پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,973,489 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,645,742 |
تحلیل اقتصادی «حق حبس» به منزلة ضمانت اجرای قانونی تعهدات قراردادی | ||
| مجله علمی "حقوق خصوصی" | ||
| دوره 18، شماره 2، مهر 1400، صفحه 517-539 اصل مقاله (549.31 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolt.2022.334786.1007049 | ||
| نویسنده | ||
| مصطفی شاهبازی* | ||
| دکتری حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| قاعدة حقوقی در تولید ثروت و رفاه اجتماعی مؤثر است؛ به گونه‌ای که هر قاعدة حقوقی که موجب اتلاف منابع شود باید مورد بازبینی قرار گیرد. یکی از کارکردهای تحلیل اقتصادی حقوق ارزیابی کارآیی قواعد حقوقی و تعیین کارآمدترین آن‌هاست. به عبارت دیگر، تحلیل اقتصادی حقوق عبارت است از به‌کارگیری نظریه‌های علم اقتصاد، خاصه کارآیی، به منزلة مبنای قواعد حقوقی به منظور ارزیابی این قواعد و عنداللزوم اصلاح آن‌ها. حقوق و اقتصاد در زمینة این مهم از قواعد اقتصادی، خاصه اقتصاد خُرد، بهره می‌گیرند و با لحاظ نظریة «قیمت نقض تعهد» ضمانت اجرای بهینه را معین می‌کنند. تحلیل اقتصادی حقوق همچنین در پی آن است تا با ارزان‌ترین قاعدة حقوقی به ارزش مورد نظر دست یابد که در مباحث اقتصادی از آن تحت عنوان نظریة «هزینة اجتماعی» یاد می‌شود. در فرایند تحقیق حاضر، که به روش توصیفی‌ـ تحلیلی انجام شد، این برآیند به دست آمد که حق حبس نه‌تنها از لحاظ حقوقی در رسیدن به اهداف خود ناکام مانده، بلکه از لحاظ اقتصادی سبب اتلاف منابع، افزایش هزینه‌های معاملاتی، و افزایش دعاوی شده است تا آنجا که بعضاً زمینة از بین رفتن قرارداد یا اهداف آن را ایجاد کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پارتو؛ پازنر؛ حق حبس؛ کارآیی؛ کالدور‌ـ هیکس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Economic analysis of the "right of lien" as a guarantee of legal performance of contractual obligations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mostafa Shahbazi | ||
| Ph.D. in Private Law, Faculty of Law, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The rule of law is effective in the production of wealth and social welfare, so that any rule of law that causes a waste of resources must be reviewed. One of the functions of legal economic analysis is to evaluate the effectiveness of legal rules and determine the most efficient ones. In other words, the economic analysis of law is the application of theories of economics, especially "efficiency" as the basis of legal rules in order to evaluate these rules and, if necessary, correct them. In line with this, law and economics use economic rules, especially microeconomics, and determine the guarantee of optimal implementation in terms of the theory of "price of breach of obligation". Economic analysis of law also seeks to achieve the most valuable legal rule, the value that is referred to in the economic literature as the theory of "social cost". In the present research process, which uses a descriptive-analytical method, it is concluded that the right of lien has not only failed to achieve its goals legally, but also economically, has caused a waste of resources, increased transaction costs and increased lawsuits. It goes so far as to sometimes lead to the termination of the contract or its goals. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Lien, efficiency, Pareto, Caldor-Hicks, Posner | ||
| مراجع | ||
|
ابن ادریس حلی، محمد (1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، قم، دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعة مدرسین.
ابن زهره، حمزه بن على (1417). غنیه النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، قم، مؤسسة امام صادق.
امینی، منصور؛ سید علی‌رضا شکوهیان (1398). «تحلیل اقتصادی ضمانت اجراهای نقض تعهد (اجرای اجباری عین تعهد)»، مطالعات حقوق خصوصی، د 49، ش 1، صص 17 ـ 33.
انصاری، مرتضی (1411). کتاب المکاسب (ط‌ـ القدیمه)، قم، منشورات دار الذخائر.
انصاری، مهدی (1390). تحلیل اقتصادی حقوق قرادادها، تهران، جنگل.
ایازی، احمد (1380). گزیده مطالب اساسی اقتصاد خُرد، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
باقری، احمد؛ محمد طباطبایی (1384). «حق حبس»، مطالعات اسلامی، پیاپی 67، ش 67، صص 81 ـ 115.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378). مسبوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.
حسینی عاملى، سید جواد (بی‌تا). مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلاّمه (ط‌ـ القدیمه). بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
خمینى، سید روح اللّه (1421)، کتاب البیع، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
رشتی گیلانى، میرزا حبیب‌الله (1311). کتاب الإجاره (للمیرزا حبیب‌الله)، بى‌نا، نامعلوم.
رضایی، مصطفی؛ افلاطون اسفندیاری مهنی (1394). «تحلیل اقتصادی مورد معامله و آثار آن بر ضمانت اجراهای اجرای اجباری، فسخ، و مسئولیت قراردادی»، مجلس و راهبرد، س 22، ش 81، صص 283 ـ 315.
ستوده تهرانی، حسن (1385). حقوق تجارت، تحقیق: محسن صفری، چ 11، تهران، دادگستر.
سعیدی، محمدعلی (1387). «حق عینی و دینی در حقوق ایران و فرانسه»، رسالة دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی.
سنهوری، عبدالرزاق احمد (1977). مصادر الحق فی الفقه الاسلامی دراسة مقارنة بالفقه الغربی، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
طوسی، عباس (1393). تحلیل اقتصادی حقوق شرکت‌ها، تهران، مؤسسة حقوقی شهر دانش.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1414). تذکره الفقهاء (ط‌ـ الحدیثه)، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
فتحی‌پور، احمد (1342). «حق امتناع از اجرای تعهد»، حقوق امروز، س 1، ش 5، صص 47 ـ 53.
کاتوزیان، ناصر (1376). مقدمة علم حقوق، تهران، شرکت سهامی انتشار بهمن برنا.
ـــــــــــــــ (1389). دورة مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
کاویانی، کوروش (1386). «درآمدی بر تحلیل اقتصادی حقوق»، حقوق و سیاست، س 9، ش 23، صص 61 ـ 102.
محبی، ابوالفضل (1393). «تحلیل اقتصادی ضمانت اجراهای مدنی نقض تعهدات پولی»، دادگستری، س 78، ش 87، صص 113 ـ 144.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1408). شرایع الاسلام، قم، مؤسسة اسماعیلیان.
مقیمی اردکانی، حمیدرضا؛ محمود فتح‌علی (1394). دور معی، معرفت فلسفی، س 12، ش 4، صص 107 ـ 123.
میرسجادی، نظام (1379). سیستم قیمت‌ها و تخصیص منابع تولیدی،تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
نجفى، محمدحسن (1404)، جواهر الکلام، چ 7، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
نعیمی، سید مرتضی (1396). «بیشینه‌سازی ثروت به مثابة معیاری برای ارزیابی قواعد حقوقی»، مطالعات حقوق خصوصی، د 47، ش 4، صص 723 ـ 742.
References
Allama Halli, H. (1993). Tadhkirat alfuqaha', Qom, Al-Bayt Foundation. (in Arabic)
Altman, A. (1996). Arguing about law (an introduction to philosophy of law), Wadworth Pub. Company, USA.
Amini, M. & Shokoohian, S.A. (2019). "Economic analysis of guarantee of performance of breach of obligation (compulsory execution of the same obligation)", Journal of Private Law Studies, 49(1), pp. 17-33. (in Persian)
Ansari, M. (1990). Kitab al-Makasib, Qom, Manshorat Darolzakhaer. (in Arabic)
Ansari, M. (2011). Economic Analysis of Contract Law, Tehran, Jangal Publications. (in Persian)
Ayazi, A. (2001). Selection of Basic Materials of Microeconomics, Tehran, Allameh Tabatabaei University. (in Persian)
Bagheri, A. & Tabatabai, S.M. (2005). "The Right of lien", Journal of Islamic Studies, 67(67), pp. 81-115. (in Persian)
Barzel, Y. (1997). Economic Analysis of Property Rights, Second Edition, Cambridge University Press.
Cooter, R. & Ulen (1988). Thomas, Law and Economics, Harper Collins Publishers, USA.
Dahlman, Carl J. (1979). "The Problem of Externalit", Journal of Law and Economics.
Fathipoor, A. (1963). "The right to refuse to performance obligation", Journal of Law Today, Vol. 1, No. 5, pp. 53-47. (in Persian)
Friedman, D. (1989). "The Efficient Breach fallacy", the Journal of Legal Studies, Vol. 18, No. 1.
Hosseini Ameli, S.J. (-). Meftah Al Kerameh Fi Sharh Qhavaed Alameh, Beirut, Darolahiyah Al-Torath Al-Arabi. (in Arabic)
Ibn Idris Halli, M. (1989). Al-Sarir Al-Hawi litahrir alfatawaa, Qom, Office of Islamic Publications affiliated with the Society of Teachers of the Seminary of Qom. (in Arabic)
Ibn Zohra, H. (1996). Ghaniat Alnuzue 'Iilaa Eilmay Al'usul W Alfurue, Qom, Imam Sadiq Institute. (in Arabic)
Jafari Langroudi, M.J. (1999). Based on Legal Terminology, Tehran, Ganj-e-Danesh Publications. (in Persian)
Katozian, N. (1997). Introduction to Law, Tehran, Bahman Borna Publishing Company. (in Persian)
-----------------. (2010). Introductory Course in Civil Law, Tehran, Anteshar Co. (in Persian)
Kaviani, K. (2007). An Introduction to Economic Analysis of Law, Law and Politics, Vol. 9, Issue 23. (in Persian)
Khomeini, S.R. (2000). Ketab al beya, Tehran, The Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works. (in Arabic)
Mirsajadi, N. (2000). System of prices and allocation of production resources, Tehran, Allameh Tabatabaei University. (in Persian)
Moghimi Ardakani, H. & Fath Ali, M. (2015). "Maey Circle", Philosophical Knowledge, 12(4), pp. 107-123. (in Persian)
Mohaqeq Halli, J.H. (1987). Sharaye alasalam, Qom, Ismailian Institute. (in Arabic)
Mohebbi, A. (2014). "Economic Analysis of Civil Performance Guarantee Violation of Monetary Obligations", Legal Journal of Justice, 78(87), pp. 113-144. (in Persian)
Naimi, S.M. (2017). "Maximizing wealth as a criterion for evaluating legal rules", Journal of Private Law Studies, 47(4), pp. 723-742. (in Persian)
Najafi, M.H. (1983). Jawahir alklam, Beirut, Darolahiyah Al-Torath Al-Arabi. (in Arabic)
North, Douglass C. (1992). Transaction costs, institutions, and economic performance, San Francisco, CA: ICS Press.
Posner, R. A. (1986). Economic analysis of law, 3th ed., Little, Brown and Company, Wolters Kluwer.
Rashti Gilani, M.H. (1893). Ketab Al'iijara, (-). (in Arabic)
Reisman, G. (1998). Capitalism, james book, Ottawa, Illinois.
Rezaei Estakhrouyeh, M. & Esfandiari, Mahni, P. (2015). "Economic analysis of the transaction and its effects on the guarantee of enforcement, termination and contractual liability", Parliament and Strategy, 22(81), pp. 283-315. (in Persian)
Saeedi, M. A. (2008). "Real Right And Chose In Action In Iranian And French Law", Tehran, PhD Thesis, Shahid Beheshti University. (in Persian)
Sanhori, A. (1977). Masadir Alhaqi Fayalfiqihialiaslamiy Dirasat Muqaranat Bialfiqihalgharbiy, Beirut, Darolahiyah Al-Torath Al-Arabi. (in Arabic)
Sotoudeh Tehrani, H. (2006). Commercial Law, Research and annotation: Safari, M, Tehran, Dadgostar Publishing. (in Persian)
Tusi, A. (2014). Economic Analysis of Corporate Law, Tehran, Shahr-e-Danesh Institute for Legal Studies and Research. (in Persian)
Veljanovasky, C. (2007). Economic principles of law, Cambridge University Publications.
W.Allen, Douglas (1999). Transaction cost, Departement of Economics Simon Fraser University.
Zhou, Qi. (2005). The Evolution of efficiency principle: from utilitarianism to wealth maximization, URL=http://ssrn.com/abstract=870748 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,720 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 378 |
||