پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,957,236 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,629,728 |
ارزیابی و تحلیل فضایی نقش نواحی تجاری مرکزی بلندمرتبه بر تحولات سازمان فضایی‌ـ عملکردی شهر همدان | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| مقاله 6، دوره 14، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 161-191 اصل مقاله (1.28 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2021.330817.670256 | ||
| نویسندگان | ||
| هادی رضایی راد* 1؛ محمدجواد ثابتیان2 | ||
| 1استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
| 2کارشناس‌ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران | ||
| چکیده | ||
| سازمان فضایی شهر مفهومی بسیار جامع‌تر و گسترده‌تر نسبت به ساختار فضایی شهر به عنوان استخوان‌بندی شهر دارد. در واقع، ساختار فضایی فقط به جنبة کالبدی ساختار شهر می‌پردازد. اما سازمان فضایی، علاوه بر جنبة کالبدی، بررسی و شناخت عملکردهای مختلف، مانند عملکردهای اقتصادی و اجتماعی و شبکة حمل‌ونقل و ...، را نیز شامل می‌شود. در کنار این موضوع، بلندمرتبه‌سازی به منزلة پدیده‌ای که در یک دهة اخیر در شهر همدان رونق یافته و در حال رشد و گسترش است، همواره هم از عوامل مختلف تأثیر گرفته هم بر ابعاد مختلف، از جمله ابعاد کالبدی‌ـ فضایی، اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی، و ترافیک تأثیر گذارده است. در واقع، علاوه بر تأثیراتی که این مقوله بر ساختار کالبدی شهر داشته سازمان فضایی و عملکردی شهر را نیز دستخوش تغییر و تحولات زیادی کرده است؛ به گونه‌ای که تغییر در الگوی سفر‌های روزانة شهروندان به مراکز خرید، اداری، و ... کاملاً مشهود است. از سوی دیگر پژوهش‌های مختلف کمتر به مقولة اثر بلندمرتبه‌سازی بر سازمان فضایی و سازمان عملکردی شهر در پهنه‌های عمدة تجارت و فعالیت پرداخته‌اند. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی اثر پدیدة بلندمرتبه‌سازی در قالب مراکز عمدة فعالیتی نوین بر سازمان فضایی‌ـ عملکردی شهر همدان بود. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نظر شیوه و روش اجرا توصیفی‌ـ تحلیلی است. همچنین، جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز از اسناد طرح‌های توسعة شهری، مشاهدات میدانی، مصاحبه، و پرسشنامه بهره گرفته شد و برای تحلیل و پردازش اطلاعات از مدل‌های تحلیل فضایی‌ـ مکانی در محیط GIS استفاده شد. مدل مفهومی این پژوهش هشت شاخص را برای تحلیل اثر CBDهای نوین بلندمرتبه بر سازمان فضایی‌ـ عملکردی شهر ارائه کرد که در نهایت هر یک از آن‌ها به صورت فضایی تحلیل شدند. نتایج تحلیل‌ها حاکی از آن است که در ساختار تک‌هسته‌ای سازمان فضایی شهر همدان تمرکز بالایی بر بخش مرکزی شهر همدان وجود دارد. ولی این تمرکز در حال پیشروی است و هسته‌های جدید شهری در اثر عوامل مختلف در حال ظهورند، که یکی از عوامل اصلی آن ظهور بلندمرتبه‌های تجاری‌ـ اداری است. همچنین از دیگر نتایج باید به این نکته اشاره کرد که هسته‌های نوظهور شهری در محور ارتباطی بوعلی‌ـ جهان‌نما (جهاد) در حال پیشروی است. بنابراین، با توجه به تغییر ساختار فضایی‌ـ عملکردی شهر توجه بیشتر به زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی منعطف شهری باید از اولویت‌های اصلی مدیریت شهری باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلندمرتبه؛ ساختار عملکردی؛ سازمان فضایی؛ شهر همدان؛ مراکز عمدة فعالیت (CBD) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Spatial Evaluation and Analysis of the Role of High-Rise CBDs on the Changes of Spatial-Functional Organization of Hamedan City | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hadi Rezaei Rad1؛ Mohammad Javad Sabetian2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Urban Design and Planning, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran | ||
| 2Master’s Holder in Urban Planning, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| As city framework, the city spatial organization is a broader and more comprehensive concept than city spatial structure. In fact, the spatial structure tends only to the physical structure of the city, while spatial organization takes also into account the examination and identification of various functions, including economic, social, transportation functions. In addition, high-rise buildings – as phenomena that have flourished in the past decade in Hamedan and are still growing – have always got influenced by various factors and have affected various urban aspects such as spatial-physical, economic, social, environmental, and traffic dimensions. In fact, in addition to the effects of this issue on the physical structure of the city, they have brought about many changes in the spatial and functional organization of the city such that changes in the daily commuting to shopping centers, offices, etc. in the city are clearly observable. On the other hand, the previous studies have rarely addressed the effect of high-rise buildings on the spatial and functional organization of the city in major areas of business. Therefore, the purpose of this study was to analyze and evaluate the effects of high-rise buildings in the form of major modern central business districts on the spatial-functional organization of Hamedan city. This study was applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. Moreover, in order to collect the required data, the documents related to urban development plans, field observations, interviews, and questionnaires were used. Then, to analyze the obtained data, the spatial-locative analysis models in GIS environment were adopted. The conceptual model of this study provided 8 indices for the analysis of the effects of modern high-rise CBDs on city spatial-functional organization, and each of them was analyzed spatially. The results of the analyses indicated that in the single-core spatial organization of Hamedan city, there is a high concentration on the central part of the city, but this concentrated area is expanding and new urban cores are emerging due to various factors. One of the reasons for the appearance of these new cores is business-office high-rise buildings. Another noteworthy finding of this study is that the majority of these newly emerging urban cores are growing along Buali-Jahannama road. Therefore, due to the changes in the spatial-functional structure of the city, paying more attention to urban infrastructures and flexible planning should be among the main priorities of the city management. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| spatial organization, functional organization, high-rise building, CBD, Hamedan | ||
| مراجع | ||
|
براندفری، هیلد (1383). طراحی شهری به سوی شکل پایدارتر شهر، مترجم: سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
برتو، آلن (1382). ساختار فضایی شهر تهران، محدودیت‌ها و فرصت‌هایی برای توسعة آتی، مترجم: اسفندیار زبردست، تهران، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان ملی زمین و مسکن.
بمانیان، محمدرضا (1390). ساختمان بلند و شهر‌ـ تحلیل تأثیرات فرهنگی و اجتماعی ساختمان بلند بر شهرهای بزرگ، تهران، نشر شهر.
ثابتیان، محمدجواد (1394). «سنجش اثرات بلندمرتبه‌سازی (برج‌های تجاری‌ـ اداری) بر سازمان فضایی عملکردی شهر (مطالعة موردی: شهر همدان)» ، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان.
داداش‌پور، هاشم؛ سپیده تدین (1394). «تحلیل نقش الگوهای سفر در ساختار فضایی منطقة کلان‌شهری تهران»، آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، صص 65-85.
رضایی‌راد، هادی و همکاران (1395). «سنجش توان زیستمحیطی جهت رشد و توسعة کالبدی و محدودة پیرامونی شهر سبزوار با استفاده از منطق IHWP»، آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، صص 43 - 58.
رضایی‌راد، هادی و همکاران (1397). «تحلیل تأثیرگذاری محورهای عملکردی‌ـ ساختاری تردد بر الگوهای سفر (مطالعة موردی: منطقة یک شهر همدان)»، پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، س 9، ش 1، پیاپی 17، صص 75 ـ 90.
رضایی‌راد، هادی؛ زهرا اکبریان (1399). «تحلیل همبستگی فضایی تحولات جمعیتی با تغییرات شدت آسیب‌پذیری یک دهة اخیر کلان‌شهر تهران»، آمایش سرزمین، د 12، ش 2، صص 299 ـ 330.
رضایی‌راد، هادی؛ مجتبی رفیعیان (1391). «ارزیابی تأثیر سیاست‌های تراکم ساختمانی بر ایجاد جزیرة گرمایی»، دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران.
عزیزی، محمدمهدی (1387). «ارزیابی اثرات کالبدی‌ـ فضایی برج‌سازی در تهران، محلات فرمانیه و کامرانیه»، هنرهای زیبا، ش 4 و 5، تهران.
قدمی، مصطفی و همکاران (1392). «بررسی تأثیر سیاست‌های فضایی بر ساختار فضایی شهر با تأکید بر تراکم ساختمانی (مطالعة موردی: شهر تهران)»، مطالعات شهری، ش 6.
قرخلو، مهدی و همکاران (1388). «شناخت الگوی کالبدی‌ـ فضایی شهر با استفاده از مدل‌های کمّی (مطالعة موردی: تهران)»، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، س 20، ش 2، پیاپی 34، صص 19 ـ 40.
گلابچی، محمود (1380). «معیارهایی برای طراحی و ساخت بناهای بلند»، هنرهای زیبا، ش 9، تهران.
لینچ، کوین (1381). تئوری شکل خوب شهر، مترجم: سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران.
مرکز آمار ایران (1395). سالنامة آماری شهر همدان، همدان.
مهندسین مشاور طرح و کاوش (1385). طرح مکان‌یابی ساختمان‌های بلند در همدان، شهرداری همدان.
واتسون، دونالد و همکاران (1389). مجموعه استانداردهای طراحی شهری، مترجم: کیانوش ذاکرحقیقی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
References
Anas, A., Richard Arnott, & Kenneth A. Small (1998). "Urban Spatial Structure", Journal of Economic Literature, pp. 1426-1464.
Anbalagan, R. (1992). "Landslide hazard development and zonation mapping in mountainous terrain", J. Engineering Geology, Vol. 32, pp. 269-277.
Azizi, M.M. (2008). "Assessment of the physical-spatial effects of tower construction in Tehran, Farmaniyeh and Kamraniyeh neighborhoods", Fine Arts, No. 4 and 5, Tehran. (in Persian)
Behzadfar, M. (2013). "Design & Plans in Urban Development", Tehran, Shahr Press. (in Persian(
Bemanian, M.R. (2011). Tall Building and the City- Analysis of Cultural and Social Impacts of Tall Building on Large Cities, Tehran, Shahr Publishing. (in Persian)
Berandfery, H. (2004). Urban Design Towards a More Sustainable Shape of the City, translated by Seyed Hossein Bahreini, University of Tehran Press. (in Persian)
Bertaud, A. & Malpezzi, S. (2003). TheSpatial Distribution of Population in 48 world Cities: Implications for Economies in transition, Wisconsin Real Estate Department Working Paper.
Bertaud, A. (2004). The Spatial Organization of Cities: Deliberate Outcome or Unforeseen Consequence?, IURD Working Paper Series, University of California at Berkeley.
Berto, A. (2003). Spatial structure of Tehran, limitations and opportunities for future development, translated by Esfandiar Zabrdast, Ministry of Housing and Urban Development, National Land and Housing Organization. (in Persian)
Blumenfeld, H. (1972). Theory of City form, Past and Present, in Spreiregen (Ed), the Modern Metropolis: its Origins, Growth and Form, Combridge, MA.
Dadashpour, H. & Tadayon, S. (2015). "Analysis of the role of travel patterns in the spatial structure of the metropolitan area of Tehran", Journal of Spatial Planning, Golestan University. (in Persian)
Ghadami, M. et al. (2013). "Study of the effect of spatial policies on the spatial structure of the city with emphasis on building density Case study: Tehran", Journal of Urban Studies, No. 6. (in Persian)
Ghorkhlo, M. et al. (2009). "Recognition of the physical-spatial pattern of the city using quantitative models (Tehran case study)", Journal of Geography and Environmental Planning, Vol. 20, No. 34, Number 2, pp. 19-40. (in Persian)
Golabchi, M. (2001). "Criteria for design and construction of tall buildings", Journal of Fine Arts, No. 9, Tehran. (in Persian)
Haslam, B. (2005). "Downtown Improvement Strategy public review draft", www.city ofknoxville.org/ down town/ disreport.
Leiqing, Xu & Zhengwei Xia. (2016). "Pedestrian Distribution in High-Rise Commercial Complexes", International Journal of High-Rise Buildings, Vol. 5, No. 2, pp. 95-103.
Lynch, K. (2002). The theory of the good shape of the city, translated by Seyed Hossein Bahreini, University of Tehran Press. (in Persian)
Pumain, D. (2003). Scaling Laws and Urban Systems, Santa feinstitute.
Rezaeirad, H. et al. (2016). "Assessment of environmental potential for physical growth and development and the surrounding area of Sabzevar using IHWP logic", Journal of Spatial Planning, Golestan University. (in Persian)
Rezaeirad, H. et al. (2017). "Evaluating the effects of increasing of building height on land surface temperature", International Journal of Urabn Manage Energy Sustainability, 1(1), pp. 11-16. (DOI: 10.22034/ ijumes.2017.01.01.002)
Rezaeirad, H. et al. (2018). "The Analysis of the Effect of Structural-Functional Corridor of Traffic on Travel Patterns, Case Study: District 1, Hamedan", Researches Biannual Journal of Urban Ecology, Vol. 9, Issue. 1, No. 17, pp. 75-90. (in Persian)
Rezaeirad, H. & Rafieian, M. (2012). "Assessing the Impact of Building Density Policies on Heat Island Creation", 2nd Conference on Environmental Planning and Management, Faculty of Environment, University of Tehran. (in Persian)
Rezaeirad, H. & Akbarian, Z. (2020). "The Spatial Correlation Analysis of Population Changes With the Intensity of Tehran’s Environmental Vulnerability Changes in the Last Decade", Journal of Land Management, Vol. 12, No. 2, pp. 299-330. (in Persian)
Rodrigue, J. P., Comtois, Claude & Slack, Brian (2009). "The Geography of Transport Systems", Routledge.
Sabetian, M.J. (2015). "Assessing the effects of high-rise buildings (commercial-administrative towers) on the functional space organization of the city Case study: the city of Hamedan", Master Thesis, Islamic Azad University, Hamedan Branch. (in Persian)
Sohn, J. (2005). "Are commuting patterns a good indicator of urban spatial structure?", Journal of Transport Geography, 13(4), pp. 306–317.
Statistics Center of Iran (2015). Statistical Yearbook of Hamedan, Hamedan. (in Persian)
Tarh Kavosh Consulting Engineers (2006). Location plan of tall buildings in Hamedan, Hamedan Municipality. (in Persian)
Tavernor, R. (2007). Visual and cultural sustainability: The impact of tall buildings on London, Landscape and Urban Planning.
Watson, D. et al. (2010). Collection of Urban Design Standards, translated by Kianoosh Zakir Haghighi, Iran Urban Planning and Architecture Studies and Research Center. (in Persian)
Zhang, Ch. (2016). "An analysis of urban spatial structure using comprehensive pro eminence of irregular areas", International Journal of Geographical Information Science, No. 6, pp. 675-686.
Zhao, P. (2011). "Managing urban growth in transforming china: Evidence from Beijing", Land use policy, Vol. 24, Issue. 1, pp. 96-109.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 384 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 198 |
||