
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,622 |
تعداد مقالات | 71,533 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,862,307 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,905,097 |
معیارهای نقد حدیث از دیدگاه شیخ انصاری | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 106-85 اصل مقاله (289.1 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2021.318053.669684 | ||
نویسندگان | ||
سید ابوالقاسم حسینی زیدی* 1؛ محمدحسن قاسمی2؛ علی نصرتی3 | ||
1استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی ... | ||
2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی | ||
3استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛ | ||
چکیده | ||
حدیث، زمانی میتواند مورد استناد قرار گیرد که با نقد و ارزیابی، صدور آن از معصوم ثابت گردد. یکی از شیوههای نقد و اعتبارسنجی روایات، نگریستن به متن و محتوای حدیث و سنجیدن آن با معیارهای پذیرفته در نزد عالمان و محدثان است. فقیه ژرفاندیش و بیمانندِ شیعه، شیخ انصاری نیز در تراث فقهی و اصولی خود، احادیث فراوانی را نقد کرده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی در دو بخش، به نقد از راه متن (نقد محتوایی) در دیدگاه شیخ انصاری پرداخته و به این نتیجه رسیده است که: ناسازگاری با سنت قطعی، ناسازگاری با قواعد مسلم و اجماعی، ناسازگاری با شأن و عصمتِ معصوم، سنجش با واقعیتهای تاریخی، برخورداری از مضامین عالی و مخدوش بودن بخشی از محتوای حدیث از معیارهای نقد محتوایی است که شیخ انصاری در نقد حدیث بدان اعتماد کرده است. همچنین عمل و اعراض مشهور، اعتماد قمیین و تلقی روایت به قبول از قرائن معتبر در نزد شیخ انصاری برای نقد حدیث میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
حدیث؛ شیخ انصاری؛ معیارهای نقد حدیث | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Criteria of Criticizing Hadith from the Perspective of Sheikh Ansari | ||
نویسندگان [English] | ||
Seyyed Abolghasem Husseini Zeydi1؛ Mohammad Hassan Qasemi2؛ Ali Nosrati3 | ||
2Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Razavi University, Mashhad, Iran | ||
3Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Razavi University, Mashhad, Iran; | ||
چکیده [English] | ||
A hadith can be referred when its issuance from the Infallible (AS) is proven by criticism and evaluation. One of the criticizing and validating methods of narrations is to make an investigation into the text and content of a narration and to measure it with the criteria accepted by scholars and narrators. Sheikh Ansari, a thoughtful and unique Shiite jurist, has also criticized many hadiths in his jurisprudential and principled works. Based on the descriptive-analytical method, this paper discusses the critique of the text (content critique) from Sheikh Ansari’s view. It concluded that incompatibility with definite tradition, incompatibility with certain and consensual rules, incompatibility with dignity and innocence of the Infallible (AS), measuring with historical facts, including excellent themes, and weakness of a part of the narrative content are the criteria of content critique on which Sheikh Ansari has used in hadith studies. In addition, famous action and statements, Qomis’ trust and perception of accepting a narration have been used by Sheikh to criticize a hadith. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Hadith, Criteria of Criticizing Hadith, Sheikh Ansari | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم.
[2]. آخوند خراسانی، محمدکاظم (1409). کفایة الأصول. قم، مؤسسة آل البیت «علیهمالسلام».
[3]. آملی، میرزا هاشم (1395). مجمع الأفکار و مطرح الأنظار. مقرّر: محمّدعلی اسماعیلپور، قم، چاپخانۀ علمیه.
[4]. ابن أبی جمهور احسائی، محمّد بن علی (1405). عوالی اللآلی. قم، انتشارات سیدالشهداء.
[5]. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب. چاپ سوم، بیروت، دار الفکر ـ دار صادر.
[6]. استرآبادی، محمّدامین (1426). الفوائد المدنیة. مصحح: رحمتالله رحمتی اراکی، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزة علمیة قم.
[7]. انصاری، مرتضی (1413الف). أحکام الخلل فی الصلاة. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[8]. ـــــــــــــ (1414). رسائل فقهیة. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[9]. ـــــــــــــ (1428الف). فرائد الأصول. چاپ هشتم، قم، مجمع الفکر الإسلامی.
[10]. ـــــــــــــ (1425الف). کتاب الحج. قم، مجمع الفکر الإسلامی.
[11]. ـــــــــــــ (1415الف). کتاب الخمس. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[12]. ـــــــــــــ (1411). رسالۀ فی الرضاع. قم، منشورات دار الذخائر (این رساله همراه "کتاب المکاسب" چاپ شده است).
[13]. ـــــــــــــ (1415ب). کتاب الزکاة. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[14]. ـــــــــــــ (1415ج) کتاب الصلاة. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[15]. ـــــــــــــ (1413ب). کتاب الصوم. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[16]. ـــــــــــــ (1415د). کتاب الطهاره. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[17]. ـــــــــــــ (1415ه). کتاب النکاح. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[18]. ـــــــــــــ (1415و). القضاء و الشهادات. قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
[19]. ـــــــــــــ (1425ب). مطارح الأنظار. مقرّر: میرزا ابوالقاسم کلانتری طهرانی، قم، مجمع الفکر الاسلامی.
[20]. ـــــــــــــ (1428ب). کتاب المکاسب. چاپ یازدهم، قم، مجمع الفکر الإسلامی.
[21]. بروجردی، سیّدحسین (1412). الحاشیة علی الکفایة. مقرّر: بهاءالدین حجتی بروجردی، قم، انتشارات انصاریان.
[22]. ـــــــــــــ (1415). نهایة الأصول. مقرّر: حسینعلی منتظری، قم، نشر تفکّر.
[23]. بهایی، محمّد بن حسن (1398). الحبل المتین. قم، مکتبه بصیرتی.
[24]. ـــــــــــــ (1414). مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین مع تعلیقات الخواجوئی. مصحح: سیّدمهدی رجائی، چاپ دوم، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة.
[25]. بیضانی، قاسم (1385). مبانی نقد متن الحدیث. قم، منشورات المرکز العالمی للدراسات الإسلامیه.
[26]. جمعی از پژوهشگران (زیر نظر: شاهرودی، سیدمحمود هاشمی) (1426). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت «علیهمالسلام». قم، مؤسسة دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهلبیت «علیهمالسلام».
[27]. جوابی، محمّدطاهر (1991). جهود المحدثین فی نقد متن الحدیث النبوی الشریف. تونس، مؤسسة عبدالکریم بن عبدالله.
[28]. جوهری، اسماعیل بن حماد (1410). الصحاح. بیروت، دارالعلم للملایین.
[29]. حر عاملی، محمد بن حسن (1409). وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. تصحیح: گروه پژوهش مؤسسة آلالبیت «علیهمالسلام»، قم، مؤسسة آلالبیت «علیهمالسلام».
[30]. حلی، جعفر بن حسن (1407). المعتبر فی شرح المختصر. قم، مؤسسة سیدالشهداء «علیهالسلام».
[31]. حلی، حسن بن یوسف (1412). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب. مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة.
[32]. خمینی، سید روح الله (1415). أنوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة. تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
[33]. ـــــــــــــ (1382). تهذیب الأصول. مقرّر: جعفر سبحانی، قم، اسماعیلیان.
[34]. ـــــــــــــ (1421). کتاب الطهارة. تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
[35]. خویی، سیّدابوالقاسم (1417). مصباح الأصول. مقرّر: محمّدسرور واعظ حسینی بهسودی، چاپ پنجم، قم، مکتبة الداوری.
[36]. ـــــــــــــ (1413). معجم رجال الحدیث. چاپ پنجم.
[37]. ربانی، محمّدحسن (1383). اصول و قواعد فقه الحدیث. قم، بوستان کتاب.
[38]. ـــــــــــــ (1378). «وثوق صدوری و وثوق سندی و دیدگاهها». مجلۀ فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، شمارۀ 19 و20.
[39]. سبحانی، جعفر (1414). اصول الحدیث و احکامه. دوم، قم، مؤسسۀ امام صادق «علیهالسلام».
[40]. ـــــــــــــ (1421). کلیات فی علم الرجال. چاپ چهارم، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعه لجماعه المدرسین.
[41]. ـــــــــــــ (1419). الحدیث النبوی بین الروایة والدرایة. قم، مؤسسۀ امام صادق «علیهالسلام».
[42]. سلیمانی، داود (1385). فقه الحدیث و نقد الحدیث. تهران، فرهنگ و اندیشه.
[43]. سیستانی، سید علی (1414). قاعدۀ «لا ضرر و لا ضرار». قم، دفتر آیتالله سیستانی.
[44]. صدر، حسن (؟). نهایة الدرایة. قم، نشر المشعر.
[45]. صدوق، محمد بن علی (1362). الخصال. مصحح: علیاکبر غفاری، قم، جامعۀ مدرسین.
[46]. ـــــــــــــ (1413). من لا یحضره الفقیه. تصحیح: علیاکبر غفاری، چاپ دوم، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین.
[47]. طوسی، محمد بن حسن (1390). الإستبصار فیما إختلف من الأخبار. تهران، دارالکتب الإسلامیه.
[48]. ـــــــــــــ (1407). تهذیب الأحکام. تصحیح: حسن موسوی خرسان، چاپ چهارم، تهران، دارالکتب الإسلامیه.
[49]. العمری، محمّدعلیقاسم (1420). دراسات فی منهج النقد عند المحدثین. اردن، دارالنفائس للنشر و التوزیع.
[50]. عاملی، محمد بن علی (1411). مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام. بیروت، مؤسسۀ آل البیت «علیهمالسلام».
[51]. عاملی، محمّد بن مکی (1419). ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة. قم، مؤسسة آلالبیت «علیهمالسلام».
[52]. عراقی، ضیاءالدین (1417). نهایة الأفکار. مقرّر: محمدتقی بروجردی نجفی، چاپ سوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[53]. طباطبایی، سیدعلی (1386). «رسالة فی حجّیة الشهرة». تحقیق و تصحیح: محمدرضا انصاری قمی، فصلنامۀ تخصصی علم اصول، شمارۀ7.
[54]. طبرسی، أبی منصور أحمد بن علی بن أبی طالب (1386). الإحتجاج. نجف، مطابع النعمان النجف الأشرف حسن الشیخ إبراهیم الکتبی.
[55]. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410). کتاب العین. مصحح: دکتر مهدی مخزومی و دکتر ابراهیم سامرائی، چاپ دوم، قم، نشر هجرت.
[56]. فیض کاشانی، محمدمحسن (1406). الوافی. اصفهان، کتابخانۀ امام امیرالمؤمنین علی «علیهالسلام».
[57]. فیومی، احمد بن محمد (؟). المصباح المنیر. قم، منشورات دارالرضی.
[58]. قمّی، ابوالقاسم (1417). غنائم الأیام فی مسائل الحلال و الحرام. قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
[59]. کشی، محمد بن عمر (1348). رجال الکشی. مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد.
[60]. کلینی، محمد بن یعقوب (1429). الکافی. تصحیح: دار الحدیث، قم، دار الحدیث.
[61]. مامقانی، عبدالله (1411). مقباس الهدایة. قم، مؤسسة آلالبیت «علیهمالسلام».
[62]. مجلسی، محمدباقر (1410). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت، مؤسسۀ الطبع و النشر.
[63]. مدیرشانه چی، کاظم (1376). علم الحدیث و درایة الحدیث. چاپ دوازدهم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[64]. مسعودی، عبدالهادی (1386). روش فهم حدیث، چاپ سوم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
[65]. ـــــــــــــ (1389). وضع و نقد حدیث. دوم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
[66]. معماری، داود (1384). مبانی و روشهای نقد متن حدیث از دیدگاه اندیشوران شیعه. قم، بوستان کتاب.
[67]. مظفر، محمدرضا (1370). اصول الفقه. چاپ چهارم، قم، اسماعیلیان.
[68]. مهریزی، مهدی (1375). «درآمدی بر شیوههای ارزیابی اسناد حدیث». علوم حدیث، شمارۀ1.
[69]. ـــــــــــــ (1377). «موانع فهم حدیث». علوم حدیث، شمارۀ8.
[70]. نائینی، محمدحسین (1368). أجود التقریرات. مقرّر: سیّدابوالقاسم خویی، قم، انتشارات مصطفوی.
[71]. ـــــــــــــ (1406). فوائد الأصول. مقرّر: محمّدعلی کاظمی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
[72]. نجفی، محمّدحسن (1404). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. مصحح: عباس قوچانی و علی آخوندی، چاپ هفتم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
[73]. نراقی، احمد (1417). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام. قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
[74]. نصیری، علی (1390). روششناسی نقد احادیث. قم، وحی خرد.
[75]. نوری، میرزا حسین (1408).، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. مصحح: گروه پژوهش مؤسسۀ آلالبیت، بیروت، مؤسسۀ آلالبیت.
[76]. همدانی، آقا رضا (1416). مصباحالفقیه. تصحیح: محمد باقری، قم، مؤسسۀ الجعفریۀ لإحیاء التراث و مؤسسۀ النشر الإسلامی.
[77]. نجاشی، احمد بن علی (1407). رجال النجاشی. قم، انتشارات جامعۀ مدرسین.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 456 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 360 |