پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,752 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,087,360 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,827,765 |
استخراج ظرفیتهای بالقوه آهنگسازی با رجوع به ساختار فرمال دو تصنیف ثبت شده توسط عبدالقادر مراغی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| دوره 26، شماره 4، دی 1400، صفحه 29-40 اصل مقاله (682.57 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2021.325299.615572 | ||
| نویسنده | ||
| امیرحسن امین شریفی* | ||
| عضو هیات علمی گروه نوازندگی موسیقی ایرانی دانشگاه هنر | ||
| چکیده | ||
| این مقاله تلاشی است در جهت رسیدن به تعریفی نسبتاً دقیق و جامع از ساختار ((عمل))یکی از مهمترین قالبهای فرمال موسیقی قدیم ایران. برای رسیدن به این هدف ابتدا تمامی تعاریف موجود از ((عمل)) در رسالات مکتب منتظمیه را بررسی و با یکدیگر قیاس شده است. سپس با مشخص شدن مختصات ساختاری و محتوایی خاصِ عمل، انواع ششگانهایی از این قالب با کمک فرمولهایی به ثبت رسیده است. در قدم بعدی انشعابات برآمده از ((عمل)) را که با نامهای ((کار)) و ((ریخته)) در رسالات ثبت شدهاند مورد بررسی قرار گرفته است. در این رهگذر ساختار و محتوای دو تصنیف ثبت شده در رسالات جامعالالحان و مقاصدالالحان عبدالقادر مراغی در قیاس با مختصات ثبت شده از قالب ((عمل)) در رسالات، بررسی شده و ساختار و محتوای تصنیف مذکور یکی از انواع ((عمل)) تشخیص داده شده است. از این رو با تحلیل این تصنیفها نمونهایی عینی از روش ساخت قطعاتِ با کلام موسیقی قدیم ایران به طور عام و یک نمونه از قالب ((عمل)) به طور خاص مورد واکاوی قرار گرفته است. با اتکا به نتایج به دست آمده در این مقاله روشی کاربردی از ساخت قالب عمل و انشعابات آن در اختیار آهنگسازان موسیقی ایرانی قرار گرفته که میتواند در خلق قطعات آوازی موسیقی کلاسیک امروز ایران مورد استفاده واقع شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقسامِ تصانیف؛ عمل؛ کار؛ ریخته؛ الفاظ نقرات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Extracting the Potential Capacities of Musical Composition by Relying on the Formal Structure of Two Tasnifs Recorded by Abd al-Qadir Maraghi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amirhasan Aminsharifi | ||
| Faculty member of the Department of Persian Music at the University of Arts | ||
| چکیده [English] | ||
| This article attempts to obtain an accurate definition of the structure of amal, one of the most significant forms of old Iranian music. In order to do this, all the definitions of amal, as recorded in the treatises of the Montazamiye School, have been analyzed and compared with each other. Then, after the clarification of the structural characteristics and content of amal, six types of this form are recorded with the help of formulas. Afterwards, the branches (sub-groups) of amal, namely kar and rikhte, have been explored. Afterwards, the structure and content of two tasnifs, recorded in the treatises Jame’ al-Alhan and Maqased al-Alhan by Abd al-Qadir Maraghi, have been analyzed and compared to the characteristics of amal in the treatises. It is concluded that the two aforementioned tasnifs are a type of amal. Therefore, by analyzing these tasnifs, a concrete example of the compositional method of vocal music in old Iranian music, as well as an instance of amal, is presented. The results of this article present a practical method for the composition of amal and its branches for Iranian composers. After studying and comparing the available definitions of amal in the treatises of the Montazamiye School and analyzing the observations of Safavid writers, it is determined that amal in its primitive structure is composed of three constituents, namely sarkhane, miankhane, and bazgooy. However, it is also possible to multiply each of the miankhane and bazgooy constituents. Therefore, in an expanded form, amal has a five-part structure consisting of sarkhane, the first miankhane, the second miankhane, the first bazgooy and the second bazgooy. As it was mentioned, between these two initial and expanded forms, two possibilities may also occur, which result from the multiplication of only one of the constituents of miankhane and bazgooy. The present research also demonstrates that two genres kar and rikhte, categorized as types of tasnif in the treatises, are derived from amal. The characteristics of kar can be explained in this way: if the initial sentence or sentences of the sarkhane of amal convey alfaz-e naqarat instead of poetry, amal-e mostahel or kar is formed. In addition, the characteristics of rikhte, as the second branch of amal, can be explained thus: with the removal of the independence of each of the constituents which shape amal, by suspending the meaning of the last phrase in each section, a musical piece is obtained which has lost the independence of meaning of the constituent parts. This lack of complete closure for each section and the formation of a kind of connection and dependence by suspending the ending of each section on a suspended degree lead to the formation of a form called rikhte derived from amal. The investigations of this article prove the flexible nature of old Iranian music forms and demonstrate that by relying on old forms, it is possible to create new forms that would fulfil the present needs of contemporary Iranian music. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| amal, kar, rikhte, sarkhane, miankhane, bazgooy | ||
| مراجع | ||
|
اوبهی(1390)مقدمة الاصول، به کوشش سید محمد تقی حسینی، فرهنگستان هنر،تهران.
بنایی،علی ابن محمد معمار (1368)رساله در موسیقی، با مقدمه داریوش صفوت و تقی بینش،تهران: مرکز نشر دانشگاهی،تهران. پورجوادی،امیرحسین(1382)کار و عمل و سیر تحول آن از دوره‌ی تیموری تا امروز، فصلنامه موسیقی ماهور، شماره 1، صص29-11. حجاریان، محسن (1377) نگاهی به بازسازی‌های قطعه‌ی حسینی، فصلنامه موسیقی ماهور، شماره 1، صص206-191.
خضرایی،بابک (1382) اصناف تصانیف در رسالات مراغی و بنایی، فصلنامه‌ی موسیقی ماهور، صص121-111.
درویشی،محمدرضا و گروه نویسندگان (1390)تصنیف‌های منسوب به عبدالقادر مراغی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان1390،تهران.
ضیا الدین یوسف (1390) کلیات یوسفی، بازخوانی و ویرایش بابک خضرایی، فرهنگستان هنر، تهران.
کوکبی بخارایی، نجم الدین (1382)رساله موسیقی نجم الدین کوکبی بخارایی، سه رساله موسیقی قدیم ایران، به کوشش منصوره ثابت زاده، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی،تهران.
گرجی، امیرخان(ن.خ) رساله‌ی امیرخان گرجی، نسخه خطی به شماره‌ی 8499 در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران فاطمی، ساسان(1387) فرم و موسیقی ایرانی، فصلنامه‌ی موسیقی ماهور، شماره 39، صص134-103.
محافظ،آرش(1393) عجملر، موسسه‌ی فرهنگی هنری ماهور، تهران.
مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ)1344( مقاصدالالحان، به اهتمام تقی بینش،بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.
مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ(1370) شرح ادوار(با متن ادوار و زوائد الفوائد)، به اهتمام تقی بینش،مرکز نشر دانشگاهی، تهران. مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ )1388)جامع الالحان، مقابله و ویرایش بابک خضرایی، فرهنگستان هنر، تهران.
میرصدرالدین محمد، قزوینی) 1381(رساله در علم موسیقی، اثر میرصدرالدین محمد قزوینی، تصحیح و مقدمه آریو رستمی،فصلنامه‌ی موسیقی ماهور، شماره18،صص96-81.
میثمی، سیدحسین )1384 (بررسی فرم تصانیف در برخی رساله‌های مکتب منتظمیه، فصلنامه‌ی موسیقی ماهور،شماره27،صص 128-107. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 507 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 338 |
||