پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,182,522 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,930,486 |
بررسی تاثیرات ادبیات غنایی بر نقوش کاشی نگاره‌های هفت رنگ موجود در کاخ موزه گلستان | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 11، دوره 26، شماره 3، آذر 1400، صفحه 119-128 اصل مقاله (568.82 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.247625.665823 | ||
| نویسنده | ||
| سید محمود میرعزیزی* | ||
| گروه موزه، دانشکده باستان شناسی و مرمت، دانشگاه هنر شیراز، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| از نمودهای هنر دوره قاجار، نوعی نقاشی زیرلعابی بر روی کاشی است، که با زمینهی لاجوردی و حاشیهای از طرحهای اسلیمی به همراه قاببندیهای برجسته و به کارگیری مضامین ادبیات غنایی برای تزئین فضاهای بناها به کار گرفته شد. کاخ موزه گلستان به عنوان مهمترین بنای قاجاری و اوّلین اثر ثبت جهانی در تهران است، که گنجینه و مرجع بااصالتی از انواع نقوش کاشینگاری قاجاری به شمار میآید. این کاشیها از نوع نقشبرجسته هفترنگ زیرلعابی است، که از مضامین متنوع ادبیات غنایی بهره گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، شناخت و شناسایی منابع الهام کاشینگاران، طبقهبندی موضوعی و تحلیل جنبههای زیباشناختی و بصری مضامین ادبی بکار رفته این کاشینگارهها میباشد. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و مطالب آن از میان منابع معتبر موجود استخراج گردیده است. یافتهها و شرح تصاویر به طریق میدانی و مشاهدهی مستقیم کاشینگارهها پس از شناسایی، مطالعه و تحلیل شده است. بررسیها نشان میدهد که مضامین و نقشمایههای بکار رفته بر کاشینگارههای هفترنگ زیرلعابی این موزه بیشتر شامل مضامین ادبی برگرفته از دیوان جامی، دیوان خمسه نظامی و دیوان منطقالطیر عطار میباشد و از این میان، مضامین داستانهای خمسه نظامی بیشتر مورد توجه کاشینگاران بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاجار؛ کاخ موزه گلستان؛ تزئینات معماری؛ کاشینگاری هفت رنگ زیرلعابی؛ مضامین ادبیات غنایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the Effects of Ghana Literature on the Seven-Color Tile Patterns in the Golestan Museum's Palace | ||
| نویسندگان [English] | ||
| seyed mahmood mirazizi | ||
| Faculty member, Shiraz University of Arts, Shiraz, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The Qajar art of the Qajar art is a kind of sculpture with a lazium field and a margin of Slavic designs on a tile with outstanding frames, which came up with stories from the themes of ghanaee literature to decorate the spaces of buildings. The Golestan Museum is considered to be the most important Qajar building and the first global registration in Tehran, with treasures and valuable references from various types of Qajar tile designs, embroidered in seven different colors of embroidery in a diverse range of themes in the literature of Ghana. The purpose of this research is to identify sources of inspiration from tilers or painters on the tile of this museum in the production of illustrated tiles. In this paper, we try to study the pictures of the seven-colored tiles of the underwater mosaic with the themes of the riches of literature such as Divan Jami (Yousef and Zulikha), Khamseh nezami (Shirin and Farhad, Shirin and Khosrow, Bahram Gur and Kenizak (Azadeh and fetneh) divan manteghter attar(Sheikh Sana'an and Tarsa). The results of this research show that Ghana's literature has always influenced Persian art and has been able to create appropriate areas for designing and decorating architectural decoration, especially in tiling. The ancient Persian literature is full of love, epic and mystic stories. Illustration of such scenes has always been the subject of many artworks throughout the ages.The main features of arts in the Qajar period, its affiliation with literature, in particular the literature of Ghanaee, is not a tile as one of the artistic representatives of the history holder in Iran, except for this rule. The designs of the themes of the encyclopaedia on the tiles of the paintings The seven-colored Golestan Museum is influenced by the following factors: - Follow the traditions of the past -Arestrianism, which is one of the components of this literary movement, has had a greater impact on the role of tile work of the Qajar period. Most of the themes used in tile images related to images taken from military khumsah. The familiarity of tiled artists, with expressive and symbolic delicacies of poetry, has had a direct impact on their performance, so that the more tattooed, more familiar with the richness of literature, could better capture poetic concepts and images in their works. . Literature in general can be beneficial to the painter, both in terms of education and inspirational resources, provided that the painter can identify the rules governing the structure of the literary work and, in a manner in which the author or poet is drawn, through his message Plan, find out. Most of the tiles of the seven-story drawings of the Golestan Museum under the guise of rich literature, with a narrow margin around the elliptical frames, including white-satin white-satin motifs that sit on a brownish background and a leaf with the same color combination of the ellipsoidal shape of the four The side of the frame is designed to create motion and lack of uniformity. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qajar, Golestan Palace palace, architectural decoration, sophisticated seven-tile painting, themes of encyclical literature | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب(1385)، دیوارنگاری در دوره قاجار، نشریه علمی- پژوهشی هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره25، صص42-34.
آلن، جیمز ویلسون(1387)، سفالگری اسلامی؛ سفالگری در خاورمیانه از آغاز تا دوران ایلخانی در موزه آشمولین آکسفورد، ترجمه مهناز شایسته فر، انتشارات موسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران.
آهنی، لاله(1393)، مطالعه تطبیقی ادبیات غنایی در فرش و کاشی‌کاری دوره قاجار؛ مطالعه موردی: داستان لیلی و مجنون، نشریه کتاب ماه هنر، شماره190، صص44-4.
آیت‌اللهی، حبیب الله(1376)، مبانی نظری هنرهای تجسمی، انتشارات سمت، تهران.
ابن مهلب(1318)، مجمل التواریخ و القصص، تصحیح ملک الشعرا بهار، به اهتمام محمد رمضانی، انتشارات کلاله خاور، تهران.
برتلس، یوگنی ادواردویچ(1350)، نظامی شاعر بزرگ آذربایجان، ترجمه حسین محمدزاده صدیق، انتشارات پیوند، تهران.
بقلی شیرازی، روزبهان(1366)، عبهر العاشقین، ترجمه هانری کربن، چاپ سوم، انتشارات منوچهری، تهران.
بمانیان، محمدرضا، مومنی، کوروش و حسین سلطان‌زاده(1390)، بررسی نوآوری و تحولات تزئینات و نقوش کاشی‌کاری مسجد- مدرسه‌های دوره قاجار، نشریه علمی – پژوهشی نگره، دوره6، شماره18، صص47-35.
پاکباز، رویین(1383)، دایره‌المعارف هنر، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
پورنامداران، محمدتقی(1376)، تفسیری دیگر از شیخ صنعان(داستان گذر از عقبه خوشنامی)، نشریه علمی-پژوهشی نامه فرهنگستان، شماره10، صص61-39.
ثعالبی، ابومنصور(1326)، ثمار القلوب فی المنضاف والمنسوب، محمد بک ابوشادی، مطبعه الظاهر، انتشارات قاهره.
جمشیدیان، همایون، نوروزپور، لیلا(1391)، بررسی نمایش معنا در صورت حکایت شیخ صنعان در منطق الطیر، نشریه علمی-پژوهشی سبک شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، سال5، شماره2، صص128-109.
چلکوفسکی، پیتر و فلور، ویلم (1381)، نقاشی و نقاشان دوره قاجار، ترجمه یعقوب آژند و مریم اختیار، نشرایل شاهسون بغدادی، تهران. حسینی‌راد، عبدالمجید و خان‌سالار، زهرا(1384)، بررسی کتابهای مصور چاپ سنگی دوره قاجار، نشریه علمی- پژوهشی هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره23، شماره23، شماره پیاپی466، صص86-77.
حمیدیان، سعید(1373)، آرمانشهر زیبایی(گفتارهایی در شیوه ی بیان نظامی)، انتشارات قطره، تهران.
داروئی، پریسا، مراثی، محسن(1390)، بررسی تصویری به شیوه لاکی در اصفهان عصر قاجار، نشریه علمی- پژوهشی نگره، دوره6، شماره20، صص43-33.
ذوالفقاری، حسن(1388)، مقایسه چهار روایت لیلی و مجنون نظامی، امیر خسرو، جامی و مکتبی، نشریه علمی- پژوهشی پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره45، شماره1، صص89-53.
روشن، محمد(1372)، فردوسی و نظامی در داستان بهرام گور، مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی بزرگداشت نهمین سده تولد نظامی گنجوی، به اهتمام منصور ثروت، ج2، انتشارات دانشگاهی، تبریز.
زارعی، محمدابراهیم، حیدری باباکمال، یدالله(1395)، تاملی بر تنوع مضامین هنری و منشا کاشی‌های قاجاری تکیه معاون الملک کرمانشاه، نشریه علمی- پژوهشی هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره 4، صص64-53.
زرین کوب، عبدالحسین(1372)، پیر گنجه در جست و جوی ناکجا آباد، ج اول، انتشارات سخن، تهران.
زمانی، احسان، امین‌خانی، آرین، هانیه اخوت و مجتبی انصاری(1388)، نقش متقابل هنر منظرپردازی و نگارگری ایران، نشریه کتاب ماه هنر، شماره 135، صص91-80.
سامانیان، صمد، میرعزیزی، سیدمحمود و صادقپورفیروزآباد، ابوالفضل(1393)، بررسی مضامین تصویری کاشی‌های نقش برجسته موجود در تالار اصلی کاخ موزه گلستان، نشریه علمی- پژوهشی هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 19، شماره1، صص72-59.
سیف، هادی (1389)، نقاشی روی کاشی، چاپ دوم، انتشارات سروش، تهران. شایسته‌فر، مهناز(1388)، تعامل معماری و شعر فارسی در بناهای عصر تیموری و صفوی، نشریه علمی- پژوهشی مطالعات هنر اسلامی، شماره 11، صص104-80.
شریف‌زاده، عبدالمجید(1374)، شیخ صنعان و نگارگران، کیهان فرهنگی، شماره120.
شیرازی، فاطمه، صابر، زینب و حسنی، محمدرضا(1395)، بازنمایی تصویر زن در نگاره‌های خمسه برلاس براساس نظریه میدان پی یر بوردیو، نشریه علمی- پژوهشی زن در فرهنگ و هنر، دوره8، شماره3، صص394-371.
شیراوند، سمیه(1395)، تاثیر ادبیات حماسی و غنایی بر کاشینگارههای دوره قاجار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان. علی‌محمدی اردکانی، جواد(1392)همگامی ادبیات و نقاشی قاجار، انتشارات یساولی، تهران.
کیانی، محمدیوسف (1376)، تزئینات وابسته به معماری ایران دوره اسلامی، انتشارات سازمان میراث فرهنگی، تهران.
کاربونی، ماسویا و استفانو، توموکو(1381)، کاشی‌های ایرانی، ترجمه مهناز شایسته‌فر، انتشارات موسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران.
کرتیس، وستا(2000)، اسطوره‌های ایرانی، ترجمه عباس مخبر، انتشارات مرکز، تهران.
کریس تنسن، آرتور(1385)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، انتشارات صدای معاصر، تهران.
کریمی، اعظم (1385)، بررسی نقوش کاشی‌کاری مجموعه کاخ گلستان، فصلنامه رشد آموزش، دوره 4، شماره1، صص 63-60.
کریمی، پرستو و شاطری، میترا(1393)، داستان بهرام گور و کنیزک در آیینه ادب و هنر، نشریه علمی- پژوهشی مطالعات تطبیقی هنر، سال5، شماره10، صص34-17.
گدار، آندره(1377)، هنر ایران، ترجمه بهروز حبیبی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
گرابار، الک(1383)، مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمه مهرداد وحدتی، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران.
مظفری، غلامحسین(1386)، پیشینه یادکرد فرهاد در ادب فارسی، نشریه علمی- پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال22، شماره3و4، صص457-449.
مقدم اشرفی، مهناز(1367)، همگامی ادبیات و نقاشی، ترجمه رویین پاکباز، انتشارات نگاه، تهران.
مکی‌نژاد، مهدی(1388)، تزیینات معماری، انتشارات سمت، تهران.
مومنی لندی، مهناز و چیت سازیان، امیرحسین(1395)، نگاهی بر عناصر نمادین کاشینگارههای قاجار کرمان، نشریه علمی-ترویجی نگارینه، دوره13، شماره11، صص18-4.
میبدی، ابوالفضل(1376)، کشف الاسرار وعده الابرار، به اهتمام علی اصغر حکمت، چاپ ششم، انتشارات امیرکبیر، تهران.
میش مست نهی، مسلم و مرتضوی، محمد(1390)، سیر تحول، بررسی تاریخی و طبقهبندی کاشی‌های زیر لعابی در ایران، نشریه علمی- پژوهشی هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره46، صص46-35.
نظامی، الیاس(1334)، کلیات دیوان حکیم نظامی گنجه‌ای، تصحیح وحید دستگردی، انتشارات امیرکبیر، تهران.
یار شاطر، احسان(1368)، برخی از ویژگی های مشترک شعر فارسی و هنر ایرانی، نشریه ایران نامه، شماره29، صص67-58.
Fehervari, Geza, (2000), Ceramics of the Islamic Word in the Tareq Rajab Museum, I.B.Tauris & Co.Ltd. London. Porter, Venetia, (1995), Islamic Tiles, Trustees of the British Museum Press, London. Sawaby, abdul naser(2016), deceiving joseph: an exploration of kamal al-din behzad haratis joseph and zolaykha, iran nameb, 30:4, 276-294. http://rch.ac.ir www. wikipedia.org | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 529 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 432 |
||