تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,513,411 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,775,246 |
تأثیر خیار غبن بر اجاره ی واقع شده توسط غابن | ||
فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 314-299 اصل مقاله (235.69 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2022.327545.669202 | ||
نویسنده | ||
زهره حاجیان فروشانی* | ||
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
درصورتیکه در معاملهای خریدار یا فروشنده با زیان غیرقابل تسامحی روبرو شده باشد، شخص مغبون میتواند با اعمال خیار غبن، معامله را فسخ کند و زیان خود را جبران نماید. در این حالت، بازگشت عوضین یا بدل آنها به طرفین معامله، حتی در صورت وقوع تصرفات، ضروری خواهد بود؛ و بسته به آنکه تصرفات ناقله یا غیرناقله، جایز یا لازم و... باشند، احکام متفاوتی بر آنها بار خواهد شد. یکی از مهمترین فروعات این مسئله، تأثیر اعمال خیار غبن بر اجارهای است که توسط غابن در دورهی زمانی میان عقد و اعمال خیار رخ داده است. از طرفی غابن در زمانی که مالک عین بوده آن را اجاره داده و فسخ اجاره به تبع فسخ بیع با حقوق مستأجر ناسازگاری دارد و از سوی دیگر، بقای اجاره میتواند به زیان مغبون بینجامد. فقیهان امامیه کوشیده اند این مسئله را با استناد به اموری مانند اقتضای مالکیت متزلزل، تبعیت منافع از عین، قاعدهی ضمان ید، قاعده ی اقدام و... حل کنند. اختلاف نظر فراوان میان فقها و سکوت قانون در این مورد، ضرورت پژوهش پیرامون آن را روشن میسازد. در این نوشتار ضمن بیان و نقد نظرات موجود در این زمینه، با توجه به مبنای فقهی خیار غبن و اقتضای قواعد فقهی مربوطه نظریه ی" لزوم عقد اجاره و ضمان غابن نسبت به منافع بعد از زمان فسخ" مورد پذیرش و تقویت قرار گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
اجاره؛ اجرت المثل؛ انفساخ؛ أرش؛ غابن؛ غبن | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Effect of Option of Deception on the Rent Set by a Deceiver | ||
نویسندگان [English] | ||
zohre hajian forushani | ||
Assistant professor, Department of Jurisprudence and Foundation of Islamic Law, Faculty of Theology & Islamic Studies, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
If the buyer or seller has suffered an intolerable loss in the transaction, the deceived person can terminate the transaction and make up for his loss by exercising the option of deception. In this case, the return of the recompense or their substitute to the transaction parties, even in the face of financial appropriation, will be mandatory; depending on whether the transferred or non-transferred appropriation is permissible or necessary, etc., different rulings will be designated on them. One of the most important derivatives of this issue is the option of deception on the lease that has been made by the deceiver in the period between the contract and the deception. On the other hand, deceiver has rented it when he was the owner of the object, and the termination of the lease due to the termination of the sale is incompatible with the tenant’s rights, and on the other hand, the continuation of lease can lead to the loss of the deceived. Imāmī jurists have tried to resolve this issue by citing matters such as the necessity of unstable ownership, the compliance the benefits from the property, the principle of ḍamān al-yad (compensation for damage to property held under trust), the rule of action, and so on. The great differences among the jurists and the silence of the law in this regard elucidate the significance of this study. In this article, while expressing and criticizing the existing opinions in this field, according to the jurisprudential basis of the option of deception and the necessity of the relevant jurisprudential rules, the theory of “the need for a lease and guarantee of deceiver in relation to benefits after revocation” has been accepted and strengthened. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
deception, deceiver, rent, revocation, fair equivalent remuneration, indemnity | ||
مراجع | ||
[1]. آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین (1406ق). حاشیة المکاسب (للآخوند)، تهران، وزارت فرهنگ و أرشاد اسلامی.
[2]. اراکی، محمد علی (1414ق). الخیارات، قم: مؤسسه در راه حق.
[3]. ایروانی، علی بن عبد الحسین (1406ق). حاشیة المکاسب (للإیروانی)، تهران: وزارت فرهنگ و أرشاد اسلامی.
[4]. بهجت، محمد تقی (1426ق). جامع المسائل، قم: دفتر معظمله.
[5]. تبریزی، جواد بن علی (1416ق). أرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
[6]. حسینی عاملی، سید جواد بن محمد (1419ق). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[7]. خوانساری، محمد (بیتا). الحاشیة الثانیة علی المکاسب (للخوانساری)، بیجا، بینا.
[8]. رشتی گیلانی، میرزا حبیب الله (1407ق). فقه الإمامیة، قسم الخیارات (للمیرزا حبیب الله)، قم: کتابفروشی داوری.
[9]. روحانی قمّی، سید صادق حسینی (1412ق). فقه الصادق علیه السلام (للروحانی)، قم: دار الکتاب - مدرسه امام صادق علیه السلام.
[10]. روحانی قمّی، سید صادق حسینی (1429ق). منهاج الفقاهة، قم: انوار الهدی.
[11]. روحانی قمّی، سید محمد حسینی (1420ق). المرتقی إلی الفقه الأرقی - کتاب الخیارات، تهران، مؤسسة الجلیل للتحقیقات الثقافیة (دار الجلی).
[12]. سبحانی تبریزی، جعفر (1414ق). المختار فی أحکام الخیار، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
[13]. شهید ثانی، زین الدین بن علی (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشی - کلانتر)، قم: کتابفروشی داوری.
[14]. شهیدی تبریزی، میرزا فتاح (1375ق). هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب، تبریز: چاپخانه اطلاعات.
[15]. شوشتری، محمد تقی (1406ق). النجعة فی شرح اللمعة، تهران: کتابفروشی صدوق.
[16]. شیخ انصاری، مرتضی بن محمد (1382ش). کتاب المکاسب، قم: آرموس.
[17]. صافی گلپایگانی، لطف الله (1416ق). هدایة العباد (للصافی)، قم: دار القرآن الکریم.
[18]. صیمری، مفلح بن حسن (1420ق). غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار الهادی.
[19]. طباطبایی فشارکی، سید محمد بن قاسم (1413ق). الرسائل الفشارکیة، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[20]. طباطبایی قمّی، سید تقی (1400ق). دراساتنا من الفقه الجعفری، قم: مطبعة الخیام.
[21]. طباطبایی قمّی، سید تقی (1413ق). عمدة المطالب فی التعلیق علی المکاسب، قم: کتابفروشی محلاتی.
[22]. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم (1421ق). حاشیة المکاسب (للیزدی)، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
[23]. عراقی، آقا ضیاء الدین، علی کزازی (1414ق). شرح تبصرة المتعلمین (للآغا ضیاء)، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[24]. علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[25]. علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (1414ق). تذکرة الفقهاء، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
[26]. غروی نائینی، میرزا محمد حسین (1373ق). منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، تهران: المکتبة المحمدیة.
[27]. کمپانی اصفهانی، محمد حسین (1418ق). حاشیة کتاب المکاسب، قم: أنوار الهدی.
[28]. کلانتر، سید محمد (1410ق). کتاب المکاسب (المحشی). قم: مؤسسه مطبوعاتی دار الکتاب.
[29]. مدنی کاشانی، حاج آقا رضا (1409ق). تعلیقة شریفة علی بحث الخیارات و الشروط، قم: مکتبة آیة الله المدنی الکاشانی.
[30]. موسوی بجنوردی، سید حسن بن آقا بزرگ (1419). القواعد الفقهیة، قم: نشر الهادی.
[31]. موسوی خمینی، سید روح الله (1421ق). کتاب البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره.
[32]. موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا (1413ق). هدایة العباد، قم: دار القرآن الکریم.
[33]. موسوی خمینی، سید مصطفی (بیتا). مستند تحریر الوسیلة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره.
[34]. میرزای قمّی، ابو القاسم بن محمد حسن (1413ق). جامع الشتات فی أجوبة السؤالات (للمیرزا القمی)، تهران: مؤسسه کیهان.
[35]. نجفی کاشف الغطاء، عباس بن حسن بن جعفر (1424ق). منهل الغمام فی شرح شرائع الإسلام، عراق: مؤسسه کاشف الغطاء.
[36]. نجفی کاشف الغطاء، علی بن جعفر بن خضر (1422ق). شرح خیارات اللمعة، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[37]. نجفی کاشف الغطاء، محمد حسین بن علی بن محمد رضا (1359ق). تحریر المجلة، عراق: المکتبة المرتضویة.
[38]. نجفی کاشف الغطاء، مهدی (بیتا). مورد الأنام فی شرح شرائع الإسلام، عراق: مؤسسه کاشف الغطاء.
[39]. نجفی، کاشف الغطاء، حسن بن جعفر بن خضر (1422ق) أنوار الفقاهة - کتاب البیع عراق: مؤسسه کاشف الغطاء.
[40]. نجفی، محمد حسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
[41]. نراقی، مولی محمد بن احمد (1422ق). مشارق الأحکام، قم: کنگره نراقیین ملا مهدی و ملا احمد.
[42]. همدانی، آقا رضا بن محمد هادی (1420ق). حاشیة کتاب المکاسب، قم: مؤلف. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 826 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 592 |