پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,686,439 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,915,248 |
نگاهی معرفت‌شناختی به غذای نور و نورخواری در آثار منظوم مولانا | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 64-43 اصل مقاله (264.92 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2021.322073.630187 | ||
| نویسنده | ||
| اختیار بخشی* | ||
| استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ماهیت غذای نور و نورخواری در آثار منظوم مولانا و اهمیت آن در درک ماهیت معرفت صوفیانه پرداختهایم. مسئلۀ تحقیق ماهیت غذای نور و نور خوردن از دیدگاه پدیدارشناسی و هستیشناسی عرفانی، جایگاه آن در نظام خاص معرفتی مولانا و اهمیت آن در توصیف و تبیین ماهیت معرفت صوفیانه است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که هرچند چشیدن و نوشیدن نور تجلی الله، در آثار صوفیان قبل از مولانا، با اصطلاحاتی مانند «ذوق»، «شُرب» و «رَیّ» بیان شده است، غذای نور و نور خوردن تجربۀ خاص صوفیانۀ مولوی هستند که نباید به آنها با نگاه ادبی- زیباییشناختی مبتنی بر تخیل خلاق نگریست، بلکه باید به آنها، به عنوان حقایق و پدیدههای خاص روحانی و معنوی نگریست که در بستر و زمینۀ خاص صوفیانهشان قابل بررسی و تحلیل و از منظر توصیف معرفت صوفیانه مهم هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجلی؛ غذای نور؛ مثنوی؛ مولانا؛ نور الله | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An epistemological look at the “Food of Light” and “Light- eating” in the works of Rumi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ikhtiyar Bakhshi | ||
| Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran; | ||
| چکیده [English] | ||
| In the present article, we have studied the “Food of Light” and “Light-eating” in the works of Rumi and its importance in understanding the nature of Sufi knowledge with a descriptive-analytical method. The problem of researching is the nature of light food and light-eating from the perspective of mystical phenomenology and ontology and its place in Rumi's special epistemological system and its importance in describing and explaining the nature of Sufi knowledge. The research findings show that although tasting and drinking the light of the manifestation of God, in the works of Sufis before Rumi has been expressed in terms of terms such as “ذوق” (Taste), “شرب” (Drink), and “ریّ” (Slake), “Food of Light” and “Light-eating” are Rumi's special Sufi experiences that should not be viewed from a literary-aesthetic look based on creative imagination that can be studied and analyzed in their specific spiritual and spiritual truths and phenomena, which can be studied and analyzed in their specific Sufi context and are important from perspective of describing Sufi knowledge. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Manifestation of God, Food of Light, Rumi, Mathnawi, Noor Allah | ||
| مراجع | ||
|
منابع
[1]. قرآن کریم
[2]. آذرنوش، آذرتاش (۱۳۸۱). فرهنگ معاصر عربی- فارسی (بر اساسِ فرهنگِ عربی- انگلیسی هانس ور). چاپ دوم، تهران، نشر نی.
[3]. استعلامی، محمد (1379). مثنوی معنوی مولانا جلالالدین بلخی. مقدمه، تحلیل متن و تعلیقات محمد استعلامی، چاپ ششم، تهران، انتشارات سخن.
[4]. العبّادی، قطبالدین ابوالمظفر بن منصور بن اردشیر (1347). التصفیه فی احوال المتصوفه یا صوفینامه. به تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
[5]. افلاکی العارفی، شمسالدّین احمد (1362). مناقبالعارفین. به تصحیح تحسین یازیجی، چاپ دوم، تهران، دنیای کتاب.
[6]. الکاشانی، عبدالرزاق (1992). معجم اصطلاحات الصوفیه. تحقیق و تقدیم و تعلیق عبدالعال شاهین، قاهره، دارالمنار.
[7]. الکلاباذی، ابوبکر محمد بن اسحق البخاری (1994). کتاب التعرف لمذهب التصوف. به تصحیح و اهتمام آرتور جان آربری، قاهره، مکتبة الخانجی.
[8]. ایزتسو، توشیهیکو (1374). خدا و انسان در قرآن. ترجمة احمد آرام، چاپ چهارم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
[9]. باباسالار، اصغر (1381). «آیینۀ حضور تجلیگاه خداوند از دیدگاه مولانا (با تکیه بر مثنوی معنوی)». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شمارۀ 162 و 163، صص551- 567.
[10]. بخشی، اختیار (1396). «بررسی مفهوم کلمۀ صدور در مثنوی و آثار دیگر مولوی، بر مبنای تمایز جهانبینی مولوی با فلوطین». مجلۀ مطالعات عرفانی، شمارۀ 26، صص35- 62.
[11]. ---------- (1390). بررسی مقایسهای عنصر نور در مثنوی و مهم ترین آثار عرفانی ادبیات فارسی (از آغاز تا قرن نهم هجری قمری). رسالۀ دکتری دانشگاه گیلان، به راهنمایی دکتر علیرضا نیکویی.
[12]. ---------- (1399). «اهمیت آینه‌سان‌بودن صوفیان واصل در توصیف ماهیت معرفت صوفیانه با تکیه بر آثار مولانا». مجلۀ مطالعات عرفانی، شمارۀ 31، صص57- 96.
[13]. بهاء ولد، محمد بن حسین خطیبی بلخی (1333). معارف: مجموعۀ مواعظ و سخنان سلطانالعلماء بهاءالدین بلخی. تصحیح: بدیعالزمان فروزانفر، دورۀ دو جلدی، تهران، ادارۀ کل انطباعات وزارت فرهنگ.
[14]. بهنام، مینا (1389). «استعارۀ مفهومی نور در دیوان شمس». فصلنامۀ نقد ادبی، سال سوم، شمارۀ 10، صص91-114.
[15]. بیگلر، محمدتقی (1395). «بررسی تطبیقی گناه در قرآن کریم و مثنوی مولوی». مجلۀ مطاعات قرآنی، سال هفتم، شمارة 26، صص75-95.
[16]. پراودفوت، وین (1377). تجربۀ دینی، ترجمۀ عباس یزدانی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
[17]. پورنامداریان، تقی (1391). رمز و داستاهای رمزی در ادب فارسی، چاپ هشتم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
[18]. تربیت، ساره (1398). «نمادها و تمثیلهای نور در متون عرفانی». فصلنامۀ تحقیقات تمثیلی در زبان و ابیات فارسی، شمارۀ 42، صص113-129.
[19]. تودوروف، تزوتان (1379). بوطیقای ساختارگرا، ترجمۀ محمد نبوی، تهران، نشر آگه.
[20]. توکلی، حمیدرضا (1389). از اشارتهای دریا (بوطیقای روایت در مثنوی). تهران، مروارید.
[21]. چیتیک، ویلیام سی (1390). اصول و مبانی عرفان مولوی. ترجمۀ جلیل پروین، تهران، نشر بصیرت.
[22]. ---------- (1382). راه عرفانی عشق. ترجمۀ شهابالدّین عباسی، تهران، پیکان.
[23]. ---------- (1383). طریق صوفیانۀ عشق. ترجمۀ مهدی سررشتهداری، تهران، انتشارات مهراندیش.
[24]. حسنی، نعمتالله و خورسندی، محمود (1397). «پژوهش تطبیقی آیۀ «نفخت فیه من روحی» در تفاسیر علامه طباطبایی و علامه جعفری. فصلنامۀ مطالعات قرآنی، سال نهم، شمارۀ 32، صص239-261.
[25]. رحیمیان، سعید (1388). مبانی عرفان نظری. چاپ سوم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
[26]. روحانی، رضا و عربشاهی کاشی، الهام (1390). «انواع، مراتب و کاربردهای نور در مثنوی». پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورۀ جدید، سال سوم، شمارۀ 3، (پیاپی 11)، صص19-34.
[27]. زمانی، کریم (1389). شرح جامع مثنوی معنوی (دفتر پنجم). چاپ پانزدهم، تهران، انتشارات اطلاعات.
[28]. ---------- (1388) میناگر عشق: شرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا جلالالدین محمد بلخی. چاپ هفتم، تهران، نشر نی.
[29]. سپهسالار، فریدون بن احمد (1378). زندگینامۀ مولانا جلالالدین مولوی: رسالۀ فریدون بن احمد سپهسالار. به تصحیح سعید نفیسی، تهران، نشر اقبال.
[30]. سجادی، سیدجعفر (1383). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. چاپ هفتم، تهران، انتشارات طهوری.
[31]. سلدن، رامان و ویدوسون، پیتر (1384). راهنمای نظریة ادبی معاصر. ترجمة عبّاس مخبر، چاپ سوم، تهران، طرح نو.
[32]. سلیمانیان، حمیدرضا (1389). «نگاهی به زبان عارفان از چشماندازهای معرفتشناسی و زبانشناسی». فصلنامۀ ادبپژوهی، سال سوم، شمارۀ 15، صص143- 166.
[33]. سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم (1359). حدیقة الحقیقة و شریعة الطّریقة. به تصحیح سیّد محمدتقی مدرس رضوی، تهران، مؤسسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
[34]. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1377). گزیدۀ غزلیات شمس تبریز (مقدمه، گزیده و توضیح). دو جلد، تهران، انتشارات سخن.
[35]. صفوی، سیدسلمان (2020). «نقدی بر روشهای تفسیر مثنوی مولانا»، برگرفته از سایت آکادمی مطالعات ایرانی لندن، https://iranianstudies.org
[36]. عطار نیشابوری، شیخ فریدالدّین محمّد (1360). تذکرة الاولیا. به تصحیح محمّد استعلامی، چاپ سوم، تهران، انتشارات زوار.
[37]. فاضلی، فیروز و بخشی، اختیار (1387). «رویکرد مخاطبمدار مولوی و نقش آن در تکوین قصّههای هزلگونة مثنوی»، مطالعات عرفانی، سال 4، شمارة 8، صص47-74.
[38]. فروزانفر، بدیعالزّمان (1361). احادیث مثنوی. تهران، مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
[39]. فعالی، محمدتقی (1379). تجربۀ دینی و مکاشفۀ عرفانی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
[40]. فولادی، علیرضا (1389). زبان عرفان، چاپ سوم، تهران، انتشارت سخن و انتشارات فراگفت.
[41]. قاسمیان، خسرو (1389). «نگاهی به تفسیر مثنوی با مثنوی». کتاب ماه ادبیات، شمارۀ 154، صص65- 68.
[42]. قشیری، عبدالکریم بن هوازن (1381). رسالۀ قشیریّه. ترجمۀ ابوعلی حسن بن احمد عثمانی، به تصحیح بدیعالزّمان فروزانفر، چاپ هفتم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
[43]. کاشانی، عزالدین محمود بن علی (1394). مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. به تصحیح جلالالدین همایی، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات سخن و نشر هما.
[44]. کالر، جاناتان (1382). نظریۀ ادبی. ترجمۀ فرزانۀ طاهری، تهران، نشر مرکز.
[45]. کربن، هانری (1387). انسان نورانی در تصوف ایرانی. ترجمۀ فرامرز جواهرینیا، شیراز، نشر آموزگار خرد.
[46]. گولپینارلی، عبدالباقی (1370). مولانا جلالالدین، زندگانی، فلسفه، آثار و گزیدهای از آنها. ترجمۀ توفیق سبحانی، چاپ دوم، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
[47]. گوهرین، سیّد صادق (1380). شرح اصطلاحات تصوف. تهران، انتشارات زوار
[48]. ---------- (1381). فرهنگ لغات و تعبیرات مثنوی، چاپ دوم، تهران، انتشارات زوار.
[49]. لوئیس، فرانکلین دین (1386). مولوی: دیروز تا امروز، شرق تا غرب. ترجمۀ حسن لاهوتی، چاپ سوم، تهران، نشر نامک.
[50]. محمدی، علی (1394). تفسیر مثنوی با مثنوی، تهران، صدای معاصر.
[51]. مکاریک، ایرنا ریما (1393). دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ پنجم، تهران، نشر آگه.
[52]. مولوی، جلالالدّین محمّد (1384). کلّیات دیوان شمس. مطابق نسخۀ تصحیح شدۀ بدیعالزّمان فروزانفر، چاپ هفتم، تهران، نشر علم.
[53]. ---------- (1369). فیه ما فیه. به تصحیح بدیعالزّمان فروزانفر، چاپ ششم، تهران، مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
[54]. ---------- (1382). مثنوی معنوی (از روی نسخۀ 677هـ.ق قونیّه). به تصحیح دکتر توفیق هـ. سبحانی، چاپ دوم، تهران، نشر روزنه.
[55]. مستملی بخاری، خواجه امام ابوابراهیم اسماعیل بن محمد (1363). شرح التعرف لمذهب التصوف. به تصحیح محمد روشن، تهران، انتشارات اساطیر.
[56]. منوّر میهنی، محمّد (1366) اسرارالتّوحید. به تصحیح دکتر محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران، انتشارات آگاه.
[57]. نجم رازی، عبدالله بن مبارک (1386). مرصادالعباد. به اهتمام محمّد امین ریاحی، چاپ دوازدهم، تهران، علمی و فرهنگی.
[58]. نزهت، بهمن (1388). «نماد نور در ادبیات صوفیه». مطالعات عرفانی، شمارۀ 9، صص155-184.
[59]. نویا، پل (1373). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی. ترجمۀ اسماعیل سعادت، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
[60]. نیکلسون، رینولد الین (۱۳۸۴). شرح مثنوی معنوی مولوی. ترجمه و تعلیق حسن لاهوتی، چاپ سوم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
[61]. وفایی، عباسعلی و نزهت، بهمن (1388). «در پرتو انوار معنوی؛ تحلیلی از ساختار تجربۀ عرفانی در باب نور». فصلنامۀ ادبیات عرفانی، سال اول، شمارۀ 1، صص169- 198.
[62]. هجویری، علی (1381). کشفالمحجوب. به تصحیح والنتین ژوکوفسکی، چاپ هشتم، تهران، طهوری.
[63]. همایی، جلالالدین (1360). مولوینامه. چاپ چهارم، تهران، انتشارات آگاه.
[64]. یثربی، سیدیحیی (1370). فلسفۀ عرفان، چاپ دوم، قم، مرکزانتشارات دفترتبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه.
[65]. یوسفپور، محمدکاظم؛ بخشی، اختیار (1388). «بررسی مقایسهای عنصر نور در مثنوی با مهمترین آثار عرفانی ادبی فارسی (تا قرن نهم هجری)». فصلنامۀ ادبپژوهی، سال سوم، شمارۀ هفتم و هشتم، صص79- 99. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 857 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 530 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب