن شمالی و لانه طاووس قابل تاریخگذاری به دورۀ فراهخامنشی هستند. در یک جمع بندی تفسیری و کلی می توان این گونه استدلال کرد که تدفین های دست کند صخره ای قابل تاریخگذاری به دورۀ فراهخامنشی در دشت مرودشت، مانند هر دوره یا محل دیگری، در درجۀ اول به عنوانِ گونهای از تدفین هایِ شأن زا برای اعضای خانواده های قدرتمند در هرم قدرت اجتماعی ساخته و استفاده می شدند. یادمانهایی که از یکسو اعتبار، مشروعیت و قدرت ایشان را در بین جمعیت بومی و سایر قدرت های منطقه ای افزایش می داد. از دیگر سو، سندی معتبر برای اخلاف دودمانی اشراف در جهت تملک و تداوم تسلط بر املاک اجدادی در آینده محسوب می شدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقوش گیاهی؛ هنر ساسانی؛ آل‌بویه؛ اسلیمی؛ جورجیر؛ نائین؛ زواره | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Post-Achaemenid Funerary Landscape of Marvdasht Plain: A Survey of Rock-cut Memorial Burials in The Southeastern Half of the Plain | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ehsan Ahmadinya1؛ shahrokh razmjou2 | ||
| 1Ph.D Candidate in Historical Arcaeology, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant professor, Department of Archaeology, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Along the foothills of the Marvdasht plain, a significant number of rock-cut burial monuments have been made during the Achaemenid to early Islamic period. These burials are made in various forms which with the exception of the royal tombs and some samples with the middle persian inscription, the chronology of the rest of the samples is in dispute. By performing the archaeological field survey with the aim of determination the funeral monuments attributable to the post-Achaemenid period, the authors, in addition to accurately describing the structural description of such samples, has thoroughly analyzed all the cited chronological evidence. These cited evidence are: Structural and spatial patterns, studying the stone-cutting tools, decorations, surveying the peripheral boundary within a radius of about 1 km in order to place the monuments in the relevant archaeological context, as well as assisting negative reasoning Instead of positive reasoning. In negative reasoning, In order to prove the chronology, instead of presenting positive evidence in favor of post-Achaemenidchronology, we present reasons that negate the Achaemenid and Sassanid chronology. This article deals only with the southeastern half of the plain, the southern and western foothills of Rahmat Mountain, and in another article we will address the northeast half of the plain. Based on the surveys conducted in line with the present study, the remains of the rock-cut burials in the eastern half of the Marvdasht plain are located without exception on the southern and western slopes of Rahmat Mountain. These studies have also shown that the burial complexes of Tang-e Zendan, Akhor-e Rostam, North Barzan and Laneh Tavous can most likely be dated to the post-Achaemenid period. In an interpretive and general conclusion, it can be argued that the rock-cut burials that can be dated to the post-Achaemenid period in the Marvdasht plain, like any other period or place, imprimis considered as a type of dignitizad burial which were made and used for members of powerful families in the highest level of social power pyramid. Monuments that on the one hand increased credibility, legitimacy and power of mentioned families among the indigenous population and other regional powers. On the other hand, these evidence were considered as a valid document for aristocrats dynastic descendants to acquire and maintain dominion over their ancestral estates. In this way, they could continue to dominate the ancestral property in the future | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Post-Achaemenid, Troglodytic, Toothed masonry tools, Tang-e Zendan, Akhor-e Rostam, North Barzan, Laneh Tavous | ||
| مراجع | ||
|
بهار، مهرداد، (1364)، «تعلیقات»، مینوی خرد، ترجمۀ احمد تفضلی، تهران، توس.
جعفری، محمدجواد، (1386)، «ساختارهای مختلف گور در دوران تاریخی فارس: بررسی روشمند ارتفاعات شمالی کوه رحمت»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد باستانشناسی، به راهنمایی بهمن فیروزمندی، دانشگاه تهران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی.
حیدری، احمد، (1383)، «قدمگاه، گورنیایشگاه صخره ای از دورۀ هخامنشی»، اثر، شماره 36 و 37: 189-175.
رستمی، محمدیوسف، (1394)، «بررسی بنای تخت رستم براساس ساختار معماری و شواهد باستانشناسی»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد باستانشناسی، به راهنمایی مصیب امیری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دانشکدۀ ادبیات وعلوم انسانی.
زارع، یونس، (1396)، «آرامگاه صخره ای فالونک»، باستان پژوهی، دورۀ جدید، سال دهم، شماره 20: 150-147.
صراف، محمد رحیم، (1369)، بررسی و کاوش قبور کوه رحمت، گزارش منتشر نشده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور.
عبدی، کامیار، (1384)، «آخور رستم»، دانشنامۀ ایران، ج 1، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
عسکری چاوردی، علیرضا، (1391)، پژوهشهای باستانشناسی کرانههای خلیج فارس: شهرستانهای لامرد و مهر فارس، تهران، سبحان نور.
Abdi, K., 2005. "Akhor-e Rostam", Encyclopedia of Iran, vol. 1, under the supervision of K. Mousavi Bojnourdi, Tehran, the center of the great Islamic encyclopedia. [In Persian]. Askari Chavardi, A., 2012. Archaeological Research of the Persian Gulf Coast: Lamerd and Mehr in Fars province, Tehran, Sobhan-e Noor. [In Persian]. Askari Chaverdi, A. & P. Callieri. 2017. Persepolis West (Fars, Iran): Report on the field work carried out by the Iranian-Italian Joint Archaeological Mission in 2008–2009 (British Archaeological Reports International Series 2870). BAR Publishing. Bahar, M., 1985. “Ta’lighat”, in: Zh. Amozgar (ed.), A. Tafazoli (tr.), Minooye Kherad, Toos publication, Tehran. [In Persian]. Bartel, B., 1982. A historical review of ethnological and archaeological analyses of mortuary practice. Journal of Anthropological Archaeology 1/1: 32-58. Bessac, J. C. And R. Boucharlat, 2010. Le monument de Takht-e Rustam, près de Persépolis dit “tombeau inachevé de Cambyse” : Note technique et reconsidérations. ARTA, 2010, 003: 1-39. Bessac, J. –C., 2007. Étude technique et interprétations du monument rupestre de Qadamgah (Fars), Iranica Antiqua XLII: 185-206. Boucharlat R., 1978. Le sud-ouest de l’Iran à l’époque sassanide: essai d’inventaire archéologique, état des questions. Ph. D thesis, University of Paris 1. Boucharlat R., T. De Schacht and S. Gondet, 2012. Surface reconnaissance in the Persepolis Plain (2005-2008), New data on the city organisation and landscape management. In: G. P. Basello and A.Rossi (eds.), Persepolis and it’s settlements, territorial system and ideology in the Achaemenid state, Naples: Università degli Studi di Napoli "L'Orientale" - Series Minor 77: 123-166. Boucharlat, R., 2001. “Comptes Rendus des Publications de 1999: »Von Gall, Das 'medische' Grabrelief von Deh Now, St. Ir,. 28, 1, (1999), pp. 7-40, 13 fig. «”, Abstracta Iranica, Vol. 22, Document 184. Boucharlat, R., 2003. “The Persepolis Area in the Achaemenid Period: Some Reconsiderations”, in: N. F. Miller and K. Abdi (eds.), Yeki Bud Yeki Nabud: essays on the Archaeology of Iran in Honor of William M. Sumner, Costen Instutute of Archaeology, University of California, Los Angeles: 237-242. Boucharlat, R., 2005, "Iran", in P. Briant - R. Boucharlat (eds.), L'archéologie de l'empire achéménide: nouvelles recherches (Persika 6), pp. 221- 292. Chapman, R., 2003. Death, society and archaeology: The social dimensions of mortuary practices. Mortality 8/3: 305-312. Colledge, Malcolm A.R., 1979. Sculptors' Stone-Carving Techniques in Seleucid and Parthian Iran, and Their Place in the "Parthian" Cultural Milieu: Some Preliminary Observations. East and West 29, No. 1/4: 221-240. Curtis, J., and Sh. Razmjou, 2005. The Palace. in: J. Curtis and N. Tallis (eds.), Forgitten Empire: the world of ancient persia, London, British Museum Press: 50-55. Edmonds, C. J., 1934. A Tomb in Kurdistan. Iraq, 1/2: 183-192. Farjamirad, M., 2013. Mortuary practice in ancient Iran from the Achaemenid to the Sasanian period (mid sixth c. BC to mid seventh c. AD). Ph. D thesis, Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, Universiteit Gent. Gondet, S., K.Mohammad Khani and A. Askari Cahaverdi, 2018. A newly discovered building complex north of the “Frataraka” Complex, Consequences for the spatial definition of the Persepolis-Parsa Royal Area. ARTA .003: 1-35. Gondet, Sébastien, 2011. Occupation de la plaine de Persépolis au 1er millénaire av. J.-C. (Fars central, Iran). thèse de doctorat en Langues, histoire et civilisations des mondes anciens, Université Lumière Lyon 2. Heidari, A., 1998. “Elymaean evidence in the heights of Susan (Izeh)", Athar 29 and 30: 231-204. [In Persian]. Herzfeld, E., 1929-30. Rapport sur l'état actuel des ruines de Persépolis et propositions pour leur conservation. AMI 1: 17-40 Avec 30 planches et 1 carte. Herzfeld, E., 1935. Archaeological History of Iran (Schweich Lectures, 1934). London, Oxford university press. Huff, D, 1988. Zum Problem zoroastrischer Grabanlagen in Fars 1: Gräber. AMI 21: 145-176. Huff, D,. 1999. “Das ‘medische’ Grabrelief von Deh Now”, Studia Iranica 28, 1 : 7-40. Huff, D. 1971. Das felsgrab von Fakhrika. Istanbuler Mitteilungen 21: 161-171. Huff, D., 2004. Archaeological Evidence of Zoroastrian Funerary Practices. In: Michael Stausberg (ed.) Zoroastrian Rituals in Context, Brill, Numen Book Series, Volume 102: 593–630. Jafari, M. J., 2007. Different structures of tombs in the historical period of Fars Province: A methodical survey of the northern heights of Rahmat Mountain, the distance between Persepolis and the city of Istakhr, M.A Thesis in Archeology, under the guidance of Bahman Firoozmandi, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran. [In Persian]. Kerfter, F., 1979. Mit Ernst Herzfeld in Pasargadae Und Persepolis 1928 Und 1931-1934. AMI 12: 13-25. Kleiss W., 1994. Istakhr und Umgebung: Archäologische Beobachtungen und Befunde. AMI 27: 165-189. Kleiss, W. 1993a. Flächensteinbrüche und Einzelsteinbrüche in der Umgebung von Persepolis und Naqsh-i Rustam. AMI, Neue Folge 26: 91–103. Kleiss, W., 1976. Beobachtungen in der Umgebung von Persepolis und Naqs-i Rustam. AMI, Neue Folge 9: 131-150. Kleiss, W., 1993b. Bemerkungen zur Felsanlage Qadamgah am Kuh-i Rahmat südöstlich von Persepolis. AMI, Neue Folge 26: 161-164. Köroglu, K., 2007. New Observations on the Origin of the Single-Roomed Rock-Cut Tombs of Eastern Anatolia. in: M. Alparslan, M. Doğan-Alparslan, H. Peker (ed), Belkıs Dinçol ve Ali Dinçol'a Armağan. VITA. Festschrift in Honor of Belkıs Dinçol and Ali Dinçol, İstanbul: Ege Yayınları: 445-456. Nylander, C., 1965. Old Persian and Greek Stonecutting and the Chronology of Achaemenian Monuments: Achaemenian Problems I. American Journal of Archaeology 69/1: 49-55. Nylander, C., 1966. The Toothed Chisel in Pasargadae: Further Notes on Old Persian Stonecutting. American Journal of Archaeology 70/4: 373-376. Nylander, C., 1970. Ionians in Pasargadae: Studies in Old Persian Architecture. Uppsala, Universitetsbibliotek. Nylander, C., 1991. The Toothed Chiesel, Archeologia Classica. Vol. 43, Tomo Secondo: MISCELLANEA ETRUSCA E ITALICA IN ONORE DI MASSIMO PALLOTTINO: 1037-1052. Pompeo, F. 2015. I Greci a Persepoli. Alcune riflessioni sociolinguistiche sulle iscrizioni greche nel mondo iranico. in: C. Consani (ed.), Contatto interlinguistico fra presente e passato, Milano: 149-172. PuglieseCarratelli G., 1966. Greek Inscriptions of the Middle East. East and West 16, No. 1/2: 31-36. Rostami, M. Y., 2015. Study of Takht-e Rostam building based on architectural structure and archaeological evidence, M.A Thesis in Archeology, under the guidance of Mosayeb Amiri, Islamic Azad University, Faculty of Literature and Humanities, Marvdasht Branch. [In Persian]. Sarraf, M. R., 1990. Survey and excavation of the graves of Mount Rahmat, unpublished report of the Cultural Heritage and Tourism Organization. [In Persian]. Schmidt, Erich F. 1957. Persepolis II: Contents of the Treasury and Other Discoveries. Oriental Institute Publications 69, Chicago, University of Chicago. Schmidt, Erich F. 1970. Persepolis III: The Royal Tombs and Other Monuments. Oriental Institute Publications 70, Chicago, University of Chicago. Schmidt, Erich, F., 1939. The Treasury of Persepolis and Other Discoveries in the Homeland of the Acaemenians. Oriental Institute Communications 21, Chicago, University of chicago. Schmidt, Erich. F., 1953. Persepolis. I. Structures, Reliefs, Inscriptions. Chicago, University of Chicago. Tilia, A. B. 1974. Discovery of an Achaemenid palace near Takht-i Rustam to the north of the Terrace of Persepolis. Iran XII: 200-204. Tilia, A.B. 1972. Studies and Restoration at Persepolis and other sites of Fars. vol.1, Rome, ISMEO. Trümpelmann, L., 1988. Persepolis: ein Weltwunder der Antike. mit Beiträgen von Manijeh Abka'i-Khavari und Heinz Luschey, Mainz, P. von Zabern. Vanden Berghe, L., 1953. Monuments Récemment Découvert en Iran Méridional. Bibliotheca Orientalis, 10: 5-8. Vanden berghe, L., 1959. Archeologie de l’Iran ancient. Leiden. von Gall, H., 1966-67. Zu den "medischen" Felsgräbern in Nordwestiran und Iraqi Kurdistan. Archäologischer Anzeiger LXXXI: 19-43. Von Gall, H., 1974. Neue Beobachtungen zu den sog. Medischen Felsgrabern. in: F. Bagherzadeh (ed.), Proceedings of the 2nd Annual Symposium on Archaeological Research in Iran, 29th Oct. 1st Nov. 1973, Teheran, Iranian Center For Archaeological Research: 139-154. Wiesehöfer, J., 1994. Die “dunklen Jahrhunderte” der Persis: Untersuchungen zu Geschichte und Kultur von Fārs in frühhellenistischer Zeit (330–140 v.Chr.). München, Zetemata, 90. Winfried, O., M. Andrei, 1995. Unterwegs zum Goldenen Vlies: archäologische Funde aus Georgien; [Ausstellung, Saarbrücken, Museum für Vor- und Frühgeschichte]. Saarbrücken, Theiss. Zare, Y., 2017. "Falunak Rock-cut Tomb", Bastan Pajouhi, New series, 10th Year, No. 20: 150-147. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 484 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 407 |
||