پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,759 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,128,362 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,895,943 |
ماهیت چندمعنایی نشانه‌های تصویری در آثار نگارگری ایرانی (بررسی موردی چهار اثر از شاهنامۀ طهماسبی موجود در موزۀ آقاخان) | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1400، صفحه 53-80 اصل مقاله (560.11 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2021.322319.1651 | ||
| نویسندگان | ||
| شهریار شکرپور1؛ فریبا ازهری* 2 | ||
| 1استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 2کارشناس ارشد هنر اسلامی (نگارگری) دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هر تصویر، متشکل از مجموعۀ نشانه‌هایی است که گویای محتوای اثر است. گاهی این محتوا و معنای موجود در اثر ممکن است نامفهوم و خلافِ برداشتِ مخاطب باشد. لذا با توجه به اهمیت نشانه‌ها در تولید معانی گوناگون، مسئلۀ چگونگی استفادۀ هنرمندان از نشانه‌ها برای بیان نیّات خود، همواره مهم بوده‌است و جایگاهی ویژه در تحلیل آثار دارد. به‌علاوه، گاهی هنرمندان با گنجانیدن عامدانۀ نشانه‌ها در قالب برخی تقابل‌های دوتایی در تصاویر، کشمکش بزرگی را بین معنا و بازنمایی حقیقت ایجاد می‌کنند که توجه و تحلیل آن‌ها را ضروری می‌نماید. به دلیل اهمیت قاب اثر در بازگویی روایات، اولویت، انتخاب هدفمند و وجود چندین قاب در نگاره است. علاوه بر این، دو نمونه هم با ویژگی تک‌قابی و شکست کادر انتخاب شدند، تا این چهار نگاره از شاهنامۀ طهماسبی موجود در موزۀ آقاخان با رویکرد نشانه‌شناسی تحلیل و بررسی می‌شود. پژوهش به روش توصیفی‌ـ تحلیلی، و جمع‌آوری اطلاعات و منابع، کتابخانه‌ای است. در این راستا، به‌کار بردن راهبرد تقابل دوتایی دریدا در خوانش و تحلیل نگاره‌های مورد بحث امکان‌پذیر است و ضرورتی را پیرامون این تحقیق ایجاب می‌کند. رسیدن به ماهیت و عملکرد نشانه‌ها در آثار مدنظر و توجه به کارکرد چندمعنایی نشانه‌های تصویری در نگاره‌ها، هدف اصلی پژوهش است و ارتباط معانی نشانه‌ها با تقابل‌های دوتایی دریدا در نگاره‌های معرفی‌شده، پرسشی است که در این مقاله به آن پاسخ داده می‌شود. بر اساس مطالعات انجام‌شده، در مواردی که هنرمندان از تقابل‌های دوتاییِ تضاد و وارونگی در اثر خود بهره برده‌اند، منجر به ایجاد معانی متعدد در نگاره شده‌است. ماهیت نشانه‌ها، چه ناشی از اجتماع معانی چندین نشانه و چه ناشی از اشتراک و یا انعکاس معانی نشانه‌ها در دیگری بوده باشد، ذات معانی نشانه‌ها متغیر خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقاشی ایرانی؛ شاهنامۀ طهماسبی؛ معناسازی؛ نشانه‌شناسی؛ تقابل دوتایی؛ دریدا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Multi-Semantic Nature of Visual Symbols in Iranian Paintings (A Case Study of Four Paintings by Shahnameh Tahmasebi, in the Aga | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shahryar Shokrpour1؛ Fariba Azhari2 | ||
| 1Assistant Professor Tabriz University of Islamic Art, Tabriz, Iran. | ||
| 2Master of Islamic Art (Painting) Tabriz University of Islamic Art, Tabriz, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Each image consists of a set of signs that indicate the content of the work. Sometimes this content and meaning in the work may be incomprehensible and contrary to the audience's perception. Therefore, considering the importance of signs in the production of various meanings, the issue of how artists use signs to express their intentions is always important and has a special place in the analysis of works. In addition, some artists deliberately inclusion of signs in the form of binary oppositions in the pictures, great tension between meaning and representation of fact makes noticing and analyze them, a necessary issue. Due to the importance of the frame of work in order to retell the narrations, the priority of selection is purposeful and there are several frames in the picture. In addition, it also features two single frames and breaking in frame were selected so that the four paintings from Shahnameh tahmasebi in the Aga Khan Museum get analyzed with semiotic approach. The research was carried out through descriptive-analytical based on gathering data and using library resources. In this regard, the use of Derrida's strategy of binary opposition in reading and analyzing images is possible and makes the research significant. Achieving the nature and function of signs in the works in question and paying attention to the polysemous function of visual signs in drawings is the main goal of the research and the relationship between the meanings of signs and Derrida s binary oppositions in the introduced drawings is a question that will be answered in the present study. According to the related studies, in cases where artists have used the binary oppositions of contradiction and inversion in their work; it has led to the creation of numerous meanings in painting. The nature of the signs, whether due to the community of meanings of several signs or due to the sharing or reflection meanings of the signs in another; the essence of the meanings of the signs will be variable | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Iranian painting, Tahmasbi Shahnameh, meaning-making, semiotics, binary opposition, Derrida | ||
| مراجع | ||
|
آفرین، فریده (۱۳۹۰)، «چالش ساختار و معنا: خوانش واساز از نگارۀ بیرون آوردن یوسف از چاه»، باغ نظر، س 8 (پیاپی ۱۶)، صص ۵۵ـ64.
آموزگار، ژاله (۱۳۸۸)، تاریخ اساطیری ایران، چ۱۱، تهران، انتشارات سمت.
احمدی، بابک (۱۳۹۶)، از نشانه‌های تصویری تا متن، چ ۱۶، تهران، نشر مرکز.
ــــــــــــ (۱۳۷۰)، ساختار و تأویل متن، ج ۲، چ ۱، تهران، نشر مرکز.
احمدیان باغبادرانی، صدیقه (۱۳۹۷)، «بررسی سه اثر هنری معاصر با محتوای اجتماعی از منظر نشانه‌شناسی، با رویکرد سیر زایشی معنا»، ماهنامۀ باغ نظر، د ۶۹ (پیاپی ۱۵)، صص 67ـ۷۶.
احمدی‌نیا، محمدجواد (۱۳۹۳)، «نگاره‌های شاهنامۀ طهماسبی از هاروارد تا فرهنگستان هنر»، نقد کتاب هنر، س 1 ش ۱ و ۲، صص 37ـ۵۴.
افهمی، رضا و بیت‌الهدی احمدیان (۱۳۹۴)، «پیکربندی و موضوع در نگاره‌های ایرانی (بررسی نسخه‌های شاهنامۀ طهماسبی)»، مطالعات تطبیقی هنر، س 5، ش ۱۰، صص 1ـ۱۶.
پاکباز، رویین (۱۳۹۴)، نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، چ ۱۲، تهران، نشر زرین و سیمین.
پارسی، مسیحای (۱۳۹۱)، مجموعه‌مقالات منتخب همایش بین‌المللی هزارمین سال سرایش شاهنامۀ فردوسی، چ 1، تهران، نشر جهاد دانشگاهی.
دیانت، فرشته (۱۳۹۶)، «بررسی اهمیت نشانه‌شناسی (دلالت معنایی) در عکس‌های مفهومی»، مبانی نظری هنرهای تجسمی، د ۲، ش ۲، صص 71ـ۸۴.
دَه‌دَه‌جانی، جواد و احمد زارع ابرقویی (۱۳۹۷)، «بررسی نقوش سپرهای سنگی در نگاره‌های شاهنامۀ بایسنقری و طهماسبی»، مطالعات هنر اسلامی، س 14، ش ۳۲، صص 132ـ۱۴۵.
رشیدیان، عبدالکریم (۱۳۸۲)، «دریدا و نظریۀ معنا در هوسرل»، پژوهشنامۀ علوم انسانی، د ۳۹، ش ۴، صص 73ـ۸۶.
رضوانی، فیروزه (۱۳۹۲)، «بررسی مفهوم تصمیم‌ناپذیری از منظر دریدا: خوانشی از آثار نقاشی علیرضا اسپهبد»، فصلنامۀ کیمیای هنر، س2، ش ۹، صص 53ـ۶۴.
شکرپور، شهریار و فریبا ازهری (۱۳۹۸)، «نقش فیگور در روایت‌شناسی آثار نگارگری؛ بررسی موردی شش نگاره از شاهنامۀ طهماسبی»، نامۀ هنرهای تجسمی و کاربردی، د ۱۲، ش ۲۵)، صص 101ـ۱۲۱.
صدیقی، بهزاد (۱۳۸۸)، «نشانه‌شناسی (نگاهی به کتاب مبانی نشانه‌شناسی نوشتۀ دانیل چندلر، ترجمۀ مهدی پارسا)»، فصلنامۀ هنرهای نمایش صحنه، ش ۶۷، ص ۶۷.
عبادی جمیل، سعید، محمود رضایی دشت‌ارژنه و گلناز قلعه‌خانی (۱۳۹۶)، «بررسی اسطورۀ ضحاک بر اساس ساختار تقابل‌های دوگانۀ کلود لوی استروس»، جستارهای نوین ادبی، س ۴۹، ش ۴، صص ۶۷ـ92.
عمید، حسن (۱۳۷۶)، فرهنگ فارسی عمید، چ 9، تهران، انتشارات امیرکبیر.
غیاثی، ندا و فتانه محمودی (۱۳۹۴)، «ساختارشکنی تفسیرهای دوگانۀ شعر حافظ در نگارۀ سلطان محمد نقاش»، نقد ادبی، س ۸، ش ۳۲، صص ۱۰۵ـ131.
فرهنگی، سهیلا و معصومه باستانی خشک‌بیجاری (۱۳۹۳)، نشانه‌شناسی اجتماعی رمان بیوتن، نقد ادبی، س ۷، ش ۲۵، صص ۱۲۱ـ151.
فیروز، مهجور (۱۳۸۴)، «تأثیر سفالگری چین بر ایران در دورۀ صفوی»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، صص ۱۲۳ـ137.
محمدزاده، مهدی و عادل ظاهر (۱۳۹۴)، «تأثیر شاهنامۀ طهماسبی در سنت شاهنامه‌نگاری عثمانی»، نگره، د ۱۰، ش ۳۴، صص 26ـ۳۸.
مهدی‌زاده، علیرضا (۱۳۹۵)، «تحلیل و خوانش عکس بر مبنای ابزارهای تحلیلی رویکرد نشانه‌شناسی»، پژوهش هنر، س 6، ش ۱۲، صص 70ـ۹۰.
لاری، مریم (۱۳۹۷)، «خوانش بینامتنی و تقابل‌های دوتایی در نقاشی دیواری قصر سردار ماکویی»، مطالعات هنر اسلامی، س ۱۴، ش ۳۲، صص 41ـ۵۴.
موسوی‌لر، اشرف‌السادات و صدف پورمحمود (۱۳۹۷)، «نظریۀ تقابل دریدا در هنرهای تجسمی»، چ 1، تهران، نشر مهر نوروز.
موسوی‌لر، اشرف‌السادات و گیتا مصباح (۱۳۹۰)، «تحلیل ساختار روایت در نگارۀ مرگ ضحاک بر اساس الگوی کنشی گریماس»، س ۳، ش ۴۵، صص ۲۳ـ۳۳.
میرفخرایی، مهشید (۱۳۶۷)، روایت پهلوی، متنی به زبان فارسی میانه (پهلوی ساسانی)، چ 1، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
نجفوند دریکوندی، محبت و بهزاد وثیق (۱۳۹۸)، «نماد و نشانه‌های دفاع مقدس در هنرهای تجسمی و معماری»، نگره، د ۱۴، ش ۵۰، صص 125ـ۱۴۹.
هال، جیمز (۱۳۸۷)، فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمۀ رقیه بهزادی، چ 3، تهران، انتشارات فرهنگ معاصر.
Aghazadeh, M, (2018), Aesthetics and the Manifestation of Spirituality in Islamic- Iranian Art and Architecture with an Emphasis on Conceptual Symbols from the Perspective of Tourism, International Journal of Tourism and Spirituality, Vol.3, Issue 1, 26-56. Bal, M; Bryson, N, (2014), Semiotics and art history, The art bulletin, Vol. 73, No. 2, 174-208. Canby, sh, R, (2013), The death of Zahhak, www.agakhanmuseum.org, access date: 2019/08/22. Derrida, Jacques, (1997), of Grammatology, translated by Gayatri chakravority spivak, john Hopkins university press. Gerasimos, K, (2004), Jacques Derrida's Double Deconstructive reading: A Contradiction in Terms? Journal of the British society for phenomenology, vol. 35, no. 3, 283-292. Leoni, Francesca, (June 2008), Department of Art and Archaeology, Princeton university, www.metmusume.org. Ungureanu, C, (2013), Bourdieu and Derrida on gift: beyond ''double truth'' and paradox, university Pompeo Fabra, 1-27. Walker, M, (2008), symmetry, science and shamanism: Towards a ''Theory of everything'', art and science, Mount Allison university, Canada, 27-55. Afarin, Farideh, (2011), The Challenge of Structure and Meaning: A Deconstructive Reading of the painting "Taking Yousef Out of the Well", Bagh-e Nazar, 8th year (16), 55-64. [In Persian]. Afhami, Reza; Ahmadian, Bint Al-Hadi, (2015), Configuration and Subject in Iranian Paintings (Review of Tahmasebi Shahnameh Versions), Comparative Studies of Art, Fifth Year (10), 1-16. [In Persian]. Aghazadeh, M, (2018), Aesthetics and the Manifestation of Spirituality in Islamic- Iranian Art and Architecture with an Emphasis on Conceptual Symbols from the Perspective of Tourism, International Journal of Tourism and Spirituality, Vol.3, Issue 1, 26-56. [In Persian]. Ahmadi, Babak; (1991), Text Structure and Interpretation, Volume 2, Edition 1, Tehran: Markaz Publishing. [In Persian]. Ahmadi, Babak; (2017), From Visual Signs to Text, 16th Edition, Tehran: Markaz Publishing. [In Persian]. Ahmadian Baghbadrani, Sedigheh, (1397), A study of three contemporary works of art with social content from the perspective of semiotics with the approach of the reproductive course of meaning, Bagh-e Nazar Monthly, Volume 69 (15), 67-76. [In Persian]. Ahmadinia, Mohammad Javad, (2014), Shahnameh Tahmasebi drawings from Harvard to the Academy of Arts, Art Book Criticism Quarterly, first year (1 and 2), 37-54. [In Persian]. Amid, Hassan, (1997), Amid Persian Culture, ninth edition, Tehran: Amirkabir Publications. [In Persian]. Amoozgar, Jaleh, (2009), Mythical History of Iran, 11th Edition, Tehran: Samat Publications. [In Persian]. Bal, M; Bryson, N, (2014), Semiotics and art history, The art bulletin, Vol. 73, No. 2, 174-208. Canby, sh, R, (2013), The death of Zahhak, www.agakhanmuseum.org, access date: 2019/08/22. deh deh jani, javad; Zare Abarghavi, Ahmad, (1397), A study of stone shield motifs in the paintings of Shahnameh Baysanghari and Tahmasebi, Islamic Art Studies, Fourteenth Year (32), 132-145. [In Persian]. Derrida, Jacques, (1997), of Grammatology, translated by Gayatri chakravority spivak, john Hopkins university press. Ebadi Jamil, Saeed; Rezaei Dast Arjneh, Mahmoud; Ghalekhani, Golnaz, (2017), A Study of Zahak's Myth Based on the Structure of Claude Strauss's Double Confrontations, New Literary Essays, Volume 49 (4), 67-92. [In Persian]. Farhangi, Soheila; Bijari Dry Antiquity, Masoumeh, (2014), The Social Semiotics of Bioten's Novel, Literary Criticism, Vol 7 (25), 151-121. [In Persian]. Firooz, Mahjoor, (2005), The Impact of Chinese Pottery on Iran in the Safavid Period, Journal of the Faculty of Literature and Humanities, 123-137. [In Persian]. Gerasimos, K, (2004), Jacques Derrida's Double Deconstructive reading: A Contradiction in Terms? Journal of the British society for phenomenology, vol. 35, no. 3, 283-292. Ghiasi, Neda; Mahmoudi, Fataneh, (2015), Deconstructing the Dual Interpretations of Hafez Poetry in the Painting of Sultan Mohammad Naghash, Literary Criticism, Vol 8 (32), 105-131. [In Persian]. Hall, James, (2008), Dictionary of Symbols in East and West Art, translated by Roghayeh Behzadi, third edition, Contemporary Culture Publications. Lari, Maryam, (1397), intertextual reading and binary contrasts in the mural painting of Sardar Makoei Palace, Islamic Art Studies, Vol 14 (32), 41-54. [In Persian]. Leoni, Francesca, (June 2008), Department of Art and Archaeology, Princeton university, www.metmusume.org. Mehdizadeh, Alireza, (2016), Analysis and reading of photographs based on analytical tools of semiotic approach, Art Research, sixth Vol (12), 75-90. [In Persian]. Mir Fakhraei, Mahshid, (1988), Pahlavi narrative, a text in Middle Persian (Sassanid Pahlavi), first edition, Tehran, Institute of Cultural Studies and Research. [In Persian]. Mousavilar, Ashraf al-Sadat; Mesbah, Gita, (2011), Analysis of the structure of the narrative in Zahak's death drawing based on the action model of Grimas, Fine Arts - Visual Arts, Vol 3 (45), 23-33. [In Persian]. Mousavilar, Ashraf al-Sadat; Pour Mahmoud, Sadaf, (1397), Derrida Theory of Confrontation in Visual Arts, First Edition, Tehran: Mehr Nowruz Publishing. [In Persian]. Najafvand Drikundi, love; Vasegh, Behzad, (2009), Symbols and Symbols of Sacred Defense in Visual Arts and Architecture, Nagreh, Vol 14 (50), 125-149. [In Persian]. Parsi, Masihai, (2012), Proceedings of the International Conference on the Thousandth Anniversary of the Ferdowsi Shahnameh, First Edition, Tehran Publishing: University Jihad. [In Persian]. Rashidian, Abdolkarim, (2003), Derrida and Theory of Meaning in Husserl, Journal of Humanities, Volume 39 (4), 73-86. [In Persian]. Religion, Fereshteh, (2017), A Study of the Importance of Semiotics (Semantic Significance), in Conceptual Photographs, Theoretical Foundations of Visual Arts, Volume 2 (2), 71-84. [In Persian]. Rezvani, Firoozeh, (2013), A Study of the Concept of Indecision from Derrida's Perspective: A Reading of Alireza Espahbod's Paintings, Quarterly Journal of Art Chemistry, Second Year (9), 53-64. [In Persian]. Sedighi, Behzad, (2009), Semiotics (a look at the book Fundamentals of Semiotics written by Daniel Chandler translated by Mehdi Parsa), Quarterly Performing Arts Quarterly, New Volume No. 67, 67. [In Persian]. Shakarpour, Shahriar; Azhari, Fariba, (2009), The Role of Figures in the Narrative of Paintings a Case Study of Six Paintings from Tahmasebi Shahnameh, Letter of Visual and Applied Arts, Vol 12 (25), 101-121. [In Persian]. Soleimani, Marzieh, (2010), Shadows of Myth in the Fields of Historiography, Book of the Month of History and Geography, (149), 68-73. [In Persian]. Ungureanu, C, (2013), Bourdieu and Derrida on gift: beyond ''double truth'' and paradox, university Pompeo Fabra, 1-27. Walker, M, (2008), symmetry, science and shamanism: Towards a ''Theory of everything'', art and science, Mount Allison university, Canada, 27-55. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 544 |
||