پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,978,288 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,650,162 |
تحلیل بافت‌های تاریخی شهری برای مقابله با مخاطرات انسانی مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 شهر تهران | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| دوره 9، شماره 3، آذر 1400، صفحه 589-613 اصل مقاله (760.96 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2020.287066.1143 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد پور احمد* 1؛ حسین حاتمی نژاد2؛ مهدی مدیری3؛ اشرف عظیم زاده ایرانی4 | ||
| 1استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران | ||
| 4دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، پردیس البرز دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بافت‌های تاریخی شهری دربرگیرندۀ آثار جایگزین‌ناپذیری از گذشته هستند که می‌توانند در آگاهی جوامع از ارزش‌های فرهنگی پیشینیان مؤثر باشند. حفظ آن‌ها علاوه بر برانگیختن غرور ملی و ایجاد حس هویت، بر کیفیت زندگی نیز می‌افزاید. هدف از این پژوهش، تحلیل بافت‌های تاریخی شهری برای مقابله با مخاطرات انسانی است و منطقۀ 12 شهر تهران که یکی از مناطق قدیمی و مرکزی این شهر محسوب می‌شود، به‌دلیل وجود بناها و آثار تاریخی ارزشمند و متعدد، به‌عنوان مطالعۀ موردی انتخاب شده است. این تحقیق از نوع اکتشافی است که با هدف کاربردی به بررسی داده‌ها پرداخته است. براساس اهداف و پرسش‌های تعیین‌شده برای تحقیق، به‌طور عمده مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای صورت گرفت و با استفاده از روش پرسشنامه و مصاحبه برای آگاهی از نظرات، افکار و اندیشه‌های گروه‌های هدف استفاده شد. با بهره‌گیری از تکنیک‌ها و روش‌های معمول در مطالعات جغرافیایی، داده‌های جمع‌آوری‌شده، رتبه‌بندی، وزن‌دهی و دسته‌بندی و سپس تحلیل شدند. برای تهیۀ نقشه‌های موضوعی براساس داده‌های گردآوری‌شده و همچنین تجزیه و تحلیل و ترکیب لایه‌های اطلاعاتی و تهیۀ نقشه‌های استنتاجی از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. مهم‌ترین نکتۀ قابل‌توجه در پژوهش حاضر، تلفیق اصول اساسی رویکرد «پدافند غیرعامل» و پارادایم «توسعۀ پایدار شهری» در تحلیل بافت‌های تاریخی برای مقابله با مخاطرات انسانی است؛ چرا که دو رویکرد فوق، تضاد مفهومی و عملکردی با هم دارند و تاکنون نیز در تعامل با یکدیگر مطالعه نشده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بافت‌های تاریخی شهری در منطقۀ 12 تهران به‌شدت در برابر مخاطرات انسانی آسیب‌پذیر هستند. عامل «انسان» به همان میزان که قادر است بافت تاریخی را با انواع خطرات جدی مواجه سازد، به‌دلیل نقش تأثیرگذار خود در محافظت از این بافت، توان مقابله با انواع مخاطرات، به‌ویژه مخاطرات انسانی را نیز دارد؛ بنابراین پارادایم توسعۀ پایدار شهری به‌منظور حفظ تعادل بین سه رکن «فضا»، «جمعیت» و «فعالیت» و رویکرد پدافند غیرعامل با تأکید بر توانمندی عاملیت مقولۀ انسانی، علی‌رغم پارادوکس‌هایی که در معیارهای پایداری شهر با یکدیگر دارند، برای حفاظت بافت‌های تاریخی شهر باید در کنار یکدیگر استفاده شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بافت تاریخی؛ پدافند غیرعامل؛ توسعۀ پایدار شهری؛ مخاطرات انسانی؛ منطقۀ 12 تهران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of urban historical fabrics, in opposition to human hazards Case Study: Tehran, 12th municipal district | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Pour Ahmad1؛ Hossein Hataminejad2؛ Mahdi Modiri3؛ Ashraf Azimzadeh Irany4 | ||
| 1Professor of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Tehran | ||
| 2Associate Professor of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Tehran | ||
| 3Associate Professor of Urban Planning, Malek Ashtar University of Technology | ||
| 4Ph.D In Geography & Urban Planning, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| - Introduction As mutual heritage of citizens and country, urban historical textures are at the heart of modern cities. They are considered to be the main cause of many urban problems, and they have been severely damaged in the last 5 decades. Unfortunately despite all interventions, these textures have lost their dignity, distanced from their identity, and worn-out in every possible way. Urban historical textures contain remnants of the past and are thus irreplaceable. They can play a role in increasing social awareness regarding cultural values of the past. Their maintenance not only encourages national pride and develops sense of identity, but also increases life quality. The present study sought to analyze pattern of improving historical urban textures and deal with human-caused hazards. Due to multiple valuable historical buildings, Tehran 12th municipal district, which is one of old districts in downtown is selected for the case study. - Methodology According to the main resources in methodology, this is an exploratory research which investigates collected data with an applied goal. Based on specified goals and questions, this mainly documentary and secondary research reviews articles, books, theses, and dissertations. Interview and questionnaire were applied to understand ideas, attitudes, and opinions of target groups. Collected data were classified using usual methods and techniques in geographic studies. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Historical textures, Anthropogenic hazards, Passive defense, Sustainable urban development, Tehran 12th district | ||
| مراجع | ||
|
آقاصفری، عارف، حاتمی‌نژاد، حسین، پوراحمد، احمد، رهنمایی، محمدتقی، منصوری، سیدامیر و کلانتری خلیل‌آباد، حسین (1389). بررسی نوسازی و بهسازی بافت فرسودۀ محلۀ شهید خوب‌بخت (تهران). فصلنامۀ شهر ایرانی-اسلامی، 1(1)، 21-35.
براون، لنس جی، دیکسون، دیوید و گیلهم، الیور (1393). طراحی شهری برای قرن شهری: مکان‌سازی برای مردم. ترجمۀ سیدحسین بحرینی. تهران: دانشگاه تهران.
برایت، آلیس، ام. (1393). تجدیدحیات محله‌های فراموش‌شده در آمریکا. ترجمۀ احمد زنگانه، کاظم اسمعیلی، بهاره جانه و ابوالفضل زنگانه. تهران: آثار معاصر.
پامیر، سای (1389). آفرینش مرکز شهری سرزنده، اصول طراحی شهری و بازآفرینی. ترجمۀ مصطفی بهزادفر و امیر شکیبامنش. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
پوراحمد، احمد و کلانتری خلیل‌آباد، حسین (1384). مدیریت و برنامه‌ریزی احیای ناحیۀ تاریخی شهر یزد. نشریۀ پژوهش‌های جغرافیایی، 54، 77-92.
حاتمی‌نژاد، حسین (1393). سمینار درسی «مدیریت یکپارچۀ فضایی شهر».
حاجی علی‌اکبری، کاوه (1397). چارچوب برنامه‌ریزی بازآفرینی محله‌های فرودس شهری به‌منظور تحقق پایداری اجتماعی-فضایی، موردپژوهی: محله‌های فرحزاد، عودلاجان و جلیلی در کلان‌شهر تهران. رسالۀ دکتری. استاد راهنما: مظفر صرافی. دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی.
حبیبی، سیدمحسن و مقصودی، ملیحه (1381). مرمت شهری: تعاریف، نظریه‌ها، تجارب، منشورها و قطعنامه‌های جهانی، روش‌ها و اقدامات شهری. تهران: دانشگاه تهران.
حیدرخانی، هابیل، مختاری ملک‌آبادی، رضا، رستمی، مسلم و پرهیز، فریاد (1396). تحلیل رابطۀ فرسودگی کالبدی و جرم در کلان‌شهرها (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 شهر تهران). فصلنامۀ علمی-پژوهشی مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 3(40)، 641-658.
ساسان‌پور، فرزانه، آهنگری، نوید و حاجی‌‌نژاد، صادق (1396). ارزیابی تاب‌آوری منطقۀ 12 کلان‌شهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی. نشریۀ تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4(3)، ۸۵-۹۸.
شجاعی، مهرداد و خالدی، شهریار (1391). برخورد برنامه‌ریزی شهری با مخاطرات انسانی و توسعۀ پایدار، ارائه به‌صورت پوستر. اولین همایش ملی جغرافیا، مخاطرات محیطی و توسعۀ پایدار. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.
شکوری اصل، شیده (1387). شناسایی و تعیین نحوۀ مداخله در بافت‌های فرسودۀ شهری با تأکید بر سیستم پشتیبان تصمیم‌گیری فضایی (SDSS) با مطالعۀ موردی مناطق 10 و 12 تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. استاد راهنما: ناصر براتی. دانشکدۀ معماری و شهرسازی. دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره).
شماعی، علی و پوراحمد، احمد (1383). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا. تهران: دانشگاه تهران.
عربی، عباس و انتظاریزدی، حسن رضا (1387). بررسی شیوه‌های مداخله در بافت‌های فرسودۀ شهری و ارائۀ مدل بهینۀ مداخله. اولین همایش بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسودۀ شهری. مشهد مقدس. 20 و 21 آذر.
کاستلز، مانوئل (1389). عصر اطلاعات (سه‌جلدی). ترجمۀ احد علیقلیان، افشین خاکباز و حسن چاوشیان. تهران: طرح نو.
کوپ، آناتول، بوشه، فردریک و پولی، دانیل (1366). معماری بازسازی. ترجمۀ سیدمحسن حبیبی. تهران: وزارت راه و شهرسازی، مرکز تحقیقات راه و مسکن.
مدیری، مهدی (1389). الزامات مکان‌یابی تأسیسات شهری (با تأکید بر تأسیسات آب شهری). رسالۀ دکتری. استاد راهنما: رحمت‌اله فرهودی، فرانک سیف‌الدینی. تهران: دانشگاه تهران.
مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، وزارت مسکن و شهرسازی-شهرداری تهران (1385). طرح تفصیلی منطقۀ 12 تهران. تجدید ساختار مرکز تاریخی.
موسوی، محمدحسین (1397). سنجش میزان کیفیت زندگی در بافت پژمردۀ شهری (موردمطالعه: محلۀ سیروس منطقۀ 12 شهر تهران). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. استاد راهنما: احمد پوراحمد، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران.
وزارت راه و شهرسازی، معاونت مسکن و ساختمان، دفتر مقررات ملی ساختمان (1391). مقررات ملی ساختمان ایران، مبحث بیست‌و‌یکم، پدافند غیرعامل. تهران: توسعۀ ایران.
Aghasafari A., Hataminezhad S. H., Pourahmad, A., Rahnamaei M. T., Mansouri, A., & Kalantari Khalilabad, H. (2010). A Survey of the Renovation and Rehabilitation of the Distressed Area (The Case of the Shahid Khoob–Bakht Community of Tehran). Journal of studies on Iranian Islamic City, 1(1), 59-71. (In Persian)
Arabi, A., & Entezar Yazdi, H. R. (2008). Investigation of Intervention Methods in Urban Decay Textures. First Conference December 20-21, Mashhad. (In Persian)
Ascione, F., Cheche, N., Francesca De Masi, R., Minichiello, F., & Vanoli, G. P. (2015). Design the Refurbishment of Historic Buildings with the Cost-Optimal Methodology: The Case Study of a XV Century Italian Building. Energy and Buildings, 99, 162–176.
Bahraini, S. H. (1997). Urbaning and Sustainable Development. Journal of Rahyaft, 17. (In Persian)
Barakpour, N., & Asadi, I. (2009). Urban Management and Urban Governance. Tehran: University of Art. (In Persian)
Bardes, A. (2000). Improvement of Historical Textures in Tunisia. Translated by: S. Hanachi. Journal of Manicipalities, 2(18). (In Persian)
Bright, E., & Basard, M. (2014). Revitalizing Forgotten Neighborhoods in America. Translated by: A. Zanganeh, K. Esmaili, B. Janeh, & A. Zanganeh, Tehran: Asare Moaser. (In Persian)
Brown, L. J., Dixon, D., Gillham, O. B., Lance Jay, D. D., & Gillham, O. (2014). Urban Design for an Urban Century Placemaking for People. Translated by: S. H. Bahrainy. Tehran: University of Tehran. (In Persian)
Castells, M. (2010). Information Era; Translated by: A. Aligholian, A. Khakbaz, & H. Chavoshian. Tehran: Nashrenow. (In Persian)
Esther, H. K., Yung, Lawrence W.C. Lai, Philip L.H. Yu 2016Public decision making for heritage conservation: A Hong Kong empirical study, The Hong Kong Polytechnic University, 34.15 · The University of Hong Kong.
Habibi, S. M., & Maghsoudi, M. (2002). Urban Restoration. Tehran: University of Tehran. (In Persian)
Hajialiakbari, K. (2018). Urban Suburbs Recreation Planning Framework in Order to Realizing Socio-Spatial Sustainability. PhD Thesis. Shahid Beheshti University. (In Persian)
Hataminejad, H. (2014). Seminar of Integrated Urban Management. (In Persian)
Hataminejad, H. (2017). Seminar of the Legal Capacity of the Country to Realize Good Urban Governance. (In Persian)
Heydarkhani, H., Mokhtari Malekabadi, R., Rostami, M., & Parhiz, F. (2017). Analysis of the Relationship between Physical Burnout and Crime in Metropolises. Journal of Planning Studies, 40, 641–658. (In Persian)
Ibrahim, H. (2016). Regeneration of Sustainability in Contemporary Architecture: Approach Based on Native Function and Activities to Strengthen Identity, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 216, 800–809.
Iommi, M. (2016). The Natural Light in the Italian Rationalist Architecture of Ex G. I. L. of Mario Ridolfi in Macerata. The Virtual Reconstruction and the Daylight Analysis of the Original Building. Energy and Buildings, 113, 30–38.
Janparvar, M., Taghizadeh Sarookolaei, A. (2016). Human Hazards. Tehran: Entekhab. (In Persian)
Kopp, A. (1987). L'architecture, de, La, Reconstruction, en France, 1945-1953. Translated by: S. M. Habibi. Ministry of Roads and City Planning. (In Persian)
Ministry of Roads and City Planning (2012). National Building Regulation of Iran, Topic 21. Tehran: Toseeh Iran. (In Persian)
Modiri, M. (2010). Urban Facility Location Requirements. PhD Thesis. University of Tehran. (In Persian)
Moosavi, M. H. (2018). Quality of Life in Urban Faded Fabric. Master Thesis. University of Tehran. (In Persian)
Municipality of Tehran (2019). Comprehensive Tourism Guide. (In Persian)
Pamir, S. (2010). Creating a Vibrant Urban Center. Translated by: M. Behzadfar, A. Shakibamanesh. Tehran: Iran University of Science and Technology. (In Persian)
Pourahmad, A., & Kalantary Khalilabad, H. (2005). Management and Planning of the Historic Area of Yazd. Journal of Geographical Research, 54, 77–92. (In Persian)
Sasanpour, F., Ahangari, N., & Hajinejad, S. (2017). Resiliency Evaluation in the Tehran Metropolitan, 12th Municipal District. Journal of Spatial Analysis of Environmental Hazards, 4(3), 85–95. (In Persian)
Shakoori Asl, S. (2008). How to Intervene in Worn-Out Urban Textures. Master Thesis. Imam Khomeini International University. (In Persian)
Shamaei, A., & Pourahmad, A. (2004). Urban Improvement from a Geographic Perspective. Tehran: University of Tehran. (In Persian)
Shojaie, M., & Khaledi, S. (2012). Urban Planning for Human Hazards to Sustainable Development. First National Conference on Geography. Azad University. Ahvaz Branch. (In Persian)
Tehran Center of Studies and Planning, Ministry of Roads and City Planning (2006). Detailed Plan of 12th Municipal District. (In Persian)
Yung, E. H. K., Lai, L. W. C., & Yu, P. L. H. (2016). Public Decision Making for Heritage Conservation: A Hong Kong Empirical Study. Habitat International, 53, 312–319.
Zivkovic, V. & Dzikic, V. (2015). Return to basics—Environmental management for museum collections and historic houses. Energy and Buildings, 95, 116–123.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 657 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 529 |
||