پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,098,636 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,261 |
نمادشناسی و گونه شناسی شیرسنگی های ایران با تأکید بر نقوش و خطوط پیرامونی. | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| دوره 27، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 103-113 اصل مقاله (2.94 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2021.320212.666665 | ||
| نویسندگان | ||
| روح اله رحمانی* 1؛ سید عبدالمجید شریف زاده2؛ مهدی امرایی3 | ||
| 1کارشناسی ارشد صنایع دستی، گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار پژوهشکده هنرهای سنتی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان | ||
| چکیده | ||
| شیرسنگی تندیسی است نمادین، تاریخی و بیشتر انتزاعی، بر مزار سلحشوران و بزرگان که ریشه در باورهای آیینی، شیعی و قومی دارد. اغلب این تندیس در مناطق بختیاری نشین مشاهده می شود. هدف بازشناسی و تحلیل فرمی و نمادین پیکره هاست. پرسش این است که آیا این پیکره در مناطق مختلف ایران و در دوره های تاریخی، از منظر زیبایی شناختی و مفاهیم شاهد تفاوت هایی بوده است یا خیر؟ روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطّلاعات، کتابخانه ای و میدانی است. دامنه پراکندگی این تندیس در 10 استان و 40 شهرستان است و حجم نمونه های مورد مطالعه در این مناطق 550 مورد است. در خوزستان و چهارمحال و بختیاری، پیکره ها از فرمی مکعب گونه برخورداند، دارای شیبند و نماد شجاعت محسوب می شوند. در شهر اصفهان، پیکره ها حالتی آرام و بدنی منحنی دارند که بیشتر نماد نگهبان هستند. در لرستان و برخی شهرهای استان اصفهان پیکره ها چهره ای انسان نما دارند، از شیب کمتری برخوردارند و نماد شجاعتند. در یاسوج و استان فارس، پیکره ها کمی انحنا دارند، حرکت را تداعی می کنند و نماد شجاعتند. در شمال غرب کشور خیز و جهش نمونه بختیاری مشاهده نمی شود و نمادی از شجاعت محسوب می شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شیرسنگی؛ نمادشناسی؛ گونه شناسی؛ خطوط پیرامونی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Symbology and Typology of Stone Lions with Emphasis on Patterns and Outlines | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ruhollah rahmani1؛ Seyed Abdolmajid Sharifzadeh2؛ Mehdi Amraei3 | ||
| 1Master of Handicrafts, Department of Handicrafts, Faculty of Applied Arts, Art University, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Traditional Arts Research Institute, Cultural Heritage and Tourism Research Institute, Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Professor of Handicrafts Department .Art Faculty, Semnan University. | ||
| چکیده [English] | ||
| Sir-e sangi or stone lion is a type of symbolic, historical and mostly abstract tombstone witch is found on the graves of hero warriors and elders of Iranian tribes especially Bakhtiari ones. This kind of tombstone has a root in the ceremonial, Shiite, and ethnic beliefs of Iranian people. The present study is conducted for the first time in the scope of 10 provinces of Iran which are mostly in Bakhtiari regions.The purpose of this research is recognizing these symbolic statuses by analyzing these kind of tombstones means stone lion based on their shapes, pattern and symbols. The question is, considering the cultural, historical and geographical factors affecting the evolution of the lion body, what aesthetic differences do we see? The research has been conducted in descriptive-analytical way. The main base of this article are the information are gathered from different books, documents, and field information by the help of the experts and specialists of the Cultural Heritage offices of 40 Iranian cities. The number of studied samples is more than 550 of these types of historical statues in the country. Sir-e sangi statuses are used differently in Iranian regions and cities. As an example, in two provinces namely Khuzestan and Chaharmahal and Bakhtiari, the stone lion statues are mostly cubic and have some kind of slop and shape as if the lion is jumping, representing a symbol of courage of the bared person. However, in some other parts like Isfahan city, the stone lion statues are not used just on the graves. They are located throughout the city mainly in the religious places like Imam-zadeh and mosques. They have a calm and cylindrical or curved body shape, which can be regarded as the symbol of the guard in proportion to the place where they are located. Some of these statues on the graves have inscriptions, too. In addition, in some regions like Aligoodarz city which is in Lorestan province and Fereydunshahr and Fereydan that are located in Isfahan province, they have humanoid, mood-oriented and expressive faces. In Yasuj city, the center of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad province as well as Shiraz and Kazeroon in Fars province, sometimes the direction of hands and feet of the lion represent movement. However, in the northwest regions of Iran like Tabriz in east Azerbaijan, there is no sign of jumping in Bakhtiari šir-e sangi or stone lions. Since Safavid dynasty, this statues is also considered the symbol of Imam Ali (peace be upon him), the first Imam of Shiite Muslims. Lots of pattern are engraved on these statuses like sword, gun, dagger, horse, horse rider, antelope, warrior and religious elements. An important point which should be noticed is that these motifs are different based on the social, religious, occupational and cultural situation of the person whose grave is marked by a stone lion. Among these pattern, sword is the most common type. The reason can be found in the spirit of courage of Bakhtiari people and sword can be a symbol of courage. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Stone lion, Symbology, Typology, Outlines | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، مجید و آزاد، سحر (1386)، گزارش گردهمایی گنجینه های از یاد رفته هنر ایران (گنج نامه هنر ایرانی)، آینه خیال، شماره 3، صص 92-88.
اذکایی، پرویز (1353)، روایات درباره شیرسنگی همدان، مردم شناسی و فرهنگ عامه ایران، شماره 1، صص 46-30 .
اشرفی خیرآبادی، حمید (1388)، ایل بختیاری، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 142، صص 111-102.
امیراحمدی، بهرام(1368)، نقش سنگ در زندگی کوچ نشینان بختیاری، رشد آموزش علوم اجتماعی، شماره 2، صص 47-43.
تناولی، پرویز (1388)، سنگ قبر، بن گاه، تهران.
دادور، ابوالقاسم (1390)، شیر در فرهنگ و هنر ایران، مطالعات هنرهای تجسمی، شماره 33، صص32-17.
دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت نامه، جلد دهم، دانشگاه تهران، تهران.
دهقان زاده، عطیه؛ رستم بیگی، ثمین و رهبر، ایلناز (1397)، مفاهیم نماد شیرسنگی در همدان، پژوهش در هنر و علوم انسانی، شماره 13، صص 6-1.
سرلو، خوان ادوارد (1392)، فرهنگ نمادها، ترجمه مهرانگیز اوحدی، دستان، تهران.
شفرد، راونا و راپرت (1393)، 1000 نماد در هنر و اسطوره. شکل به چه معناست، مترجمان آزاده بیداربخت و نسترن لواسانی، نشرنی، تهران.
شوالیه، ژان و گربران، آلن (1385)، فرهنگ نمادها، سودابه فضایلی، جیحون، تهران.
صحراشکاف، پرویز (1388)، بَردشیر(شیرسنگی)، معتبر، اهواز. ضابطی جهرمی، احمد (1389)، پژوهش هایی در شناخت هنر ایران، نشر نی، تهران.
فرزین، علیرضا (1384)، گورنگاره های لرستان؛ پژوهشی در نقش و مضمون سنگ گورهای لرستان، پژوهشکده مردم شناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، تهران.
فره وشی، بهرام (1364)، جهان فَروری، سازمان چاپ خواجه، تهران.
فقیه میرزایی، گیلان؛ مخلصی، محمدعلی و حبیبی، زهرا (1384)، تخت فولاد، یادمان تاریخی اصفهان، جلد اول، پژوهشکده زبان و گویش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، تهران.
قائم مقامی، جهانگیر (1345)، شیر و نقش آن در معتقدات آریایی ها، بررسی های تاریخی، شماره 3، صص 142-91.
قنبری عُدیوی، عباس (1393)، شیرسنگی(پژوهشی درباره شیرسنگی در بختیاری)، نیوشه، شهرکرد.
کارنگ، عبدالعلی (1351)، آثار باستانی آذربایجان،انجمن آثار ملّی، تهران
کوپر، جی.سی (1392)، فرهنگ نمادهای آیینی، ترجمه رقیه بهزادی، نشرعلمی، تهران.
گری، بازیل (1369)، نقاشی ایرانی، ترجمه عربعلی شروه، عصرجدید، تهران.
مددی، حسین (1386)، نماد در فرهنگ بختیاری، مهزیار، اهواز. منتظرالقائم، اصغر (1391)، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، جلد دوم، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، اصفهان.
موسوی بجنوردی، کاظم (1397)، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، جلد پنجم، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران.
نوروزی، علی یار (1398)، گَر و بَرد (جستاری پیرامون کارایی دیرین سنگ در ایل بختیاری)، خط تیره، اهواز.
وارنر، رکس (1386)، دانش نامه اساطیر جهان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور، اسطوره، تهران.
هال، جیمز (1380)، فرهنگ نگاره ای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمه رقیه بهزادی، فرهنگ معاصر، تهران.
Bugrul, Hasan, (2016): Reflection of Horse and Ram Beliefs on the Tombstones in the East Region of Turkey, International Journal of Central Studies, Vol. 20. Clauss, Manfred, (2000): The Roman Cult of Mithras: the God and his Mysteries, N Y: Routledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,055 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,576 |
||